جامع الرواة (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (ویکی سازی) |
جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۳۵: | خط ۳۵: | ||
'''جامِعُ الرّواة و اِزاحَةُ الاِشْتباهات عَنِ الطّرُقِ و الاِسْناد''' کتابی در [[علم رجال]]، به زبان عربی نوشته [[محمد بن علی اردبیلی]] رجال‌شناس قرن یازدهم قمری است. اردبیلی با این کتاب، راهی برای شناخت راویان و تمییز مشترکات گشوده و مشکلات فراوانی را حل کرده است. او بعد از تأمل و بررسی شیوه‌های گوناگون، به این نتیجه رسید که از طریق تأمل در راوی و مرویٌ عنه می‌توان ابهام موجود در نام راویان را زدود و چه بسا به هویت واقعی راویان پی برد. | '''جامِعُ الرّواة و اِزاحَةُ الاِشْتباهات عَنِ الطّرُقِ و الاِسْناد''' کتابی در [[علم رجال]]، به زبان عربی نوشته [[محمد بن علی اردبیلی]] رجال‌شناس قرن یازدهم قمری است. اردبیلی با این کتاب، راهی برای شناخت راویان و تمییز مشترکات گشوده و مشکلات فراوانی را حل کرده است. او بعد از تأمل و بررسی شیوه‌های گوناگون، به این نتیجه رسید که از طریق تأمل در راوی و مرویٌ عنه می‌توان ابهام موجود در نام راویان را زدود و چه بسا به هویت واقعی راویان پی برد. | ||
وی در این کتاب از بسیاری از راویان مجهول رفع ابهام کرده و اسانید متعددِ به ظاهر [[حدیث مرسل|مرسل]] را [[حدیث مسند|مسند]] ساخته و [[حدیث ضعیف|روایات ضعیف]] را از ضعف رهانده است. تألیف جامع | وی در این کتاب از بسیاری از راویان مجهول رفع ابهام کرده و اسانید متعددِ به ظاهر [[حدیث مرسل|مرسل]] را [[حدیث مسند|مسند]] ساخته و [[حدیث ضعیف|روایات ضعیف]] را از ضعف رهانده است. تألیف جامع الرواة حدود ۲۰ سال طول کشید و سال ۱۱۰۰ق به پایان رسید. این کتاب، به سبب جامعیت و اشتمال آن بر رجال [[کتب اربعه]]، مورد استفاده فراوان عالمان و فقهای امامیه قرار گرفته است. | ||
== نویسنده == | == نویسنده == | ||
| خط ۴۲: | خط ۴۲: | ||
== اهمیت == | == اهمیت == | ||
جامع | جامع الرواة مهم‌ترین اثر شناخته شده [[محمد بن علی اردبیلی]] است. این کتاب از لحاظ شیوه بحث مؤلف و کارآمدی و سودمندی، در دانش [[رجال]] و روند نگارش آثار رجالی، جایگاهی ویژه دارد. | ||
اردبیلی با این کتاب، راهی برای شناخت راویان و تمییز مشترکات گشوده و مشکلات فراوانی را حل کرده است. او از بسیاری از راویان مجهول رفع ابهام کرده و اسانید | اردبیلی با این کتاب، راهی برای شناخت راویان و تمییز مشترکات گشوده و مشکلات فراوانی را حل کرده است. او از بسیاری از راویان مجهول رفع ابهام کرده و اسانید متعددی که به ظاهر [[حدیث مرسل|مرسل]] بودند را [[حدیث مسند|مسند]] ساخته و روایات ضعیف را از ضعف رهانده است. ویژگی چنین روشی شناسایی و معرفی بسیاری از راویان [[امامیه]] است که در منابع معمول رجالی شرح حال آنها ذکر نشده است. | ||
اردبیلی تصریح کرده نزدیک به دوازده هزار روایت را که | اردبیلی تصریح کرده نزدیک به دوازده هزار روایت را که عالمان، مرسل یا ضعیف می‌پنداشتند، با این شیوه تصحیح کرده است.<ref>جامع الرواة، ج ۱، ص ۶</ref> به گفته [[محدث نوری]] عدد ذکر شده توسط او مربوط به احادیث کتب اربعه است و اگر احادیث در دیگر کتاب‌های حدیثی در نظر گرفته شود، این عدد چند برابر خواهد شد.<ref>محدث نوری، مستدرک الوسائل، ۱۴۲۹ق، ج۲۱، ص۵۰۱.</ref> | ||
[[آقابزرگ تهرانی]] این کتاب را بی‌نظیر دانسته است،<ref>الذریعة الی تصانیف الشیعة، ۱۴۰۳، ج ۵، ص ۵۵</ref> [[جعفر سبحانی]] نیز مؤلف را مبتکر در این فن دانسته و کارآمدی اثرش را ستوده است؛ البته از نویسنده برای اینکه راویان را بر اساس طبقات تنظیم نکرده، انتقاد کرده است.<ref>سبحانی تبریزی، کلیات فی علم الرجال، ۱۴۱۰ق، ص۱۲۹.</ref> | [[آقابزرگ تهرانی]] این کتاب را بی‌نظیر دانسته است،<ref>الذریعة الی تصانیف الشیعة، ۱۴۰۳، ج ۵، ص ۵۵</ref> [[جعفر سبحانی]] نیز مؤلف را مبتکر در این فن دانسته و کارآمدی اثرش را ستوده است؛ البته از نویسنده برای اینکه راویان را بر اساس طبقات تنظیم نکرده، انتقاد کرده است.<ref>سبحانی تبریزی، کلیات فی علم الرجال، ۱۴۱۰ق، ص۱۲۹.</ref> | ||
== تاریخ و انگیزه نگارش == | == تاریخ و انگیزه نگارش == | ||
تألیف جامع | تألیف جامع الرواة پانزده<ref>اردبیلی، جامع الرواة، مقدمه محقق، ۱۴۰۳ق، ص۲.</ref> یا بیست سال طول کشید و در [[۱۹ ربیع‌الاول]] ۱۱۰۰ق به پایان رسید.<ref>صدر، تکملة امل الآمل، ۱۴۲۹ق، ج۵، ص۱۰.</ref> این کتاب، به سبب جامعیت و اشتمال آن بر رجال [[کتب اربعه]]، مورد استفاده فقیهان<ref>برای نمونه رجوع کنید به کتاب الخمس، ص ۴۹، ۱۴۵، ۱۷۰، ۳۵۷، ۳۷۶؛ التنقیح فی شرح العروة الوثقی: کتاب الطهارة، تقریرات درس آیة اللّه خوئی، ج ۶، ص ۳۱۳</ref> و رجال‌شناسان شیعه<ref>برای نمونه نگاه کنید به خویی، معجم رجال الحدیث، ۱۴۱۳ق، ج۱۶، ص۵۱.</ref> بعد از او قرار گرفته است. | ||
اردبیلی در مقدمه،<ref>جامع الرواة، ج ۱، ص ۳۶</ref> هدف، روش و شیوه تدوین کتاب را بیان کرده است. | اردبیلی در مقدمه،<ref>جامع الرواة، ج ۱، ص ۳۶</ref> هدف، روش و شیوه تدوین کتاب را بیان کرده است. | ||