بقیةالله: تفاوت میان نسخه‌ها

برخی از شارحان شیعه [[نهج البلاغه]]، عبارت «بَقیَّةُ  مِنْ بَقایا حُجَّتِه: او مانده‌ای از حجت‌های خداست» که در [[نهج البلاغه]] به کار رفته است<ref> نهج البلاغه، ۱۴۱۴ق، خطبه۱۸۲، ص۲۶۲.</ref> را تفسیری بر [[امام دوازدهم]] می‌دانند.<ref>قطب راوندی، منهاج البراعه، ۱۴۰۴ق، ج۲، ص۷۲۲، به نقل از دانشنامه جهان اسلام، مدخل بقیة الله؛ خویی، منهاج البراعه، ۱۴۰۰ق، ج۱۰، ص۳۵۵.</ref> [[ابن ابی‌الحدید معتزلی]] گفته است که [[شیعه|شیعیان]] این کلام را به مهدی، [[صوفیان]] به عارفان و [[اهل سنت]] به علمایی تفسیر می‌کنند که حجت خدا بر بندگانند.<ref>ابن ابی‌الحدید، شرح نهج البلاغه، ۱۴۰۴ق، ج۱۰، ص۹۵-۹۶.</ref> همچنین در [[دعای ندبه]] نیز از امام مهدی با تعبیر بقیه اللّه یاد شده است.<ref>ابن مشهدی، المزار الکبیر، ۱۴۱۹ق، ص۵۷۸.</ref>

برخی از مفسران «بَقیّه» را به معنای فضل و خیر نیز تفسیر کرده‌اند؛ زَمَخشَری در ذیل آیه ۱۱۶ [[سوره هود]] که در آن «اُولُوا بقیةٍ» آمده، «بقیه» را به معنای فضل و خیر گرفته است.<ref>زمخشری، الکشاف، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۴۳۶.</ref>رودی پارت، شرق‌شناس و مترجم قرآن به زبان آلمانی، درباره این معنا گفته است که فضل در اصل به معنای «بقیه» و زیادت است و در تحول معنایی، مفهوم افزونی و خیر را به خود گرفته است. «بقیه» نیز به مفاهیم «خیر» و «فضل» و «برتری» و «برگزیده» تحول معنایی یافته است.<ref> پارت، Der Koran: Kommentar und Konkordanz، چاپ ۱۹۷۷م، ص۵۲-۵۳؛ به نقل از دانشنامه جهان اسلام، مدخل بقیة الله.</ref>

کلمه بقیه، در آیه ۲۴۸ [[سوره بقره]] نیز به مفهوم فضل و خیر به کار رفته است.<ref>پارت، Der Koran: Kommentar und Konkordanz، چاپ۱۹۷۷م، ص۵۲-۵۳: به نقل از دانشنامه جهان اسلام مدخل بقیة الله.</ref> گفته‌اند وجه تفسیر بقیه اللّه به امامان این است که امامان فضل و نعمت خداوند بر آدمیان هستند.<ref> دانشنامه جهان اسلام، ج۳، مدخل بقیه الله.</ref>