پرش به محتوا

ادیان ابراهیمی: تفاوت میان نسخه‌ها

۱۴۳ بایت اضافه‌شده ،  ‏۹ سپتامبر ۲۰۲۳
اصلاح نشانی وب، اصلاح ارقام
بدون خلاصۀ ویرایش
(اصلاح نشانی وب، اصلاح ارقام)
خط ۶: خط ۶:
==عقاید مشترک==
==عقاید مشترک==
ادیان ابراهیمی، درباره [[خدا]]، خلقت، [[وحی]]، [[آخرت|زندگی پس از مرگ]] و ... عقاید مشترکی دارند که در عین حال از جهاتی متفاوت است:
ادیان ابراهیمی، درباره [[خدا]]، خلقت، [[وحی]]، [[آخرت|زندگی پس از مرگ]] و ... عقاید مشترکی دارند که در عین حال از جهاتی متفاوت است:
* '''خدا''': این ادیان به موجودی یکتا و الاهی (رَبوبی) شخص‌وار معتقدند. تشخص خدا یعنی او صاحب ذهن و اراده است. همچنین خدا [[ابد| ابدی]] (به صورت نامحدود و نامتغیر)، قادر مطلق، دانای مطلق و خیر محض است. با این حال پژوهشگران، تصویر این ادیان از خداوند را دارای تفاوت‌هایی برمی‌شمارند. از نظر دین‌پژوهان یهودیت خدا (یَهُوه) را حقیقت درونی همه چیز در نظر می‌گیرد که در همه جا حاضر است و تدبیر همۀ امور در ید اختیار او است.<ref>فرهنگ قهفرخی و دیگران، «گونه شناسی ویژگی محوری خدا»، ص161.</ref> مسیحیت با شعار یک خدا در سه شخص (پدر، پسر، روح‌القدس)، معنایی مبهم به مسئلۀ خدا می‌دهد که از جهتی کاملاً غیرجسمانی و از جهت دیگر قابل تجسم است.<ref>فرهنگ قهفرخی و دیگران، «گونه شناسی ویژگی محوری خدا»، ص164.</ref> اما خداوند در مفهوم اسلامیش با استعارۀ «نور» به مثابه امری همه‌جا حاضر توصیف می‌شود که همه‌چیز از طریق آن دیده می‌شود اما خودش نادیدنی‏.<ref>فرهنگ قهفرخی و دیگران، «گونه شناسی ویژگی محوری خدا»، ص166-167.</ref>
* '''خدا''': این ادیان به موجودی یکتا و الاهی (رَبوبی) شخص‌وار معتقدند. تشخص خدا یعنی او صاحب ذهن و اراده است. همچنین خدا [[ابد| ابدی]] (به صورت نامحدود و نامتغیر)، قادر مطلق، دانای مطلق و خیر محض است. با این حال پژوهشگران، تصویر این ادیان از خداوند را دارای تفاوت‌هایی برمی‌شمارند. از نظر دین‌پژوهان یهودیت خدا (یَهُوه) را حقیقت درونی همه چیز در نظر می‌گیرد که در همه جا حاضر است و تدبیر همۀ امور در ید اختیار او است.<ref>فرهنگ قهفرخی و دیگران، «گونه شناسی ویژگی محوری خدا»، ص۱۶۱.</ref> مسیحیت با شعار یک خدا در سه شخص (پدر، پسر، روح‌القدس)، معنایی مبهم به مسئلۀ خدا می‌دهد که از جهتی کاملاً غیرجسمانی و از جهت دیگر قابل تجسم است.<ref>فرهنگ قهفرخی و دیگران، «گونه شناسی ویژگی محوری خدا»، ص۱۶۴.</ref> اما خداوند در مفهوم اسلامیش با استعارۀ «نور» به مثابه امری همه‌جا حاضر توصیف می‌شود که همه‌چیز از طریق آن دیده می‌شود اما خودش نادیدنی‏.<ref>فرهنگ قهفرخی و دیگران، «گونه شناسی ویژگی محوری خدا»، ص166-167.</ref>
* '''خلقت''': [[خداوند]] جهان را آفریده و آن را از خود متمایز ساخته است (هیچ کدام از این سه [[دین]] در شکل اصلی خود، یگانه‌انگار<ref>.monism</ref>نیستند)؛ جهانی که هرچند کاملاً به خدا وابسته است اما واقعیت است نه توهم، و نیز خیر است [و نه شر].  
* '''خلقت''': [[خداوند]] جهان را آفریده و آن را از خود متمایز ساخته است (هیچ کدام از این سه [[دین]] در شکل اصلی خود، یگانه‌انگار<ref>.monism</ref>نیستند)؛ جهانی که هرچند کاملاً به خدا وابسته است اما واقعیت است نه توهم، و نیز خیر است [و نه شر].  
* '''وحی''': خدا در رویدادی تاریخی و منحصر به فرد، اراده‌اش را ظاهر ساخته است: اطاعت از او و [[گناه]] بودن نافرمانی از او. [[وحی]] در این ادیان به صورت مکتوب است. اما صاحب‌نظران میان معنای اسلامی، یهودی و مسیحی وحی تمایز قائلند. از نظر ایشان، در اسلام و یهودیت وحیِ رِسالی (وحی مخصوص پیامبران) الفاظ وو معانی‌ای است که به قلب ایشان نازل می‌شود؛<ref>نورمحمدی و دیگران، «مفهوم و هویت شناسی وحی در ادیان ابراهیمی»، ص80-84.</ref> اما در مسیحیت، کاملترین وحی نه از طریق کلام و معانی؛ بلکه از طریق تجلی خداوند در خود مسیح رخ می‌دهد.<ref>نورمحمدی و دیگران، «مفهوم و هویت شناسی وحی در ادیان ابراهیمی»، ص80-85.</ref>
* '''وحی''': خدا در رویدادی تاریخی و منحصر به فرد، اراده‌اش را ظاهر ساخته است: اطاعت از او و [[گناه]] بودن نافرمانی از او. [[وحی]] در این ادیان به صورت مکتوب است. اما صاحب‌نظران میان معنای اسلامی، یهودی و مسیحی وحی تمایز قائلند. از نظر ایشان، در اسلام و یهودیت وحیِ رِسالی (وحی مخصوص پیامبران) الفاظ وو معانی‌ای است که به قلب ایشان نازل می‌شود؛<ref>نورمحمدی و دیگران، «مفهوم و هویت شناسی وحی در ادیان ابراهیمی»، ص80-84.</ref> اما در مسیحیت، کاملترین وحی نه از طریق کلام و معانی؛ بلکه از طریق تجلی خداوند در خود مسیح رخ می‌دهد.<ref>نورمحمدی و دیگران، «مفهوم و هویت شناسی وحی در ادیان ابراهیمی»، ص۸۰-۸۵.</ref>
* '''رستاخیز و جاودانگی''': هر سه دین ابراهیمی به مفهوم رستاخیز باور دارند؛ اما پژوهشگران، تصویر آنان از رستاخیر را متفاوت می‌دانند. اندیشمندان مسلمان، صدها [[آیه]] از [[قرآن]] را مربوط به [[آخرت|جهان پس از مرگ]] و [[قیامت|روز رستاخیز]] می‌دانند.<ref>مطهری، مجموعه آثار، ۱۳۷۷ش/۱۴۱۸ق، ج۲، ص۵۰۱.</ref> برای مثال، قرآن در آیات مختلفی از جمله آیه ۶۴ [[سوره عنکبوت|سوره عنكبوت]] زندگی واقعی را مربوط به آخرت می‌داند. به خلاف اسلام، معنای رستاخیز در مسیحیت و یهودیت را مفهوم متفاوت با «آخرت» و مربوط به بازگشت مسیح (یا مسیحا) می‌دانند.‌‌‌<ref>جوانشیر، موعود در آیین اسلام و مسیحیت، 1391ش، ص20.</ref> برخی از یهودیان معتقدند که انسانهای نیک با مسیحا، ظهور خواهند کرد و یهودیت را به دوران اوج خود بازمی‌گردانند<ref>توفیقی، «مقدمه ای بر مقایسه ادیان توحیدی»، ص97-98.</ref> رستاخیز پژوهشگران مسیحیت، رستاخیز [[عیسی (پیامبر)|عیسی(ع)]] را نشانۀ اصلی گرایش مسیحیت به منجی می‌دانند. بنا بر [[عهد جدید]]، غایت زندگی یک مسیحی یکی شدن با عیسی مسیح و بازگشت با او است.<ref>جوانشیر، موعود در آیین اسلام و مسیحیت، 1391ش، ص186.</ref>
* '''رستاخیز و جاودانگی''': هر سه دین ابراهیمی به مفهوم رستاخیز باور دارند؛ اما پژوهشگران، تصویر آنان از رستاخیر را متفاوت می‌دانند. اندیشمندان مسلمان، صدها [[آیه]] از [[قرآن]] را مربوط به [[آخرت|جهان پس از مرگ]] و [[قیامت|روز رستاخیز]] می‌دانند.<ref>مطهری، مجموعه آثار، ۱۳۷۷ش/۱۴۱۸ق، ج۲، ص۵۰۱.</ref> برای مثال، قرآن در آیات مختلفی از جمله آیه ۶۴ [[سوره عنکبوت|سوره عنكبوت]] زندگی واقعی را مربوط به آخرت می‌داند. به خلاف اسلام، معنای رستاخیز در مسیحیت و یهودیت را مفهوم متفاوت با «آخرت» و مربوط به بازگشت مسیح (یا مسیحا) می‌دانند.‌‌‌<ref>جوانشیر، موعود در آیین اسلام و مسیحیت، ۱۳۹۱ش، ص۲۰.</ref> برخی از یهودیان معتقدند که انسانهای نیک با مسیحا، ظهور خواهند کرد و یهودیت را به دوران اوج خود بازمی‌گردانند<ref>توفیقی، «مقدمه ای بر مقایسه ادیان توحیدی»، ص۹۷-۹۸.</ref> رستاخیز پژوهشگران مسیحیت، رستاخیز [[عیسی (پیامبر)|عیسی(ع)]] را نشانۀ اصلی گرایش مسیحیت به منجی می‌دانند. بنا بر [[عهد جدید]]، غایت زندگی یک مسیحی یکی شدن با عیسی مسیح و بازگشت با او است.<ref>جوانشیر، موعود در آیین اسلام و مسیحیت، ۱۳۹۱ش، ص۱۸۶.</ref>
همچنین این ادیان بر اهمیت موارد زیر تأکید دارند:
همچنین این ادیان بر اهمیت موارد زیر تأکید دارند:


خط ۲۶: خط ۲۶:


== گستره جغرافیایی پیروان ==
== گستره جغرافیایی پیروان ==
جمعیت مسیحیان را حدود 2 میلیارد نفر، مسلمانان را حدود 1.8 میلیارد نفر، یهودیت حدود 14 میلیون نفر تخمین میزنند.<ref>Vaughan, «[https://www.britannica.com/story/what-is-the-most-widely-practiced-religion-in-the-world What Is the Most Widely Practiced Religion in the World?]» britanica.</ref> به جز کشورهای جنوب شرق آسیا، جمعیت پیروان ادیان ابراهیمی بر پیروان ادیان غیرابراهیمی غلبه دارد.‌ حدود 20 درصد از مسلمانان در خاورمیانه و شمال آفریقا و نزدیک به 16 درصد در جنوب صحرای آفریقا زندگی می‌کنند. تعداد 26 درصد از مسیحیان تقریباً برابر در اروپا، 24 درصد در آمریکای لاتین و 24 درصد در جنوب صحرای آفریقا زندگی می کنند. تعدادی 44 درصد از یهودیان در آمریکای شمالی و 41 درصد از آنها خاورمیانه و شمال آفریقا هستند.<ref>«The Global Religious Landscape»،</ref>
جمعیت مسیحیان را حدود ۲ میلیارد نفر، مسلمانان را حدود ۱٫۸ میلیارد نفر، یهودیت حدود ۱۴ میلیون نفر تخمین میزنند.<ref>Vaughan, "[https://www.britannica.com/story/what-is-the-most-widely-practiced-religion-in-the-world What Is the Most Widely Practiced Religion in the World?]» britanica.</ref> به جز کشورهای جنوب شرق آسیا، جمعیت پیروان ادیان ابراهیمی بر پیروان ادیان غیرابراهیمی غلبه دارد.‌ حدود ۲۰ درصد از مسلمانان در خاورمیانه و شمال آفریقا و نزدیک به ۱۶ درصد در جنوب صحرای آفریقا زندگی می‌کنند. تعداد ۲۶ درصد از مسیحیان تقریباً برابر در اروپا، ۲۴ درصد در آمریکای لاتین و ۲۴ درصد در جنوب صحرای آفریقا زندگی می کنند. تعدادی ۴۴ درصد از یهودیان در آمریکای شمالی و ۴۱ درصد از آنها خاورمیانه و شمال آفریقا هستند.<ref>«[https://www.pewresearch.org/religion/2012/12/18/global-religious-landscape-exec/ The Global Religious Landscape]», Pew Research Center.،</ref>


== پانویس ==
== پانویس ==
confirmed، templateeditor
۲٬۹۲۳

ویرایش