جهنم: تفاوت میان نسخه‌ها
←جهنم در تصوف و عرفان اسلامی
| خط ۱۴۶: | خط ۱۴۶: | ||
این مضامین در دیدگاه رابعه باطنی‌تر می‌شود. وی ضمن تأکید بر ترس از مجازات، بر آن باور بود که این ترس باید هدایتگر مؤمن باشد. وی حب خدا و بندگی او با عشق ابدی را جایگزین ترس از کیفر جاودانگی یا امید به پاداش ابدی ساخت.<ref>عطارنیشابوری، تذکرةالاولیاء، ۱۳۶۶ش، ص۸۳؛ Smith, ''Rabia'', 98-99؛ Smith, ''The Way of the Mystics'', p. 187-188 </ref> | این مضامین در دیدگاه رابعه باطنی‌تر می‌شود. وی ضمن تأکید بر ترس از مجازات، بر آن باور بود که این ترس باید هدایتگر مؤمن باشد. وی حب خدا و بندگی او با عشق ابدی را جایگزین ترس از کیفر جاودانگی یا امید به پاداش ابدی ساخت.<ref>عطارنیشابوری، تذکرةالاولیاء، ۱۳۶۶ش، ص۸۳؛ Smith, ''Rabia'', 98-99؛ Smith, ''The Way of the Mystics'', p. 187-188 </ref> | ||
در حقیقت، آرمان صوفی حب خدا و وصال محبوب است و از این نظر، گناه به معنای دوری از خداوند و دوزخ همان وادی فراق است و از این رو، بزرگ‌ترین محرومیت به شمار می‌آید<ref>عطارنیشابوری، تذکرةالاولیاء، ۱۳۶۶ش، ص۶۵۸؛ Smith, ''Rabia'', p. 39. </ref>تا آنجا که حتی اگر قرار است | در حقیقت، آرمان صوفی حب خدا و وصال محبوب است و از این نظر، گناه به معنای دوری از خداوند و دوزخ همان وادی فراق است و از این رو، بزرگ‌ترین محرومیت به شمار می‌آید<ref>عطارنیشابوری، تذکرةالاولیاء، ۱۳۶۶ش، ص۶۵۸؛ Smith, ''Rabia'', p. 39. </ref>تا آنجا که حتی اگر قرار است نعیمِ بهشت مانع دیدن جمال الهی شود،همان بهتر که خداوند عاشق را به آتش دوزخ بفرستد.<ref>Schimmel, ''Mystical Dimensions of Islam'', p.39.</ref> در سده‌های بعد، حتی تقاضای بهشت به امید لقاء محبوب نیز از عارفان پذیرفتنی نبود.<ref> Schimmel, ''Mystical Dimensions of Islam'', p.161.</ref> حب الهی و رضای خدا والاترین مطلوب است. ذوالنون مصری ترس از جهنم را در مقابل ترس از جدایی خداوند مانند قطرهای می‌شمرد که در دریای بی‌کران ریخته شود.<ref>Smith, ''The Way of the Mystics'', p. 195.؛ ابوطالب مکی، قوت القلوب، ۱۳۱۰ق، ج۱، ص۲۲۵.</ref> | ||
صوفیان بر این نکته تأکید ورزیده‌اند که آتش دوزخ را با مؤمنان حقیقی و محبان خداوند کاری نیست.<ref>غزنوی، مقامات ژنده پیل، ۱۳۴۰ش، ص۱۳۹؛ سنایی، دیوان، ۱۳۶۲ش، ص۵۱؛ روزبهان بقلی، شرح شطحیات، ۱۳۶۴ش، ص۲۵۳-۲۵۶</ref> | صوفیان بر این نکته تأکید ورزیده‌اند که آتش دوزخ را با مؤمنان حقیقی و محبان خداوند کاری نیست.<ref>غزنوی، مقامات ژنده پیل، ۱۳۴۰ش، ص۱۳۹؛ سنایی، دیوان، ۱۳۶۲ش، ص۵۱؛ روزبهان بقلی، شرح شطحیات، ۱۳۶۴ش، ص۲۵۳-۲۵۶</ref> | ||