خشیت: تفاوت میان نسخه‌ها
←تفاوت با خوف
| خط ۱۱: | خط ۱۱: | ||
====تفاوت با خوف==== | ====تفاوت با خوف==== | ||
مفسران<ref>شیخ طوسی، التبیان، دار إحیاء التراث العربی، ج۸، ص۴۲۷؛ طبرسی، مجمع البیان، ۱۴۱۵ق، ج۸، ص۶۳۵؛ مغنیة، تفسیر الکاشف، ۱۴۲۴ق، ج۶، ص۲۸۹؛ کاشانی، تفسیر منهج الصادقین، ۱۳۳۶ش، ج۷، ص۴۰۵؛ طیب، اطیب البیان، ۱۳۷۸ش، ج۱۱، ص۲۵؛ عاملی، تفسیر عاملی، ۱۳۶۰ش، ج۷، ص۲۴۱؛ مقاتل بن سلیمان، تفسیر مقاتل بن سلیمان، دار إحیاء التراث العربی، ج۳، ص۵۵۷؛ حسینی شیرازی، تبیین القرآن، ۱۴۲۳ش، ص ۴۴۹؛ شیبانی، نهج البیان، ۱۴۱۳ش، ج۴، ص۲۶۰؛ انصاریان، تفسیر حکیم، دار العرفان، ج۲، ص۶۰.</ref> و مترجمان بسیاری در ذیل آیه «... إِنَّمَا یَخْشَی اللَّهَ مِنْ عِبَادِهِ الْعُلَمَاءُ ...»<ref>سوره فاطر، آیه ۲۸.</ref> واژه خوف و «خشیت» را مترادف دانسته‌اند.<ref>ترجمه حسین انصاریان؛ ترجمه ناصر مکارم شیرازی؛ ترجمه مشکینی؛ ترجمه محمد مهدی فولادوند.</ref> در مقابل برخی از قرآن‌پژوهان معتقدند این دو واژه یکسان نیستند و معنای آنها با یکدیگر تفاوت دارد. به نظر [[ابوهلال عسکری]] خوف، در مورد امر مکروه به کار می‌رود، اما خشیت، در مورد نازل کننده امر مکروه کاربرد دارد؛ از این رو برای امر مکروه و ناخوشایند، از واژه خشیت استفاده نمی‌شود.<ref>عسکری، الفروق اللغویة، ۱۴۱۲ق، ص۲۴۱.</ref> اگر چه [[عبدالله جوادی آملی]]، از مفسران معاصر، در این جهت که خشیت در رابطه با امر ناخوشایند و حادثه تلخ استعمال نمی‌شود، با ابوهلال عسکری توافق دارد، | مفسران<ref>شیخ طوسی، التبیان، دار إحیاء التراث العربی، ج۸، ص۴۲۷؛ طبرسی، مجمع البیان، ۱۴۱۵ق، ج۸، ص۶۳۵؛ مغنیة، تفسیر الکاشف، ۱۴۲۴ق، ج۶، ص۲۸۹؛ کاشانی، تفسیر منهج الصادقین، ۱۳۳۶ش، ج۷، ص۴۰۵؛ طیب، اطیب البیان، ۱۳۷۸ش، ج۱۱، ص۲۵؛ عاملی، تفسیر عاملی، ۱۳۶۰ش، ج۷، ص۲۴۱؛ مقاتل بن سلیمان، تفسیر مقاتل بن سلیمان، دار إحیاء التراث العربی، ج۳، ص۵۵۷؛ حسینی شیرازی، تبیین القرآن، ۱۴۲۳ش، ص ۴۴۹؛ شیبانی، نهج البیان، ۱۴۱۳ش، ج۴، ص۲۶۰؛ انصاریان، تفسیر حکیم، دار العرفان، ج۲، ص۶۰.</ref> و مترجمان بسیاری در ذیل آیه «... إِنَّمَا یَخْشَی اللَّهَ مِنْ عِبَادِهِ الْعُلَمَاءُ ...»<ref>سوره فاطر، آیه ۲۸.</ref> واژه خوف و «خشیت» را مترادف دانسته‌اند.<ref>ترجمه حسین انصاریان؛ ترجمه ناصر مکارم شیرازی؛ ترجمه مشکینی؛ ترجمه محمد مهدی فولادوند.</ref> در مقابل برخی از قرآن‌پژوهان معتقدند این دو واژه یکسان نیستند و معنای آنها با یکدیگر تفاوت دارد. به نظر [[ابوهلال عسکری]] خوف، در مورد امر مکروه به کار می‌رود، اما خشیت، در مورد نازل کننده امر مکروه کاربرد دارد؛ از این رو برای امر مکروه و ناخوشایند، از واژه خشیت استفاده نمی‌شود.<ref>عسکری، الفروق اللغویة، ۱۴۱۲ق، ص۲۴۱.</ref> اگر چه [[عبدالله جوادی آملی]]، از مفسران معاصر، در این جهت که خشیت در رابطه با امر ناخوشایند و حادثه تلخ استعمال نمی‌شود، با ابوهلال عسکری توافق دارد، ولی به نظر او کلمه «خوف» هم در مورد امر مکروه و هم در رابطه با نازل کننده آن، به کار می‌رود.<ref> جوادی آملی، مقام خشیت، ۱۳۶۹ش، ص۱۳.</ref> | ||
آلوسی در تفسیر روح المعانی از ابن عطاء (ابوالعباس احمد بن محمد بن سهل اَدَمی بغدادی۳۰۹ق۹۲۲م.) نقل کرده که در تفاوت میان خشیت و خوف، خشیت را ترس از سقوط از | آلوسی در تفسیر روح المعانی از ابن عطاء (ابوالعباس احمد بن محمد بن سهل اَدَمی بغدادی۳۰۹ق۹۲۲م.) نقل کرده که در تفاوت میان خشیت و خوف، خشیت را ترس از سقوط از دَرَجاتِ قُرب به خدا و خوف را ترس از گرفتار شدن به دَرَکاتِ خشم الهی دانسته است. <ref>آلوسی، روح المعانی، ج۱۳، ص۱۷۷.</ref> | ||
به نظر [[محمدحسین طباطبایی]] از مفسران شیعه به متأثر شدن قلب از روی‌آوردن [[شر]] و یا آنچه در حکم شر است، خشیت و به تأثر و اقدام عملی فرد در مواجه با شر، خوف گفته می‌شود؛ به همین جهت در بعضی از آیات به برخی از [[پیامبران]]، خوف از غیر خدا نسبت داده شده،<ref>برای نمونه رجوع شود به سوره طه، ۶۷ و سوره انفال، آیه ۵۸.</ref> اما در هیچ آیه‌ای خشیت از غیر خدا به ایشان نسبت داده نشده است؛ چرا که پیامبران، هیچگاه قلباً از غیر خداوند متعال نمی‌ترسند، اما در بعضی از موارد، در مواجهه با غیر خداوند، ممکن است خوف غیر قلبی از ایشان صادر شود.<ref>طباطبایی، المیزان فی تفسیر القرآن، ۱۴۱۷ق، ج۱۱، ص۳۴۳.</ref> | به نظر [[محمدحسین طباطبایی]] از مفسران شیعه به متأثر شدن قلب از روی‌آوردن [[شر]] و یا آنچه در حکم شر است، خشیت و به تأثر و اقدام عملی فرد در مواجه با شر، خوف گفته می‌شود؛ به همین جهت در بعضی از آیات به برخی از [[پیامبران]]، خوف از غیر خدا نسبت داده شده،<ref>برای نمونه رجوع شود به سوره طه، ۶۷ و سوره انفال، آیه ۵۸.</ref> اما در هیچ آیه‌ای خشیت از غیر خدا به ایشان نسبت داده نشده است؛ چرا که پیامبران، هیچگاه قلباً از غیر خداوند متعال نمی‌ترسند، اما در بعضی از موارد، در مواجهه با غیر خداوند، ممکن است خوف غیر قلبی از ایشان صادر شود.<ref>طباطبایی، المیزان فی تفسیر القرآن، ۱۴۱۷ق، ج۱۱، ص۳۴۳.</ref> | ||
[[راغب اصفهانی]] معتقد است خوف اعم از خشیت است؛ زیرا به مطلق ترس، خوف گفته می‌شود، اما خشیت به ترسی می‌گویند که از بزرگ شمردن آنچه از آن ترسیده می‌شود، نشأت گرفته و غالبا از روی معرفت و علم است.<ref>مفردات ألفاظ القرآن، ذیل خشیة.</ref> بعضی از محققان ضمن تأیید این معنا، معتقدند خشیت همیشه از معرفت و علم نشأت می‌گیرد.<ref>طیب حسینی، «پژوهشی در معنای | [[راغب اصفهانی]] معتقد است خوف اعم از خشیت است؛ زیرا به مطلق ترس، خوف گفته می‌شود، اما خشیت به ترسی می‌گویند که از بزرگ شمردن آنچه از آن ترسیده می‌شود، نشأت گرفته و غالبا از روی معرفت و علم است.<ref>مفردات ألفاظ القرآن، ذیل خشیة.</ref> بعضی از محققان ضمن تأیید این معنا، معتقدند خشیت همیشه از معرفت و علم نشأت می‌گیرد.<ref>طیب حسینی، «پژوهشی در معنای واژه قرآنی خشیت و تفاوت آن با خوف»، ص۱۲.</ref> | ||
====تفاوت با رهبت==== | ====تفاوت با رهبت==== | ||