ادیان ابراهیمی: تفاوت میان نسخه‌ها
←عقاید مشترک
Sultanmoradi (بحث | مشارکتها) (←منابع: اصلاح ارقام) |
Sultanmoradi (بحث | مشارکتها) |
||
| خط ۵: | خط ۵: | ||
==عقاید مشترک== | ==عقاید مشترک== | ||
ادیان ابراهیمی، درباره [[خدا]]، خلقت، [[وحی]]، [[آخرت|زندگی پس از مرگ]] و ... عقاید | ادیان ابراهیمی، درباره [[خدا]]، خلقت، [[وحی]]، [[آخرت|زندگی پس از مرگ]] و ... عقاید مشترکی دارند که در عین حال از جهاتی متفاوت است: | ||
* '''خدا''': این ادیان به موجودی یکتا و الاهی (رَبوبی) شخص‌وار معتقدند. تشخص خدا یعنی او صاحب ذهن و اراده است. همچنین خدا [[ابد| ابدی]] (به صورت نامحدود و نامتغیر)، قادر مطلق، دانای مطلق و خیر محض است. با این حال پژوهشگران، تصویر این ادیان از خداوند را دارای تفاوت‌هایی برمی‌شمارند. از نظر دین‌پژوهان یهودیت خدا (یَهُوه) را حقیقت درونی همه چیز در نظر می‌گیرد که در همه جا حاضر است و تدبیر همۀ امور در ید اختیار او است.<ref>فرهنگ قهفرخی و دیگران، «گونه شناسی ویژگی محوری خدا»، ص161.</ref> مسیحیت با شعار یک خدا در سه شخص (پدر، پسر، روح‌القدس)، معنایی مبهم به مسئلۀ خدا می‌دهد که از جهتی کاملاً غیرجسمانی و از جهت دیگر قابل تجسم است.<ref>فرهنگ قهفرخی و دیگران، «گونه شناسی ویژگی محوری خدا»، ص164.</ref> اما خداوند در مفهوم اسلامیش با استعارۀ «نور» به مثابه امری همه‌جا حاضر توصیف می‌شود که همه‌چیز از طریق آن دیده می‌شود اما خودش نادیدنی.<ref>فرهنگ قهفرخی و دیگران، «گونه شناسی ویژگی محوری خدا»، ص166-167.</ref> | * '''خدا''': این ادیان به موجودی یکتا و الاهی (رَبوبی) شخص‌وار معتقدند. تشخص خدا یعنی او صاحب ذهن و اراده است. همچنین خدا [[ابد| ابدی]] (به صورت نامحدود و نامتغیر)، قادر مطلق، دانای مطلق و خیر محض است. با این حال پژوهشگران، تصویر این ادیان از خداوند را دارای تفاوت‌هایی برمی‌شمارند. از نظر دین‌پژوهان یهودیت خدا (یَهُوه) را حقیقت درونی همه چیز در نظر می‌گیرد که در همه جا حاضر است و تدبیر همۀ امور در ید اختیار او است.<ref>فرهنگ قهفرخی و دیگران، «گونه شناسی ویژگی محوری خدا»، ص161.</ref> مسیحیت با شعار یک خدا در سه شخص (پدر، پسر، روح‌القدس)، معنایی مبهم به مسئلۀ خدا می‌دهد که از جهتی کاملاً غیرجسمانی و از جهت دیگر قابل تجسم است.<ref>فرهنگ قهفرخی و دیگران، «گونه شناسی ویژگی محوری خدا»، ص164.</ref> اما خداوند در مفهوم اسلامیش با استعارۀ «نور» به مثابه امری همه‌جا حاضر توصیف می‌شود که همه‌چیز از طریق آن دیده می‌شود اما خودش نادیدنی.<ref>فرهنگ قهفرخی و دیگران، «گونه شناسی ویژگی محوری خدا»، ص166-167.</ref> | ||
* '''خلقت''': [[خداوند]] جهان را آفریده و آن را از خود متمایز ساخته است (هیچ کدام از این سه [[دین]] در شکل اصلی خود، یگانه‌انگار<ref>.monism</ref>نیستند)؛ جهانی که هرچند کاملاً به خدا وابسته است اما واقعیت است نه توهم، و نیز خیر است [و نه شر]. | * '''خلقت''': [[خداوند]] جهان را آفریده و آن را از خود متمایز ساخته است (هیچ کدام از این سه [[دین]] در شکل اصلی خود، یگانه‌انگار<ref>.monism</ref>نیستند)؛ جهانی که هرچند کاملاً به خدا وابسته است اما واقعیت است نه توهم، و نیز خیر است [و نه شر]. | ||
* '''وحی''': خدا در رویدادی تاریخی و منحصر به فرد، اراده‌اش را ظاهر ساخته است: اطاعت از او و [[گناه]] بودن نافرمانی از او. [[وحی]] در این ادیان به صورت مکتوب است. اما صاحب‌نظران میان معنای اسلامی، یهودی و مسیحی وحی تمایز قائلند. از نظر ایشان، در اسلام و یهودیت وحیِ رِسالی (وحی مخصوص پیامبران) الفاظ وو معانی‌ای است که به قلب ایشان نازل می‌شود؛<ref>نورمحمدی و دیگران، «مفهوم و هویت شناسی وحی در ادیان ابراهیمی»، ص80-84.</ref> اما در مسیحیت، کاملترین وحی نه از طریق کلام و معانی؛ بلکه از طریق تجلی خداوند در خود مسیح رخ می‌دهد.<ref>نورمحمدی و دیگران، «مفهوم و هویت شناسی وحی در ادیان ابراهیمی»، ص80-85.</ref> | * '''وحی''': خدا در رویدادی تاریخی و منحصر به فرد، اراده‌اش را ظاهر ساخته است: اطاعت از او و [[گناه]] بودن نافرمانی از او. [[وحی]] در این ادیان به صورت مکتوب است. اما صاحب‌نظران میان معنای اسلامی، یهودی و مسیحی وحی تمایز قائلند. از نظر ایشان، در اسلام و یهودیت وحیِ رِسالی (وحی مخصوص پیامبران) الفاظ وو معانی‌ای است که به قلب ایشان نازل می‌شود؛<ref>نورمحمدی و دیگران، «مفهوم و هویت شناسی وحی در ادیان ابراهیمی»، ص80-84.</ref> اما در مسیحیت، کاملترین وحی نه از طریق کلام و معانی؛ بلکه از طریق تجلی خداوند در خود مسیح رخ می‌دهد.<ref>نورمحمدی و دیگران، «مفهوم و هویت شناسی وحی در ادیان ابراهیمی»، ص80-85.</ref> | ||
* '''رستاخیز و جاودانگی''': هر سه دین ابراهیمی به مفهوم رستاخیز باور دارند؛ اما پژوهشگران، تصویر آنان از رستاخیر را متفاوت می‌دانند. اندیشمندان مسلمان، صدها [[آیه]] از [[قرآن]] را مربوط به [[آخرت|جهان پس از مرگ]] و [[قیامت|روز رستاخیز]] می‌دانند.<ref>مطهری، مجموعه آثار، ۱۳۷۷ش/۱۴۱۸ق، ج۲، ص۵۰۱.</ref> برای مثال، قرآن در آیات مختلفی از جمله آیه ۶۴ [[سوره عنکبوت|سوره عنكبوت]] زندگی واقعی را مربوط به آخرت می‌داند. به خلاف اسلام، معنای رستاخیز در مسیحیت و یهودیت را مفهوم متفاوت با «آخرت» و مربوط به بازگشت مسیح (یا مسیحا) می‌دانند.<ref>جوانشیر، موعود در آیین اسلام و مسیحیت، 1391ش، ص20.</ref> برخی از یهودیان معتقدند که انسانهای نیک با مسیحا، ظهور خواهند کرد و یهودیت را به دوران اوج خود بازمی‌گردانند<ref>توفیقی، «مقدمه ای بر مقایسه ادیان توحیدی»، ص97-98.</ref> رستاخیز پژوهشگران مسیحیت، رستاخیز [[عیسی(ع)]] را نشانۀ اصلی گرایش مسیحیت به منجی می‌دانند. بنا بر [[عهد جدید]]، غایت زندگی یک مسیحی یکی شدن با عیسی مسیح و بازگشت با او است.<ref>جوانشیر، موعود در آیین اسلام و مسیحیت، 1391ش، ص186.</ref> | * '''رستاخیز و جاودانگی''': هر سه دین ابراهیمی به مفهوم رستاخیز باور دارند؛ اما پژوهشگران، تصویر آنان از رستاخیر را متفاوت می‌دانند. اندیشمندان مسلمان، صدها [[آیه]] از [[قرآن]] را مربوط به [[آخرت|جهان پس از مرگ]] و [[قیامت|روز رستاخیز]] می‌دانند.<ref>مطهری، مجموعه آثار، ۱۳۷۷ش/۱۴۱۸ق، ج۲، ص۵۰۱.</ref> برای مثال، قرآن در آیات مختلفی از جمله آیه ۶۴ [[سوره عنکبوت|سوره عنكبوت]] زندگی واقعی را مربوط به آخرت می‌داند. به خلاف اسلام، معنای رستاخیز در مسیحیت و یهودیت را مفهوم متفاوت با «آخرت» و مربوط به بازگشت مسیح (یا مسیحا) می‌دانند.<ref>جوانشیر، موعود در آیین اسلام و مسیحیت، 1391ش، ص20.</ref> برخی از یهودیان معتقدند که انسانهای نیک با مسیحا، ظهور خواهند کرد و یهودیت را به دوران اوج خود بازمی‌گردانند<ref>توفیقی، «مقدمه ای بر مقایسه ادیان توحیدی»، ص97-98.</ref> رستاخیز پژوهشگران مسیحیت، رستاخیز [[عیسی (پیامبر)|عیسی(ع)]] را نشانۀ اصلی گرایش مسیحیت به منجی می‌دانند. بنا بر [[عهد جدید]]، غایت زندگی یک مسیحی یکی شدن با عیسی مسیح و بازگشت با او است.<ref>جوانشیر، موعود در آیین اسلام و مسیحیت، 1391ش، ص186.</ref> | ||
همچنین این ادیان بر اهمیت موارد زیر تأکید دارند: | همچنین این ادیان بر اهمیت موارد زیر تأکید دارند: | ||
* اشخاص از طبیعت برترند (انسان مخلوق برتر). | |||
* همه انسان‌ها باید برای افکار و اعمال خود پاسخ‌گو باشند. | |||
* قانون ([[فقه]]). | |||
* تاریخ در چرخه‌ای ثابت و ابدی حرکت نمی‌کند، بلکه از آغاز تا پایان، در خط مستقیم حرکت می‌کند. | |||
* مکان‌های پرستش خدا در این سه دین (با نام‌های [[کنیسه]]، [[کلیسا]] و [[مسجد]]) برای اجتماع طراحی شده است.<ref> Patrich Burke, The Major Religions, 1996, pp 191-192.</ref> | |||
==کتاب‌های آسمانی== | ==کتاب‌های آسمانی== | ||
{{نوشتار اصلی|تورات|انجیل|قرآن}} | {{نوشتار اصلی|تورات|انجیل|قرآن}} | ||
[[یهودیت]]، [[مسیحیت]] و [[اسلام]] سه دین الهی هستند که تعالیم خود را به کلام الهی -که در کتاب‌های مقدس‌شان تجلی یافته- مستند می‌سازند.<ref> | [[یهودیت]]، [[مسیحیت]] و [[اسلام]] سه دین الهی هستند که تعالیم خود را به کلام الهی -که در کتاب‌های مقدس‌شان تجلی یافته- مستند می‌سازند. کتاب آسمانی یهودیان تورات (به معنای شریعت یا قانون) نام دارد. یهودیان معتقدند این کتاب در کوه سینا، بر [[موسی (پیامبر)|حضرت موسی(ع)]] نازل می‌دانند.<ref>بستانی، دائرةالمعارف، بیروت، ج ۷، ص۲۶۴.</ref> | ||
اعتبار کتاب‌های آسمانی ادیان ابراهیمی از دید درون‌دینی برابر نیست. [[یهودیت|یهودیان]] آسمانی بودن [[انجیل]] و [[قرآن]] را منکرند و [[مسیحیت|مسیحیان]] آسمانی بودن قرآن را. از سوی دیگر، [[اسلام|مسلمانان]] نیز نمی‌توانند [[تورات]] و انجیل موجود را همان تورات و انجیلی بدانند که مورد تصدیق قرآن کریم قرار گرفته است.<ref>توفیقی، «تأویل کتاب آسمانی در ادیان ابراهیمی»، ۱۳۸۲ش، ص۱۳۶.</ref> | |||
== پانویس == | == پانویس == | ||