Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor
۵٬۹۴۶
ویرایش
مدرسه فیضیه (قم): تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
(←منابع) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲۸: | خط ۲۸: | ||
این مدرسه در کنار [[مسجد اعظم قم|مسجد اعظم]] و [[مدرسه دارالشفاء (قم)|مدرسه دارالشفاء]] واقع شده است و برخی از درس‌های حوزه علمیه قم و نیز اجتماعات حوزوی در آن برگزار می‌شود. قبل از تأسیس [[مدرسه علمیه حجتیه (قم)|مدرسه حجتیه]]، مدرسه فیضیه بزرگترین مدرسه علمیه قم بود.<ref>فیض، گنجینه آثار قم، ۱۳۴۹ش، ج۱، ص۶۷۷.</ref> | این مدرسه در کنار [[مسجد اعظم قم|مسجد اعظم]] و [[مدرسه دارالشفاء (قم)|مدرسه دارالشفاء]] واقع شده است و برخی از درس‌های حوزه علمیه قم و نیز اجتماعات حوزوی در آن برگزار می‌شود. قبل از تأسیس [[مدرسه علمیه حجتیه (قم)|مدرسه حجتیه]]، مدرسه فیضیه بزرگترین مدرسه علمیه قم بود.<ref>فیض، گنجینه آثار قم، ۱۳۴۹ش، ج۱، ص۶۷۷.</ref> | ||
عالمان بسیاری در این مدرسه سکونت یا تدریس داشته‌اند. به‌گفته مدرسی طباطبایی، [[شیخ بهائی|بهاءالدین عاملی]]، [[سلطان العلماء]]، [[قاضی سعید قمی]]، [[عبدالرزاق لاهیجی|ملاعبدالرزاق لاهیجی]] و [[محمدمحسن فیض کاشانی|فیض کاشانی]] در این مدرسه تدریس کرده‌اند.<ref>مدرسی طباطبایی، «مدرسه آستانه مقدسه (فیضیه)»، ص۱۲۸.</ref> همچنین گفته‌اند آیت‌الله بروجردی نیز در این مدرسه تدریس می‌کرده است.<ref>رجائی‌نژاد، «بررسی و تحلیل نقش مدرسة فیضیه در تجدید حیات شیعه»، ص۶۴.</ref> امام خمینی از [[سال ۱۳۰۰ هجری شمسی| ۱۳۰۰]] تا [[سال ۱۳۰۶ هجری شمسی|۱۳۰۶ش]] در این مدرسه سکونت داشته است<ref> رجائی‌نژاد، «بررسی و تحلیل نقش مدرسة فیضیه در تجدید حیات شیعه»، ص۶۲.</ref> حُجره محل سکونت او (حجره شماره ۲۳) در میان طلاب به حجره امام خمینی یا حجره امام شناخته می‌شود. همچنین [[سید رضا بهاءالدینی|سیدرضا بهاء الدینی]] ، [[مرتضی مطهری]] و [[حسینعلی منتظری]] نیز مدتی در این مدرسه سکونت داشتند.<ref>[https://qom.icpikw.ir/fa/c3_3145/اماکن_منتسب_به_امام_در_قم/مدرسه_فیضیه «مدرسه فیضیه»]، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.</ref> | عالمان بسیاری در این مدرسه سکونت یا تدریس داشته‌اند. به‌گفته مدرسی طباطبایی، [[شیخ بهائی|بهاءالدین عاملی]]، [[سلطان العلماء]]، [[قاضی سعید قمی]]، [[عبدالرزاق لاهیجی|ملاعبدالرزاق لاهیجی]] و [[محمدمحسن فیض کاشانی|فیض کاشانی]] در این مدرسه تدریس کرده‌اند.<ref>مدرسی طباطبایی، «مدرسه آستانه مقدسه (فیضیه)»، ص۱۲۸.</ref> همچنین گفته‌اند آیت‌الله بروجردی نیز در این مدرسه تدریس می‌کرده است.<ref>رجائی‌نژاد، «بررسی و تحلیل نقش مدرسة فیضیه در تجدید حیات شیعه»، ص۶۴.</ref> امام خمینی از [[سال ۱۳۰۰ هجری شمسی| ۱۳۰۰]] تا [[سال ۱۳۰۶ هجری شمسی|۱۳۰۶ش]] در این مدرسه سکونت داشته است<ref> رجائی‌نژاد، «بررسی و تحلیل نقش مدرسة فیضیه در تجدید حیات شیعه»، ص۶۲.</ref> [[حجره|حُجره]] محل سکونت او (حجره شماره ۲۳) در میان طلاب به حجره امام خمینی یا حجره امام شناخته می‌شود. همچنین [[سید رضا بهاءالدینی|سیدرضا بهاء الدینی]] ، [[مرتضی مطهری]] و [[حسینعلی منتظری]] نیز مدتی در این مدرسه سکونت داشتند.<ref>[https://qom.icpikw.ir/fa/c3_3145/اماکن_منتسب_به_امام_در_قم/مدرسه_فیضیه «مدرسه فیضیه»]، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.</ref> | ||
مدرسه فیضیه در ۹ بهمن [[سال ۱۳۸۶ هجری شمسی|۱۳۸۶ش]] با شماره ۲۰۷۱۵ در آثار ملی ایران ثبت شده است.<ref> [https://iranarchpedia.ir/entry/35964 «مدرسه فیضیه»]، دانشنامه تاریخ معماری و شهرسازی ایران.</ref> در دوره‌ای، در جمهوری اسلامی ایران تصویر این مدرسه بر روی سکه و اسکناس‌ها ضرب می‌شد. | مدرسه فیضیه در ۹ بهمن [[سال ۱۳۸۶ هجری شمسی|۱۳۸۶ش]] با شماره ۲۰۷۱۵ در آثار ملی ایران ثبت شده است.<ref> [https://iranarchpedia.ir/entry/35964 «مدرسه فیضیه»]، دانشنامه تاریخ معماری و شهرسازی ایران.</ref> در دوره‌ای، در جمهوری اسلامی ایران تصویر این مدرسه بر روی سکه و اسکناس‌ها ضرب می‌شد. | ||
| خط ۵۰: | خط ۵۰: | ||
== تاریخچه بنا== | == تاریخچه بنا== | ||
[[پرونده:حجره امام خمینی در فیضیه.png|200px|بندانگشتی| | [[پرونده:حجره امام خمینی در فیضیه.png|200px|بندانگشتی|[[حجره]] امام خمینی در فیضیه]] | ||
بر اساس کتیبه سردر ایوان جنوبی مدرسه فیضیه، این مدرسه از بناهای شاه طهماسب اول و متعلق به سال ۹۳۴ق است.<ref> ناصرالشریعه، تاریخ قم، ۱۳۸۳ش، ص۲۴۰.</ref> با این حال، مدرسی طباطبایی معتقد است که تاریخ مذکور متعلق به سردر ورودی صحن عتیق حرم بوده و بنای اولیه مدرسه فیضیه، با نام مدرسه آستانه، مربوط به قرن ششم هجری قمری بوده است که از اواخر قرن یازدهم، نام آن به مدرسه فیضیه تغییر یافته است.<ref>مدرسی طباطبایی، «مدرسه آستانه مقدسه (فیضیه)»، ص۱۲۷-۱۲۸.</ref> | بر اساس کتیبه سردر ایوان جنوبی مدرسه فیضیه، این مدرسه از بناهای شاه طهماسب اول و متعلق به سال ۹۳۴ق است.<ref> ناصرالشریعه، تاریخ قم، ۱۳۸۳ش، ص۲۴۰.</ref> با این حال، مدرسی طباطبایی معتقد است که تاریخ مذکور متعلق به سردر ورودی صحن عتیق حرم بوده و بنای اولیه مدرسه فیضیه، با نام مدرسه آستانه، مربوط به قرن ششم هجری قمری بوده است که از اواخر قرن یازدهم، نام آن به مدرسه فیضیه تغییر یافته است.<ref>مدرسی طباطبایی، «مدرسه آستانه مقدسه (فیضیه)»، ص۱۲۷-۱۲۸.</ref> | ||
| خط ۵۷: | خط ۵۷: | ||
فتحعلی‌شاه قاجار بنای قدیمی مدرسه را در سال ۱۲۱۳ و ۱۲۱۴ق تخریب کرد و بنای جدیدی احداث نمود.<ref> ناصرالشریعه، تاریخ قم، ۱۳۸۳ش، ص۲۴۰.</ref> این بنا در ۶۰ -۷۰ متر طول و ۵۰ متر عرض احداث شد<ref>فیض، گنجینه آثار قم، ۱۳۴۹ش، ج۱، ص۶۷۸.</ref> و شامل چهل اتاق در طبقه پایین، چهار ایوان بلند، دوازده غرفه سپهرنشان و حوضی دوازده ذرع در دوازده ذرع می‌شد.<ref> ناصرالشریعه، تاریخ قم، ۱۳۸۳ش، ص۲۴۰.</ref> همچنین در این زمان، صحن مدرسه تا ورودی صحن عتیق حرم حضرت معصومه(س) گسترش یافت و سردر ورودی حرم به صورت ایوان جنوبی مدرسه درآمد. پیش از آن، مدرسه از صحن عتیق حرم جدا بود و گذری بین آنها وجود داشت.<ref>فیض، گنجینه آثار قم، ۱۳۴۹ش، ج۱، ص۶۷۳-۶۷۵.</ref> | فتحعلی‌شاه قاجار بنای قدیمی مدرسه را در سال ۱۲۱۳ و ۱۲۱۴ق تخریب کرد و بنای جدیدی احداث نمود.<ref> ناصرالشریعه، تاریخ قم، ۱۳۸۳ش، ص۲۴۰.</ref> این بنا در ۶۰ -۷۰ متر طول و ۵۰ متر عرض احداث شد<ref>فیض، گنجینه آثار قم، ۱۳۴۹ش، ج۱، ص۶۷۸.</ref> و شامل چهل اتاق در طبقه پایین، چهار ایوان بلند، دوازده غرفه سپهرنشان و حوضی دوازده ذرع در دوازده ذرع می‌شد.<ref> ناصرالشریعه، تاریخ قم، ۱۳۸۳ش، ص۲۴۰.</ref> همچنین در این زمان، صحن مدرسه تا ورودی صحن عتیق حرم حضرت معصومه(س) گسترش یافت و سردر ورودی حرم به صورت ایوان جنوبی مدرسه درآمد. پیش از آن، مدرسه از صحن عتیق حرم جدا بود و گذری بین آنها وجود داشت.<ref>فیض، گنجینه آثار قم، ۱۳۴۹ش، ج۱، ص۶۷۳-۶۷۵.</ref> | ||
در سال ۱۳۰۱ق میرزا محمد فیض و [[عبدالکریم حائری یزدی|شیخ عبدالکریم حائری]] در طبقه بالای مدرسه حجره‌هایی ساختند.<ref>فیض، گنجینه آثار قم، ۱۳۴۹ش، ج۱، ص۶۷۷.</ref> مدرسه در زمان [[سید حسین طباطبایی بروجردی|آیت‌الله بروجردی]] نیز تعمیر شد.<ref>شریف‌رازی، گنجینه دانشمندان، ۱۳۵۲ش، ج۱، ص۴۲.</ref> همچنین در [[واقعه فیضیه]] این مدرسه آسیب دید که با کمک بازاریان و زیرنظر [[سید محمدرضا گلپایگانی|آیت‌الله گلپایگانی]] تعمیر شد.<ref> منصوری و رجایی، [http://15khordad42.ir/index.php?page=post&id=1481 «رجایی و منصوری، بازسازی مدرسه فیضیه قم توسط بازاریان تهران»]، پایگاه اطلاع‌رسانی ۱۵ خرداد ۱۳۴۲.</ref> در [[نظام جمهوری اسلامی ایران|دوره جمهوری اسلامی]] در زیر حیاط مدرسه، زیرزمینی ساخته شده است.<ref> رجائی‌نژاد، «بررسی و تحلیل نقش مدرسة فیضیه در تجدید حیات شیعه»، ص۷۲.</ref> | در سال ۱۳۰۱ق میرزا محمد فیض و [[عبدالکریم حائری یزدی|شیخ عبدالکریم حائری]] در طبقه بالای مدرسه [[حجره|حجره‌هایی]] ساختند.<ref>فیض، گنجینه آثار قم، ۱۳۴۹ش، ج۱، ص۶۷۷.</ref> مدرسه در زمان [[سید حسین طباطبایی بروجردی|آیت‌الله بروجردی]] نیز تعمیر شد.<ref>شریف‌رازی، گنجینه دانشمندان، ۱۳۵۲ش، ج۱، ص۴۲.</ref> همچنین در [[واقعه فیضیه]] این مدرسه آسیب دید که با کمک بازاریان و زیرنظر [[سید محمدرضا گلپایگانی|آیت‌الله گلپایگانی]] تعمیر شد.<ref> منصوری و رجایی، [http://15khordad42.ir/index.php?page=post&id=1481 «رجایی و منصوری، بازسازی مدرسه فیضیه قم توسط بازاریان تهران»]، پایگاه اطلاع‌رسانی ۱۵ خرداد ۱۳۴۲.</ref> در [[نظام جمهوری اسلامی ایران|دوره جمهوری اسلامی]] در زیر حیاط مدرسه، زیرزمینی ساخته شده است.<ref> رجائی‌نژاد، «بررسی و تحلیل نقش مدرسة فیضیه در تجدید حیات شیعه»، ص۷۲.</ref> | ||
=== وضعیت فعلی=== | === وضعیت فعلی=== | ||
بنای فعلی مدرسه مربوط به دوره [[فتحعلی شاه]] است که در سال‌های ۱۲۱۳ و ۱۲۱۴ق احداث<ref> ناصرالشریعه، تاریخ قم، ۱۳۸۳ش، ص۲۴۰.</ref> و در دوره‌های بعد تکمیل شده است. این بنا دارای چهار ایوان در دو طبقه است و در هر طبقه چهل حجره قرار دارد.<ref>زنده‌دل، استان قم،۱۳۷۹ش، ص۵۷. </ref> سردر، ایوان‌ها و پیشانی حجره‌های آن با کاشی تزئین شده است.<ref> [https://iranarchpedia.ir/entry/35964 «مدرسه فیضیه»]، دانشنامه تاریخ معماری و شهرسازی ایران.</ref> شیخ عبدالکریم حائری در سال ۱۳۰۹ش برابر ۱۳۴۹ق در این مدرسه کتابخانه‌ای بنا نهاد که با نام [[کتابخانه آیت‌الله حائری]] شناخته می‌شود.<ref>ناصرالشریعه، تاریخ قم، ۱۳۸۳ش، ص۴۱۸.</ref> | بنای فعلی مدرسه مربوط به دوره [[فتحعلی شاه]] است که در سال‌های ۱۲۱۳ و ۱۲۱۴ق احداث<ref> ناصرالشریعه، تاریخ قم، ۱۳۸۳ش، ص۲۴۰.</ref> و در دوره‌های بعد تکمیل شده است. این بنا دارای چهار ایوان در دو طبقه است و در هر طبقه چهل [[حجره]] قرار دارد.<ref>زنده‌دل، استان قم،۱۳۷۹ش، ص۵۷. </ref> سردر، ایوان‌ها و پیشانی حجره‌های آن با کاشی تزئین شده است.<ref> [https://iranarchpedia.ir/entry/35964 «مدرسه فیضیه»]، دانشنامه تاریخ معماری و شهرسازی ایران.</ref> شیخ عبدالکریم حائری در سال ۱۳۰۹ش برابر ۱۳۴۹ق در این مدرسه کتابخانه‌ای بنا نهاد که با نام [[کتابخانه آیت‌الله حائری]] شناخته می‌شود.<ref>ناصرالشریعه، تاریخ قم، ۱۳۸۳ش، ص۴۱۸.</ref> | ||
== کاربری== | == کاربری== | ||