۱۶٬۶۶۳
ویرایش
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) |
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۱۹: | خط ۱۹: | ||
برخی از مفسران با تمسک به عموم آیه، حکم نفی تسلط کافران را در تمامی زمینههای نظامی، سیاسی، فرهنگی و اقتصادی و نیز در دنیا و [[آخرت]] میدانند. | برخی از مفسران با تمسک به عموم آیه، حکم نفی تسلط کافران را در تمامی زمینههای نظامی، سیاسی، فرهنگی و اقتصادی و نیز در دنیا و [[آخرت]] میدانند. | ||
این آیه، از آن از مبانی فقهی برخی از فتوای علمای شیعه بوده است. برای نمونه [[سید روحالله موسوی خمینی|امام خمینی]] در [[مخالفت امام خمینی با کاپیتولاسیون|مخالفت با لایحه کاپیتولاسیون]] به این آیه و [[قاعده نفی سبیل|قاعده برگرفته از آن]] استناد کرده است. | |||
==نامگذاری و شأن نزول== | ==نامگذاری و شأن نزول== | ||
خط ۵۱: | خط ۵۱: | ||
آیه نفی سبیل، مستند قاعده نفی سبیل است. این قاعده بر هر حکمی که باعث برتری کافر بر مسلمان شود، مقدم است.<ref>جعفری، تفسیر کوثر، ۱۳۷۶ش، ج۲، ص۵۹۵.</ref> قاعده نفی سبیل، در ابواب مختلف فقه کاربرد دارد.<ref>بجنوردی، القواعد الفقهیه، ۱۴۱۹ق، ج۱، ص۱۸۷.</ref> بر اساس این قاعده، کافر از مسلمان ارث نمیبرد. فروش برده مسلمان به کافر جایز نیست. جد کافر بر کودک مسلمان ولایت ندارد و ازدواج زن مسلمان با مرد کافر باطل است.<ref>جعفری، تفسیر کوثر، ۱۳۷۶ش، ج۲، ص۵۹۸-۵۹۹.</ref> | آیه نفی سبیل، مستند قاعده نفی سبیل است. این قاعده بر هر حکمی که باعث برتری کافر بر مسلمان شود، مقدم است.<ref>جعفری، تفسیر کوثر، ۱۳۷۶ش، ج۲، ص۵۹۵.</ref> قاعده نفی سبیل، در ابواب مختلف فقه کاربرد دارد.<ref>بجنوردی، القواعد الفقهیه، ۱۴۱۹ق، ج۱، ص۱۸۷.</ref> بر اساس این قاعده، کافر از مسلمان ارث نمیبرد. فروش برده مسلمان به کافر جایز نیست. جد کافر بر کودک مسلمان ولایت ندارد و ازدواج زن مسلمان با مرد کافر باطل است.<ref>جعفری، تفسیر کوثر، ۱۳۷۶ش، ج۲، ص۵۹۸-۵۹۹.</ref> | ||
===بازتاب آیه و قاعده در فقه سیاسی === | ===بازتاب آیه و قاعده در فقه سیاسی === | ||
آیه نفی سبیل و قاعده برگرفته از آن، در [[فقه سیاسی]] بازتاب داشته است؛ حکم جهاد با روس توسط علمای شیعه در زمان [[مظفرالدین شاه]]، بعد از استیلا به برخی از مناطق اسلامی،<ref>زنگنه شهرکی، «قاعده نفی سبیل در آرای فقهی و مواضع سیاسی صاحب عروه»، ص۱۴۸-۱۹۴ | آیه نفی سبیل و قاعده برگرفته از آن، در [[فقه سیاسی]] بازتاب داشته است؛ حکم جهاد با روس توسط علمای شیعه در زمان [[مظفرالدین شاه]]، بعد از استیلا به برخی از مناطق اسلامی،<ref>زنگنه شهرکی، «قاعده نفی سبیل در آرای فقهی و مواضع سیاسی صاحب عروه»، ص۱۴۸-۱۹۴.</ref> و [[مخالفت امام خمینی با کاپیتولاسیون|مخالفت امام خمینی با لایحه کاپیتولاسیون]]<ref>خمینی، صحیفه امام، ۱۳۸۹ش، ج۱، ص۴۰۹.</ref> از مواردی است که در آنها به این آیه اشاره شده است. همچنین از قاعده نفی سبیل را از مبانی فقهی [[فتوای تحریم تنباکو]] توسط [[سید محمدحسن شیرازی|میرزای شیرازی]] میدانند.<ref>کامران و امیریفرد، «قاعده نفی سبیل و تطبیقات آن»ص۱۱۰.</ref> | ||
== آیات و روایات مشابه == | == آیات و روایات مشابه == | ||
در آیات دیگری همچون آیات [[آیه ۵۱ سوره مائده|۵۱]] و [[آیه ۵۲ سوره مائده|۵۲ سوره مائده]] به نپذیرفتن سلطه و سرپرستی کافران اشاره شده است. همچنین [[حدیث اعتلا |حدیث اِعتلا]] که در [[من لایحضره الفقیه (کتاب)|کتاب من لا یَحْضره الفقیه]] از [[کتب اربعه|کتب اربعه شیعه]] نقل شده<ref>صدوق، من لایحضره الفقیه، ۱۴۱۳ق، ج۴، ص۳۳۴.</ref> بر برتری [[اسلام]] و نفی برتری دیگران اشاره دارد.<ref>موسوی بجنوردی، قواعد فقهیه، ۱۳۷۹ش، ج۱، ص۳۴۹ـ۳۵۸.</ref> | در آیات دیگری همچون آیات [[آیه ۵۱ سوره مائده|۵۱]] و [[آیه ۵۲ سوره مائده|۵۲ سوره مائده]] به نپذیرفتن سلطه و سرپرستی کافران اشاره شده است. همچنین [[حدیث اعتلا |حدیث اِعتلا]] که در [[من لایحضره الفقیه (کتاب)|کتاب من لا یَحْضره الفقیه]] از [[کتب اربعه|کتب اربعه شیعه]] نقل شده<ref>صدوق، من لایحضره الفقیه، ۱۴۱۳ق، ج۴، ص۳۳۴.</ref> بر برتری [[اسلام]] و نفی برتری دیگران اشاره دارد.<ref>موسوی بجنوردی، قواعد فقهیه، ۱۳۷۹ش، ج۱، ص۳۴۹ـ۳۵۸.</ref> | ||
خط ۷۵: | خط ۷۶: | ||
* زنگنه شهرکی، جعفر، قاعده نفی سبیل در آرای فقهی و مواضع سیاسی صاحب عروه، مجله کاوشی نو در فقه، دوره۱۹، شماره۷۳، ۱۳۹۱ش. | * زنگنه شهرکی، جعفر، قاعده نفی سبیل در آرای فقهی و مواضع سیاسی صاحب عروه، مجله کاوشی نو در فقه، دوره۱۹، شماره۷۳، ۱۳۹۱ش. | ||
* شحاته، عبدالله محمود، تفسیر القرآن الکریم، قاهره، دار غریب، ۱۴۲۱ق. | * شحاته، عبدالله محمود، تفسیر القرآن الکریم، قاهره، دار غریب، ۱۴۲۱ق. | ||
* شیخ صدوق، محمد بن علی، عیون أخبار الرضا علیه السلام، تصحیح مهدی لاجوردی، بیروت، مؤسسة الاعلمی للمطبوعات، بیتا. | |||
* شیخ صدوق، محمد بن علی، من لایحضره الفقیه، تحقیق علیاکبر غفاری، قم، دفتر انتشارات اسلامی، ۱۴۱۳ق. | * شیخ صدوق، محمد بن علی، من لایحضره الفقیه، تحقیق علیاکبر غفاری، قم، دفتر انتشارات اسلامی، ۱۴۱۳ق. | ||
* طباطبایی، سید محمدحسین، المیزان، بیروت، مؤسسة الأعلمی للمطبوعات، چاپ دوم، ۱۳۹۰ق. | * طباطبایی، سید محمدحسین، المیزان، بیروت، مؤسسة الأعلمی للمطبوعات، چاپ دوم، ۱۳۹۰ق. | ||
* طنطاوی، محمد سید، التفسیر الوسیط للقرآن الکریم، قاهره، نهضة مصر، ۱۹۹۷م. | * طنطاوی، محمد سید، التفسیر الوسیط للقرآن الکریم، قاهره، نهضة مصر، ۱۹۹۷م. | ||
خط ۸۳: | خط ۸۴: | ||
* قرشی بنابی، علیاکبر، تفسیر احسن الحدیث، تهران، بنیاد بعثت، چاپ دوم، ۱۳۷۵ش. | * قرشی بنابی، علیاکبر، تفسیر احسن الحدیث، تهران، بنیاد بعثت، چاپ دوم، ۱۳۷۵ش. | ||
* قمی، علی بن ابراهیم، تفسیر القمی، تحقیق طیب موسوی جزایری، قم، دارالکتاب، چاپ سوم، ۱۳۶۳ش. | * قمی، علی بن ابراهیم، تفسیر القمی، تحقیق طیب موسوی جزایری، قم، دارالکتاب، چاپ سوم، ۱۳۶۳ش. | ||
* | * کامران و امیریفرد، زهرا و حسن، «[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1422784 قاعده نفی سبیل و تطبیقات آن]»، در دوفصلنامه فقه و اجتهاد، ش۳، بهار و تابستان ۱۳۹۴ش. | ||
* مرکز فرهنگ و معارف قرآن، دائرة المعارف قرآن کریم، قم، بوستان کتاب، چاپ سوم، ۱۳۸۲ش. | * مرکز فرهنگ و معارف قرآن، دائرة المعارف قرآن کریم، قم، بوستان کتاب، چاپ سوم، ۱۳۸۲ش. | ||
* مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دارالکتب الإسلامیة، چاپ دهم، ۱۳۷۱ش. | * مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دارالکتب الإسلامیة، چاپ دهم، ۱۳۷۱ش. | ||
* موسوی سبزواری، عبدالاعلی، مواهب الرحمن فی تفسیر القرآن، ۱۴۰۹ق، بیجا، دفتر سماحه آیت الله العظمی السبزواری، چاپ دوم، ۱۴۰۹ق. | * موسوی سبزواری، عبدالاعلی، مواهب الرحمن فی تفسیر القرآن، ۱۴۰۹ق، بیجا، دفتر سماحه آیت الله العظمی السبزواری، چاپ دوم، ۱۴۰۹ق. | ||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||
{{آیات مشهور قرآن}} | {{آیات مشهور قرآن}} |
ویرایش