پرش به محتوا

ازدواج سفید: تفاوت میان نسخه‌ها

۱٬۵۷۵ بایت حذف‌شده ،  ‏۲۸ نوامبر ۲۰۲۳
بدون خلاصۀ ویرایش
(ایجاد صفحه)
 
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
{{احکام}}'''ازدواج سفید''' یا '''هم‌باشی''' نوعی رابطه عاطفی ـ جنسی خارج از چارچوب ازدواج میان زن و مرد است. علت‌ نام‌گذاری این رابطه در ایران به ازدواج سفید، سفید ماندن شناسنامه زن و مرد دانسته شده است. با این حال در فرهنگ غربی این رابطه [[ازدواج]] محسوب نشده و با عنوان هم‌باشی از آن یاد می‌شود.
{{احکام}}'''ازدواج سفید''' نوعی رابطه عاطفی ـ جنسی خارج از چارچوب ازدواج میان زن و مرد است که در فرهنگ غربی از آن با عنوان هم‌باشی می‌شود. از نظر فقهای شیعه، این رابطه، حرام است و [[ازدواج|ازدواج شرعی]] محسوب نمی‌شود چرا که شرایط ضروری در ازدواج مانند خواندن [[صیغه ازدواج|صیغه عقد]] در آن رعایت نشده است.
مراد از ازدواج سفید، ازدواج بدون ثبت قانونی نیست چرا که در آن ضوابط شرعی ازدواج رعایت می‌شود. مراد از آن اصطلاح [[نکاح معاطاتی]] هم نیست چرا که در نکاح معطاتی همه شرایط ازدواج وجود دارد و صرفا نوع اعلام رضایت نسبت به عقد ازدواج، به صورت غیر لفظی است. همچنین ازدواج سفید با ازدواج موقت نیز متفاوت است چرا که ازدواج موقت دارای اصول و چارچوبی است که ازدواج سفید آن‌ها را ندارد.
 
[[مجتهد|فقهای شیعه]] شروطی مثل جاری شدن صیغه عقد را در ازدواج ضروری می‌دانند و بر این اساس ازدواج سفید نمی‌تواند امری مشروع باشد. در استفتائی که از مراجع معاصر تقلید صورت گرفته است نیز به اتفاق حکم به حرمت این رابطه داده شده است. در قانون مدنی ایران، خواندن صیغه عقد شرط تحقق ازدواج دانسته شده و ازدواج سفید وجاهت قانونی ندارد.
برای این رابطه پیامد‌هایی چون افزایش خیانت، افزایش بارداری ناخواسته، [[سقط جنین]]، و تهدید خانواده ذکر شده است. عدم نظارت صحیح والدین بر فرزندان و بالا رفتن سنّ ازدواج از زمینه‌های شکل‌گیری و فراهم کردن بستر ازدواج، ایجاد اشتغال و ازدواج موقت از راهکارهای کاهش این پدیده دانسته شده است.
این رابطه از تاثیرات جوامع غربی بر جوامع اسلامی دانسته شده است. از زمینه‌های شکل گیری آن می‌توان به عدم نظارت صحیح والدین بر فرزندان و آسانی روابط خارج از چارچوب دختر و پسر و بالا رفتن سنّ ازدواج دانست. برای این رابطه پیامد‌هایی چون عدم تعهد، افزایش خیانت، افزایش بارداری ناخواسته و سقط جنین، مشکلات روحی و اعتیاد و تهدید خانواده ذکر شده است. همچنین فراهم کردن بستر ازدواج، ایجاد اشتغال و ازدواج موقت از راهکارهای کاهش این پدیده دانسته شده است.
== ماهیت و اهمیّت ==
== ماهیت و اهمیّت ==
ازدواج سفید نوعی پیوند عاطفی و جنسی بین زن و مرد است که بدون رعایت چارچوب و ضابطه ازدواج مثل خواندن [[صیغه ازدواج|صیغه عقد شرعی]] شکل می‌گیرد. این نوع رابطه به عنوان هم‌باشی، هم‌خانگی و هم‌بالینی نیز شناخته می‌شود.<ref>بستان، جامعه شناسی خانواده با نگاهی به منابع اسلامی، ۱۳۹۲ش، ص۶۳؛ محمدی اصل، «جنسیت و ازدواج سفید»، ص۲۰؛ </ref> گفته شده است که دلیل نام‌گذاری این رابطه به ازدواج سفید، سفید ماندن شناسنامه زن و مرد است.<ref>رحمت آبادی و کاریزی؛ «ازدواج سفید؛ پیامدها و خطرات»، ص۷۹. </ref> این اصطلاح در فرهنگ غربی وجود نداشته و با عنوان هم‌باشی{{یاد|cohabitation}} شناخته می‌شود و [[ازدواج]] به شمار نمی‌آید.<ref>نصرتی و دیگران، «ازدواج سفید از منظر فقهی حقوقی»، ص۹۲.</ref>
ازدواج سفید نوعی پیوند عاطفی و جنسی بین زن و مرد است که بدون رعایت چارچوب و ضابطه ازدواج مثل خواندن [[صیغه ازدواج|صیغه عقد شرعی]] شکل می‌گیرد. این نوع رابطه به عنوان هم‌باشی، هم‌خانگی و هم‌بالینی نیز شناخته می‌شود.<ref>بستان، جامعه شناسی خانواده با نگاهی به منابع اسلامی، ۱۳۹۲ش، ص۶۳؛ محمدی اصل، «جنسیت و ازدواج سفید»، ص۲۰؛ </ref> گفته شده است که دلیل نام‌گذاری این رابطه به ازدواج سفید، سفید ماندن شناسنامه زن و مرد است.<ref>رحمت آبادی و کاریزی؛ «ازدواج سفید؛ پیامدها و خطرات»، ص۷۹. </ref> این اصطلاح در فرهنگ غربی وجود نداشته و با عنوان هم‌باشی (cohabitation) شناخته می‌شود و [[ازدواج]] به شمار نمی‌آید.<ref>نصرتی و دیگران، «ازدواج سفید از منظر فقهی حقوقی»، ص۹۲.</ref>
ازدواج سفید نباید با انواع ازدواج اشتباه گرفته شود. ممکن است به دلایلی زن و مرد ازدواج خود را به صورت قانونی ثبت نکنند امّا ازدواج آن‌ها شرایط و ضوابط شرعی را داشته باشد در این صورت ازدواج سفید نخواهد بود.<ref>بستان، جامعه شناسی خانواده با نگاهی به منابع اسلامی، ۱۳۹۲ش، ص۴۵.</ref> [[نکاح معاطاتی]] نیز ازدواج بدون عقد نبوده و در بطلان ازدواج بدون عقد در میان فقهای شیعه تردیدی نیست.<ref>هدایت‌نیا، «نکاح معاطاتی از منظر فقه»، ص۲۰۴.</ref> در نکاح معاطاتی‌‌ که تقریبا مدافع صاحب نامی در میان فقها ندارد<ref>هدایت‌نیا، «نکاح معاطاتی از منظر فقه»، ص۲۰۸.</ref>، لفظی با عنوان صیغه نکاح خوانده نمی‌شود، و اعلام اراده و رضایت نسبت به عقد، توسط عوامل دیگری مثل نوشتن یا اشاره و ... صورت می‌گیرد و آثار شرعی و حقوقی ازدواج را دارد.<ref>هدایت‌نیا، «نکاح معاطاتی از منظر فقه»، ص۲۰۵؛ صادقی تهرانی، رساله توضیح المسائل نوین، ۱۳۸۷ش، ص۲۸۱.</ref> [[ازدواج موقت]] نیز نوعی ازدواج است که برای مدّتی مشخص صورت می‌گیرد و چارچوب و ضوابطی شرعی دارد.<ref>مؤسسه دایرة المعارف الفقه الاسلامی، فرهنگ فقه فارسی، ۱۳۸۷ش، ج۱، ص۳۹۹-۴۰۲.</ref> در ازدواج موقت شرایطی مانند قصد ازدواج، جاری شدن صیغه عقد، [[مهریه|وجوب مهریه]] و [[اذن پدر در ازدواج دختر باکره|ضرورت اذن پدر در دختر باکره]] وجود دارد که در ازدواج سفید رعایت نمی‌گردند.<ref>رشیدی‌نژاد و واحد یاریجان، «وجوه تفاوت و تشابه ازدواج موقت با پدیدۀ «ازدواج سفید»»، ص۸۴.</ref>
ازدواج سفید نباید با انواع ازدواج اشتباه گرفته شود. ممکن است به دلایلی زن و مرد ازدواج خود را به صورت قانونی ثبت نکنند امّا ازدواج آن‌ها شرایط و ضوابط شرعی را داشته باشد در این صورت ازدواج سفید نخواهد بود.<ref>بستان، جامعه شناسی خانواده با نگاهی به منابع اسلامی، ۱۳۹۲ش، ص۴۵.</ref> [[نکاح معاطاتی]] نیز ازدواج بدون عقد نبوده و در بطلان ازدواج بدون عقد در میان فقهای شیعه تردیدی نیست.<ref>هدایت‌نیا، «نکاح معاطاتی از منظر فقه»، ص۲۰۴.</ref> در نکاح معاطاتی‌‌ که تقریبا مدافع صاحب نامی در میان فقها ندارد<ref>هدایت‌نیا، «نکاح معاطاتی از منظر فقه»، ص۲۰۸.</ref>، لفظی با عنوان صیغه نکاح خوانده نمی‌شود، و اعلام اراده و رضایت نسبت به عقد، توسط عوامل دیگری مثل نوشتن یا اشاره و ... صورت می‌گیرد و آثار شرعی و حقوقی ازدواج را دارد.<ref>هدایت‌نیا، «نکاح معاطاتی از منظر فقه»، ص۲۰۵؛ صادقی تهرانی، رساله توضیح المسائل نوین، ۱۳۸۷ش، ص۲۸۱.</ref> [[ازدواج موقت]] نیز نوعی ازدواج است که برای مدّتی مشخص صورت می‌گیرد و چارچوب و ضوابطی شرعی دارد.<ref>مؤسسه دایرة المعارف الفقه الاسلامی، فرهنگ فقه فارسی، ۱۳۸۷ش، ج۱، ص۳۹۹-۴۰۲.</ref> در ازدواج موقت شرایطی مانند قصد ازدواج، جاری شدن صیغه عقد، [[مهریه|وجوب مهریه]] و [[اذن پدر در ازدواج دختر باکره|ضرورت اذن پدر در دختر باکره]] وجود دارد که در ازدواج سفید رعایت نمی‌گردند.<ref>رشیدی‌نژاد و واحد یاریجان، «وجوه تفاوت و تشابه ازدواج موقت با پدیدۀ «ازدواج سفید»»، ص۸۴.</ref>
ازدواج سفید به دلیل خارج بودن از ضوابط شرعی با باورهای دینی و اعتقادی اسلامی سازگار نیست و رواج آن در جوامع اسلامی را در اثر تاثیرات جامعه غربی دانسته شده است.<ref>مغربی کته شمشیری و دیگران، «آثار و پیامدهای حقوقی ازدواج سفید در ایران»، ص۴۶؛ رحمت آبادی و کاریزی؛ «ازدواج سفید؛ پیامدها و خطرات»، ص۸۱-۸۲.</ref> در اواخر دهه ۱۹۶۰ میلادی تحولاتی در اروپا و آمریکا شکل می‌گیرد که به «انقلاب جنسی» معروف است و در فرایند آن به نام آزادی‌های جنسی انحرافات زیادی رواج پیدا می‌کند.‌‌ هم‌باشی یکی از مواردی است که در اثر همین تغییرات رایج شده و کم‌کم به جوامع دیگر سرایت کرده است.<ref>مغربی کته شمشیری و دیگران، «آثار و پیامدهای حقوقی ازدواج سفید در ایران»، ص۴۷؛ رحمت آبادی و کاریزی؛ «ازدواج سفید؛ پیامدها و خطرات»، ص۸۱-۸۲؛ نصرتی و دیگران، «ازدواج سفید از منظر فقهی حقوقی»، ص۹۰؛ شکر بیگی و دیگران، «برساخت اجتماعی ازدواج سفید»، ص۶۹.</ref> کمبودها و نیازهای عاطفی، عدم نظارت خانواده‌ها بر رفتارهای فرزندان و طرد آن‌ها، آسانی روابط بدون چارچوب دختر و پسر در کلانشهرها و بالا رفتن سنّ ازدواج در دختران را از جمله عوامل تاثیرگذار در روی آوردن جوانان به این رابطه می‌دانند.<ref>شکر بیگی و دیگران، «برساخت اجتماعی ازدواج سفید»، ص۹۵.</ref>
ازدواج سفید به دلیل خارج بودن از ضوابط شرعی با باورهای دینی و اعتقادی اسلامی سازگار نیست و رواج آن در جوامع اسلامی را در اثر تاثیرات جامعه غربی دانسته شده است.<ref>مغربی کته شمشیری و دیگران، «آثار و پیامدهای حقوقی ازدواج سفید در ایران»، ص۴۶؛ رحمت آبادی و کاریزی؛ «ازدواج سفید؛ پیامدها و خطرات»، ص۸۱-۸۲.</ref> در اواخر دهه ۱۹۶۰ میلادی تحولاتی در اروپا و آمریکا شکل می‌گیرد که به «انقلاب جنسی» معروف است و در فرایند آن به نام آزادی‌های جنسی انحرافات زیادی رواج پیدا می‌کند.‌‌ هم‌باشی یکی از مواردی است که در اثر همین تغییرات رایج شده و کم‌کم به جوامع دیگر سرایت کرده است.<ref>مغربی کته شمشیری و دیگران، «آثار و پیامدهای حقوقی ازدواج سفید در ایران»، ص۴۷؛ رحمت آبادی و کاریزی؛ «ازدواج سفید؛ پیامدها و خطرات»، ص۸۱-۸۲؛ نصرتی و دیگران، «ازدواج سفید از منظر فقهی حقوقی»، ص۹۰؛ شکر بیگی و دیگران، «برساخت اجتماعی ازدواج سفید»، ص۶۹.</ref> کمبودها و نیازهای عاطفی، عدم نظارت خانواده‌ها بر رفتارهای فرزندان و طرد آن‌ها، آسانی روابط بدون چارچوب دختر و پسر در کلانشهرها و بالا رفتن سنّ ازدواج در دختران را از جمله عوامل تاثیرگذار در روی آوردن جوانان به این رابطه می‌دانند.<ref>شکر بیگی و دیگران، «برساخت اجتماعی ازدواج سفید»، ص۹۵.</ref>
خط ۲۲: خط ۲۱:
== پانویس ==
== پانویس ==
{{پانوشت}}
{{پانوشت}}
== یادداشت ==
{{یادداشت}}
== منابع ==
== منابع ==
{{منابع}}
{{منابع}}