آستان قدس رضوی: تفاوت میان نسخه‌ها

| عرض‌جغرافیایی =

| طول‌جغرافیایی =

| اندازه تصویر =

| عنوان تصویر =

===در عصر قاجار===

در دوران [[فتحعلی شاه قاجار]] (حکومت: ۱۲۱۲-۱۲۵۰ق) ساختمان «‌صحن جدید‌» آغاز شد و در روزگار [[محمد شاه]] (حکومت: ۱۲۵۰-۱۲۶۴ق) ادامه یافت و در زمان [[ناصرالدین شاه قاجار|ناصر الدین شاه]] (حکومت: ۱۲۶۴-۱۳۱۳ق) به پایان رسید و ایوان آن طلاکاری شد. ایوان و سردر شمالی صحن عتیق معروف به «‌ایوان شاه عباسی‌» هم به تصریح کتیبه‌ای که بر آن قرار دارد، در ایام محمدشاه مرمت شده است. «‌توحید خانه مبارکه‌» نیز در زمان نیابت تولیت عضدالملک در ۱۲۷۶ق مرمت گشته است. وی در ۱۲۷۵ق دستور داد روی نقاشی‌ها و کاشی‌های نفیس حرم را آیینه‌کاری کنند. [[ناصرالدین شاه قاجار|ناصرالدین شاه]] نیز دستور داد ازاره دیوار تا بالای ایوان ناصری و سقف مقرنس آن را با خشت‌های طلا بپوشانند. از همین رو، این ایوان معروف به «‌ایوان ناصری‌» گردید. در ایام [[مظفرالدین شاه]] (حکومت: ۱۳۱۳-۱۳۲۴ق) نیز هر ۲ صحن جدید و عتیق تعمیر شدند. کتیبه‌ای که در سمت راست دیوار داخلی ایوان و سردرِ غربی صحنِ عتیق به [[خط نستعلیق]] نوشته شده، بر این معنی تصریح دارد. در ۱۳۳۰ق ارتش روسیه تزاری به بهانه حفظ جان رعایای خود و ایجاد امنیت و آرامش در مشهد و متفرق کردن کسانی که با آرایش نظامی به طرفداری از [[محمدعلی شاه]] (شاه برکنارشده) در آستانه مقدسه تحصن کرده بودند، گنبد را گلوله‌باران کرد و خرابی‌هایی پدید آورد.<ref>خراسانی، ۶۳۳-۶۳۵</ref> پس از چندی [[حسین‌میرزا نیرالدوله]] والی [[خراسان]] آن خرابی‌ها را با کمک اشخاص نیکوکار مرمت کرد.

از مؤسسات فرهنگی آستان قدس می‌توان [[کتابخانه آستان قدس رضوی|کتابخانه]]، موزه، [[دانشگاه علوم اسلامی رضوی|دانشگاه علوم اسلامی]]، [[بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی|مؤسسه پژوهش‌های اسلامی]]، بنیاد فرهنگی رضوی و مؤسسه چاپ و انتشارات را نام برد.

===کتابخانه===

کتابخانه آستان قدس، گنجینه‌ای عظیم و نفیس از [[قرآن|قرآن‌ها]] و کتاب‌های خطی است که در طی چند قرن در آنجا گرد آمده و غالب آنها کمیاب و برخی منحصربه فرد است. افزون بر این، تعداد زیادی مرقعات گران‌بهای خطی از آثار اساتید بزرگ خط در کتابخانه نگهداری می‌شود. تعداد قرآن‌های نفیس خطی به [[خط کوفی]] و [[خط نسخ|نسخ]] و [[خط ثلث|ثلث]] ۲۲۹۰ نسخه است که نفیس‌ترین آن‌ها در گنجینه [[قرآن]] نگهداری می‌شود. بسیاری از این قرآن‌ها مُذَهَّب، و در تعدادی از آنها تمام آیات با آب طلا نوشته شده است.

====تاریخچه====

===موزه===

در موزه آستان قدس نیز اشیاء بسیار نفیس و غالباً بی‌همتایی نگهداری می‌شود که در طی قرون مختلف در خزانه رضوی گرد آمده است. اشیاء موزه شامل سکّه‌های نفیس از دوره‌های قبل از اسلام و پس از آن، جواهرات گرانبها، قالیچه‌های نفیس، شمشیرها و خنجرهای مرصّع متعلق به امیران و حاکمان دوره‌های مختلف، منبر، سنگاب، شمعدان، چلچراغ و بسیاری اشیاء دیگر است که اکنون همگی طبقه‌بندی شده و در معرض دید عموم قرار دارند. درآمد موزه صرف خرید کتاب برای کتابخانه می‌شود.

===دانشگاه علوم اسلامی===

{{اصلی|دانشگاه علوم اسلامی رضوی}}

این دانشگاه پس از پیروزی [[انقلاب اسلامی ایران|انقلاب اسلامی]]، توسط آستان قدس در کنار بست طبرسی نزدیک ایوان عباسی احداث شد. دانشگاه مزبور که اینک دایر است به جای مدرسه قدیم [[مدرسه علمیه میرزا جعفر|میرزاجعفر]]، به انضمام مدرسه خیرات خان و چند ساختمان اطراف آن بنا گردید. دانشگاه علوم اسلامی دارای ۲۲ کلاس درس، ۲۵۰ اتاق خواب، مسجد، رختشویخانه، آبدارخانه، فروشگاه، سلف سرویس و سالن اجتماعات است. سطح این دانشگاه در مجموع به ۰۰۰‘۲۲ متر مربع می‌رسد.

===مؤسسه پژوهش‌های اسلامی===

{{اصلی|بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی}}

این مؤسسه در ۱۳۶۴ش به منظور تحقیق در زمینه معارف اسلامی، مطالعات اجتماعی، زبان‌های خارجی، نشر کتاب و مجلات ادواری، با همکاری استادان دانشگاه و [[حوزه علمیه]] تأسیس شد. این مؤسسه در بلوار شهید منتظری (تلوزیون) واقع است.