مباحثه: تفاوت میان نسخه‌ها

مباحثه از آداب درس خواندن و یکی از مهمترين روشهای تحصیلی و از ويژگي هاى نظام تعليمى [[حوزه علمیه]] است.  

اساتید در آغاز شروع به تحصیل طلاب، آنان را به مباحثه تشویق می‌کنند. اساتید چهار مرحله را برای ماندگاری درس در حافظه و فهم بهتر آن پیش‎نهاد می‎کنند. پیش مطالعه که قبل از شروع درس صورت می‎گیرد و سپس درس و مطالعه‎ی پس از درس و مباحثه این چهار مرحله هستند.  

مباحثه معمولاً پس از درس برگزار می‌شود. بین دو تا چند نفر در هر مباحثه شرکت می‌کنند. اساتید توصیه می‌کنند که مباحثات سه نفره باشد تا نه شلوغ باشد و نه در صورت غیبت یکی تعطیل شود. در هر جلسه یک‌ نفر عهده‌دار بازگوئی درس پیشین می‌شود و دیگران به نقد و اشکال و تصحیح می‌پردازند. متکلم مباحثه یا به ترتیب خاصی مشخص می‌شود یا با قرعه. گاهی با خود کتاب قرعه می‌زنند و آن‌که عدد فرد صفحه‌اش بیش‌تر باشد، گوینده می‌شود. مباحثه در سال‎های دروس مقدمات و سطح، کتاب‎محور است و غالباً پس از چندین ساعت پس از اخذ درس از استاد انجام میشود. اما در دوره‎ی خارج بیش‎تر پیش از درس است، که به آن پیش‎مباحثه گفته می‎شود.

اين سنّتِ مباحثه تا مرحله [[درس خارج]] ادامه دارد، پس از آن نيز گاهى جلسات مباحثات علمى اجتهادى بين افراد برجسته يك نسل كه خود به مرتبه استادى و اجتهاد رسيده اند، برگزار مى شود. به علاوه، سنّت متداول حوزه هاى علميه اين بوده است كه درس آموختگان حوزه، پس از نيل به مراتب بالاى [[اجتهاد]]، با آنكه خود حلقه درسى داشته اند، در يكى دو درس مراجعِ وقت حضور مى يافته اند؛ از آن رو كه هم جايگاه آنان را حرمت نهند و هم در مباحثات عالى علمى مشارکت جدّى داشته باشند.

*پيشگيرى از بدفهمى

*خضوع علمى و خويشتندارى از اظهارنظرهاى شتاب زده و نسنجيده؛ به ويژه آنكه همه افراد شركت كننده در نظام تعليمى حوزه، در هر درسى، مطالب استاد را با يكى دو تن مباحثه مى كنند كه خود براى رسيدن به فهم درست و مراد مؤلف بسيار مؤثر است.

از هم‌مباحثه‌ای‌های مشهور می‌توان به مباحثات سید محمد عاملی صاحب مدارک و شیخ حسن ابن شهید ثانی صاحب معالم، شیخ مرتضی انصاری و سعید العلماء مازندرانی، آیت الله سید محمدرضا گلپایگانی و سید احمد خوانساری، مرحوم آیت الله فاضل لنکرانی و سید مصطفی خمینی، سید محمدتقی خوانساری و مرحوم آیت الله اراکی و امام موسی صدر و آیت الله موسوی اردبیلی و… اشاره کرد.

در سالهای اخير، با توجه به تحولات روشى و فراهم شدن تسهيلاتى همچون ضبط دروس و امكان دستيابى سريع به مطالب درس، اين سنّت، کمرنگ شده است.