غسل‌های واجب: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
Khoshnoudi (بحث | مشارکتها) (←منابع) |
Khoshnoudi (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱۶: | خط ۱۶: | ||
*[[غسل میت]] | *[[غسل میت]] | ||
*غسل‌های سه‌گانه خاص بانوان که به خاطر [[دماء ثلاثة|خون‌های سه‌گانه]] واجب می‌شود: ([[غسل حیض]]، غسل نفاس، غسل استحاضه). | *غسل‌های سه‌گانه خاص بانوان که به خاطر [[دماء ثلاثة|خون‌های سه‌گانه]] واجب می‌شود: ([[غسل حیض]]، غسل نفاس، غسل استحاضه). | ||
غسلی که با [[نذر]]، [[عهد]] یا [[سوگند|قسم]] واجب شود، مانند کسی که نذر کرده برای [[زیارت]] غسل کند.<ref>بحرانی، الحدائق الناضرة، ج۴، ص۱۸۲؛ همدانی، مصباح الفقیه، ج۳، ص۲۱۹؛ طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، ج۱، ص۴۶۶؛ آملی، مصباح الهدی، ج۴، ص۷۰.</ref> این غسلها وجوب نفسی دارند اما نه به دلیل رفع حدث اکبر، بلکه فقط عملی هستند که از به‌خاطر وجوب وفای به نذر و قسم واجب شده‌اند. | غسلی که با [[نذر]]، [[عهد]] یا [[سوگند|قسم]] واجب شود، مانند کسی که نذر کرده برای [[زیارت]] غسل کند.<ref>بحرانی، الحدائق الناضرة، ج۴، ص۱۸۲؛ همدانی، مصباح الفقیه، ج۳، ص۲۱۹؛ طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، ج۱، ص۴۶۶؛ آملی، مصباح الهدی، ج۴، ص۷۰.</ref> این غسلها وجوب نفسی دارند اما نه به دلیل رفع حدث اکبر، بلکه فقط عملی هستند که از به‌خاطر وجوب وفای به نذر و قسم واجب شده‌اند.<ref>.</ref> | ||
بنابر دیدگاه مشهور فقها فقط غسل میت و نذر [[وجوب نفسی]] دارد. و سایر غسل‌های واجب، [[واجب غیری|وجوب غیری]] دارند؛ بدین معنا که انجام دادن آنها به خودی خود واجب نیست؛ بلکه برای به جا آوردن اعمالی که مشروط به [[طهارت]] هستند، واجب می‌شوند.<ref>خمینی، «تعلیقه» در کتاب العروة الوثقی، ج۱، ص۴۶۶؛ طباطبایی حکیم، مستمسک العروة، الناشر دار إحياء التراث العربي، ج۳، ص۶۸، ۷۲ و ۳۴۱.</ref> | بنابر دیدگاه مشهور فقها فقط غسل میت و نذر [[وجوب نفسی]] دارد. و سایر غسل‌های واجب، [[واجب غیری|وجوب غیری]] دارند؛ بدین معنا که انجام دادن آنها به خودی خود واجب نیست؛ بلکه برای به جا آوردن اعمالی که مشروط به [[طهارت]] هستند، واجب می‌شوند.<ref>خمینی، «تعلیقه» در کتاب العروة الوثقی، ج۱، ص۴۶۶؛ طباطبایی حکیم، مستمسک العروة، الناشر دار إحياء التراث العربي، ج۳، ص۶۸، ۷۲ و ۳۴۱.</ref> | ||
| خط ۲۳: | خط ۲۳: | ||
در متون فقهی شیعه احکامی برای غسل‌های واجب بیان شده است: | در متون فقهی شیعه احکامی برای غسل‌های واجب بیان شده است: | ||
* روش انجام غسل‌های واجب با مستحب یکی است و هر یک را می‌توان به صورت ترتیبی یا ارتماسی به جا آورد. | * روش انجام غسل‌های واجب با مستحب یکی است و هر یک را می‌توان به صورت ترتیبی یا ارتماسی به جا آورد.<ref>.</ref> | ||
* زمان انجام غسل‌هایی که شرط [[عبادت]] هستند وابسته به زمان انجام عبادت است؛ مثلا کسی که می‌خواهد [[روزه]] بگیرد باید قبل از [[طلوع فجر]] غسل کرده باشد. ولی برای نماز می‌تواند آن را تا زمانی که می‌خواهد نماز بخواند به تأخیر بیندازد و در آخر وقت غسل کند. | * زمان انجام غسل‌هایی که شرط [[عبادت]] هستند وابسته به زمان انجام عبادت است؛ مثلا کسی که می‌خواهد [[روزه]] بگیرد باید قبل از [[طلوع فجر]] غسل کرده باشد. ولی برای نماز می‌تواند آن را تا زمانی که می‌خواهد نماز بخواند به تأخیر بیندازد و در آخر وقت غسل کند.<ref>.</ref> | ||
== حکم وضو پس از غسل واجب == | == حکم وضو پس از غسل واجب == | ||
فقیهان شیعه غسل جنابت را جایگزین [[وضو]] نیز می‌دانند و درباره آن ادعای [[اجماع]] شده است<ref>الخلاف، ص۱۳۱، مسأله ۷۴؛حلی، مختلف الشیعة، ج۱، ص۳۳۹؛نجفی، جواهر الکلام،۱۳۶۲ش، ج۳، ص۲۴۰</ref> و حتی مشهور فقها وضو بعد از غسل جنابت را نامشروع می‌دانند؛<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۲ش، ج۳، ص۲۴۰؛التنقیح، ج۶، ص۴۹۷</ref> هرچند [[شیخ طوسی]] به [[مستحب|استحباب]] وضو همراه با غسل جنابت [[فتوا]] داده است.<ref>علامه حلی، مختلف الشیعة، ج۱، ص۳۴۰</ref> | فقیهان شیعه غسل جنابت را جایگزین [[وضو]] نیز می‌دانند و درباره آن ادعای [[اجماع]] شده است<ref>الخلاف، ص۱۳۱، مسأله ۷۴؛حلی، مختلف الشیعة، ج۱، ص۳۳۹؛نجفی، جواهر الکلام،۱۳۶۲ش، ج۳، ص۲۴۰</ref> و حتی مشهور فقها وضو بعد از غسل جنابت را نامشروع می‌دانند؛<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۲ش، ج۳، ص۲۴۰؛التنقیح، ج۶، ص۴۹۷</ref> هرچند [[شیخ طوسی]] به [[مستحب|استحباب]] وضو همراه با غسل جنابت [[فتوا]] داده است.<ref>علامه حلی، مختلف الشیعة، ج۱، ص۳۴۰</ref> | ||
درباره کفایت دیگر غسل‌های واجب از وضو، [[فهرست مراجع تقلید شیعه|مراجع تقلید]] نظرات مختلفی دارند و مشهور آنان نظریه عدم کفایت را برگزیده‌اند.<ref>نجفی، جواهر الکلام، ج۳، | درباره کفایت دیگر غسل‌های واجب از وضو، [[فهرست مراجع تقلید شیعه|مراجع تقلید]] نظرات مختلفی دارند و مشهور آنان نظریه عدم کفایت را برگزیده‌اند.<ref>نجفی، جواهر الکلام، ج۳، ص ۲۴۰؛ مستمسک العروه، ج۳، ص۳۴۵.</ref> | ||
از مراجع قرن چهارده و پانزده قمری مراجعی مثل [[ | از مراجع قرن چهارده و پانزده قمری مراجعی مثل [[سید ابوالقاسم خویی|خوئی]]، [[سید علی حسینی سیستانی|سیستانی]] و [[سید موسی شبیری زنجانی|شبیری زنجانی]] بر این باورند که با غسل‌های واجب غیر از غسل استحاضه متوسطه می‌توان بدون وضو نماز خواند. | ||
== انجام یک غسل به جای چند غسل == | == انجام یک غسل به جای چند غسل == | ||
اگر چند غسل واجب بر عهده کسی باشد، می‌تواند به نیت همه آنها یک غسل انجام دهد. اگر در بین این چند غسل [[غسل جنابت]] هم وجود داشته باشد، بنا به نظر بیشتر فقها انجام یک غسل فقط با نیت غسل جنابت کافی است و نیت غسل‌های دیگر نیاز نیست. | اگر چند غسل واجب بر عهده کسی باشد، می‌تواند به نیت همه آنها یک غسل انجام دهد.<ref>.</ref> اگر در بین این چند غسل [[غسل جنابت]] هم وجود داشته باشد، بنا به نظر بیشتر فقها انجام یک غسل فقط با نیت غسل جنابت کافی است و نیت غسل‌های دیگر نیاز نیست.<ref>.</ref> | ||
چنانچه همه غسلها، مستحب یا برخی واجب و برخی مستحب باشند نیز به نظر بیشتر فقها یک غسل کافی است.<ref>مستند الشیعة ۲/ ۳۶۷ ۳۷۱؛ نجفی، جواهر الکلام، ج۲، ص۱۱۴ و ۱۳۷؛ طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، ج۱، ص۵۲۲ و ۵۲۵؛ طباطبایی حکیم، مستمسک العروة، ج۳، ص۱۳۷ و ۱۴۰.</ref> البته تعدادی از فقیهان یک غسل را کافی نمی‌دانند. | چنانچه همه غسلها، مستحب یا برخی واجب و برخی مستحب باشند نیز به نظر بیشتر فقها یک غسل کافی است.<ref>مستند الشیعة ۲/ ۳۶۷ ۳۷۱؛ نجفی، جواهر الکلام، ج۲، ص۱۱۴ و ۱۳۷؛ طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، ج۱، ص۵۲۲ و ۵۲۵؛ طباطبایی حکیم، مستمسک العروة، ج۳، ص۱۳۷ و ۱۴۰.</ref> البته تعدادی از فقیهان یک غسل را کافی نمی‌دانند.<ref>.</ref> | ||
==جستارهای وابسته== | ==جستارهای وابسته== | ||
*[[غسل‌های مستحب]] | *[[غسل‌های مستحب]] | ||