پرش به محتوا

تهمت: تفاوت میان نسخه‌ها

۱۴ بایت حذف‌شده ،  ‏۲۷ اکتبر ۲۰۲۳
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
{{اخلاق-عمودی}}'''تُهْمَت''' نسبت ناروا دادن به دیگران از روی حدس و گمان است. منشأ تهمت [[سوء‌ظن]] و بدگمانی به رفتار دیگران است. تهمت‌زدن [[حرام]] و از [[گناهان کبیره]] شمرده می‌شود و مرتکب آن در غیر [[قذف]]، [[تعزیر]] می‌شود. فرق بین تهمت، [[بهتان|بُهتان]] و [[افترا|اِفْتِرا]] در این است که تهمت‌زننده یقین به وجود عیب ندارد اما بهتان‌گو و افترا‌ زننده از همان ابتدا علم و یقین به نسبت‌های دورغ خود دارند. در [[قرآن|قرآن کریم]] برای تهمت‌‌زنندگان وعده عذاب دردناکی داده شده است. در روایات اسلامی از حاضر شدن در مکان‌هایی که سوء‌ظن برانگیز بوده و موجب تهمت زدن احتمالی دیگران است نهی شده است. یکی از پیامدهای منفی تهمت‌زدن از بين رفتن ايمان است و راه‌ درمان تهمت‌نزدن، [[تجسس|تجسس نکردن]] در کارهای دیگران بیان شده است.   
{{اخلاق-عمودی}}'''تُهْمَت''' نسبت ناروا دادن به دیگران از روی حدس و گمان است. منشأ تهمت [[سوء‌ظن]] و بدگمانی به رفتار دیگران است. تهمت‌زدن [[حرام]] و از [[گناهان کبیره]] شمرده می‌شود و مرتکب آن در غیر [[قذف]]، [[تعزیر]] می‌شود. فرق بین تهمت، [[بهتان|بُهتان]] و [[افترا|اِفْتِرا]] در این است که تهمت‌زننده یقین به وجود عیب ندارد اما بهتان‌گو و افترا‌ زننده از همان ابتدا علم و یقین به نسبت‌های دروغ خود دارند. در [[قرآن|قرآن کریم]] برای تهمت‌‌زنندگان وعده عذاب دردناکی داده شده است. در روایات اسلامی از حاضر شدن در مکان‌هایی که سوء‌ظن برانگیز بوده و موجب تهمت زدن احتمالی دیگران است نهی شده است. یکی از پیامدهای منفی تهمت‌زدن از بين رفتن ايمان است و راه‌ درمان آن، [[تجسس|تجسس نکردن]] در کارهای دیگران بیان شده است.   


برخی از علما با استناد به [[حدیث مباهته|حَدیث مُباهِته]]، تهمت‌زدن به [[بدعت|بدعت‌گذاران]] را با وجود مصلحت [[مباح|جایز]] دانسته‌اند با این حال اکثر [[مجتهد|فقیهان]]، این برداشت را ناصحیح دانسته و حدیث را به «قانع‌کردن اهل بدعت با استدلال‌های محکم» معنا کرده‌اند.
برخی از علما با استناد به [[حدیث مباهته|حَدیث مُباهِته]]، تهمت‌زدن به [[بدعت|بدعت‌گذاران]] را با وجود مصلحت [[مباح|جایز]] دانسته‌اند با این حال اکثر [[مجتهد|فقیهان]]، این برداشت را ناصحیح دانسته و حدیث را به «قانع‌کردن اهل بدعت با استدلال‌های محکم» معنا کرده‌اند.
خط ۲۷: خط ۲۷:
* اگر شخصی سوء‌ظنش را به خود شخص در حضور دیگران ابراز کند از مصادیق [[هتک حرمت|هَتکِ حُرمت]] حساب می‌شود و حرام است.<ref>تهرانی، اخلاق ربانی، ۱۴۰۱ش، ص۴۴.</ref>
* اگر شخصی سوء‌ظنش را به خود شخص در حضور دیگران ابراز کند از مصادیق [[هتک حرمت|هَتکِ حُرمت]] حساب می‌شود و حرام است.<ref>تهرانی، اخلاق ربانی، ۱۴۰۱ش، ص۴۴.</ref>


* در حرام بودن تهمت، فرقی نیست بین اینکه در حضور شخص بگوید و یا در غیابش.<ref>تهرانی، اخلاق ربانی، ۱۴۰۱ش، ص۳۳.</ref> تهمت را بگوید یا بنویسد یا به اشاره بفهماند، آن را با زبان یا قلم به مخاطب ارائه دهد یا با وسایلی نظیر تلفن همراه، رایانه و شبکه‌های اجتماعی و مانند آن.<ref>سیستانی، توضیح المسائل جامع، ۱۳۹۶ش، ج۲، ص۲۰۸؛ [https://www.leader.ir/fa/content/23577/%D8%AA%D9%87%D9%85%D8%AA-%D8%B2%D8%AF%D9%86-%D8%A8%D9%87-%D8%AF%DB%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%86 «تهمت زدن به دیگران»]، وبگاه اطلاع رسانی دفتر مقام معظم رهبری.</ref>
* در حرام بودن تهمت، فرقی نیست بین اینکه در حضور شخص بگوید و یا در غیابش،<ref>تهرانی، اخلاق ربانی، ۱۴۰۱ش، ص۳۳.</ref> تهمت را بگوید یا بنویسد یا به اشاره بفهماند، آن را با زبان یا قلم به مخاطب ارائه دهد یا با وسایلی نظیر تلفن همراه، رایانه و شبکه‌های اجتماعی و مانند آن.<ref>سیستانی، توضیح المسائل جامع، ۱۳۹۶ش، ج۲، ص۲۰۸؛ [https://www.leader.ir/fa/content/23577/%D8%AA%D9%87%D9%85%D8%AA-%D8%B2%D8%AF%D9%86-%D8%A8%D9%87-%D8%AF%DB%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%86 «تهمت زدن به دیگران»]، وبگاه اطلاع رسانی دفتر مقام معظم رهبری.</ref>


* انسان نباید به تهمت درباره دیگران گوش دهد و در صورت شنیدن وظیفه دارد که از متهم دفاع و رفع اتهام کند.<ref>تهرانی، اخلاق ربانی، ۱۴۰۱ش، ص۳۳.</ref>
* انسان نباید به تهمت درباره دیگران گوش دهد و در صورت شنیدن وظیفه دارد که از متهم دفاع و رفع اتهام کند.<ref>تهرانی، اخلاق ربانی، ۱۴۰۱ش، ص۳۳.</ref>
confirmed، protected، templateeditor
۱٬۸۵۸

ویرایش