حرام: تفاوت میان نسخه‌ها
←مفهوم‌شناسی
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| خط ۹: | خط ۹: | ||
مجموعه رفتارهایی که در فقه اسلامی حرام شمرده شده‌اند دایره گسترده‌ای دارد و شامل چندین حوزه رفتاری است؛ مثل رفتارهای فردی در حوزه سبک زندگی اعم از خوراک و پوشاک، رفتارهای اخلاقی و تعامل با دیگران، مجموعه معاملات و روابط تجاری و اقتصادی، حوزه حقوق مدنی مثل ازدواج و طلاق، و حتی برخی عبادات. | مجموعه رفتارهایی که در فقه اسلامی حرام شمرده شده‌اند دایره گسترده‌ای دارد و شامل چندین حوزه رفتاری است؛ مثل رفتارهای فردی در حوزه سبک زندگی اعم از خوراک و پوشاک، رفتارهای اخلاقی و تعامل با دیگران، مجموعه معاملات و روابط تجاری و اقتصادی، حوزه حقوق مدنی مثل ازدواج و طلاق، و حتی برخی عبادات. | ||
فقیهان احکام کارهای حرام را از قرآن و احادیث برداشت کرده‌اند. به عنوان نمونه حرام بودن خوردن [[میته|مردار]]، خوک و خون از [[آیه اکمال|آیه ۳ سوره مائده]]<ref>محسنی، حدود الشریعة، ۱۳۸۷ش، ج۱، ص۵۵.</ref>، حرام بودن ربا از [[آیه ۲۷۵ سوره بقره]]<ref>محسنی، حدود الشریعة، ۱۳۸۷ش، ج۱، ص۲۶۱.</ref>، حرمت [[قمار]]<ref>محسنی، حدود الشریعة، ۱۳۸۷ش، ج۱، ص۷۵۸.</ref> و [[شراب‌خواری|نوشیدن شراب]] از قرآن و روایات متعدد<ref>محسنی، حدود الشریعة، ۱۳۸۷ش، ج۱، ص۲۳۲.</ref> استفاده شده است. چنان‌که حکم تمسخر را از [[آیه ۱۱ سوره حجرات|آیه ۱۱]]<ref>محسنی، حدود الشریعة، ۱۳۸۷ش، ج۱، ص۳۵۱.</ref> | فقیهان احکام کارهای حرام را از قرآن و احادیث برداشت کرده‌اند. به عنوان نمونه حرام بودن خوردن [[میته|مردار]]، خوک و خون از [[آیه اکمال|آیه ۳ سوره مائده]]<ref>محسنی، حدود الشریعة، ۱۳۸۷ش، ج۱، ص۵۵.</ref>، حرام بودن ربا از [[آیه ۲۷۵ سوره بقره]]<ref>محسنی، حدود الشریعة، ۱۳۸۷ش، ج۱، ص۲۶۱.</ref>، حرمت [[قمار]]<ref>محسنی، حدود الشریعة، ۱۳۸۷ش، ج۱، ص۷۵۸.</ref> و [[شراب‌خواری|نوشیدن شراب]] از قرآن و روایات متعدد<ref>محسنی، حدود الشریعة، ۱۳۸۷ش، ج۱، ص۲۳۲.</ref> استفاده شده است. چنان‌که حکم تمسخر را از [[آیه ۱۱ سوره حجرات|آیه ۱۱]]<ref>محسنی، حدود الشریعة، ۱۳۸۷ش، ج۱، ص۳۵۱.</ref> و حکم [[غیبت]] را از [[آیه غیبت|آیه ۱۲ سوره حجرات]]<ref>محسنی، حدود الشریعة، ۱۳۸۷ش، ج۱، ص۵۱۳.</ref> استباط کرده‌اند. | ||
[[محمدآصف محسنی قندهاری|محمدآصف محسنی]] مجتهد شیعه در جلد اول از کتاب حدود الشریعه ۷۱۸ عنوان حرام را سرشماری کرده است.<ref>رک: محسنی، حدود الشریعة، ۱۳۸۷ش، ج۱.</ref> [[علی‌اکبر فیض مشکینی|علی مشکینی]] دیگر فقیه شیعه نیز در کتاب کوچکی به نام واجبات و محرمات در اسلام، فهرستی از اعمال و باورهای حرام را گرد آورده است.<ref>رک: مشکینی، واجبات و محرمات در اسلام، ۱۳۸۵ش.</ref> | [[محمدآصف محسنی قندهاری|محمدآصف محسنی]] مجتهد شیعه در جلد اول از کتاب حدود الشریعه ۷۱۸ عنوان حرام را سرشماری کرده است.<ref>رک: محسنی، حدود الشریعة، ۱۳۸۷ش، ج۱.</ref> [[علی‌اکبر فیض مشکینی|علی مشکینی]] دیگر فقیه شیعه نیز در کتاب کوچکی به نام واجبات و محرمات در اسلام، فهرستی از اعمال و باورهای حرام را گرد آورده است.<ref>رک: مشکینی، واجبات و محرمات در اسلام، ۱۳۸۵ش.</ref> | ||
| خط ۱۵: | خط ۱۵: | ||
علمای [[شیعه]] معتقدند احکام عملی اسلام بر اساس مصالح و مفاسد واقعی شکل گرفته‌اند<ref>مطهری، مجموعه آثار، ج۲۱، ص۷۲</ref>، و هر کاری که انجامش مفسده داشته باشد و آن مفسده به‌اندازه‌ای باشد که اجتناب از آن ناگزیر باشد، حکم آن کار، حرمت است حتی اگر انجام آن کار برای برخی افراد منافعی داشته باشد.<ref>سبحانی، إرشاد العقول الی مباحث الأصول، ج۳، ص: ۳۹۴.</ref> مفسده ممکن است فردی و برای نوع انسان‌ها، یا مفسده‌ای اجتماعی و یا دینی و معنوی باشد. | علمای [[شیعه]] معتقدند احکام عملی اسلام بر اساس مصالح و مفاسد واقعی شکل گرفته‌اند<ref>مطهری، مجموعه آثار، ج۲۱، ص۷۲</ref>، و هر کاری که انجامش مفسده داشته باشد و آن مفسده به‌اندازه‌ای باشد که اجتناب از آن ناگزیر باشد، حکم آن کار، حرمت است حتی اگر انجام آن کار برای برخی افراد منافعی داشته باشد.<ref>سبحانی، إرشاد العقول الی مباحث الأصول، ج۳، ص: ۳۹۴.</ref> مفسده ممکن است فردی و برای نوع انسان‌ها، یا مفسده‌ای اجتماعی و یا دینی و معنوی باشد. | ||
به گفته مطهری فقیه و متفکر شیعه معیار حرام بودن محرمات در [[اسلام|اسلام]] فقط | به گفته مطهری فقیه و متفکر شیعه معیار حرام بودن محرمات در [[اسلام|اسلام]] فقط ضرر جسمی نیست و ممکن است عامل حرمت مفسده روحی یا مفسده‌ای اجتماعی باشد<ref>مطهری، مجموعه آثار،۱۳۹۰ش، ج۲۱، ص۷۲</ref>. به عنوان نمونه معیار حرمت در خوردنی‌های حرام مانند گوشت برخی حیوانات می‌تواند انتقال خواصّ معنوی آنها باشد که به خورنده منتقل می‌گردد.<ref>حسینی طهرانی، معادشناسی، ج۲، ص۲۸۸.</ref> | ||
==اقسام حرام== | ==اقسام حرام== | ||