آلاء الرحمن فی تفسیر القرآن (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها
←انگیزه و روش نگارش
(←منابع) |
|||
| خط ۲۷: | خط ۲۷: | ||
}} | }} | ||
'''آلاءُ الرَّحمن فی تَفْسیر الْقُرآن'''، | '''آلاءُ الرَّحمن فی تَفْسیر الْقُرآن'''، نوشته [[محمد جواد بن حسن بلاغی نجفی|محمدجواد بلاغی]] (۱۲۸۲-۱۳۵۲ق)، [[تفسیر|مفسر]]، [[فقیه]] و [[کلام|متکلم]] [[امامیه|امامی]] [[قرن ۱۴ هجری قمری]] است. این تفسیر در دوجلد به زبان عربی مشتمل بر تفسیر سوره‌های حمد، بقره، آل‌عمران، ابتداء تا آیه ۵۷ سوره نساء و آیه 6 سوره مائده است. | ||
مقدمه این تفسیر حاوی نظرات مولف پیرامون مباحث اعتقادی چون معجزیت قرآن، عدم تحریف آن، نظر او درباره قرائات مختلف قرآن و روش تفسیری او در تبیین مفردات قرآن و اعراب و تفسیر است. | |||
بلاغی در نامهای به شاگرد خود، [[میرزا محمدعلی اردوبادی]]، انگیزه نگارش این تفسیر را کمبود برخی معارف شیعی در تفاسیر مهم شیعه و بیان نشدن مزایای قرآن نسبت به سایر کتب آسمانی در آنها می‌داند. [[سید محمدعلی ایازی]] روش نگارش این تفسیر را تحلیلی استدلالی با استفاده از روایات اهل بیت(ع) می‌داند. به گفته ایازی جلد نخست این تفسیر در زمان حیات مولف در نجف در سال ۱۳۵۰ق به چاپ رسید و جلد دوم آن به جهت مرگ مولف در اثناء تالیف، به صورت ناقص در سال ۱۳۵۵ق چاپ شد. | |||
==مؤلف== | ==مؤلف== | ||
| خط ۳۳: | خط ۳۷: | ||
محمد جواد بن حسن بلاغی نجفی ربعی، ([[سال ۱۲۸۲ هجری قمری|۱۲۸۲]]-[[سال ۱۳۵۲ هجری قمری|۱۳۵۲]]ق) [[:رده:مفسران شیعه|مفسر]]، [[مجتهد|فقیه]] و [[متکلم]] شیعه [[قرن ۱۴ هجری قمری|قرن ۱۴ قمری]]. بلاغی نزد [[میرزا محمدتقی شیرازی]] و [[آخوند خراسانی]] شاگردی کرد و خود شاگردان بسیاری تربیت نمود.<ref>انصاری قمی، نجوم امت، ص47.</ref> از مهم‌ترین شاگردان او میتوان به [[سید شهاب الدین مرعشی نجفی]]، [[سید ابوالقاسم خوئی]]، [[سید محمدهادی میلانی]] و اشاره کرد.<ref>انصاری قمی، نجوم امت، ص47-48.</ref> | محمد جواد بن حسن بلاغی نجفی ربعی، ([[سال ۱۲۸۲ هجری قمری|۱۲۸۲]]-[[سال ۱۳۵۲ هجری قمری|۱۳۵۲]]ق) [[:رده:مفسران شیعه|مفسر]]، [[مجتهد|فقیه]] و [[متکلم]] شیعه [[قرن ۱۴ هجری قمری|قرن ۱۴ قمری]]. بلاغی نزد [[میرزا محمدتقی شیرازی]] و [[آخوند خراسانی]] شاگردی کرد و خود شاگردان بسیاری تربیت نمود.<ref>انصاری قمی، نجوم امت، ص47.</ref> از مهم‌ترین شاگردان او میتوان به [[سید شهاب الدین مرعشی نجفی]]، [[سید ابوالقاسم خوئی]]، [[سید محمدهادی میلانی]] و اشاره کرد.<ref>انصاری قمی، نجوم امت، ص47-48.</ref> | ||
بلاغی از علمای مجاهد [[عراق]] بود و در نهضت استقلال عراق شرکت کرد.<ref>انصاری قمی، نجوم امت، ص48.</ref> وی آثار بسیاری در موضوعات گوناگون نگاشت از جمله این آثار . از او اشعاری در ثنای [[اهل بیت]] به جامانده است. بلاغی به جهت پاسخ به شبهات بین ادیانی علاوه بر زبان عربی که زبان مادری او بود به زبان‌های فارسی، انگلیسی و عبری مسلط بود.<ref>روش‌شناسی علامه بلاغی در جزء نخست کتاب «الرحلة المدرسیّة و المدرسة السیّارة فی نهج الهدی، ص25.</ref> وی سرانجام در سال ۱۳۵۲ق درگذشت و در [[حرم امام علی(ع)]] دفن شد. | بلاغی از علمای مجاهد [[عراق]] بود و در نهضت استقلال عراق شرکت کرد.<ref>انصاری قمی، نجوم امت، ص48.</ref> وی آثار بسیاری در موضوعات گوناگون نگاشت از جمله این آثار . از او اشعاری در ثنای [[اهل بیت]] به جامانده است. بلاغی به جهت پاسخ به شبهات بین ادیانی علاوه بر زبان عربی که زبان مادری او بود به زبان‌های فارسی، انگلیسی و عبری مسلط بود.<ref>روش‌شناسی علامه بلاغی در جزء نخست کتاب «الرحلة المدرسیّة و المدرسة السیّارة فی نهج الهدی، ص25.</ref> وی سرانجام در سال ۱۳۵۲ق درگذشت و در [[حرم امام علی(ع)]] دفن شد.<ref>آقابزرگ، طبقات اعلام الشیعه، ۱۴۰۴ق، ج۱، ص۳۲۴.</ref> | ||
==انگیزه و روش نگارش== | ==انگیزه و روش نگارش== | ||
به نقل از [[دائرة المعارف بزرگ اسلامی]]، بلاغی در نامهای به شاگرد خود، [[میرزا محمدعلی اردوبادی]]، انگیزه نگارش این تفسیر را کمبود برخی معارف شیعی در تفاسیر مهم شیعه و بیان نشدن مزایای قرآن نسبت به سایر کتب آسمانی در آنها می‌داند.<ref>دایرة المعارف بزرگ اسلامی، 1369ش، ج1، ص541.</ref> | به نقل از [[دائرة المعارف بزرگ اسلامی]]، بلاغی در نامهای به شاگرد خود، [[میرزا محمدعلی اردوبادی]]، انگیزه نگارش این تفسیر را کمبود برخی معارف شیعی در تفاسیر مهم شیعه و بیان نشدن مزایای قرآن نسبت به سایر کتب آسمانی در آنها می‌داند.<ref>دایرة المعارف بزرگ اسلامی، 1369ش، ج1، ص541.</ref> | ||
مؤلف آلاء الرحمن از بحث‌های خشک علمی، لغوی، منطقی، فلسفی و کلامی پرهیز کرده است، ولی گاهی، با بهره‌گیری از روش ترکیبی در زمینههای گوناگون، از [[فلسفه]]، لغت و روایات برای تبیین یک مفهوم استفاده کرده است.<ref>موسوی بجنوردی، دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج1، ص541.</ref> | مؤلف آلاء الرحمن از بحث‌های خشک علمی، لغوی، منطقی، فلسفی و کلامی پرهیز کرده است، ولی گاهی، با بهره‌گیری از روش ترکیبی در زمینههای گوناگون، از [[فلسفه]]، لغت و روایات برای تبیین یک مفهوم استفاده کرده است.<ref>موسوی بجنوردی، دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج1، ص541.</ref> [[سید محمدعلی ایازی]] روش نگارش این تفسیر را تحلیلی استدلالی با استفاده از روایات اهل بیت(ع) می‌داند.<ref>ایازی، تازه‌های نگارش و نشر، </ref> | ||
==ساختار کتاب و محتوا== | ==ساختار کتاب و محتوا== | ||
تفسیر آلاء الرحمن به علت | تفسیر آلاء الرحمن به علت نگاشته شدن در سالهای اخر عمر او ناتمام و صرفا شامل سه سوره فاتحه، بقره، آل‌عمران، ۵۷ آیه ابتدایی سوره نساء و آیه ۶ سوره مائده است. اولین چاپ این تفسیر به صورت دو جلد در یک مجلد، سال ۱۳۵۱ق در شهر صیدا کشور لبنان منتشر شده است. | ||
* جلد اول: شامل تفسیر سوره های حمد، بقره و آل‌عمران است. در ابتدای این جلد او با ذکر مقدمه‌ای که دارای چهار فصل و یک خاتمه است به بیان امور زیر پرداخته: | * جلد اول: شامل تفسیر سوره های حمد، بقره و آل‌عمران است. در ابتدای این جلد او با ذکر مقدمه‌ای که دارای چهار فصل و یک خاتمه است به بیان امور زیر پرداخته: | ||
| خط ۵۸: | خط ۶۲: | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
{{منابع}} | {{منابع}} | ||
* آقابزرگ طهرانی، طبقات اعلام الشیعه؛ القسم الاول من الجز الاول (نقباء البشر فی القرن الرابع عشر)، تعلیق عبدالعزیز طباطبایی، مشهد، دارالمرتضی، الطبعة الثانیة، ۱۴۰۴ق. | |||
*بلاغی، محمدجواد، آلاء الرّحمن فی تفسیرالقرآن، قم، مکتبة الوجدانی، جاهای مختلف. | *بلاغی، محمدجواد، آلاء الرّحمن فی تفسیرالقرآن، قم، مکتبة الوجدانی، جاهای مختلف. | ||
*شریعتی، محمدتقی، تفسیر نوین، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، ۱۳۵۸ش، صص۳۶، ۳۷ (مقدمه). | *شریعتی، محمدتقی، تفسیر نوین، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، ۱۳۵۸ش، صص۳۶، ۳۷ (مقدمه). | ||