کاربر ناشناس
آستان قدس رضوی: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
imported>Hasaninasab جزبدون خلاصۀ ویرایش |
imported>Mgolpayegani جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۳۲: | خط ۳۲: | ||
}} | }} | ||
'''آسْتانِ قُدْسِ رَضَوی'''؛ حرم مطهر [[امام رضا]](ع) و مجموعه مکان‌های وابسته به آن، [[وقف|موقوفات]] و تشکیلات اداری تابع که بیشترین بخش آن در شهر [[مشهد]] واقع شده است. نخستین بنای | '''آسْتانِ قُدْسِ رَضَوی'''؛ حرم مطهر [[امام رضا]] (ع) و مجموعه مکان‌های وابسته به آن، [[وقف|موقوفات]] و تشکیلات اداری تابع که بیشترین بخش آن در شهر [[مشهد]] واقع شده است. نخستین بنای [[حرم امام رضا]] (ع)، به دست [[مأمون عباسی]] در زمان زندگانی امام(ع) ساخته شد و بعد از آن، دیگران در دوره‌های مختلف به تکمیل و تجدید بنای آن پرداختند. | ||
==تاریخچه== | ==تاریخچه== | ||
مرقد مطهر [[امام رضا|حضرت علی بن موسی الرضا]](ع) (ولادت ۱۴۸ یا ۱۵۱-شهادت ۲۰۳ق/۷۶۵ یا ۷۶۸-۷۱۸م)، هشتمین پیشوای [[شیعیان]]، در شهر [[مشهد]] مرکز استان [[خراسان]] واقع است. پیکر پاک امام رضا(ع) پس از شهادت در کنار قبر [[هارون الرشید]] (۱۴۸-۱۹۳ق/۷۶۵-۸۰۸م) که در خانه [[حمید بن قحطبه|حَمید بن قَحْطَبَه]] (۱۵۹ق/۷۷۵م) در دهی به نام [[سناباد|سَناباد]] نزدیک [[نوغان]] از توابع [[طوس]] قرار داشت، به خاک سپرده شد. فاصله سناباد تا طوس را از ۲ تا ۴ فرسنگ گفته‌اند. اختلاف اقوال در این مورد، ظاهراً می‌بایست از توسعه سناباد و تبدیل تدریجی آن به شهر در دوره‌های مختلف ناشی شده باشد. | مرقد مطهر [[امام رضا|حضرت علی بن موسی الرضا]] (ع) (ولادت ۱۴۸ یا ۱۵۱-شهادت ۲۰۳ق/۷۶۵ یا ۷۶۸-۷۱۸م)، هشتمین پیشوای [[شیعیان]]، در شهر [[مشهد]] مرکز استان [[خراسان]] واقع است. پیکر پاک امام رضا (ع) پس از شهادت در کنار قبر [[هارون الرشید]] (۱۴۸-۱۹۳ق/۷۶۵-۸۰۸م) که در خانه [[حمید بن قحطبه|حَمید بن قَحْطَبَه]] (۱۵۹ق/۷۷۵م) در دهی به نام [[سناباد|سَناباد]] نزدیک [[نوغان]] از توابع [[طوس]] قرار داشت، به خاک سپرده شد. فاصله سناباد تا طوس را از ۲ تا ۴ فرسنگ گفته‌اند. اختلاف اقوال در این مورد، ظاهراً می‌بایست از توسعه سناباد و تبدیل تدریجی آن به شهر در دوره‌های مختلف ناشی شده باشد. | ||
===نخستین بنای حرم=== | ===نخستین بنای حرم=== | ||
| خط ۵۰: | خط ۵۰: | ||
===در عصر خوارزمشاهیان=== | ===در عصر خوارزمشاهیان=== | ||
در روزگار [[خوارزمشاهیان]] نیز روضه رضوی مورد توجه بود و تزیینات نوینی بر آن افزوده شد؛ | در روزگار [[خوارزمشاهیان]] نیز روضه رضوی مورد توجه بود و تزیینات نوینی بر آن افزوده شد؛ از جمله ۲ محراب کاشی‌چینی نمای و کاشیهای نفیس برجسته اطراف سردرِ پیش روی مبارک، از تزیینات [[علی بن محمد مقری|علی بن محمد مُقْری]]، و کتیبه‌ای حاوی ۲ بیت شعر فارسی از [[عبدالله بن محمود بن عبدالله]] در دیوار [[حرم امام رضا(ع)|حرم مطهر]] که «سنه ۶۱۲» بر ان کتابت شده، از آثار همین دوره است. | ||
===در حمله مغول=== | ===در حمله مغول=== | ||
| خط ۶۷: | خط ۶۷: | ||
[[پرونده:Resized 291526 543.jpg|بندانگشتی|آثار حمله روس‌ها به گنبد حرم امام رضا(ع)]] | [[پرونده:Resized 291526 543.jpg|بندانگشتی|آثار حمله روس‌ها به گنبد حرم امام رضا(ع)]] | ||
[[پرونده:92332 534.jpg|بندانگشتی|آثار حمله روس‌ها به حرم امام رضا(ع)]] | [[پرونده:92332 534.jpg|بندانگشتی|آثار حمله روس‌ها به حرم امام رضا(ع)]] | ||
در دوران [[فتحعلی شاه قاجار]](حکومت: ۱۲۱۲-۱۲۵۰ق) ساختمان «صحن جدید» آغاز شد و در روزگار [[محمد شاه]] (حکومت: ۱۲۵۰-۱۲۶۴ق) ادامه یافت و در زمان [[ناصر الدین شاه]] (حکومت: ۱۲۶۴-۱۳۱۳ق) به پایان رسید و ایوان آن طلاکاری شد. ایوان و سردر شمالی صحن عتیق معروف به «ایوان شاه عباسی» هم به تصریح کتیبه‌ای که بر آن قرار دارد، در ایام محمدشاه مرمت شده است. «توحید خانه مبارکه» نیز در زمان نیابت تولیت عضدالملک در ۱۲۷۶ق مرمت گشته است. وی در ۱۲۷۵ق دستور داد روی نقاشیها و کاشیهای نفیس حرم را آیینه کاری کنند. ناصرالدین شاه نیز دستور داد ازاره دیوار تا بالای ایوان ناصری و سقف مقرنس آن را با خشت‌های طلا بپوشانند. از همین رو، این ایوان معروف به «ایوان ناصری» گردید. در ایام [[مظفر الدین شاه]] (حکومت: ۱۳۱۳-۱۳۲۴ق) نیز هر ۲ صحن جدید و عتیق تعمیر شدند. کتیبه‌ای که در سمت راست دیوار داخلی ایوان و سردرِ غربی صحنِ عتیق به خط نستعلیق نوشته شده، بر این معنی تصریح دارد. در ۱۳۳۰ق ارتش روسیه تزاری به بهانه حفظ جان رعایای خود و ایجاد امنیت و آرامش در مشهد و متفرق کردن کسانی که با آرایش نظامی به طرفداری از [[محمد علی شاه]] مخلوع در آستانه مقدسه تحصن کرده بودند، گنبد مطهر را گلوله باران کرد و خرابیهایی پدید آورد.<ref>خراسانی، ۶۳۳-۶۳۵</ref> پس از چندی [[حسین‌میرزا نیرالدوله]] والی [[خراسان]] آن خرابیها را با کمک اشخاص نیکوکار مرمت کرد. | در دوران [[فتحعلی شاه قاجار]] (حکومت: ۱۲۱۲-۱۲۵۰ق) ساختمان «صحن جدید» آغاز شد و در روزگار [[محمد شاه]] (حکومت: ۱۲۵۰-۱۲۶۴ق) ادامه یافت و در زمان [[ناصر الدین شاه]] (حکومت: ۱۲۶۴-۱۳۱۳ق) به پایان رسید و ایوان آن طلاکاری شد. ایوان و سردر شمالی صحن عتیق معروف به «ایوان شاه عباسی» هم به تصریح کتیبه‌ای که بر آن قرار دارد، در ایام محمدشاه مرمت شده است. «توحید خانه مبارکه» نیز در زمان نیابت تولیت عضدالملک در ۱۲۷۶ق مرمت گشته است. وی در ۱۲۷۵ق دستور داد روی نقاشیها و کاشیهای نفیس حرم را آیینه کاری کنند. ناصرالدین شاه نیز دستور داد ازاره دیوار تا بالای ایوان ناصری و سقف مقرنس آن را با خشت‌های طلا بپوشانند. از همین رو، این ایوان معروف به «ایوان ناصری» گردید. در ایام [[مظفر الدین شاه]] (حکومت: ۱۳۱۳-۱۳۲۴ق) نیز هر ۲ صحن جدید و عتیق تعمیر شدند. کتیبه‌ای که در سمت راست دیوار داخلی ایوان و سردرِ غربی صحنِ عتیق به خط نستعلیق نوشته شده، بر این معنی تصریح دارد. در ۱۳۳۰ق ارتش روسیه تزاری به بهانه حفظ جان رعایای خود و ایجاد امنیت و آرامش در مشهد و متفرق کردن کسانی که با آرایش نظامی به طرفداری از [[محمد علی شاه]] مخلوع در آستانه مقدسه تحصن کرده بودند، گنبد مطهر را گلوله باران کرد و خرابیهایی پدید آورد.<ref>خراسانی، ۶۳۳-۶۳۵</ref> پس از چندی [[حسین‌میرزا نیرالدوله]] والی [[خراسان]] آن خرابیها را با کمک اشخاص نیکوکار مرمت کرد. | ||
===در عصر پهلوی=== | ===در عصر پهلوی=== | ||