پرش به محتوا

قبرستان معلاة: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
خط ۱۱: خط ۱۱:
در آغاز اسلام، حجون به سبب وقایعی، بیشتر مورد توجه قرار گرفت و اعتبار یافت. یکی از این وقایع، گزارش [[قرآن]] از ملاقات گروهی از [[جن|جنّیان]] با پیامبر اکرم (ص) در حوالی حجون و [[ایمان]] آوردن آنها بود.<ref>ر.ک: ابن سعد، الطبقات الکبری، بی‌تا، ج۱، ص۲۱۲.</ref> به همین دلیل، بعدها در جوار حجون مسجدی به نام [[مسجد جن]] یا مسجد حَرَس ساخته شد که تا امروز نیز باقی مانده است.<ref>ازرقی، «کتاب اخبار مکه»، ص۴۸۲؛ ابن جبیر، رحلة ابن جبیر، ۱۹۸۶م، همانجا؛ ابن بطوطه، رحلة ابن بطوطه، ۱۹۶۴م، ص۱۴۲؛ قائدان، تاریخ و آثار اسلامی مکه مکرّمه و مدینه منوّره، ۱۳۸۴ش، ص۱۲۱.</ref>  
در آغاز اسلام، حجون به سبب وقایعی، بیشتر مورد توجه قرار گرفت و اعتبار یافت. یکی از این وقایع، گزارش [[قرآن]] از ملاقات گروهی از [[جن|جنّیان]] با پیامبر اکرم (ص) در حوالی حجون و [[ایمان]] آوردن آنها بود.<ref>ر.ک: ابن سعد، الطبقات الکبری، بی‌تا، ج۱، ص۲۱۲.</ref> به همین دلیل، بعدها در جوار حجون مسجدی به نام [[مسجد جن]] یا مسجد حَرَس ساخته شد که تا امروز نیز باقی مانده است.<ref>ازرقی، «کتاب اخبار مکه»، ص۴۸۲؛ ابن جبیر، رحلة ابن جبیر، ۱۹۸۶م، همانجا؛ ابن بطوطه، رحلة ابن بطوطه، ۱۹۶۴م، ص۱۴۲؛ قائدان، تاریخ و آثار اسلامی مکه مکرّمه و مدینه منوّره، ۱۳۸۴ش، ص۱۲۱.</ref>  


اقامت پیامبر (ص) در حجون به هنگام [[فتح مکه]] نیز بر اعتبار این گورستان افزود.<ref>ازرقی، «کتاب اخبار مکه»، ص۳۸۹.</ref> نقل روایاتی از پیامبر (ص) درباره فضیلت حجون، سبب افزایش دفن اموات در این مکان، به ویژه در سمت چپ آن، شد.<ref>ر.ک: ازرقی، «کتاب اخبار مکه»، ص۴۷۳؛ فاسی، شفاء الغرام، ۱۴۰۵ق، ج۱، ص۴۵۴.</ref> با دفن [[ابوطالب]] و [[خدیجه]] (س) در حجون، این گورستان نزد مسلمانان اعتباری دو چندان یافت.<ref>بلاذری، جمل من انساب الاشراف، ۱۴۱۷ق، ج۲، ص۳۵، ۲۸۹.</ref>  
اقامت پیامبر (ص) در حجون به هنگام [[فتح مکه]] نیز بر اعتبار این گورستان افزود.<ref>ازرقی، «کتاب اخبار مکه»، ص۳۸۹.</ref> نقل روایاتی از پیامبر (ص) درباره فضیلت حجون، سبب افزایش دفن اموات در این مکان، به ویژه در سمت چپ آن، شد.<ref>ر.ک: ازرقی، «کتاب اخبار مکه»، ص۴۷۳؛ فاسی، شفاء الغرام، ۱۴۰۵ق، ج۱، ص۴۵۴.</ref> با دفن [[ابوطالب]] و [[خدیجه]] (س) در حجون، این گورستان نزد مسلمانان اعتباری دو چندان یافت.<ref>بلاذری، جمل من انساب الاشراف، ۱۴۱۷ق، ج۲، ص۳۵، ۲۸۹.</ref> اشعار باقی مانده در مدح و منزلت حجون و مدفونان آن، مؤید اعتبار ویژه این گورستان نسبت به دیگر قبرستان‌های مکه است.<ref>برای نمونه ر.ک: فاکهی، اخبار مکة فی قدیم الدهر و حدیثه، ۱۴۱۹ق، ج۴، ص۶۰ـ۶۱.</ref>
[[پرونده:نمای قدیمی قبرستان ابوطالب.jpg|بندانگشتی|نمای قدیمی قبرستان ابوطالب]]
در قرن اول هجری، حجون‌ گاه کارکردهای سیاسی نیز می‌یافت، از آن جمله سکونت [[ابو موسی اشعری]] در آن، پس از سرخوردگی از [[حکمیت|واقعه تحکیم]]، بود.<ref>ر.ک: همان، ص۴۸۱.</ref> ابن جبیر در قرن ششم بقایای بنایی را در حجون دیده بود که به یاد [[عبدالله بن زبیر|ابن زبیر]] و به دار آویخته شدن او در آن محل ساخته بودند. به گفته او، اهل [[طائف]] آن بنا را ویران کرده بودند، زیرا در آنجا همشهری و هم قبیله آنان، [[حجاج بن یوسف ثقفی]]، [[لعن]] می‌شد.<ref>همانجا؛ نیز ر.ک: ابن بطوطه، رحلة ابن بطوطه، ۱۹۶۴م، همانجا؛ قس یعقوبی، تاریخ الیعقوبی، بی‌تا، ج۲، ص۲۶۷ که از به دار آویختن ابن زبیر در تنعیم سخن گفته است.</ref>


در قرن اول هجری، حجون‌ گاه کارکردهای سیاسی نیز می‌یافت، از آن جمله سکونت [[ابو موسی اشعری]] در آن، پس از سرخوردگی از [[حکمیت|واقعه تحکیم]]، بود.<ref>ر.ک: همان، ص۴۸۱.</ref> [[پرونده:نمای قدیمی قبرستان ابوطالب.jpg|بندانگشتی|نمای قدیمی قبرستان ابوطالب]]
[[ابن جبیر]] در قرن ششم بقایای بنایی را در حجون دیده بود که به یاد [[عبدالله بن زبیر|ابن زبیر]] و به دار آویخته شدن او در آن محل ساخته بودند. به گفته او، اهل [[طائف]] آن بنا را ویران کرده بودند، زیرا در آنجا همشهری و هم قبیله آنان، [[حجاج بن یوسف ثقفی]]، [[لعن]] می‌شد.<ref>همانجا؛ نیز ر.ک: ابن بطوطه، رحلة ابن بطوطه، ۱۹۶۴م، همانجا؛ قس یعقوبی، تاریخ الیعقوبی، بی‌تا، ج۲، ص۲۶۷ که از به دار آویختن ابن زبیر در تنعیم سخن گفته است.</ref>
اشعار باقی مانده در مدح و منزلت حجون و مدفونان آن، مؤید اعتبار ویژه این گورستان نسبت به دیگر قبرستان‌های مکه است.<ref>برای نمونه ر.ک: فاکهی، اخبار مکة فی قدیم الدهر و حدیثه، ۱۴۱۹ق، ج۴، ص۶۰ـ۶۱.</ref>
==مدفونان در قبرستان معلاة==
==مدفونان در قبرستان معلاة==
قدیمی‌ترین اشاره به کوه حَجون به ابیاتی از روزگار جُرهُمیان باز می‌گردد<ref>ر.ک: ابن جبیر، رحلة ابن جبیر، ۱۹۸۶م، ص۷۸؛ فاسی، شفاء الغرام، ۱۴۰۵ق، ج۱، ص۵۹۷ـ۵۹۸.</ref> اما اطلاق نام حجون به گورستان، احتمالاً پس از دفن جنازه [[قصی بن کلاب|قُصَی بن کلاب]]، جد پنجم [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر اکرم(ص)]]، صورت گرفته است، زیرا او نخستین کسی بود که در دامنه این کوه به خاک سپرده شد.<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، بی‌تا، ج۱، ص۷۳؛ فاکهی، اخبار مکة فی قدیم الدهر و حدیثه، ۱۴۱۹ق، ج۴، ص۵۸ـ۵۹.</ref> از آن پس، اهالی مکه در دره سمت راست و چپ حَجون، اموات خود را دفن کردند.<ref>ازرقی، «کتاب اخبار مکه»، ص۴۳۴.</ref> به این ترتیب، مقارن ظهور اسلام، حجون گورستانی معتبر شد، به ویژه اینکه اجداد پیامبر اسلام (ص)، [[عبدمناف]]، [[هاشم بن عبد مناف|هاشم]] و [[عبدالمطلب]]، در آنجا مدفون بودند و به روایتی، [[آمنه مادر پیامبر|آمنه]]، مادر پیامبر (ص)، نیز در همین گورستان به خاک سپرده شد.<ref>ازرقی، «کتاب اخبار مکه»، ص۴۳۳؛ در این مورد روایت مشهورتر دیگری مطرح است ر.ک: ابن سعد، الطبقات الکبری، بی‌تا، ج۱، ص۱۱۶ـ۱۱۷.</ref> [[ابوطالب]]، عموی پیامبر(ص)، در شعری مفاخره آمیز از این مقابر و مدفونان آن یاد کرده است.<ref>ر.ک: ابن قدامه، التبیین فی انساب القرشیین، ۱۴۰۸ق، ص۳۷۲.</ref>
قدیمی‌ترین اشاره به کوه حَجون به ابیاتی از روزگار جُرهُمیان باز می‌گردد<ref>ر.ک: ابن جبیر، رحلة ابن جبیر، ۱۹۸۶م، ص۷۸؛ فاسی، شفاء الغرام، ۱۴۰۵ق، ج۱، ص۵۹۷ـ۵۹۸.</ref> اما اطلاق نام حجون به گورستان، احتمالاً پس از دفن جنازه [[قصی بن کلاب|قُصَی بن کلاب]]، جد پنجم [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر اکرم(ص)]]، صورت گرفته است، زیرا او نخستین کسی بود که در دامنه این کوه به خاک سپرده شد.<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، بی‌تا، ج۱، ص۷۳؛ فاکهی، اخبار مکة فی قدیم الدهر و حدیثه، ۱۴۱۹ق، ج۴، ص۵۸ـ۵۹.</ref> از آن پس، اهالی مکه در دره سمت راست و چپ حَجون، اموات خود را دفن کردند.<ref>ازرقی، «کتاب اخبار مکه»، ص۴۳۴.</ref> به این ترتیب، مقارن ظهور اسلام، حجون گورستانی معتبر شد، به ویژه اینکه اجداد پیامبر اسلام (ص)، [[عبدمناف]]، [[هاشم بن عبد مناف|هاشم]] و [[عبدالمطلب]]، در آنجا مدفون بودند و به روایتی، [[آمنه مادر پیامبر|آمنه]]، مادر پیامبر (ص)، نیز در همین گورستان به خاک سپرده شد.<ref>ازرقی، «کتاب اخبار مکه»، ص۴۳۳؛ در این مورد روایت مشهورتر دیگری مطرح است ر.ک: ابن سعد، الطبقات الکبری، بی‌تا، ج۱، ص۱۱۶ـ۱۱۷.</ref> [[ابوطالب]]، عموی پیامبر(ص)، در شعری مفاخره آمیز از این مقابر و مدفونان آن یاد کرده است.<ref>ر.ک: ابن قدامه، التبیین فی انساب القرشیین، ۱۴۰۸ق، ص۳۷۲.</ref>
Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor
۴٬۴۷۰

ویرایش