محرمیت نسبی: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| خط ۴: | خط ۴: | ||
==مفهوم‌شناسی== | ==مفهوم‌شناسی== | ||
محرمیت نسبی عبارت است از رابطه خویشاوندی بین دو نفر که هر کدام از یک نسل و یا هر دو از نسل شخص ثالثی به دنیا آمده باشند.<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۲ش، ج۲۹، ص۲۳۸.</ref> این اصطلاح در ابواب فقهی [[ازدواج|نکاح]] و [[ارث]] آمده است.<ref>نجفی، جواهرالکلام، ۱۳۶۲ش، ج۲۹، ص۲۳۸ و ج۳۹، ص۷.</ref><br>به نظر [[سید علی حسینی سیستانی| | محرمیت نسبی عبارت است از رابطه خویشاوندی بین دو نفر که هر کدام از یک نسل و یا هر دو از نسل شخص ثالثی به دنیا آمده باشند.<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۲ش، ج۲۹، ص۲۳۸.</ref> این اصطلاح در ابواب فقهی [[ازدواج|نکاح]] و [[ارث]] آمده است.<ref>نجفی، جواهرالکلام، ۱۳۶۲ش، ج۲۹، ص۲۳۸ و ج۳۹، ص۷.</ref><br>به نظر برخی از فقیهان شیعه همچون [[سید روح‌الله موسوی خمینی|امام خمینی]] و [[سید علی حسینی سیستانی|سید علی سیستانی]]، نَسَبی که باعث ایجاد [[محارم|محرمیت]] می‌شود به دو قسم تقسیم شده است:<ref>خمینی، تحریر الوسیلة، ۱۴۲۱ق، ج۲، ص۲۵۲؛ سیستانی، منهاج الصالحین، ۱۴۱۵ق، ج۳، ص۳۸.</ref> | ||
===نسب شرعی=== | ===نسب شرعی=== | ||
*بواسطه [[آمیزش|آمیزشی]] حاصل می‌شود که یا استحقاق آمیزش را داشته<ref>سیستانی، منهاج الصالحین، ۱۴۱۵ق، ج۳، ص۳۸.</ref> (هر چند مانعی مثل [[حیض|حائض بودن]] و یا [[احرام|مُحرم]] بودن زن در میان باشد)<ref>سیستانی، منهاج الصالحین، ۱۴۱۵ق، ج۳، ص۳۸.</ref> و یا استحقاق آمیزش را نداشته<ref>سیستانی، منهاج الصالحین، ۱۴۱۵ق، ج۳، ص۳۸.</ref> و به تصور اینکه آمیزش حلال است با زنی آمیزش کرده است<ref>سیستانی، منهاج الصالحین، ۱۴۱۵ق، ج۳، ص۳۸.</ref> که از عمل او به [[وطی به شبهه]] تعبیر شده است.<ref>سیستانی، منهاج الصالحین، ۱۴۱۵ق، ج۳، ص۳۸.</ref> | *بواسطه [[آمیزش|آمیزشی]] حاصل می‌شود که یا استحقاق آمیزش را داشته<ref>سیستانی، منهاج الصالحین، ۱۴۱۵ق، ج۳، ص۳۸.</ref> (هر چند مانعی مثل [[حیض|حائض بودن]] و یا [[احرام|مُحرم]] بودن زن در میان باشد)<ref>سیستانی، منهاج الصالحین، ۱۴۱۵ق، ج۳، ص۳۸.</ref> و یا استحقاق آمیزش را نداشته<ref>سیستانی، منهاج الصالحین، ۱۴۱۵ق، ج۳، ص۳۸.</ref> و به تصور اینکه آمیزش حلال است با زنی آمیزش کرده است<ref>سیستانی، منهاج الصالحین، ۱۴۱۵ق، ج۳، ص۳۸.</ref> که از عمل او به [[وطی به شبهه]] تعبیر شده است.<ref>سیستانی، منهاج الصالحین، ۱۴۱۵ق، ج۳، ص۳۸.</ref> | ||
| خط ۱۰: | خط ۱۰: | ||
===نسب غیر شرعی=== | ===نسب غیر شرعی=== | ||
بواسطه [[زنا|آمیزش حرام]] محقق می‌شود.<ref>سیستانی، منهاج الصالحین، ۱۴۱۵ق، ج۳، ص۳۸.</ref> در مقابل برخی از فقیهان شیعه همچون [[محقق حلی]] در کتاب [[شرائع الاسلام فی مسائل الحلال و الحرام (کتاب)|شرائع الاسلام فی مسائل الحلال و الحرام]] گفته است که هر چند [[زنا|زانی]] و زانیه حق [[ازدواج]] با فرزندی که از راه زنا متولد شده است را ندارند ولی بواسطه زنا نسب شرعی حاصل نمی‌شود | بواسطه [[زنا|آمیزش حرام]] محقق می‌شود.<ref>سیستانی، منهاج الصالحین، ۱۴۱۵ق، ج۳، ص۳۸.</ref> در مقابل برخی از فقیهان شیعه همچون [[محقق حلی]] در کتاب [[شرائع الاسلام فی مسائل الحلال و الحرام (کتاب)|شرائع الاسلام فی مسائل الحلال و الحرام]] گفته است که هر چند [[زنا|زانی]] و زانیه حق [[ازدواج]] با فرزندی که از راه زنا متولد شده است را ندارند ولی بواسطه زنا نسب شرعی حاصل نمی‌شود<ref>محقق حلی، شرائع الاسلام، ۱۴۰۸ق، ج۲، ص۲۲۵.</ref> و به گفته [[شهید ثانی]] در [[مسالک الافهام فی شرح شرائع الاسلام (کتاب)|مسالک الافهام]]، احکام [[محارم|محرمیت]] همچون جواز نگاه کردن بین آن‌ها جاری نخواهد شد.<ref>شهید ثانی، مسالک الافهام، ۱۴۱۳ق، ج۷، ص۲۰۲-۲۰۳.</ref> | ||
==احکام و مصادیق== | ==احکام و مصادیق== | ||
| خط ۳۹: | خط ۳۹: | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
{{منابع}} | {{منابع}} | ||
*خمینی، روح‌الله، تحریر الوسیلة، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۴۲۱ق. | |||
*سیستانی، علی، منهاج الصالحین، قم، مکتب آیة الله العظمی السید السیستانی، ۱۴۱۵ق. | *سیستانی، علی، منهاج الصالحین، قم، مکتب آیة الله العظمی السید السیستانی، ۱۴۱۵ق. | ||
*شهید ثانی، مسالک الاَفهام الی تنقیح شرائع الاسلام، قم، مؤسسة المعارف الاِسلامیة، ۱۴۱۳ق. | |||
*طباطبائی یزدی، محمدکاظم، العروة الوثقی، قم، دفتر نشر اسلامی (جامعه مدرسین)، چاپ اول، ۱۴۲۳ق. | *طباطبائی یزدی، محمدکاظم، العروة الوثقی، قم، دفتر نشر اسلامی (جامعه مدرسین)، چاپ اول، ۱۴۲۳ق. | ||
*محقق حلی، جعفر بن حسن، شرائع الاسلام فی مسائل الحلال و الحرام، قم، اسماعیلیان، ۱۴۰۸ق. | *محقق حلی، جعفر بن حسن، شرائع الاسلام فی مسائل الحلال و الحرام، قم، اسماعیلیان، ۱۴۰۸ق. | ||
*مکارم شیرازی، ناصر، کتاب النکاح، قم، مدرسة الامام علی بن ابی‌طالب، ۱۳۸۰-۱۳۸۱ش. | *مکارم شیرازی، ناصر، کتاب النکاح، قم، مدرسة الامام علی بن ابی‌طالب، ۱۳۸۰-۱۳۸۱ش. | ||
*نجفی، محمد‌حسن، جواهر الکلام، بیروت، دار احیاء التراث العربی، ۱۳۶۲ش. | *نجفی، محمد‌حسن، جواهر الکلام، بیروت، دار احیاء التراث العربی، ۱۳۶۲ش. | ||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||
{{احکام خانواده}} | {{احکام خانواده}} | ||