هبه: تفاوت میان نسخه‌ها
←موارد لزوم عقد هبه
| خط ۲۵: | خط ۲۵: | ||
در اينكه «هبه» [[ایجاب و قبول#در عقدهای لازم|عقدی لازم]] است [و طرفین عقد نمی‌توانند آن را به هم زنند] يا جايز؟ بين فقها اختلاف نظر است؛<ref>طاهری، حقوق مدنی، ۱۴۱۸ق، ج۴، ص۵۶۲.</ref> برخی با استناد به ادله‌ای همچون [[آیه]] «أَوْفُوا بِالْعُقُودِ»<ref>سوره مائده، آیه ۵.</ref> و باطل نشدن هبه با مرگ یکی از طرفین عقد -که از خصوصیات عقود لازم است- معتقدند، هبه عقدی لازم است.<ref>جواهر الكلام، ۱۳۶۲ش، ج۲۸، ص۱۹۲.</ref> در مقابل، عده‌اى با تمسک به برخی احادیث خاص{{یاد|همچون حدیثی از [[امام صادق علیه‌السلام|امام صادق(ع)]]: «إِذَا كَانَتِ الْهِبَةُ قَائِمَةً بِعَيْنِهَا فَلَهُ أَنْ يَرْجِعَ وَ إِلَّا فَلَيْسَ لَهُ»؛ (هرگاه هبه به حال خود باقى است، بخشنده حق رجوع دارد و در غير اين صورت نه). (کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۷، ص۳۲، حدیث ۱۱.)}} اصل را بر جواز عقد هبه گذارده و مواردی را از ذیل آن استثنا نموده‌اند؛<ref>مغنیه، فقه الامام الصادق(ع)، ۱۴۲۱ق، ج۴، ص۲۲۶.</ref>{{جعبه نقل قول| عنوان =| نقل‌قول = از [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|رسول خدا(ص)]] نقل است که فرمود:{{سخ}} | در اينكه «هبه» [[ایجاب و قبول#در عقدهای لازم|عقدی لازم]] است [و طرفین عقد نمی‌توانند آن را به هم زنند] يا جايز؟ بين فقها اختلاف نظر است؛<ref>طاهری، حقوق مدنی، ۱۴۱۸ق، ج۴، ص۵۶۲.</ref> برخی با استناد به ادله‌ای همچون [[آیه]] «أَوْفُوا بِالْعُقُودِ»<ref>سوره مائده، آیه ۵.</ref> و باطل نشدن هبه با مرگ یکی از طرفین عقد -که از خصوصیات عقود لازم است- معتقدند، هبه عقدی لازم است.<ref>جواهر الكلام، ۱۳۶۲ش، ج۲۸، ص۱۹۲.</ref> در مقابل، عده‌اى با تمسک به برخی احادیث خاص{{یاد|همچون حدیثی از [[امام صادق علیه‌السلام|امام صادق(ع)]]: «إِذَا كَانَتِ الْهِبَةُ قَائِمَةً بِعَيْنِهَا فَلَهُ أَنْ يَرْجِعَ وَ إِلَّا فَلَيْسَ لَهُ»؛ (هرگاه هبه به حال خود باقى است، بخشنده حق رجوع دارد و در غير اين صورت نه). (کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۷، ص۳۲، حدیث ۱۱.)}} اصل را بر جواز عقد هبه گذارده و مواردی را از ذیل آن استثنا نموده‌اند؛<ref>مغنیه، فقه الامام الصادق(ع)، ۱۴۲۱ق، ج۴، ص۲۲۶.</ref>{{جعبه نقل قول| عنوان =| نقل‌قول = از [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|رسول خدا(ص)]] نقل است که فرمود:{{سخ}} | ||
«..تَهَادَوْا فَإِنَّ الْهَدِيَّةَ تَسُلُّ السَّخَائِمَ وَ تُجْلِي ضَغَائِنَ الْعَدَاوَةِ وَ الْأَحْقَادِ.»{{سخ}} '''(به يكديگر هديه دهيد؛ زيرا هديه، كينه‌ها را به آرامى ريشه‌كن و بغض، دشمنى و حسد را بيرون مى‌كند)'''.{{سخ}}(کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۵، ص۱۴۳.)| تراز = چپ| عرض = ۲۵۰px|رنگ حاشیه= #۶۶۷۷۸۸|حاشیه= ۵px|اندازه خط = ۱۵px|رنگ پس‌زمینه =#F4FFF4| گیومه نقل‌قول =| تراز منبع = چپ}}یعنی واهب نمی‌تواند در این موارد موهوب را باز پس گیرد: | «..تَهَادَوْا فَإِنَّ الْهَدِيَّةَ تَسُلُّ السَّخَائِمَ وَ تُجْلِي ضَغَائِنَ الْعَدَاوَةِ وَ الْأَحْقَادِ.»{{سخ}} '''(به يكديگر هديه دهيد؛ زيرا هديه، كينه‌ها را به آرامى ريشه‌كن و بغض، دشمنى و حسد را بيرون مى‌كند)'''.{{سخ}}(کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۵، ص۱۴۳.)| تراز = چپ| عرض = ۲۵۰px|رنگ حاشیه= #۶۶۷۷۸۸|حاشیه= ۵px|اندازه خط = ۱۵px|رنگ پس‌زمینه =#F4FFF4| گیومه نقل‌قول =| تراز منبع = چپ}}یعنی واهب نمی‌تواند در این موارد موهوب را باز پس گیرد: | ||
#هبه به خویشاوندان (ارحام) باشد؛ مثل والدین، فرزندان و ... .<ref>حسینی عاملی، مفتاح الکرامه،مؤسسة النشر الاسلامي التابعة لجماعة المدرسين بقم المشرفة، ج۲۲، ص۱۷۳.</ref>و قبض هم شده باشد.<ref>محقق حلی، شرایع الاسلام،۱۴۰۸ق، ج۲، ص۱۸۰.</ref> | #هبه به خویشاوندان (ارحام) باشد؛ مثل والدین، فرزندان و ... .<ref>حسینی عاملی، مفتاح الکرامه،مؤسسة النشر الاسلامي التابعة لجماعة المدرسين بقم المشرفة، ج۲۲، ص۱۷۳.</ref>و قبض هم شده باشد.(یعنی در اختیار مُتِّهب قرار گرفته و بتواند در آن تصرف نماید).<ref>محقق حلی، شرایع الاسلام،۱۴۰۸ق، ج۲، ص۱۸۰.</ref> | ||
#هبه معوضه باشد، اگر چه مقدار عوض خیلی کم باشد.<ref>مغنیه، فقه الامام الصادق(ع)، ۱۴۲۱ق، ج۴، ص۲۲۷.</ref> | #هبه معوضه باشد، اگر چه مقدار عوض خیلی کم باشد.<ref>مغنیه، فقه الامام الصادق(ع)، ۱۴۲۱ق، ج۴، ص۲۲۷.</ref> | ||
#واهب یا متّهب بعد از تحویل موهوب، از دنیا بروند.<ref> طباطبایی یزدی، تکملة العروة الوثقی، ۱۴۱۴ق، ج۱، ص۱۷۳.</ref> | #واهب یا متّهب بعد از تحویل موهوب، از دنیا بروند.<ref> طباطبایی یزدی، تکملة العروة الوثقی، ۱۴۱۴ق، ج۱، ص۱۷۳.</ref> | ||