پرش به محتوا

سوره‌های مکی و مدنی: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
'''سوره‌های مکی و مدنی''' به تقسیم [[سوره|سوره‌های قرآن]] به اعتبار زمان نزول آنها قبل یا بعد از [[هجرت به مدینه|هجرت پیامبر(ص)]] اشاره دارد. شناختن سوره‌ها به لحاظ مکی یا مدنی، در [[تفسیر]]، [[فقه]] و [[کلام اسلامی|کلام]] اهمیت دارد؛ چرا که از این راه می‌توان مراحل دعوت [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر]] و سیر مسائل سیاسی و اجتماعی صدر اسلام را شناخت. شناختن [[ناسخ و منسوخ]]، آگاهی از سیر تکاملی تشریع و قانون‌گذاری و نیز شناختن [[اسباب نزول]] آیات قرآن از دیگر فایده‌های آگاهی از سوره‌های مکی و مدنی است.
'''سوره‌های مکی و مدنی''' به تقسیم [[سوره|سوره‌های قرآن]] به لحاظ زمان نزول آنها، یعنی قبل یا بعد از [[هجرت به مدینه|هجرت پیامبر(ص)]] اشاره دارد. شناخت سوره‌های مکی و مدنی، در [[تفسیر]]، [[فقه]] و [[کلام اسلامی|کلام]] اهمیت دارد؛ چراکه از این راه می‌توان مراحل دعوت [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر]] و سیر مسائل سیاسی و اجتماعی صدر اسلام را شناخت. شناخت [[ناسخ و منسوخ|آیات ناسخ و منسوخ]]، آگاهی از سیر تکامل تشریع و قانون‌گذاری اسلام و نیز شناخت [[اسباب نزول|اسباب نزولِ]] آیات قرآن از دیگر فایده‌های آگاهی از سوره‌های مکی و مدنی شمرده شده است.


اگرچه اکثر پژوهشگران [[علوم قرآن|علوم قرآنی]] معیار زمانی را برای تعیین سوره‌های مکی و مدنی انتخاب کرده‌اند، با این حال طبق برخی نظریه‌ها مکان نزول آیات ([[مکه|شهر مکه]] و [[مدینه|شهر مدینه]]) یا مخاطب آیه‌ها (مردم مکه و مردم مدینه) ملاک این تقسیم‌بندی معرفی شده است، ولی این نظریه‌ها را به دلیل شامل نشدن بر تمام آیات، مردود دانسته‌اند. برخی قرآن‌پژوهان بر این باورند که در برخی سوره‌های مکی، آیات مدنی و در بعضی سوره‌های مدنی، آیات مکی وجود دارد؛ به همین دلیل به نظر آنها در نام‌گذاری سوره به مکی یا مدنی، بخش عمده سوره، یا بخش آغازین آن در نظر گرفته شده و به [[آیات استثنائی]] آن توجه نشده است. مطابق دیدگاه همه اندیشمندان علوم قرآنی، در [[قرآن]] ۲۰ سوره قطعا مدنی و ۸۲ سوره قطعا مکی است و بقیه سوره‌ها (۱۲ سوره) محل اختلاف است.  
قرآن‌پژوهان می‌گویند در برخی سوره‌های مکی، [[آیه|آیات]] مدنی و در بعضی سوره‌های مدنی، آیات مکی وجود دارد. به این آیات، «[[آیات استثنائی|آیات استثنایی]]» گفته می‌شود. طبق دیدگاه آنان، در [[قرآن]]، ۲۰ سوره قطعاً مدنی و ۸۲ سوره قطعاً مکی است و درباره بقیه سوره‌ها (۱۲ سوره) اختلاف‌نظر  وجود دارد.  


برای تعیین مکی یا مدنی، به روایت‌های نقل شده از [[صحابه]] و نیز به شواهد قرآنی یا غیرقرآنی استناد می‌شود. به نظر برخی محققان روایت‌های نقل شده در این موضوع اشکال‌های مختلفی دارد و به همین دلیل تنها باید به شواهد قرآنی و ویژگی‌های سوره‌های مکی و مدنی توجه شود. دعوت به اصول عقاید، کوتاه بودن سوره‌ها و آیات و نیز داشتن لحن تند، از ویژگی‌های سوره‌های مکی معرفی شده است. همچنین بیان کردن [[احکام شرعی]]، پرداختن به مسائل [[منافق|منافقان]] و بیان کردن موضوع [[جهاد]] و احکام آن را از ویژگی‌های سوره‌های مدنی برشمرده‌اند. نظر به اهمیت شناختن سوره‌های مکی و مدنی، این امر مورد توجه خاورشناسان نیز بوده ولی آنها راه‌های متفاوتی را از قرآن‌پژوهان اسلامی پیموده‌اند.
سبک و سیاق سوره‌های مکی و مدنی با هم متفاوت است و این را یهترین راه برای تشخیص سوره‌های مکی و مدنی دانسته‌اند. برخی ویژگی‌های سوره‌های مکی به این شرح است: دعوت به [[اصول دین|اصول عقاید]]، کوتاه بودن سوره‌ها و آیات، و نیز داشتن لحن تند. برخی از ویژگی‌های سوره‌های مدنی هم عبارت است از: بیان [[احکام شرعی]]، پرداختن به مسائل [[منافق|منافقان]] و بیان مسئله [[جهاد]] و احکام آن.
 
با نظر به اهمیت شناخت سوره‌های مکی و مدنی، این امر موردتوجه خاورشناسان نیز بوده است؛ ولی آنها راه‌هایی متفاوت با قرآن‌پژوهان مسلمان پیموده‌اند.


== اهمیت شناختن مکی و مدنی بودن سوره‌ها در علوم اسلامی ==
== اهمیت شناختن مکی و مدنی بودن سوره‌ها در علوم اسلامی ==
Automoderated users، confirmed، protected، templateeditor
۳٬۲۷۶

ویرایش