پرش به محتوا

نیشابور: تفاوت میان نسخه‌ها

۱۴۸ بایت اضافه‌شده ،  ‏۱۹ اوت ۲۰۲۳
ویکی سازی
جز (جایگزینی متن - '==پانویس==↵{{پانویس۲}}' به '== پانویس == {{پانوشت}} == یادداشت == {{یادداشت‌ها}}')
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
(ویکی سازی)
خط ۵۳: خط ۵۳:


==پیشینه تشیع==
==پیشینه تشیع==
بر اساس برخی منابع ورود تشیع به ایران و خراسان همزمان با فتوحات اسلامی در این منطقه بوده است. برخی منابع تاریخی به حضور شماری از صحابه و تابعینی که از شاگردان و وابستگان امام علی بودند یا با یاران ایشان ارتباط داشتند، نام برده‌اند که از جمله آن می‌توان به [[جعدة بن هبیره]] مخزومی (خواهرزاده امام علی)، [[حسن بصری|ابوسعید حسن بصری]]، عبدالله بن صامت (برادرزاده ابوذر غفاری)، علقمة بن قیس نخعی و غیاث بن عبدالله اشاره کرد. پس از حاکم شدن حجاج ثقفی بر عراق در دوره امویان، فشار وی بر شیعیان و دوستداران علی(ع) و کشتار آنان موجب شد شماری از قبایل یمنی شیعه مقیم کوفه نظیر اشعریان راهی ایران شوند و در قم ساکن شدند. پس از مدتی برخی از آنان به خراسان مهاجرت کردند.<ref>امین عاملی، الشیعة فی مسارهم التاریخی،‌ ۱۴۲۶ق، ص۲۸۹; مظفر، تاریخ الشیعة، قم،‌ مکتبة‌ بصیرتی، ص۱۹۸؛ ابن أثیر،الکامل فی التاریخ، ۱۳۸۵ق، ج۴، ص۳۷۴؛ مغنیه، الشیعة فی المیزان،‌ بیروت، دارالتعارف للمطبوعات، ص۶۵.</ref>
بر اساس برخی منابع ورود تشیع به ایران و خراسان همزمان با فتوحات اسلامی در این منطقه بوده است. برخی منابع تاریخی به حضور شماری از صحابه و تابعینی که از شاگردان و وابستگان امام علی بودند یا با یاران ایشان ارتباط داشتند، نام برده‌اند که از جمله آن می‌توان به [[جعدة بن هبیره]] مخزومی (خواهرزاده [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]])، [[حسن بصری|ابوسعید حسن بصری]]، عبدالله بن صامت (برادرزاده ابوذر غفاری)، علقمة بن قیس نخعی و غیاث بن عبدالله اشاره کرد. پس از حاکم شدن [[حجاج بن یوسف ثقفی|حجاج ثقفی]] بر [[عراق]] در دوره [[بنی‌امیه|امویان]]، فشار وی بر شیعیان و دوستداران علی(ع) و کشتار آنان موجب شد شماری از قبایل یمنی [[شیعه]] مقیم [[کوفه]] نظیر [[خاندان اشعریون|اشعریان]] راهی [[ایران]] شوند و در [[قم]] ساکن شدند. پس از مدتی برخی از آنان به [[خراسان بزرگ|خراسان]] مهاجرت کردند.<ref>امین عاملی، الشیعة فی مسارهم التاریخی،‌ ۱۴۲۶ق، ص۲۸۹; مظفر، تاریخ الشیعة، قم،‌ مکتبة‌ بصیرتی، ص۱۹۸؛ ابن أثیر،الکامل فی التاریخ، ۱۳۸۵ق، ج۴، ص۳۷۴؛ مغنیه، الشیعة فی المیزان،‌ بیروت، دارالتعارف للمطبوعات، ص۶۵.</ref>
===زمینه‌های گسترش تشیع===
===زمینه‌های گسترش تشیع===
*'''محبوبیت علویان:''' محبوبیت خاندان [[اهل البیت علیهم السلام|اهل بیت]] و [[علویان]] در میان ایرانیان به ویژه مردم [[خراسان بزرگ|خراسان]] فضای مناسبی را برای گسترش تشیع در این منطقه ایجاد کرد. قیام ابومسلم از مبلغان [[بنی عباس|بنی‌عباس]] و [[یحیی بن زید]] [[زیدیه|علوی]] در خراسان علیه [[خلافت بنی امیه|خلافت اموی]] گویای این مسأله است.<ref>جعفریان، تاریخ تشیع در ایران، ۱۳۸۵ش، ص۸۹-۹۹.</ref> بر اساس گزارش‌ها، مردم خراسان پس از کشته شدن یحیی در [[سال ۱۲۵ هجری قمری|سال۱۲۵ق]]، هفت روز عزاداری کردند و در حمایت از علویان، فرزندان پسر به دنیا آمده در آن سال را به نام یحیی و پدرش [[زید بن علی]] نام‌گذاری کردند.<ref>مسعودی، مروج الذهب و معادن الجوهر، چاپ ۲، ۱۴۰۹ق، ج۳، ص۲۱۳.</ref> پیش از کشته شدن یحیی نیز اهالی نیشابور از وی دعوت کرده بودند در نیشابور بماند، ولی یحیی نپذیرفت.<ref>ابنعنبه، عمدةالطالب فی انساب آل‌ابی‌طالب، ۱۴۱۷ق، ص۲۴۰.</ref>
*'''محبوبیت علویان:''' محبوبیت خاندان [[اهل‌بیت(ع)]] و [[علویان]] در میان ایرانیان به ویژه مردم [[خراسان بزرگ|خراسان]] فضای مناسبی را برای گسترش تشیع در این منطقه ایجاد کرد. قیام ابومسلم از مبلغان [[بنی عباس|بنی‌عباس]] و [[یحیی بن زید]] [[زیدیه|علوی]] در خراسان علیه [[خلافت بنی امیه|خلافت اموی]] گویای این مسأله است.<ref>جعفریان، تاریخ تشیع در ایران، ۱۳۸۵ش، ص۸۹-۹۹.</ref> بر اساس گزارش‌ها، مردم خراسان پس از کشته شدن یحیی در [[سال ۱۲۵ هجری قمری|سال۱۲۵ق]]، هفت روز عزاداری کردند و در حمایت از علویان، فرزندان پسر به دنیا آمده در آن سال را به نام یحیی و پدرش [[زید بن علی]] نام‌گذاری کردند.<ref>مسعودی، مروج الذهب و معادن الجوهر، چاپ ۲، ۱۴۰۹ق، ج۳، ص۲۱۳.</ref> پیش از کشته شدن یحیی نیز اهالی نیشابور از وی دعوت کرده بودند در نیشابور بماند، ولی یحیی نپذیرفت.<ref>ابنعنبه، عمدةالطالب فی انساب آل‌ابی‌طالب، ۱۴۱۷ق، ص۲۴۰.</ref>
*'''مهاجرت علویان به خراسان:''' در منابع تاریخی گزارش‌های متعددی درباره مهاجرت علویان به خراسان به ویژه نیشابور در سده‌های سوم تا ششم قمری وجود دارد. حضور خاندان‌های علوی در نیشابور یکی از عوامل گسترش تشیع در این منطقه است.
*'''مهاجرت علویان به خراسان:''' در منابع تاریخی گزارش‌های متعددی درباره مهاجرت علویان به خراسان به ویژه نیشابور در سده‌های سوم تا ششم قمری وجود دارد. حضور خاندان‌های علوی در نیشابور یکی از عوامل گسترش تشیع در این منطقه است.
*'''تأسیس دولت‌های شیعی:''' به اعتقاد برخی محققان ظهور دولت‌های شیعی نظیر [[علویان (طبرستان)|علویان طبرستان]]، [[زیاریان]] و [[آل بویه|آل‌بویه]] در گسترش تشیع در خراسان و شهرهای وابسته به آن نقش داشته است.<ref>دشتی، تاریخ تشیع در نیشابور از آغاز تا پایان قرن چهارم هجری۱، ۱۳۸۳ش، ص۸۲.</ref>
*'''تأسیس دولت‌های شیعی:''' به اعتقاد برخی محققان ظهور دولت‌های شیعی نظیر [[علویان (طبرستان)|علویان طبرستان]]، [[زیاریان]] و [[آل بویه|آل‌بویه]] در گسترش تشیع در خراسان و شهرهای وابسته به آن نقش داشته است.<ref>دشتی، تاریخ تشیع در نیشابور از آغاز تا پایان قرن چهارم هجری۱، ۱۳۸۳ش، ص۸۲.</ref>
confirmed، templateeditor
۱۲٬۲۷۶

ویرایش