پرش به محتوا

امر به معروف و نهی از منکر: تفاوت میان نسخه‌ها

(←‏جایگاه موضوع نزد شیعه: اصلاح نشانی وب)
خط ۱۸: خط ۱۸:
در یادکرد مشهور از «[[فروع دین|فروع دین]]» نزد [[شیعه اثناعشری|امامیه]]، امر به معروف و نهی از منکر، ردیف هفتم و هشتم از فروع دهگانۀ دین را به خود اختصاص داده است. بر پایۀ بخش بندی سنتی فقه اسلامی که هر یک از بخش‌های اصلی دانش فقه عنوان یک «کتاب» یافته است، در برخی از منابع فقه امامیه، امر به معروف و نهی از منکر عنوان کتابی مستقل یافته و در جایگاهی پس از کتاب «جهاد»، نقطۀ پایانی بر مباحث عبادات شمرده شده است. همین ویژگی، یعنی جای گرفتن امر به معروف و نهی از منکر در شمار عبادات، و قرار گرفتن آن در کنار [[جهاد]]، شاخصی آشکار است که نشان می‌دهد امر به معروف از دیدگاه [[فقها]]، در ردیف یکی از عبادات جای گرفته، و البته همچون جهاد، عبادتی با تأثیر اجتماعی تلقی شده است.<ref>پاکتچى، جایگاه امر به معروف در دانش فقه، ۱۳۸۰ش، ج۱۰، ص۲۰۸.</ref>
در یادکرد مشهور از «[[فروع دین|فروع دین]]» نزد [[شیعه اثناعشری|امامیه]]، امر به معروف و نهی از منکر، ردیف هفتم و هشتم از فروع دهگانۀ دین را به خود اختصاص داده است. بر پایۀ بخش بندی سنتی فقه اسلامی که هر یک از بخش‌های اصلی دانش فقه عنوان یک «کتاب» یافته است، در برخی از منابع فقه امامیه، امر به معروف و نهی از منکر عنوان کتابی مستقل یافته و در جایگاهی پس از کتاب «جهاد»، نقطۀ پایانی بر مباحث عبادات شمرده شده است. همین ویژگی، یعنی جای گرفتن امر به معروف و نهی از منکر در شمار عبادات، و قرار گرفتن آن در کنار [[جهاد]]، شاخصی آشکار است که نشان می‌دهد امر به معروف از دیدگاه [[فقها]]، در ردیف یکی از عبادات جای گرفته، و البته همچون جهاد، عبادتی با تأثیر اجتماعی تلقی شده است.<ref>پاکتچى، جایگاه امر به معروف در دانش فقه، ۱۳۸۰ش، ج۱۰، ص۲۰۸.</ref>


[[مرتضی مطهری|مطهری]] مجتهد و اسلام پژوه معتقد است چون در جامعه هر مقدار هم پیشگیری بشود بالاخره ممکن است افراد به فساد گرایش پیدا کنند یا جامعه از مسیر عدالت منحرف شود و هم‌چنین ممکن است تفرق و تشتت به عللی در جامعه اسلامی رخ بدهد. پس یک جریانی (که همان عامل امر به معروف و نهی از منکر است) لازم است که بیاید اصلاح کند. اگر اخلاق فاسد شد، امر به معروف و نهی از منکر بشتابد برای اصلاح اخلاق و اگرعدالت و مساوات از بین رفت، امر به معروف و نهی از منکر بشتابد برای اصلاح مفاسدی که از این راه پیدا شده و اگر تفرق و تشتت پیدا شد، باز امر به معروف و نهی از منکر بشتابد و به جای تفرق از نو وحدت را ایجاد کند. <ref>https://lms.motahari.ir/book-page/84/پانزده%20گفتار?page=322</ref>
در بررسی آثار فقهی امامیه در سده‌های ۳ و ۴ق /۹ و ۱۰م باید یادآور شد که در طیفی از نوشته‌های فقهی - روایی این عصر، مانند «کتب» [[حسین بن سعید اهوازی]]<ref>نک: نجاشی، الرجال، ص۵۸، فهرست ابواب.</ref> و مجموعۀ آثار فقهی [[شیخ صدوق|ابن بابویه]] و نیز در آثار [[فقیهان]] اهل [[اجتهاد]] مانند تهذیب الشیعۀ [[ابن جنید اسکافی]]<ref>نک: نجاشی، الرجال، صص۳۸۵-۳۸۷، فهرست ابواب.</ref>، بخشی به امر به معروف اختصاص داده نشده است. در مقابل باید به آثاری چون [[کافی|الکافی]] [[شیخ کلینی|کلینی]]<ref>کلینی، الکافی، ج۵، صص۵۵ بب.</ref>و [[فقه الرضا(ع)|فقه الرضا(ع)]]<ref>فقه الرضا(ع)، ص۳۷۵.</ref> اشاره کرد که منبع نخست به عنوان بخشی از کتاب الجهاد، و منبع دوم به عنوان ملحقات اخلاقی در پایان کتاب به موضوع امر به معروف پرداخته‌اند.
در بررسی آثار فقهی امامیه در سده‌های ۳ و ۴ق /۹ و ۱۰م باید یادآور شد که در طیفی از نوشته‌های فقهی - روایی این عصر، مانند «کتب» [[حسین بن سعید اهوازی]]<ref>نک: نجاشی، الرجال، ص۵۸، فهرست ابواب.</ref> و مجموعۀ آثار فقهی [[شیخ صدوق|ابن بابویه]] و نیز در آثار [[فقیهان]] اهل [[اجتهاد]] مانند تهذیب الشیعۀ [[ابن جنید اسکافی]]<ref>نک: نجاشی، الرجال، صص۳۸۵-۳۸۷، فهرست ابواب.</ref>، بخشی به امر به معروف اختصاص داده نشده است. در مقابل باید به آثاری چون [[کافی|الکافی]] [[شیخ کلینی|کلینی]]<ref>کلینی، الکافی، ج۵، صص۵۵ بب.</ref>و [[فقه الرضا(ع)|فقه الرضا(ع)]]<ref>فقه الرضا(ع)، ص۳۷۵.</ref> اشاره کرد که منبع نخست به عنوان بخشی از کتاب الجهاد، و منبع دوم به عنوان ملحقات اخلاقی در پایان کتاب به موضوع امر به معروف پرداخته‌اند.


۱۷٬۳۶۶

ویرایش