ابن شعبه حرانی: تفاوت میان نسخه‌ها

=== تحف العقول ===

{{اصلی|تحف العقول}}

کتابی که سبب شهرت حرّانی شده و در انتساب آن به او هیچ‌اختلافی وجود ندارد، [[تحف العقول]] است. این کتاب مشتمل بر احادیثی در [[اصول دین|اصول]] و [[فروع دین]] و کلیات و دسته‌ای از سنّت‌ها و آداب دین و پند و اندرزهای [[امامان]](ع) و سخنان حکیمانه آنان است.<ref>ابن شعبه، تحف العقول، ۱۳۶۳ش، ص۳.</ref> در این کتاب گزیده‌ای از سخنان [[پیامبر(ص)]] و [[امامان شیعه]]، به‌جز [[امام مهدی|امام دوازدهم(عج)]] آمده است. در پایان کتاب نیز، سخنان خدا با حضرت [[موسی(ع)]] و حضرت [[عیسی(ع)]]، اندرزهای مسیح در [[انجیل]] و جز آن و سرانجام سفارش [[مفضّل‌ بن عمر|مفضل‌ بن عمر]] به شیعیان آمده است.

درباره انتساب التمحیص میان صاحب‌نظران اختلاف وجود دارد: قطیفی، [[شیخ حر عاملی|حرّ عاملی]] و [[افندی اصفهانی]] آن را تألیف حرّانی دانسته<ref>رجوع کنید به: شوشتری، مجالس المؤمنین، ۱۳۵۴ش، ج۱، ص۳۸۳.</ref> و [[علامه مجلسی]]<ref>مجلسی، بحار الانوار، ج۱، ص۱۷.</ref> و [[محدث نوری]]<ref>نوری، خاتمة مستدرک الوسائل، ۱۴۱۵-۱۴۲۰ق، ج۱، ص۱۸۶-۱۸۷.</ref> در انتساب آن به حرّانی یا [[ابن همام اسکافی]] تشکیک شده است.

[[موحدی ابطحی]] در مقدمه التمحیص<ref>اسکافی، التمحیص، ۱۳۸۰ش، ص۱۰-۱۴.</ref> به نقد و بررسی ادله کسانی که کتاب را به حرّانی یا [[ابن همام اسکافی]] نسبت داده‌اند پرداخته است. موحدی ابطحی نتیجه می‌گیرد که اصل کتاب از محمد بن همام است و شک در این است که التمحیص را شخصِ دیگری از او روایت کرده، که در این صورت روایات آن با واسطه است، یا کتاب به املای ابن‌همام است که در این صورت این کتاب نظیر امالی مشایخ حدیثی چون [[شیخ مفید]] و [[سید مرتضی]] و [[شیخ طوسی]] خواهد بود.