پرش به محتوا

تنبیه الخواطر و نزهة النواظر (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها

جز
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
imported>Mgolpayegani
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
[[پرونده:کتاب تنبیه الخواطر.jpg|بندانگشتی|تصویر کتاب '''تنبیه الخواطر''']]
[[پرونده:کتاب تنبیه الخواطر.jpg|بندانگشتی|تصویر کتاب '''تنبیه الخواطر''']]
'''تَنبیهُ الخَواطِر و نُزهَةُ النَّواظِر''' کتابی به عربی تألیف [[وَرّام بن ابی فراس حلّی]] ، [[فقیه]] و [[محدّث]] [[امامیه|امامی]] قرن ششم و آغاز قرن هفتم. شیخ ابوالحسین ورّام بن ابی فراس بن حمدان مالکی نخعی در [[حلّه]] ، که تا چند قرن پس از وی مرکز تشیع و فقاهت بود، به دنیا آمد. از تاریخ ولادت وی اطلاعی در دست نیست . بسیاری از شرح حال نویسان او را عرب نژاد و از نسل [[مالک اشتر]]، صحابی [[حضرت علی(ع)]]، دانسته اند. <ref>برای نمونه رجوع کنید به الفهرست، ص 128ـ129؛ امل الامل، قسم 2، ص 338؛ اعیان الشیعة، ج 4، ص 621</ref>
'''تَنبیهُ الخَواطِر و نُزهَةُ النَّواظِر''' کتابی به عربی تألیف [[وَرّام بن ابی فراس حلّی]]، [[فقیه]] و [[محدّث]] [[امامیه|امامی]] قرن ششم و آغاز قرن هفتم است. موضوع این کتاب مواعظ و حِکَم اخلاقی است.


ولی بنا به تحقیقات [[مصطفی جواد]] <ref>جاوان القبیلة الکردیة المنسیة و مشاهیرالجاوانیین، ص 84 ـ 121</ref>، نیاکان وی از موالیانِ کرد [[بنی اشتر]] بودند که در سال 66 همراه [[مختار ثقفی]] قیام کردند. ورّام از خاندانی بلندپایه بود که برخی از امیران از آن برخاسته بودند <ref>مستدرکات اعیان الشیعة، ج 1، ص 249</ref>. او نیز به امیریِ لشکر رسید ولی پس از چندی از همه مناصب خود دست کشید و راه زهد و عبادت و درس و بحث را در پیش گرفت <ref>لسان المیزان، ج 6، ص 218؛ مستدرکات اعیان الشیعة، ج 1، ص 249</ref>.
==مولف کتاب==


وی در دوم [[محرّم]] 605ق در [[حلّه]] وفات یافت <ref>ال‍ک‍ام‍ل‌ ک‍ام‍ل‌ ف‍ی‌ ال‍ت‍اری‍خ‌، ج 12، ص 282</ref>. پیکرش را به [[نجف]] منتقل کردند و در حرم [[حضرت علی (ع)]] به خاک سپردند<ref>مستدرکات اعیان الشیعه ، ج 1، ص 249</ref>.
مولف کتاب [[وَرّام بن ابی فراس حلّی]]، [[فقیه]] و [[محدّث]] [[امامیه|امامی]] قرن ششم و آغاز قرن هفتم است. شیخ ابوالحسین ورّام بن ابی فراس بن حمدان مالکی نخعی در [[حلّه]]، که تا چند قرن پس از وی مرکز تشیع و فقاهت بود، به دنیا آمد. از تاریخ ولادت وی اطلاعی در دست نیست. بسیاری از شرح حال نویسان او را عرب نژاد و از نسل [[مالک اشتر]]، صحابی [[حضرت علی(ع)]]، دانسته اند.<ref>برای نمونه رجوع کنید به الفهرست، ص 128ـ129؛ امل الامل، قسم 2، ص 338؛ اعیان الشیعة، ج 4، ص 621.</ref>
 
ولی بنا به تحقیقات [[مصطفی جواد]] <ref>جاوان القبیلة الکردیة المنسیة و مشاهیرالجاوانیین، ص 84 ـ 121.</ref>، نیاکان وی از موالیانِ کرد [[بنی اشتر]] بودند که در سال 66 همراه [[مختار ثقفی]] قیام کردند. ورّام از خاندانی بلندپایه بود که برخی از امیران از آن برخاسته بودند.<ref>مستدرکات اعیان الشیعة، ج 1، ص 249</ref> او نیز به امیریِ لشکر رسید ولی پس از چندی از همه مناصب خود دست کشید و راه زهد و عبادت و درس و بحث را در پیش گرفت.<ref>لسان المیزان، ج 6، ص 218؛ مستدرکات اعیان الشیعة، ج 1، ص 249.</ref>.
 
وی در دوم [[محرّم]] 605ق در [[حلّه]] وفات یافت.<ref>ال‍ک‍ام‍ل‌ ک‍ام‍ل‌ ف‍ی‌ ال‍ت‍اری‍خ‌، ج 12، ص 282.</ref> پیکرش را به [[نجف]] منتقل کردند و در حرم [[حضرت علی (ع)]] به خاک سپردند.<ref>مستدرکات اعیان الشیعه، ج 1، ص 249.</ref>


==اسامی کتاب==
==اسامی کتاب==
عنوان کتاب ورّام در منابع به صورت های دیگر نیز آمده است، مانند ''تنبیه الخاطر و نزهة الناظر'' <ref>بحارالنوار، ج 1، ص 10، 22، 106)، ''نزهة الناظر و تنبیه الخاطر'' (الذریعه، ج 12، ص 66</ref>، ''تنبیه الخواطر'' <ref>مستدرک الوسائل، ج 1، ص 109؛ اعیان الشیعة، ج 3، ص 448</ref>، ''تنبیه الخاطر'' <ref>بحارالانوار، ج 1، ص 29، ج 85، ص 4)، ''نزهة الناظر'' (الذریعه، ج 20، ص 109</ref> و تنبیه الخواطر و نزهة الناظر <ref>مستدرکات اعیان الشیعه، ج 1، ص 250</ref>.
عنوان کتاب ورّام در منابع به صورت های دیگر نیز آمده است، مانند ''تنبیه الخاطر و نزهة الناظر''<ref>بحارالنوار، ج 1، ص 10، 22، 106)، ''نزهة الناظر و تنبیه الخاطر'' (الذریعه، ج 12، ص 66.</ref>، ''تنبیه الخواطر''<ref>مستدرک الوسائل، ج 1، ص 109؛ اعیان الشیعة، ج 3، ص 448.</ref>، ''تنبیه الخاطر''<ref>بحارالانوار، ج 1، ص 29، ج 85، ص 4)، ''نزهة الناظر''(الذریعه، ج 20، ص 109.</ref> و تنبیه الخواطر و نزهة الناظر<ref>مستدرکات اعیان الشیعه، ج 1، ص 250.</ref>.
این کتاب به ''مجموعة ورّام'' نیز معروف است.
این کتاب به ''مجموعة ورّام'' نیز معروف است.


==موضوع کتاب==
==موضوع کتاب==
همانطور که از عنوان کتاب و عبارت توضیحیِ ''فی الترغیب و الترهیب والمواعظ و الزواجر''، که در برخی منابع پس از عنوان کتاب آمده <ref>برای نمونه رجوع کنید به: الذریعه ، ج 24، ص 130</ref>، برمی آید، موضوع آن مواعظ و حِکَم اخلاقی است .
همانطور که از عنوان کتاب و عبارت توضیحیِ ''فی الترغیب و الترهیب والمواعظ و الزواجر''، که در برخی منابع پس از عنوان کتاب آمده <ref>برای نمونه رجوع کنید به: الذریعه ، ج 24، ص 130</ref>، برمی آید، موضوع آن مواعظ و حِکَم اخلاقی است.
==محتوا==
==محتوا==
تنبیه الخواطر مشتمل است بر دو جزء که هر دو با نظمی تقریبی فصل بندی شده اند. کتاب فاقد ترتیبی خاص در بیان مطالب است و به رغم وجود عناوین مشخص برای هر فصل، مطالب فصول وحدت موضوعی ندارد و بیشتر شبیه جُنگی است حاوی احادیث و اشعار و امثال و حکایات.
تنبیه الخواطر مشتمل است بر دو جزء که هر دو با نظمی تقریبی فصل بندی شده اند. کتاب فاقد ترتیبی خاص در بیان مطالب است و به رغم وجود عناوین مشخص برای هر فصل، مطالب فصول وحدت موضوعی ندارد و بیشتر شبیه جُنگی است حاوی احادیث و اشعار و امثال و حکایات.
کاربر ناشناس