محمدعلی مدرس افغانی: تفاوت میان نسخه‌ها

| تاریخ وفات        =۵ شهریور/سنبله ۱۳۶۵ش

| شهر وفات          =قم

| اجتماعی          =تاسیس مدرسه در نجف برای طلاب افغانستانی

مدرس در [[سال ۱۳۵۴ هجری شمسی|۱۳۵۴ش]] از عراق اخراج شد و به [[قم]] آمد. پیش از آن، او دو بار به توصیه [[سیدابوالحسن اصفهانی]] به [[افغانستان]] بازگشت و به فعالیت اجتماعی، تدریس و تاسیس مدرسه پرداخت. مدرس در جریان قیام [[ابراهیم گاوسوار]]، تلاش کرد بین او و دولت [[کابل]] آشتی ایجاد کند. مدرس در [[۵ شهریور]] (سنبله) ۱۳۶۵ش در قم درگذشت.

  |نقل قول= مدرس کمی شوخ‌طبع بود و در حال مطالعه و تکرار مطالب. در مجالس عمومی، چندان در صدر نمی‌نشست. به دیدار علما و حتی برخی شاگردان خود می‌رفت. از طلاب فقیر، وجه اندک تدریس خود را نمی‌گرفت. درس وی از حلاوت و طراوت خاصی برخوردار بود. در [[ماه رمضان]]، [[باب حادی عشر]] و برخی کتب اعتقادی دیگر را تدریس می‌کرد. حالت درویشی و ساده‌زیستی داشت.

مدرس پس از بازگشت به [[عراق]]،‌ با توصیه [[سیدابوالحسن اصفهانی]]، برای تدریس، به [[سامراء]] رفت و بعد از ۲ سال، به‌عنوان [[وکیل]] تام‌الاختیار او در [[افغانستان]]، سفر دوباره‌ای به وطن نمود.<ref>فصیحی، شریفی، «عالمان شیعه غزنی»، ۱۳۹۳، ص۳۹۱-۳۸۴.</ref> محمدعلی غزنوی یکسال پس از فوت اصفهانی، در [[سال ۱۳۲۶ هجری شمسی|۱۳۲۶ش]] مقیم [[نجف]] گردیده و تدریس را در پیش گرفت.<ref>معصومی، گوهر ادب، پرتوی از حیات علمی، عملی و معنوی استاد مدرس افغانی، ۱۳۸۳ش، ص ۱۸۹.</ref>. پس از چندی، از سوی طلاب و شاگردان معروف به «مدرس» شد.<ref>محقق خراسانی، المؤلفون الافغانیون المعاصرون، ۱۳۹۰ق، ص۶۴.</ref> تدریس و تعداد شاگردان مدرس هم‌رتبه [[خویی]] و [[سیدمحسن حکیم|حکیم]] دانسته شده است.<ref>محقق خراسانی، المؤلفون الافغانیون المعاصرون، ۱۳۹۰ق، ص۶۴.</ref>[[محمدآصف محسنی قندهاری]] از مراجع تقلید در افغانستان از شاگردان وی بوده است.<ref>«گفتگوی اختصاصی با آیت‌الله شیخ محمد آصف محسنی»، پایگاه اطلاع‌رسانی رسالات</ref> مدرس همراه با تدریس دروس دیگر، و پس از مشاهده ضعف عمومی حوزویان و استادان در [[ادبیات عرب]]،<ref>شفایی، «مدرس و نیم قرن تدریس»، ص۱۸۶-۱۷۲.</ref> تمرکز خود را بر تدریس، نقد و بررسی نظریات نویسندگان صرف و نحو و لغت عرب گذاشت.<ref>خدابنده‌لو، «مدرس افغانی، محمدعلی»، ص۲۱۹.</ref> در [[ سال ۱۳۵۳ هجری شمسی|۱۳۵۳ش]]، نیروهای [[دولت بعث عراق]]، مدرس را زندانی کرده و پس از یک‌ماه اذیت و آزار، و از بین‌بردن برخی نوشته‌ها و کتاب‌های وی، او را مجبور به خروج از عراق کردند.<ref>امینی، معجم رجال الفکر و الادب، ۱۴۱۵ق، ج۳، ص۸۱.</ref>

[[سیدابوالحسن اصفهانی]]، [[سیدابوالقاسم خویی]]، [[آقابزرگ تهرانی]] و [[سیدمحمدباقر صدر]] اجتهاد مدرس را تایید و گواهی کرده‌اند. آیت الله خوئی در [[اجازه نامه اجتهاد|اجازه‌نامه]] خود، مدرس را دانشمند فاضل، ادیب كامل، عماد علمای اعلام و برگزیده فضلای كرام خطاب کرده است.<ref>شفایی، زندانیان روحانیت تشیع در افغانستان، ۱۳۶۸ش، ص ۴۲-۴۰.</ref> [[آقابزرگ تهرانی]] در اجازه‌نامه خود به عربی، عناوین محقق مدقق و معلم، استاد فائق، مصنف ماهر و ثقة سند بکاربرده است.<ref>شفایی، زندانیان روحانیت تشیع در افغانستان، ۱۳۶۸ش، ص ۴۲-۴۰.</ref> هم‌چنین [[سیدمحمدباقر صدر|صدر]] برای او پس از رفتن به [[قم]]، [[اجازه روایت]] فرستاد.<ref>خدابنده‌لو، «مدرس افغانی، محمدعلی»، ص۲۱۹.</ref>

مدرس در [[محرم]] سال ۱۳۵۴ش، وارد [[مشهد]] شد و به تقاضای برخی از [[مراجع تقلید|مراجع]]، به قم رفته، و به تدریس مشغول شد.<ref>فصیحی، شریفی، «عالمان شیعه غزنی»، ۱۳۹۳، ص۳۹۱-۳۸۴.</ref> تعداد جلسات درس روزانه مدرس، به ۱۰ جلسه می‌رسید.<ref>فصیحی، شریفی، «عالمان شیعه غزنی»، ۱۳۹۳، ص۳۹۱-۳۸۴.</ref>او برای برخی ازشاگردانش به صورت خصوصی با دریافت شهریه ای معین نیز تدریس داشته است.{{مدرک}} او را در [[ادبیات عرب]] توانا و زبده دانسته‌اند. <ref>«بیاد مرحوم مدرس افغانی، مدرس ادبیات عرب»، کیهان فرهنگی، ۱۳۶۵، ص۴۳-۴۲.</ref> شاگردان وی از طلاب [[ایران]]، [[پاکستان]]، [[عراق]]، [[افغانستان]]، [[سوریه]]، [[عربستان]]، [[کویت]]، [[لبنان]] و [[هندوستان]] بودند.<ref>نرم‌افزار ادبیات عرب، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی، اردیبهشت ۱۳۹۴ش</ref>