آیه اسراء: تفاوت میان نسخه‌ها

'''آیه إسراء''' نخستین [[آیه]] از [[سوره اسراء]] که درباره [[معراج|معراج پیامبر]] نازل شده است. طبق این آیه، [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]]، شبانه از [[مسجد الحرام]] تا [[مسجدالاقصی|مسجد الاَقصی]] بُرده شد. از این آیه، جسمانی بودنِ معراجِ پیامبر و معجزه بودن آن برداشت شده است.  

این آیه درباره سیر [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]]، از [[مکه]] به [[مسجدالاقصی|مسجد الاَقصی]] در [[بیت‌المقدس]] نازل شده است.<ref> طبرسی، مجمع البیان، ۱۴۱۵ق، ج۶، ص۲۱۵.</ref> به گفتهٔ [[فضل بن حسن طبرسی|شیخ طبرسی]] از مفسران قرن ششم قمری، پس از آنکه پیامبر [[نماز مغرب]] و [[نماز عشاء|عشا]] را در [[مسجد الحرام]] خواند، معراجش آغاز شد و همان شب برگشت و [[نماز صبح]] را نیز در مسجد الحرام خواند. این موضوع مورد اتفاق همه [[مسلمان|مسلمانان]] بوده و برخی از [[صحابه]]، همچون [[عبدالله بن عباس|ابن‌عباس]]، [[عبدالله بن مسعود|ابن‌مسعود]]، [[جابر بن عبدالله انصاری|جابر بن عبداللَّه]] و [[حذیفة بن یمان|حُذَیفه]] آن را نقل کرده‌اند.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۴۱۵ق، ج۶، ص۲۱۵.</ref>  

برخی از مفسران در ذیل این آیه به جزئیات سفر معراج پیامبر همچون زمان، مکان و چگونگی آن پرداخته‌اند.<ref>برای نمونه نگاه کنید به طباطبایی، المیزان، اسماعیلیان، ج۱۳، ص۷-۳۵.</ref>

برخی مفسران، از آیه اسراء به‌عنوان یکی از [[معجزات پیامبر(ص)]] یاد کرده‌اند.<ref> سبحانی، منشور جاوید، ۱۳۹۰ش، ج۷، ص۲۱۷-۲۱۶.</ref> [[جعفر سبحانی]] در [[منشور جاوید (کتاب)|تفسیر منشور جاوید]]، آورده است که سیر شبانه پیامبر از مسجد الحرام تا مسجدالاَقصی که این آیه از آن، خبر داده است یکی از معجزات پیامبر(ص) است که بدون وسائل امروزی، اعجاز و خارج از توانایی بشر بوده است.<ref> سبحانی، منشور جاوید، ۱۳۹۰ش، ج۷، ص۲۱۶.</ref> به گفته [[مرتضی مطهری]] اندیشمند شیعی، در این آیه به‌طور صریح یک سفر غیرعادیِ جسمانی برای پیامبر نقل شده‌ است؛ چراکه چنین سفری در یک شب در دوره‌ای که مرکب سفر شتر بوده، غیر از [[معجزه]] نمی‌تواند باشد.<ref>مطهری، مجموعه آثار استاد شهید مطهری، ۱۳۸۴ش، ج۲۶، ص۲۰۰.</ref> البته [[ناصر مکارم شیرازی|آیت‌الله مکارم شیرازی]] معتقد است، این آیه به تنهایی صراحت در مسئله اعجاز پیامبر(ص) ندارد، بلکه به ضمیمه [[حدیث|روایات]] و شأن نزولی که در تفسیر آن بیان شده است جزو معجزات پیامبر(ص) قرار می‌گیرد.<ref> مکارم شیرازی، پیام قرآن، ۱۳۸۶ش، ج۸، ص۳۴۳- ۳۴۴.</ref>

مفسران در ذیل این آیه از جسمانی یا روحانی بودن معراج سحن گفته‌اند. به گفته [[سید محمدحسین طباطبائی|علامه طباطبایی]] بیشتر آنان بر این باورند که معراج جسمانی بوده است؛<ref>طباطبایی، المیزان، اسماعیلیان. ج۱۳، ص۳۲.</ref> البته علامه خود بر این باور است که از این آیه و آیات سوره نجم به دست می‌آید که سفر پیامبر از مسجدالحرام تا مسجد الاقصی جسمانی، اما عروجش از مسجدالاقصی تا آسمان‌ها روحانی بوده است.<ref>طباطبایی، المیزان، اسماعیلیان. ج۱۳، ص۳۲.</ref>

به گفته آیت‌الله مکارم شیرازی، از واژه «بِعَبْده» به دست می‌آید که معراج پیامبر جسمانی بوده است چراکه این واژه نشان می‌دهد که جسم پیامبر در این سفر همراه او بوده است.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۱۲، ص۹.</ref> همچنین آیت‌الله سبحانی گفته است اگر این سفر، روحانی بود می‌بایست به‌جای بِعَبْده از تعبیر بِروحه استفاده شود.<ref>سبحانی، فروغ ابدیت، ۱۳۸۵ش، ص۳۷۰.</ref>

به گفته مفسران عبارت «لنریه من آیاتنا» به هدف معراج اشاره دارد.<ref>طباطبایی، المیزان، اسماعیلیان، ج۱۳، ص۷.</ref> هدف معراج دیدن عظمت نشانه‌های الهی توسط پیامبر بوده است تا روح آن حضرت عظمت یافته و برای هدایت انسان‌ها آمادگی بیشتری پیدا کند.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۱۲، ص۹-۱۱.</ref> [[فضل بن حسن طبرسی|طبرسی]] در مجمع البیان سیر شبانه پیامبر از مکه به بیت‌المقدس، عروج به آسمان‌ها و دیدن [[پیامبران]] را از جمله این نشانه‌ها می‌داند.<ref> طبرسی، مجمع البیان، ۱۴۱۵ق، ج۶، ص۲۱۸.</ref>  

 

برخی مفسران از کلمه مِن برداشت کرده‌اند که پیامبر در این سفر گوشه‌ای از نشانه‌های عظمت الهی را مشاهده کرده است نه همه آنها را.<ref> طباطبایی، المیزان، اسماعیلیان، ج۱۳، ص۷؛ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۱۲، ص۹-۱۱.</ref>