ارث: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
(افزودن منبع) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۴: | خط ۴: | ||
'''اِرث''' استحقاق مال یا حقی است که با مرگ یا حکم به موت دیگری برای وارث حاصل می‌شود. وارثان پس از ادای حقوق و دیون متوفّی، طبق [[طبقات ارث]] سهم الارث خود را مالک می‌شوند. در [[فقه]] دو عامل نسب (رابطه از طریق ولادت) و سبب (رابطه بر اساس [[ازدواج]] و ولاء) از [[موجبات ارث]] معرفی شده است. [[کفر]]، قتل، [[رقیت|بردگی]]، [[لعان]]، حمل، غایب بودن و [[زنا]] طبق شرایطی از [[موانع ارث]] هستند. زوج و زوجه از یکدیگر ارث می‌برند، با دیگر وارثان شریکند و طبق موارد مختلف، سهم الارث متفاوتی دارند. | '''اِرث''' استحقاق مال یا حقی است که با مرگ یا حکم به موت دیگری برای وارث حاصل می‌شود. وارثان پس از ادای حقوق و دیون متوفّی، طبق [[طبقات ارث]] سهم الارث خود را مالک می‌شوند. در [[فقه]] دو عامل نسب (رابطه از طریق ولادت) و سبب (رابطه بر اساس [[ازدواج]] و ولاء) از [[موجبات ارث]] معرفی شده است. [[کفر]]، قتل، [[رقیت|بردگی]]، [[لعان]]، حمل، غایب بودن و [[زنا]] طبق شرایطی از [[موانع ارث]] هستند. زوج و زوجه از یکدیگر ارث می‌برند، با دیگر وارثان شریکند و طبق موارد مختلف، سهم الارث متفاوتی دارند. | ||
[[قرآن]] در [[آیات ارث]] با رویکردهای مختلف اعتقادی، اخلاقی و [[آیات الاحکام]] به موضوع ارث پرداخته و بخشی از قوانین مهم ارث در [[اسلام]] را (مانند طبقات | [[قرآن]] در [[آیات ارث]] با رویکردهای مختلف اعتقادی، اخلاقی و [[آیات الاحکام]] به موضوع ارث پرداخته و بخشی از قوانین مهم ارث در [[اسلام]] را (مانند طبقات وارثان و سهم الارث آنها و [[کلاله]]) بیان کرده است. جزئیات بیشتر قانون ارث در [[حدیث|روایات]] فقهی آمده است. | ||
یکی از ویژگی‌های احکام ارث در [[اسلام]]، دوبرابری سهم ارث پسر نسبت به ارث دختر است. | یکی از ویژگی‌های احکام ارث در [[اسلام]]، دوبرابری سهم ارث پسر نسبت به ارث دختر است. | ||
==مفهوم‌شناسی== | ==مفهوم‌شناسی== | ||
«ارث» در تعریف [[فقه|فقهی]] به معنای استحقاق مال (دارایی) یا حقی (مانند حق [[خیار]] و [[شفعه]]) است که با مرگ دیگری یا آنچه در حکم مرگ است ([[موت فرضی]]) حاصل می‌شود.<ref>مؤسسه دایرة‌المعارف فقه فارسی، فرهنگ فقه فارسی، ۱۳۸۵ش، ج۱، ص۳۷۵.</ref> شخصی را که مستحق ارث است «وارث» و کسی را که از او ارث باقی مانده است | «ارث» در تعریف [[فقه|فقهی]] به معنای استحقاق مال (دارایی) یا حقی (مانند حق [[خیار]] و [[شفعه]]) است که با مرگ دیگری یا آنچه در حکم مرگ است ([[موت فرضی]]) حاصل می‌شود.<ref>مؤسسه دایرة‌المعارف فقه فارسی، فرهنگ فقه فارسی، ۱۳۸۵ش، ج۱، ص۳۷۵.</ref> شخصی را که مستحق ارث است «وارث» و کسی را که از او ارث باقی مانده است «مُورِّث» می‌نامند و به مال و حقی که از [[میت|میت]] باقی مانده است «تَرَکِه» یا «میراث» می‌گویند.<ref>مؤسسه دایرة‌المعارف فقه فارسی، فرهنگ فقه فارسی، ۱۳۸۵ش، ج۱، ص۳۷۵.</ref> در فقه به پیروی از [[قرآن کریم]] از ارث به «فرض» و «فریضه» تعبیر شده است.<ref>مؤسسه دایرة‌المعارف فقه فارسی، فرهنگ فقه فارسی، ۱۳۸۵ش، ج۱، ص۳۷۵.</ref> | ||
مالکیت ورثه نسبت به ترکه متوفّی، پس از ادای حقوق و دیونی که به میراث تعلق گرفته است، مستقر می‌شود؛ مانند تجهیز و تکفین، دیون و واجبات مالی، وصایای [[میت]] در یک سوم مالش بدون اجازه ورثه و زیادتر از یک سوم مال با اجازه آنها، آنچه به فرزند بزرگ‌تر می‌رسد ([[حبوه]]).<ref>مؤسسه دایرة‌المعارف فقه فارسی، فرهنگ فقه فارسی، ۱۳۸۵ش، ج۱، ص۳۷۵.</ref> | مالکیت ورثه نسبت به ترکه متوفّی، پس از ادای حقوق و دیونی که به میراث تعلق گرفته است، مستقر می‌شود؛ مانند تجهیز و تکفین، دیون و واجبات مالی، وصایای [[میت]] در یک سوم مالش بدون اجازه ورثه و زیادتر از یک سوم مال با اجازه آنها، آنچه به فرزند بزرگ‌تر می‌رسد ([[حبوه]]).<ref>مؤسسه دایرة‌المعارف فقه فارسی، فرهنگ فقه فارسی، ۱۳۸۵ش، ج۱، ص۳۷۵.</ref> | ||
| خط ۲۵: | خط ۲۵: | ||
==طبقات ارث== | ==طبقات ارث== | ||
{{نوشتار اصلی|طبقات ارث}} | {{نوشتار اصلی|طبقات ارث}} | ||
وارثان | وارثان نَسَبی به سه طبقه اصلی تقسیم می‌شوند و به طور کلی هر طبقه پایین‌تر وقتی ارث می‌برد که در طبقه بالاترش وارثی نباشد؛ هر یک از این طبقات نیز مسائل و درجه‌بندی‌های خاص خود را دارند: | ||
*'''طبقه اول:''' پدر، مادر، فرزند، نوه (در صورت نبودن و فوت فرزند). | *'''طبقه اول:''' پدر، مادر، فرزند، نوه (در صورت نبودن و فوت فرزند). | ||
*'''طبقه دوم:''' پدر بزرگ و مادربزرگ پدری و مادری و هرچه بالاتر برود، برادر و خواهر (پدری) یا (مادری) یا (پدری و مادری) و فرزندان آنان در صورت نبودنشان. | *'''طبقه دوم:''' پدر بزرگ و مادربزرگ پدری و مادری و هرچه بالاتر برود، برادر و خواهر (پدری) یا (مادری) یا (پدری و مادری) و فرزندان آنان در صورت نبودنشان. | ||