سوره حجر: تفاوت میان نسخه‌ها

سوره حجر دربارهٔ مبدأ عالم هستی و نشانه‌های [[معاد]]، [[ایمان|ایمان به خدا]]، اهمیت و عظمت [[قرآن]] و [[ثواب و عقاب|کیفر بدکاران]] سخن می‌گوید. در این سوره به داستان خلقت [[حضرت آدم(ع)]]، [[سجده]] ملائکه بر او به جز [[ابلیس]]، داستان حضور [[فرشته|ملائکه]] نزد حضرت [[ابراهیم (پیامبر)|ابراهیم]] و بشارت آنان به او، عذاب قوم [[لوط (پیامبر)|لوط]] و داستان قوم ثمود اشاره شده‌است.

آیه نهم ازجمله آیات مشهور سوره حجر است که خداوند بر نزول ذکر (قرآن) و نگهبانی از آن تأکید می‌کند. بسیاری از [[مفسران]] این آیه را دلیلی بر [[عدم تحریف قرآن]] دانسته‌اند. در فضیلت [[تلاوت]] سوره حجر آمده‌است، خداوند ده برابر تعداد [[مهاجرین]] و [[انصار]] به قاری آن پاداش می‌دهد.

* نقل داستان‌های مختلف، مثل داستان خلقت [[حضرت آدم]]، سجده ملائکه بر او به جز [[ابلیس]]، داستان حضور ملائکه نزد [[حضرت ابراهیم]] و بشارت آنان به او، عذاب قوم لوط و داستان [[قوم ثمود]]؛

* پیامبر (ص) گفت: «خداوند و [[ملائکه]] بر افرادی که در صف اول نماز باشند، درود می‌فرستد». به همین جهت، مردم تلاش می‌کردند در صف اول نماز بایستند. افراد قبیله بنی‌عذره که خانه‌شان دور از مسجد بود، تصمیم گرفتند خانه‌هایشان را بفروشند و در نزدیکی مسجد خانه بخرند تا بتوانند زودتر به مسجد بروند و در صف اول نماز بخوانند. پس آیه مورد نظر دربارهٔ آنان نازل شد.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۶، ص۵۱۴.</ref>

* برخی نیز گفته‌اند «زنی زیبا در نماز جماعت پشت سر پیامبر (ص) شرکت می‌کرد. برخی مردان به صف اول می‌رفتند که چشمشان به آن زن نیفتد و برخی در صف آخر می‌ایستادند تا بتوانند گاهی به آن زن نگاه کنند. آیه مورد بحث اشاره به این قضیه دارد.<ref>کوفی، الجعفریات (الأشعثیات)، ص۱۷۸.</ref> [[علامه طباطبایی]] در تفسیر المیزان با استشهاد به پاره ای از روایات آیه را مرتبط به قلمرو علم الهی می‌داند و درتفسیر آیه می‌نویسد: چون بحث در آیات قبل در بیان نعمت‌ها و تدبیر و یگانگی خداوند در ربوبیت بود، به همین مناسبت به علم الهی نیز اشاره شده ومنظور از «مستقدمین و مستأخرین» در آیه، تمام مردمان گذشته وآینده هستند که همه در گستره علم خداوند هستند و احتمالات دیگر مانند: پیشی گیرندگان به صف اول در نمازِجماعت و تأخیرکنندگان را نظریاتی غیرقابل اعتنا دانسته و روایاتی را که دلالت بر حضور برخی مردم برای تماشای زنی زیبا در نماز جماعت می‌کند، منطبق بر مضمون آیه نمی‌داند.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۱ق. اعلمی بیروت، ج۱۲، ص۱۴۶و۱۴۹</ref>

دربارهٔ نزول آیه ۸۷ سوره حجر آمده‌است: هفت قافله برای یهودیانِ [[بنی‌قریظه|بنی قُریظه]] و [[بنی نضیر|بنی‌نضیر]] با بار پارچه، عطر، جواهر و دیگر کالاها وارد مدینه شدند. مسلمانان گفتند اگر این اموال از آنِ ما بود، قوی و توانگر می‌شدیم و در راه خدا [[انفاق]] می‌کردیم. آیه «وَ لَقَدْ آتَیناکَ سَبْعاً مِنَ الْمَثانی وَ الْقُرْآنَ الْعَظیمَ؛ و به راستی که هفت آیه از مثانی و قرآن بزرگ را به تو عطا کردیم» نازل شد و به پیامبر (ص) گفت: هفت آیه به شما دادم که از این هفت قافله بهتر است.<ref>واحدی، اسباب نزول القرآن، ۱۴۱۱ق، ص ۲۸۳.</ref> در مورد اینکه منظور از «سبع مثانی» چیست بین مفسران اختلاف است؛ در عین حال در بسیاری از روایات آمده‌است مراد از آن [[سوره حمد]] است.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۰ق، ج۱۲، ص۱۹۱.</ref>

آیه ۹ با نام آیه حفظ، آیه ۸۸ دربارهٔ تواضع [[پیامبر(ص)]] نسبت به [[مؤمنان]] و آیه ۹۹ دربارهٔ لزوم استمرار [[عبادت]] تا زمان [[مرگ]] از جمله آیات مشهور سوره حجر است.