دروغ مصلحت‌آمیز: تفاوت میان نسخه‌ها
←در روایات
(←دروغ) |
|||
| خط ۴۹: | خط ۴۹: | ||
'''دفع شرّ ظالم''' | '''دفع شرّ ظالم''' | ||
بر اساس برخی دیگراز روایات، دروغگویی برای دفع شرّ ظالمان و حاکمان جور جایز است. به تعبیر دیگر، دروغگویی برای دفع ضرر جانی، آبرویی و مالی از خود و برادر دینی جایز است. [[امام صادق(ع)]] فرموده است: {{حدیث|الکِذبُ مذمومٌ إلّا فی أمرین دَفعِ شرّ الظَّلَمة و إصلاحِ ذاتِ البین|ترجمه= دروغ نکوهیده است مگر در دو جا: برطرف کردن شرّ ستمگران و آشتی برقرار ساختن بین مردم}}<ref>اترک، «معنای دروغ مصلحت‌آمیز»، | بر اساس برخی دیگراز روایات، دروغگویی برای دفع شرّ ظالمان و حاکمان جور جایز است. به تعبیر دیگر، دروغگویی برای دفع ضرر جانی، آبرویی و مالی از خود و برادر دینی جایز است. [[امام صادق(ع)]] فرموده است: {{حدیث|الکِذبُ مذمومٌ إلّا فی أمرین دَفعِ شرّ الظَّلَمة و إصلاحِ ذاتِ البین|ترجمه= دروغ نکوهیده است مگر در دو جا: برطرف کردن شرّ ستمگران و آشتی برقرار ساختن بین مردم}}<ref>اترک، «معنای دروغ مصلحت‌آمیز»، ص۱۲، به نقل از: مجلسی، ۱۴۰۳ق، ج۷۲، ۲۶۳</ref> | ||
همچنین برخی دیگر از روایات بر جواز [[قسم|قَسَم]] کاذب برای حفظ مال خود یا برادر دینی دارد. مانند صحیحۀ [[اسماعیل بن سعد اشعری]] از [[امام رضا(ع)]] که می‌گوید: | همچنین برخی دیگر از روایات بر جواز [[قسم|قَسَم]] کاذب برای حفظ مال خود یا برادر دینی دارد. مانند صحیحۀ [[اسماعیل بن سعد اشعری]] از [[امام رضا(ع)]] که می‌گوید: | ||
| خط ۶۰: | خط ۶۰: | ||
برخی از روایات نیز به طور مطلق بر جواز دروغگویی به خاطر مصلحت یا دفع مفسده دلالت دارند. در وصایای [[رسول اکرم(ص)]] به حضرت [[علی(ع)]] آمده است {{حدیث|یاعلیّ إنّ الله أحبَّ الکَذِبَ فی الصَّلاح و أبغَضَ الصِّدقَ فی الفَساد...}}<ref>اترک، معنای دروغ مصلحت‌آمیز، ص۱۳؛ نقل از: حر عاملی، ج۱۲، ۲۵۲</ref> | برخی از روایات نیز به طور مطلق بر جواز دروغگویی به خاطر مصلحت یا دفع مفسده دلالت دارند. در وصایای [[رسول اکرم(ص)]] به حضرت [[علی(ع)]] آمده است {{حدیث|یاعلیّ إنّ الله أحبَّ الکَذِبَ فی الصَّلاح و أبغَضَ الصِّدقَ فی الفَساد...}}<ref>اترک، معنای دروغ مصلحت‌آمیز، ص۱۳؛ نقل از: حر عاملی، ج۱۲، ۲۵۲</ref> | ||
برخی ار فقهاء معتقد به ضعف این [[حدیث]] هستند.<ref>اترک، «معنای دروغ مصلحت‌آمیز»، ص۱۳ به نقل از: امام خمینی، ۱۴۱۰ق، ۹۲؛ یثربی، | برخی ار فقهاء معتقد به ضعف این [[حدیث]] هستند.<ref>اترک، «معنای دروغ مصلحت‌آمیز»، ص۱۳ به نقل از: امام خمینی، المکاسب المحرمة، ۱۴۱۰ق، ۹۲؛ یثربی، المدارج الفقهیه المکاسب المحرمه، ۱۳۸۶ش، ج۲، ۷۹ – ۸۱</ref> ولی فارغ از بحث سندی، به نظر می‌رسد باید این روایت و روایات مشابه، که دروغگویی را به طور مطلق برای جلب مصلحت و دفع فساد تجویز می‌کنند، به قرینۀ روایات مستفیض و صحیح دیگر که دروغگویی را فقط برای اصلاح بین مردم تجویز می‌کنند، حمل بر معنای مقید شوند. یعنی باید واژۀ «صلاح» را در این دسته از روایات، اصلاح بین مردم معنا بکنیم.<ref>اترک، «معنای دروغ مصلحت‌آمیز»، ص۱۳.</ref> | ||
== جمع‌بندی == | == جمع‌بندی == | ||