حسنعلی نخودکی اصفهانی: تفاوت میان نسخه‌ها

از نخودکی [[کرامت|کرامت‌های]] بسیاری نقل شده است.<ref>برای نمونه،  مقدادی اصفهانی، نشان از بی‌نشان‌ها، ج‌۱، ص‌‌۴۹ به بعد</ref> برخی او را [[قطب]] یا شیخ [[سلسله چشتیه]] {{یاد|چِشتیه، سلسله‌ای‌ معروف‌ از صوفیان‌ مسلمان‌ شبه‌قاره‌، منسوب‌ به‌ چِشت‌ است.این‌ سلسله‌ دنباله سلسله اَدْهَمیه‌، منسوب‌ به‌ [[ابراهیم بن ادهم]]، است‌ که‌ در زمان‌ ابواسحاق‌ شامی‌ (از مشایخ‌ بزرگ‌ صوفیه‌ در اواخر سده سوم‌ و اوایل‌ سده چهارم‌) به‌ چشتیه‌ معروف‌ شد}}معرفی و لقب [[طریقت|طریقتی]] وی را‌ بنده‌علی دانسته‌اند. با این حال گفته‌اند او کسی را به این سلسله دعوت نکرد.<ref> مدرسی چهاردهی، سلسله های صوفیۀ ایران، ص ۱۸۳؛ آشتیانی، در حکمت و معرفت، ص ۱۳۶؛ قس بلاغی، کتاب مقالات الحنفاء فی مقامات شمس العرفاء، ۲۲۰ ـ ۲۲۱، که ‌بنا بر نقلی او را از فقرای [[ذهبیه]] دانسته است.</ref> می‌گویند او به درویشان [[خاکساریه|خاکسار]] نیز علاقه‌مند بود و بیشتر شب‌های جمعه به تکیۀ [[گنبد سبز]]، که محل اجتماع خاکساران بود، می‌رفت و با آنان معاشرت می‌کرد.<ref>مدرسی چهاردهی، سلسله های صوفیۀ ایران، ص ۱۸۳؛ مقدادی اصفهانی، نشان از بی‌نشان‌ها، ج‌۱، ص‌‌۲۵</ref>

از [[محمدتقی بهجت]] نقل شده است که ظاهراً شیخ حسنعلی از [[سید حسین طباطبایی بروجردی|آیت‌الله بروجردی]] تقلید می‌کرده است و پسر حسنعلی نیز گفته است: پدرم [[وجوهات شرعی|وجوه شرعی]] به من می‌داد و من می‌بردم و به آقای بروجردی می‌دادم.<ref>شبیری زنجانی، جرعه‌ای از دریا، ج۲، ص۵۸۲.</ref>

زندگانی نخودکی و کرامات و حوادث منسوب به او مورد نقد و ارزیابی قرار گرفته است. برخی از نقدها بر مبنای انکار هر گونه حادثه و کرامت از سوی انسان‌های عادی و غیرمعصوم است و برخی از آنها مصداقی است.<ref>[https://www.hawzahnews.com/news/351894 «رکوع نماز آیت الله نخودکی یک شب طول کشید»]، خبرگزاری رسمی حوزه.</ref> البته برخی بر این باورند که با داستان‌هایی که درباره عبادت‌های طولانی و تهجدهای شگفت‌آور وی نقل شده است امر مسلّم آن است که او هرگز در این مسیر، از مسیر شرع  خارج نشد و ریاضت‌هایش همگی بر مبنای توصیه‌های [[چهارده معصوم |معصومان(ع)]] و اولیای الهی بود.<ref>[https://www.pishkhan.com/news/180939 «ناشنیده‌هایی از خدمات اجتماعی «شیخ حسنعلی نخودکی»»]، روزنامه خراسان.</ref> برخی از صاحب‌نظران هم یکی از نقدهای که متوجه  نخودکی است را این می‌دانند که عارف نبايد از نزول مشيّت حقّ در همه مراتب ظهور با اختلاف مظاهر به امر ديگری بپردازد و خود را در دسترس عوام ‌الناس قرار دهد و به ميل و دلخواه مردم كه با عقول ضعيفه و ناقصه خود كه چه بسا خلاف مشيّت و مصلحت حكيمانه حضرت حقّ است و حَدِّ يَقِفی ندارد حركت كند. این گونه نقدها بیشتر متوجه این بخش از زندگانی نخودکی است که وی غالباً با کار و توصیه ساده‌ای و یا خوراکی بسیار کمی مانند قند یا کشمش تلاش برای شفای بیماران داشته است.<ref>[https://motaghin.com/fa%20booksPage%209149.aspx?gid=8861 « اصول تربيتي و منهاج و مبناي ايشان در مسائل مختلف»]، متقین.</ref> البته برخی بر این باورند که نخودکی خود نیز از پاره ای از کارهایش مانند تلاش برای شفای بیماران مخصوصاً در سال‌های پایانی عمر پشیمان بوده است.<ref>[https://www.mashreghnews.ir/news/233800 «راز پشیمانی مرحوم نخودکی از شفای مریض‌ها»]، مشرق.

* امینی، محمدهادی، معجم رجال الفکر و الادب فی النجف خلال الف عام، نجف ۱۴۱۳/۱۹۹۲

* محمد شریف‌رازی، گنجینه دانشمندان، قم ۱۳۵۴ش

* مصلح الدین مهدوی، تذکرةالقبور یا دانشمندان و بزرگان اصفهان، اصفهان ۱۳۴۸ش

*[http://lib.eshia.ir/23019/1/7312 دانشنامه جهان اسلام]