Automoderated users، confirmed، protected، templateeditor
۵٬۵۸۷
ویرایش
غلو: تفاوت میان نسخه‌ها
←عوامل پیدایش
| خط ۱۱۲: | خط ۱۱۲: | ||
*عقب‌ماندگی فکری: اموری همچون ناآگاهی در فهم حقیقت بندگی، حیرت در برابر کرامت‌های پیامبران و امامان و عدم توانایی در بررسی و تشخیص احادیثی که تزویرگران جعل کرده‌اند، را از عوامل زمینه‌ساز غلو برشمرده‌اند.<ref>حیدری، غلو، حقیقت و اقسام آن، ص۲۴.</ref> طبرسی در [[الاحتجاج علی اهل اللجاج (کتاب)|الاحتجاج]] روایتی از [[امام رضا علیه‌السلام|امام رضا(ع)]] نقل کرده که او باورمندی به اعتقادات غلوآمیز را ناشی از جهل دانسته است.<ref>طبرسی، الاحتجاج، ۱۴۰۳ق، ج۲، ص۴۸۹.</ref> | *عقب‌ماندگی فکری: اموری همچون ناآگاهی در فهم حقیقت بندگی، حیرت در برابر کرامت‌های پیامبران و امامان و عدم توانایی در بررسی و تشخیص احادیثی که تزویرگران جعل کرده‌اند، را از عوامل زمینه‌ساز غلو برشمرده‌اند.<ref>حیدری، غلو، حقیقت و اقسام آن، ص۲۴.</ref> طبرسی در [[الاحتجاج علی اهل اللجاج (کتاب)|الاحتجاج]] روایتی از [[امام رضا علیه‌السلام|امام رضا(ع)]] نقل کرده که او باورمندی به اعتقادات غلوآمیز را ناشی از جهل دانسته است.<ref>طبرسی، الاحتجاج، ۱۴۰۳ق، ج۲، ص۴۸۹.</ref> | ||
*حُبً مُفرط: دوست‌داشتن زیاد یکی از عوامل گرایش به اندیشه‌ها و باورهای غلوآمیز است.<ref>رضوی، «پژوهشی پیرامون غلو و جریان غالی‌گری در شیعه»، ص۴۷.</ref> در روایتی از [[امام سجاد علیه‌السلام|امام سجاد(ع)]] چنین نقل شده است که یهود بر اثر شدت علاقه به [[عزیر (پیامبر)|عُزیر]] و مسیحیان به سبب شدت علاقه به [[مسیح]]، آنان را فرزندان خدا دانستند و این سنت درباره ما نیز جریان یافته و برخی افراد را به‌سوی گرایش‌های مبالغه‌آمیز در مورد ما سوق داده است.<ref>شیخ طوسی، اختیار معرفة الرجال، ج۱، ص۱۲۰.</ref> | *حُبً مُفرط: دوست‌داشتن زیاد یکی از عوامل گرایش به اندیشه‌ها و باورهای غلوآمیز است.<ref>رضوی، «پژوهشی پیرامون غلو و جریان غالی‌گری در شیعه»، ص۴۷.</ref> در روایتی از [[امام سجاد علیه‌السلام|امام سجاد(ع)]] چنین نقل شده است که یهود بر اثر شدت علاقه به [[عزیر (پیامبر)|عُزیر]] و مسیحیان به سبب شدت علاقه به [[مسیح]]، آنان را فرزندان خدا دانستند و این سنت درباره ما نیز جریان یافته و برخی افراد را به‌سوی گرایش‌های مبالغه‌آمیز در مورد ما سوق داده است.<ref>شیخ طوسی، اختیار معرفة الرجال، ج۱، ص۱۲۰.</ref> | ||
*انگیزه‌های دنیایی: به نقل از [[حسن بن موسی نوبختی]] در [[فرق الشیعة (کتاب)|فرق الشیعه]] در عصر [[امام صادق علیه‌السلام|امام صادق(ع)]] شخصی به نام [[محمد بن ابی زینب]]، معروف به ابوالخطاب، ادعا کرد که امام صادق(ع) خدا است و او را به پیامبری برگزیده است و با این اندیشه غلوآمیز طرفدارانی پیدا کرد.<ref>نوبختی، فرق الشیعه، ص۴۴.</ref> گفته می‌شود آنان در پی این بودند که در محیط اسلامی با استناد به شرع، راهی برای مباح کردن گناهان و ترک واجبات فراهم کنند تا بساط عیش و کامجویی‌شان توجیه شرعی داشته باشد.<ref>صالحی نجف‌آبادی، غلو، درآمدی بر افکار و عقاید غالیان در دین، ۱۳۸۴ش، ص۱۰۲-۱۰۳.</ref> نمونه‌ای دیگری از این نوع انگیزه را در روایتی از [[امام حسن عسکری(ع)]] بیان کرده‌اند که در آن دو تن از غالیان عصر خود با نام‌های «محمد بن نصیر فهری» و «حسن بن محمد قمی» را به عنوان افراد حیله‌گری معرفی کرده است که با اندیشه‌های غلوآمیز اموال مردم را از دست آنان بیرون می‌کشیدند.<ref>علامه مجلسی، بحار الانوار، ج۲۵، ص۳۱۷؛ حیدری، غلو، حقیقت و اقسام آن، ص۲۳-۲۴.</ref> | *انگیزه‌های دنیایی: به نقل از [[حسن بن موسی نوبختی]] در [[فرق الشیعة (کتاب)|فرق الشیعه]] در عصر [[امام صادق علیه‌السلام|امام صادق(ع)]] شخصی به نام [[ابوالخطاب|محمد بن ابی زینب]]، معروف به ابوالخطاب، ادعا کرد که امام صادق(ع) خدا است و او را به پیامبری برگزیده است و با این اندیشه غلوآمیز طرفدارانی پیدا کرد.<ref>نوبختی، فرق الشیعه، ص۴۴.</ref> گفته می‌شود آنان در پی این بودند که در محیط اسلامی با استناد به شرع، راهی برای مباح کردن گناهان و ترک واجبات فراهم کنند تا بساط عیش و کامجویی‌شان توجیه شرعی داشته باشد.<ref>صالحی نجف‌آبادی، غلو، درآمدی بر افکار و عقاید غالیان در دین، ۱۳۸۴ش، ص۱۰۲-۱۰۳.</ref> نمونه‌ای دیگری از این نوع انگیزه را در روایتی از [[امام حسن عسکری(ع)]] بیان کرده‌اند که در آن دو تن از غالیان عصر خود با نام‌های «محمد بن نصیر فهری» و «حسن بن محمد قمی» را به عنوان افراد حیله‌گری معرفی کرده است که با اندیشه‌های غلوآمیز اموال مردم را از دست آنان بیرون می‌کشیدند.<ref>علامه مجلسی، بحار الانوار، ج۲۵، ص۳۱۷؛ حیدری، غلو، حقیقت و اقسام آن، ص۲۳-۲۴.</ref> | ||
*عوامل نفوذی: صالحی نجف‌آبادی گفته است برخی غالیان افکار انحرافی و غالیانه خود را در قالب احادیث می‌ریختند و به ائمه(ع) نسبت می‌دادند و گروهی را مأمور کرده بودند تا به صورت عوامل نفوذی، خود را طرفدار ائمه معرفی کنند و بعد از آن که اعتماد اصحاب ائمه را جلب می‌کردند، کتاب‌های آنان را به نام این که می‌خواهند اخبار آن‌ها را رونویسی کنند، امانت می‌گرفتند و آنگاه اخبار جعلی خود را وارد این کتاب‌های رونویس‌شده می‌کردند و اصل کتاب‌ها را به صاحبان آنان بر می‌گرداندند. این کتاب‌های رونویس‌شده تکثیر می‌شد و اخبار غالیانه منتشر می‌گشت.<ref>صالحی نجف‌آبادب، غلو؛ درآمدی بر افکار و عقاید غالیان در دین، ۱۳۸۴ش، ص۱۱-۱۲.</ref> برخی نیز بر این باورند نفوذ افرادی از پیروان دین یهود و مسیحیت که خود گرفتار افکار غلوآمیز بودند، به داخل مسلمانان برای ایجاد انحراف، از جمله عواملی بود که زمینه‌ساز ظهور اندیشه و جریان غلو در اسلام شد.<ref>[https://ensani.ir/fa/article/66246/غلات-از-دیدگاه-شیخ-مفید «غلات از دیدگاه شیخ مفید»، سایت پرتال جامع علوم انسانی.]</ref> | |||
*حس اسطوره‌سازی: اسطوره‌سازی و قهرمان‌پرستی از عواملی است که سبب جعل داستان‌های غلوآمیز درباره برخی قهرمانان دینی و ملی شده است.<ref>حاجی‌زاده و دیگران، «ریشه‌ها و علل پیدایش غلو در عصر ائمه(ع)»، ص۱۱۴.</ref> | *حس اسطوره‌سازی: اسطوره‌سازی و قهرمان‌پرستی از عواملی است که سبب جعل داستان‌های غلوآمیز درباره برخی قهرمانان دینی و ملی شده است.<ref>حاجی‌زاده و دیگران، «ریشه‌ها و علل پیدایش غلو در عصر ائمه(ع)»، ص۱۱۴.</ref> | ||
*تعصبات کورکورانه: از عوامل عمده در پیدایش افکار غلوآمیز در جوامع مختلف، به‌ویژه در میان مسلمانان بوده است.<ref>حاجی‌زاده و دیگران، «ریشه‌ها و علل پیدایش غلو در عصر ائمه(ع)»، ص۱۱۸.</ref> | *تعصبات کورکورانه: از عوامل عمده در پیدایش افکار غلوآمیز در جوامع مختلف، به‌ویژه در میان مسلمانان بوده است.<ref>حاجی‌زاده و دیگران، «ریشه‌ها و علل پیدایش غلو در عصر ائمه(ع)»، ص۱۱۸.</ref> | ||
==کتاب‌شناسی== | ==کتاب‌شناسی== | ||
برخی آثاری که درباره غلو به رشته تحریر درآمده به بیان زیر است: | برخی آثاری که درباره غلو به رشته تحریر درآمده به بیان زیر است: | ||