پرش به محتوا

سوره اخلاص: تفاوت میان نسخه‌ها

هیچ تغییری در اندازه به وجود نیامده‌ است. ،  ‏۲۳ دسامبر ۲۰۲۳
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۷: خط ۷:
==معرفی==
==معرفی==
[[پرونده:سوره توحید، معرق.jpg|250px|بندانگشتی|کاشی معرق به [[خط ثلث]] از سوره اخلاص در [[حرم حضرت معصومه(س)]]]]
[[پرونده:سوره توحید، معرق.jpg|250px|بندانگشتی|کاشی معرق به [[خط ثلث]] از سوره اخلاص در [[حرم حضرت معصومه(س)]]]]
* '''نامگذاری'''
=== نامگذاری ===
این [[سوره]] به سوره '''اخلاص''' و '''توحید''' و بیست نام دیگر مشهور است که بیشتر از اوصاف یا فضائل آن برگرفته شده است؛<ref>دشتی، «اخلاص (سوره)»، ص۳۵۵ـ۳۵۶.</ref> به عنوان مثال صمد، نجات، معرفت، اساس، تجرید، تفرید، برائت و مُقَشْقِشَه از دیگر نام‌های آن است.<ref>خرمشاهی، «سوره اخلاص»، ص۱۲۷۰و۱۲۷۱.</ref> درباره دلیل نامگذاری این سوره گفته شده از آنجا که [[خدا|خداوند]] را به یگانگی وصف می‌کند، [[توحید]] نام گرفته<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۷۴ش، ج۲۰، ص۳۸۷.</ref> و به این دلیل که توجه به محتوای آن، انسان را از [[شرک]] خالص می‌کند و به دنبال آن انسان از آتش [[جهنم|دوزخ]] خلاصی می‌یابد، آن را اخلاص نامیده‌اند.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۱۰، ص۴۷۹.</ref> همچنین در روایات و منابع قدیمی آن را به مناسبت آیه اول، سوره «قل هو الله احد» خوانده‌اند.<ref>دشتی، «اخلاص (سوره)»، ص۳۵۵ـ۳۵۶.</ref>  
این [[سوره]] به سوره '''اخلاص''' و '''توحید''' و بیست نام دیگر مشهور است که بیشتر از اوصاف یا فضائل آن برگرفته شده است؛<ref>دشتی، «اخلاص (سوره)»، ص۳۵۵ـ۳۵۶.</ref> به عنوان مثال صمد، نجات، معرفت، اساس، تجرید، تفرید، برائت و مُقَشْقِشَه از دیگر نام‌های آن است.<ref>خرمشاهی، «سوره اخلاص»، ص۱۲۷۰و۱۲۷۱.</ref> درباره دلیل نامگذاری این سوره گفته شده از آنجا که [[خدا|خداوند]] را به یگانگی وصف می‌کند، [[توحید]] نام گرفته<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۷۴ش، ج۲۰، ص۳۸۷.</ref> و به این دلیل که توجه به محتوای آن، انسان را از [[شرک]] خالص می‌کند و به دنبال آن انسان از آتش [[جهنم|دوزخ]] خلاصی می‌یابد، آن را اخلاص نامیده‌اند.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۱۰، ص۴۷۹.</ref> همچنین در روایات و منابع قدیمی آن را به مناسبت آیه اول، سوره «قل هو الله احد» خوانده‌اند.<ref>دشتی، «اخلاص (سوره)»، ص۳۵۵ـ۳۵۶.</ref>  


* '''محل و ترتیب نزول'''
=== محل و ترتیب نزول ===
[[فضل بن حسن طبرسی|شیخ طبرسی]] سوره اخلاص را از [[سوره‌های مکی و مدنی|سوره‌های مکی]] می‌داند و می‌نویسد همچنین گفته شده مدنی است.<ref>طبرسی، تفسیر مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، جلد۱۰، ص۴۷۹.</ref> سیوطی از علمای [[اهل سنت و جماعت|اهل سنت]] نیز بر این باور است که سوره اخلاص دو بار نازل شده است: یک بار در [[مکه]] و یک بار در [[مدینه]]؛<ref>سیوطی، الإتقان فی علوم القرآن، ۱۳۷۶ش، ج۱، ص۱۴۰.</ref> اما [[سید محمدحسین طباطبائی|علامه طباطبایی]] می‌نویسد بنابر وقایعی که درباره [[اسباب نزول|سبب نزول]] سوره اخلاص ذکر شده، به نظر می‌رسد مکی بودن آن صحیح‌تر باشد.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۷۴ش،‌‌ ج۲۰، ص۳۸۷.</ref> سوره اخلاص در [[فهرست ترتیبی سوره‌های قرآن|ترتیب نزول]] بیست و دومین سوره‌ای است که بر [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] [[نزول قرآن|نازل]] شده است. این سوره در چینش کنونی [[مصحف|مُصحَف]]، صد و دوازدهمین سوره است<ref>معرفت، آموزش علوم قرآن، ۱۳۷۱ش، ج۲، ص۱۶۶.</ref> و در [[جزء (قرآن)|جزء]] سی‌ام [[قرآن]] جای دارد.
[[فضل بن حسن طبرسی|شیخ طبرسی]] سوره اخلاص را از [[سوره‌های مکی و مدنی|سوره‌های مکی]] می‌داند و می‌نویسد همچنین گفته شده مدنی است.<ref>طبرسی، تفسیر مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، جلد۱۰، ص۴۷۹.</ref> سیوطی از علمای [[اهل سنت و جماعت|اهل سنت]] نیز بر این باور است که سوره اخلاص دو بار نازل شده است: یک بار در [[مکه]] و یک بار در [[مدینه]]؛<ref>سیوطی، الإتقان فی علوم القرآن، ۱۳۷۶ش، ج۱، ص۱۴۰.</ref> اما [[سید محمدحسین طباطبائی|علامه طباطبایی]] می‌نویسد بنابر وقایعی که درباره [[اسباب نزول|سبب نزول]] سوره اخلاص ذکر شده، به نظر می‌رسد مکی بودن آن صحیح‌تر باشد.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۷۴ش،‌‌ ج۲۰، ص۳۸۷.</ref> سوره اخلاص در [[فهرست ترتیبی سوره‌های قرآن|ترتیب نزول]] بیست و دومین سوره‌ای است که بر [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] [[نزول قرآن|نازل]] شده است. این سوره در چینش کنونی [[مصحف|مُصحَف]]، صد و دوازدهمین سوره است<ref>معرفت، آموزش علوم قرآن، ۱۳۷۱ش، ج۲، ص۱۶۶.</ref> و در [[جزء (قرآن)|جزء]] سی‌ام [[قرآن]] جای دارد.


* '''تعداد آیات و دیگر ویژگی‌ها'''
=== تعداد آیات و دیگر ویژگی‌ها ===
سوره اخلاص ۴ آیه، ۱۵ کلمه و ۴۷ حرف دارد. این سوره جزو [[مفصلات|سوره‌های مُفصِّلات]] (دارای آیات کوتاه) است. سوره اخلاص و سه سوره [[سوره کافرون|کافرون]]، [[سوره ناس|ناس]] و [[سوره فلق|فلق]] را که همه با «قُل» شروع می‌شوند، [[چهار قل]] گویند.<ref>خرمشاهی، «سوره اخلاص»، ص۱۲۷۰و۱۲۷۱.</ref> سوره اخلاص را جزو سوره‌های [[جمعی النزول]] دانسته‌اند، یعنی سوره‌هایی که تمام آیاتشان یک‌باره نازل شده است.<ref> سیوطی، الإتقان فی علوم القرآن، ۱۳۷۶ش، ج۱، ص۱۴۵.</ref>
سوره اخلاص ۴ آیه، ۱۵ کلمه و ۴۷ حرف دارد. این سوره جزو [[مفصلات|سوره‌های مُفصِّلات]] (دارای آیات کوتاه) است. سوره اخلاص و سه سوره [[سوره کافرون|کافرون]]، [[سوره ناس|ناس]] و [[سوره فلق|فلق]] را که همه با «قُل» شروع می‌شوند، [[چهار قل]] گویند.<ref>خرمشاهی، «سوره اخلاص»، ص۱۲۷۰و۱۲۷۱.</ref> سوره اخلاص را جزو سوره‌های [[جمعی النزول]] دانسته‌اند، یعنی سوره‌هایی که تمام آیاتشان یک‌باره نازل شده است.<ref> سیوطی، الإتقان فی علوم القرآن، ۱۳۷۶ش، ج۱، ص۱۴۵.</ref>