تجسم اعمال: تفاوت میان نسخه‌ها

تجسم اعمال (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۱۱ اکتبر ۲۰۲۳، ساعت ۲۰:۱۵

۳۶۴ بایت اضافه‌شده ، ‏۱۱ اکتبر ۲۰۲۳

بدون خلاصۀ ویرایش

دیداریویکی‌متن

Mahdi1382

Automoderated users، confirmed

۱۸٬۴۱۷

ویرایش

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
 {{معاد-عمودی}}
-'''تَجَسُّم اَعمال''' یا تَجَسُّد اَعمال و یا تَمَثُّل اَعمال، اصطلاحی در [[کلام]] و [[فلسفه]] اسلامی به‌معنای مجسم‌شدن اعمال آدمیان در برابر آن‌ها در روز [[قیامت]] است.<ref> الکافی، ج۳، ص۲۳۱؛ المیزان، ج ۱۸، ص۱۸۰، ۲۰۵.</ref> معنای تجسم اعمال این است که اعمال نیک دنیایی انسان در [[قیامت|رستاخیز]] تغییر شکل داده، به‌صورت نعمت های بهشتی درخواهد آمد، چنان‎که اعمال بد به‌صورت آتش و زنجیر و انواع عذاب نمودار خواهند شد.
+'''تَجَسُّم اَعمال''' یا تَجَسُّد اَعمال و یا تَمَثُّل اَعمال، اصطلاحی در [[کلام]] و [[فلسفه]] اسلامی به‌معنای مجسم‌شدن اعمال آدمیان در برابر آن‌ها در روز [[قیامت]] است.<ref> الکافی، ج۳، ص۲۳۱؛ المیزان، ج ۱۸، ص۱۸۰، ۲۰۵.</ref> معنای تجسم اعمال این است که اعمال نیک دنیایی انسان در [[قیامت|رستاخیز]] تغییر شکل داده، به‌صورت نعمت‌های بهشتی درخواهد آمد، چنان‎که اعمال بداو به‌صورت آتش و زنجیر و انواع عذاب نمودار خواهند شد.
 این آموزه از آن جهت که تبیین مناسبی از رابطه عمل و جزای آن به دست می‌دهد اهمیت بسیاری در مباحث مربوط به [[معاد]] پیدا کرده و دانشمندان [[علم کلام]] و [[علم فلسفه|فلسفه]] و [[علم تفسیر|تفسیر]] همواره به آن توجه داشته‌اند.
@@ خط ۹: / خط ۹: @@
 بنابر آموزه تجسم اعمال، ثواب و عقابِ اعمال خوب یا بد انسانها چیزی جز آن اعمال نیست و میان اعمال انسانها و عواقب آنها رابطه تکوینی برقرار است و عامل عذاب دهنده خارجی در کار نیست؛ مثلاً اگر در برابر [[گناه]]ی آتش دوزخ وعده داده شده، آن آتش چیزی جدا از آن گناه نیست، بلکه حقیقت آن است که تمثل پیدا می‌کند و به شکل آتش نمایان می‌گردد.{{مدرک}}
-هر کرداری که انسان انجام می‎دهد، خواه خوب باشد و خواه بد، یک صورت دنیوی دارد و یک صورت اخروی که هم‎ اکنون در دل و نهاد عمل نهفته است، و روز رستاخیز پس از تحولات و تطوراتی که در آن رخ می‎دهد، شکل کنونی و دنیوی خود را از دست داده، با واقعیت اخروی خود جلوه می‎کند، و موجب لذت و شادمانی، و یا آزار و اندوه می‎گردد.{{مدرک}}
+هر کرداری که انسان انجام می‎‌دهد، خواه خوب باشد و خواه بد، یک صورت دنیوی دارد و یک صورت اُخروی که هم‎ اکنون در دل و نهاد عمل نهفته است، و روز رستاخیز پس از تحولات و تطوراتی که در آن رخ می‎‌دهد، شکل کنونی و دنیوی خود را از دست داده، با واقعیت اخروی خود جلوه می‎‌کند، و موجب لذت و شادمانی، و یا آزار و اندوه می‎‌گردد.{{مدرک}}
-در کنار بحث تجسم اعمال، مسئله تجسم «نیت ها» یا «ملکات نفسانی» نیز مطرح است و مقصود این است که صورت حقیقی انسان بستگی به همان نیت‌ها، خصلت‌ها و ملکات نفسانی او دارد، و براین اساس، اگر چه انسان‌ها از نظر صورت ظاهری یکسانند، ولی از نظر صورت باطنی یعنی خصلت‌ها و ملکات، انواع یا اصناف گوناگونی دارد.{{مدرک}}
+در کنار بحث تجسم اعمال، مسئله تجسم «نیت‌ها» یا «مَلَکات نفسانی» نیز مطرح است و مقصود این است که صورت حقیقی انسان بستگی به همان نیت‌ها، خصلت‌ها و ملکات نفسانی او دارد، و براین اساس، اگر چه انسان‌ها از نظر صورت ظاهری یکسانند، ولی از نظر صورت باطنی یعنی خصلت‌ها و ملکات، انواع یا اصناف گوناگونی دارد.{{مدرک}}
 == تجسم اعمال در قرآن و احادیث ==
 مفهوم تجسم اعمال را می‌توان در آیات فراوانی در قرآن و نیز در احادیث یافت. در قرآن کریم آیاتی وجود دارد به این معنا که هرکس در قیامت، خودِ عملش را می‌بیند، مثل «یوْمَئِذٍ یصْدُرُالنّاسُ اَشْتاتاً لِیرَوْا اَعْمالَهُم فَمَنْ یعْمَلْ مِثْقالَ ذَرَّةٍ خَیراً یرَه وَ مَنْ یعْمَلْ مِثْقالَ ذَرَّةٍ شَرَّاً یرَه»<ref>زلزال : ۶ ۸</ref> و «یوْمَ تَجِدُ کُلُّ نَفْسٍ ماعَمِلَتْ مِنْ خَیرٍ مُحْضَراً...».<ref>(آل عمران : ۳۰؛ نیز رجوع کنید به بقره: ۱۷۴؛ نباء:۴۰؛ یس: ۵۴)</ref>
-البته آیات دیگر نیز وجود دارند که بر اعتباری (و نه تکوینی) بودن عقاب و وجود عامل عذاب‌کننده خارجی دلالت می‌کند، از قبیل «لِیجْزِی اللّهُ کُلَّ نَفْسٍ ما کَسَبَتْ اِنَّ اللّهَ سَریعُ الْحِسابِ»<ref>ابراهیم : ۵۱</ref> و «إِن تُعَذِّبْهُمْ فَإِنَّهُمْ عِبَادُک وَإِن تَغْفِرْ لَهُمْ فَإِنَّک أَنتَ الْعَزِیزُ الْحَکیمُ»<ref>مائده: ۱۱۸؛ نیز رجوع کنید به دهر: ۴؛ فتح: ۶؛ مائده: ۱۱۸</ref>
+البته آیات دیگر نیز وجود دارند که بر اعتباری (و نه تکوینی) بودن عِقاب و وجود عاملِ عذاب‌کننده خارجی دلالت می‌کند، از قبیل «لِیجْزِیَ اللّهُ کُلَّ نَفْسٍ ما کَسَبَتْ اِنَّ اللّهَ سَریعُ الْحِسابِ» «تا خدا به هر كس هر چه به دست آورده است جزا دهد، یقیناً خدا حسابرسی سریع است.» <ref>ابراهیم : ۵۱</ref> و «إِن تُعَذِّبْهُمْ فَإِنَّهُمْ عِبَادُک وَإِن تَغْفِرْ لَهُمْ فَإِنَّک أَنتَ الْعَزِیزُ الْحَکیمُ» «اگر عذابشان كنى، آنان بندگان تواند و اگر بر ايشان ببخشايى تو خود، توانا و حكيمى.»<ref>مائده: ۱۱۸؛ نیز رجوع کنید به دهر: ۴؛ فتح: ۶؛ مائده: ۱۱۸</ref>
 در چندین حدیث نیز با صراحت بر تجسم اعمال در قیامت تأکید شده است، به عنوان مثال، [[پیامبر اکرم]] خطاب به یکی از صحابه فرمود:
@@ خط ۲۶: / خط ۲۶: @@
 همچنین [[امام صادق علیه‌السلام]] فرمود:
-«إِذَا بَعَثَ اللَّهُ الْمُؤْمِنَ مِنْ قَبْرِهِ خَرَجَ مَعَهُ مِثَالٌ یقْدُمُ أَمَامَهُ... فَیقُولُ مَنْ أَنْتَ فَیقُولُ أَنَا السُّرُورُ الَّذِی کنْتَ أَدْخَلْتَ عَلَی أَخِیک الْمُؤْمِنِ فِی الدُّنْیا خَلَقَنِی اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ مِنْهُ لِأُبَشِّرَک».<ref>مرآة العقول، ج ۹ ص۹۵</ref>
+«إِذَا بَعَثَ اللَّهُ الْمُؤْمِنَ مِنْ قَبْرِهِ خَرَجَ مَعَهُ مِثَالٌ یقْدُمُ أَمَامَهُ... فَیقُولُ مَنْ أَنْتَ فَیقُولُ أَنَا السُّرُورُ الَّذِی کنْتَ أَدْخَلْتَ عَلَی أَخِیک الْمُؤْمِنِ فِی الدُّنْیا خَلَقَنِی اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ مِنْهُ لِأُبَشِّرَک».<ref>مجلسی، مرآة العقول، ۱۴۰۴ق، ج ۹، ص۹۵.</ref>
-زمانی که خداوند، مؤمن را از قبر برمی‌انگیزد، به همراه او تمثالی خارج می‌شود که پیش روی او راه می‌رود. مؤمن به وی می‌گوید: تو کیستی؟ او می‌گوید: من همان شادی و سروری هستم که تو برادرت را با آن مسرور کردی. خدای عزوجل مرا آفرید تا تو را [به بهشت] مژده دهم.
+زمانی که خداوند، مؤمن را از قبر برمی‌انگیزد، به همراه او تمثالی خارج می‌شود که پیش روی او راه می‌رود. مؤمن به وی می‌گوید: تو کیستی؟ او می‌گوید: من همان شادی و سُروری هستم که تو برادرت را با آن مسرور کردی. خدای عزَّوجَلّ مرا آفرید تا تو را [به [[بهشت]]] مژده دهم.
 در این دو روایت، صریحاً بر تبدل و تمثل عمل (سرور) به صورت مثالی تأکید شده است.