امکان اشرف: تفاوت میان نسخه‌ها
←در حکمت اشراق
| خط ۲۴: | خط ۲۴: | ||
===در حکمت اشراق=== | ===در حکمت اشراق=== | ||
پس از ابن سینا، این مسأله به صورت قاعده‌ای مهم نزد [[شیخ اشراق|شهاب الدین سهروردی]] (درگذشت ۵۸۷ق /۱۱۹۱م) بنیان گذار حکمت اشراق دیده می‌شود. <ref>سهروردی، | پس از ابن سینا، این مسأله به صورت قاعده‌ای مهم نزد [[شیخ اشراق|شهاب الدین سهروردی]] (درگذشت ۵۸۷ق /۱۱۹۱م) بنیان گذار حکمت اشراق دیده می‌شود. <ref>سهروردی، حکمة الاشراق، ص۱۵۴؛ نیز نگاه کنید: سهروردی، «اللمحات »، ص۱۵۶، ۱۶۴-۱۶۶، سهروردی، «الالواح... »، ص۳۹</ref>.او نیز صریحاً اصل این قاعده را به [[ارسطو]] بازمی گرداند، و این قاعده را موافق با حکم [[فطرت]] انسان نسبت به وجود چنین ترتیبی در سلسله وجودی ممکنات می‌داند.<ref> سهروردی، «المشارع و المطارحات،... »، ص۴۳۴</ref> | ||
{{جمع شدن|وی معتقد است بر اساس این قاعده، چند نتیجه به دست می‌آید که عبارتند از:}} | {{جمع شدن|وی معتقد است بر اساس این قاعده، چند نتیجه به دست می‌آید که عبارتند از:}} | ||
| خط ۳۰: | خط ۳۰: | ||
*کمال [[واجب الوجود]] و امور عقلی، از تصور انسان و نفس او برتر و شریف‌تر است؛ | *کمال [[واجب الوجود]] و امور عقلی، از تصور انسان و نفس او برتر و شریف‌تر است؛ | ||
*اگر موجودی از نظر وجودی بر موجود دیگر برتری و شرافت داشت، باید قبل از آن موجود شده باشد؛ | *اگر موجودی از نظر وجودی بر موجود دیگر برتری و شرافت داشت، باید قبل از آن موجود شده باشد؛ | ||
*جوهر عقلی<ref group="یادداشت"> موجودی که از نظر وجودی هم | *جوهر عقلی<ref group="یادداشت"> موجودی که از نظر وجودی هم در ذات و هم در مقام فعل و عمل، مستقل از ماده و مادیات بوده و تجردّش تام است. </ref> از نظر رتبه وجودی، مقدم بر [[نفس|جوهر نفسانی]] است؛ | ||
*اجرام آسمانی از نظر رتبه وجودی، مقدم بر اجرام زمینی است.<ref>سهروردی، المشارع، ص۴۳۵</ref> | *اجرام آسمانی از نظر رتبه وجودی، مقدم بر اجرام زمینی است.<ref>سهروردی، المشارع، ص۴۳۵</ref> | ||
سهروردی از این قاعده بیش از هر چیز برای اثبات [[مُثُل نوریه]] یا به تعبیر خودش «[[مثل نوری|انواع نوریه مجرده]]» بهره می‌گیرد و در این زمینه می‌گوید: «انواع نوریه قاهره بر افراد خود مقدمند، یعنی تقدم عقلی دارند؛ و امکان اشرف | سهروردی از این قاعده بیش از هر چیز برای اثبات [[مُثُل نوریه]] یا به تعبیر خودش «[[مثل نوری|انواع نوریه مجرده]]» بهره می‌گیرد و در این زمینه می‌گوید: «انواع نوریه قاهره بر افراد خود مقدمند، یعنی تقدم عقلی دارند؛ و امکان اشرف اقتضاء می‌کند که این انواع نوری مجرد وجود داشته باشند.» <ref>سهروردی، حکمة الاشراق، ص۱۴۳</ref> | ||
{{پایان جمع شدن}} | {{پایان جمع شدن}} | ||