آقابزرگ تهرانی: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (←اجازه روایت) |
Khoshnoudi (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۴: | خط ۴: | ||
| توضیح تصویر = | | توضیح تصویر = | ||
| اندازه تصویر = | | اندازه تصویر = | ||
| سرشناسی = | | سرشناسی = [[فقیه]] و کتاب‌شناس [[شیعه]] | ||
| نام کامل = محمدمحسن | | نام کامل = محمدمحسن بن علی منزوی تهرانی | ||
| لقب =آقابزرگ تهرانی | | لقب =آقابزرگ تهرانی | ||
| نسب = | | نسب = | ||
| تاریخ تولد = | | تاریخ تولد = [[۱۱ ربیع‌الاول]] ۱۲۹۳ قمری | ||
| زادگاه = [[تهران]] | | زادگاه = [[تهران]] | ||
| تاریخ وفات = | | تاریخ وفات = [[۱۳ ذی‌الحجه]] ۱۳۸۹ق ([[۱ اسفند]] ۱۳۴۸ش | ||
| شهر وفات =نجف | | شهر وفات =نجف | ||
| تاریخ شهادت = | | تاریخ شهادت = | ||
| محل شهادت = | | محل شهادت = | ||
| محل دفن = | | محل دفن = | ||
| خویشاوندان سرشناس = شهید سید احمد دیباجی (داماد) | | خویشاوندان سرشناس = شهید سید احمد دیباجی (داماد) | ||
| استادان = [[محمدطه نجف]] • [[حسین خلیلی تهرانی]] • [[محمدکاظم خراسانی|آخوند خراسانی]] • [[سید محمدکاظم طباطبایی یزدی]] • [[فتح‌الله غروی اصفهانی|شیخ‌الشریعه اصفهانی]] و | | استادان = [[محمدطه نجف]] • [[حسین خلیلی تهرانی]] • [[محمدکاظم خراسانی|آخوند خراسانی]] • [[سید محمدکاظم طباطبایی یزدی]] • [[فتح‌الله غروی اصفهانی|شیخ‌الشریعه اصفهانی]] و … | ||
| شاگردان = | | شاگردان = | ||
| محل تحصیل = تهران • [[نجف]] • [[سامرا]] | | محل تحصیل = تهران • [[نجف]] • [[سامرا]] | ||
| اجازه روایت از = [[میرزا حسین نوری]] • [[سید عبدالعلی بن جعفر خوانساری]] • [[علی بن جعفر کاشف‌الغطاء]] و | | اجازه روایت از = [[میرزا حسین نوری]] • [[سید عبدالعلی بن جعفر خوانساری]] • [[علی بن جعفر کاشف‌الغطاء]] و … | ||
| اجازه اجتهاد از = | | اجازه اجتهاد از = | ||
| اجازه روایت به | | اجازه روایت به = [[سید حسین طباطبایی بروجردی]] • [[سید عبدالحسین شرف‌الدین]] • [[عبدالحسین امینی]] و … | ||
| اجازه اجتهاد به | | اجازه اجتهاد به = | ||
| تالیفات = [[الذریعة الی تصانیف الشیعة (کتاب)|الذریعة الی تصانیف الشیعه]] • [[طبقات اعلام الشیعة (کتاب)|طبقات اعلام الشیعه]] • [[مصفی المقال فی مصنفی علم الرجال (کتاب)|مصفی المقال فی مصنفی علم الرجال]] و | | تالیفات = [[الذریعة الی تصانیف الشیعة (کتاب)|الذریعة الی تصانیف الشیعه]] • [[طبقات اعلام الشیعة (کتاب)|طبقات اعلام الشیعه]] • [[مصفی المقال فی مصنفی علم الرجال (کتاب)|مصفی المقال فی مصنفی علم الرجال]] و … | ||
| سایر = دارای کتابخانه شخصی شامل ۵۰۰۰ جلد کتاب در موضوعات تاریخ، زیست‌نامه، فهرستهای عمومی، فهرستهای خصوصی، دایرة المعارفها | | سایر = دارای کتابخانه شخصی شامل ۵۰۰۰ جلد کتاب در موضوعات تاریخ، زیست‌نامه، فهرستهای عمومی، فهرستهای خصوصی، دایرة المعارفها و… | ||
| سیاسی = | | سیاسی = | ||
| اجتماعی = | | اجتماعی = | ||
| خط ۳۰: | خط ۳۰: | ||
| وبگاه رسمی = | | وبگاه رسمی = | ||
}} | }} | ||
'''محمدمحسن | '''محمدمحسن بن علی منزوی تهرانی''' معروف به'''آقابزرگ تهرانی''' ([[سال ۱۲۹۳ هجری قمری|۱۲۹۳]]-[[سال ۱۳۸۹ هجری قمری|۱۳۸۹ق]]) [[فقیه]] و کتاب‌شناس [[شیعه]] بود. از او آثار متعددی به جا مانده است که مهم‌ترین آنها دو کتاب دائره المعارفی ''[[الذریعة الی تصانیف الشیعة]]'' در معرفی کتاب‌ها و آثار شیعه و ''[[طبقات اعلام الشیعه]]'' در شرح احوال و آثار عالمان و رجال شیعه از قرن چهارم تا چهاردهم قمری است. | ||
== تولد و تبار == | == تولد و تبار == | ||
شیخ آقابزرگ در [[۱۱ ربیع‌الاول]] ۱۲۹۳ ق در [[تهران]] به دنیا آمد.<ref> | شیخ آقابزرگ در [[۱۱ ربیع‌الاول]] ۱۲۹۳ ق در [[تهران]] به دنیا آمد.<ref>آقابزرگ تهرانی، «زندگینامه خود نوشت آقا بزرگ»، ص۴۱</ref> اصالت وی از گیلان بود و پدرش از بازاریان خیر و اهل قلم و پدربزرگش از روحانیان تهران بودند. جدِّ بزرگش، حاج محسن، بازرگان بود و به یاری منوچهرخان معتمدالدوله گرجی، نخستین چاپخانه ایران را بنیاد نهاد.<ref>منزوی، «الذریعه و آقابزرگ تهرانی»، ص۱۱۶</ref> | ||
==تحصیلات در تهران== | == تحصیلات در تهران == | ||
آقا بزرگ از ۷ سالگی (۱۳۰۰ق) در محله خود «پامنار» به مکتب‌خانه رفت و دروس متداول آن زمان را فراگرفت و از ۱۰ سالگی در | آقا بزرگ از ۷ سالگی (۱۳۰۰ق) در محله خود «پامنار» به مکتب‌خانه رفت و دروس متداول آن زمان را فراگرفت و از ۱۰ سالگی در مدرسهٔ دانگی، تحصیلات مقدماتی حوزه را آغاز نمود. محل تحصیل بعدی او [[مدرسه علمیه مروی (تهران)]] بود که از سال ۱۳۰۹ علاوه بر مدرسه دانگی {{یادداشت |از مدارس پراعتبار عصر ناصری است. مؤسس این مدرسه سید جعفر لاریجانی است. محمدتقی فلسفی، خاطرات و مبارزات حجةالاسلام فلسفی، تهران ۱۳۷۶ ش.}} در کلاس‌های آنجا نیز شرکت می‌نمود.<ref>آقابزرگ تهرانی، «زندگینامه خود نوشت آقا بزرگ»، ص۴۱–۴۳</ref> آقا بزرگ در این دوران ادبیات عرب را نزد [[سید محمدعلی شاه عبدالعظیمی]]، [[شیخ محمدحسین خراسانی]] و [[شیخ محمدباقر معزالدوله]]، [[منطق]] را نزد میرزامحمد قمی، [[فقه]] و [[اصول]] را نزد [[سیدعبدالکریم لاهیجی]]، [[سیدمحمدتقی گرکانی]] و [[شیخ علی نوری ایلکایی]] آموخت و دروس [[ریاضیات]] و [[هیئت]] را نزد شیخ علی نوری و [[میرزا ابراهیم زنجانی]] فرا گرفت.<ref>آقابزرگ تهرانی، «زندگینامه خود نوشت آقا بزرگ»، ص۴۲–۴۴؛ منزوی، علی نقی، «الذریعه و آقا بزرگ تهرانی»، ص۱۱۶و۱۱۷</ref> همچنین به مطالعاتی در تاریخ ادبیات و [[رجال]] حدیث پرداخت.<ref>منزوی، «الذریعه و آقابزرگ تهرانی»، ص۱۱۷</ref> | ||
==تحصیلات نجف== | == تحصیلات نجف == | ||
آقا بزرگ در سال ۱۳۱۵ق به قصد ادامه تحصیل به [[نجف]] رفت و در این شهر نزد [[میرزا حسین نوری]]، [[محمدطه نجف]]، [[سید مرتضی کشمیری]]، [[میرزا حسین خلیلی]]، [[آخوند خراسانی|آخوند ملا محمّد کاظم خراسانی]]، [[سید احمد حائری تهرانی]] (مشهور به سید احمد کربلایی)، [[میرزا محمدعلی چهاردهی]]، [[سید محمد کاظم طباطبائی یزدی]]، [[شیخ الشریعة اصفهانی|شیخ | آقا بزرگ در سال ۱۳۱۵ق به قصد ادامه تحصیل به [[نجف]] رفت و در این شهر نزد [[میرزا حسین نوری]]، [[محمدطه نجف]]، [[سید مرتضی کشمیری]]، [[میرزا حسین خلیلی]]، [[آخوند خراسانی|آخوند ملا محمّد کاظم خراسانی]]، [[سید احمد حائری تهرانی]] (مشهور به سید احمد کربلایی)، [[میرزا محمدعلی چهاردهی]]، [[سید محمد کاظم طباطبائی یزدی]]، [[شیخ الشریعة اصفهانی|شیخ الشریعه اصفهانی]]، [[شیخ آقا رضا تبریزی]] و [[شیخ احمد شیرازی]]، معروف به «شانه ساز» به کسب دانش پرداخت.<ref>صحتی سردرودی، آقابزرگ تهرانی اقیانوس پژوهش، ۱۳۷۶ش، ص۳۷–۵۰.</ref> | ||
==اقامت در سامرا== | == اقامت در سامرا == | ||
آقابزرگ در سال ۱۳۲۹ق به [[سامرا]] رفت و در درس آیة الله [[محمدتقی شیرازی]] (م ۱۳۳۸ق) معروف به میرزای شیرازی دوم شرکت جست.<ref>آقابزرگ تهرانی، «زندگینامه خود نوشت آقا بزرگ»، ص۴۶</ref> همچنین از ۲۵ ذی القعده همین سال کار نگارش موسوعه کتابشناسی [[الذریعه]] را که به معرفی تصانیف شیعه می‌پردازد، آغاز نمود.<ref>آقابزرگ تهرانی، الذریعه، ۱۴۰۳ق، ج۱۰، ص۲۶</ref> او اواخر سال ۱۳۳۵ق به [[کاظمین]] نقل مکان نمود و دو سال در آنجا اقامت داشت و دوباره در سال ۱۳۳۷ق به سامراء بازگشت و این بار تا ۱۳۵۵ق در آنجا اقامت نمود.<ref>آقابزرگ تهرانی، «زندگینامه خود نوشت آقا بزرگ»، ص۴۶</ref> آقابزرگ در مدت اقامت در سامرا در این مدت هر سال دو یا سه بار به نجف اشرف و سایر شهرهای عراق مسافرت می‌نمود و کتاب‌های کتابخانه‌های عمومی و شخصی را دیده، بر الذریعه می‌افزود.<ref>آقابزرگ تهرانی، الذریعه، ۱۴۰۳ق، ج۱۰، ص۲۶</ref> | |||
==بازگشت به نجف== | == بازگشت به نجف == | ||
شیخ | شیخ آقابزرگ در سال ۱۳۵۵ق. به دنبال کشته شدن [[شیخ هادی تهرانی]] از دوستان نزدیک او به دست متعصبان ضد [[شیعه]] و ضد ایرانی [[سامرا]]، اقامت بیشتر در آنجا را به مصلحت ندیده، به نجف بازگشت.<ref>منزوی، «الذریعه و آقا بزرگ تهرانی»، ص۱۱۸</ref>او در آنجا با کمک مالی عمویش حاج حبیب الله محسنی تاجر، چاپخانه‌ای به نام «مطبعة السعاده» بر پا نمود تا کتاب خود را به چاپ برساند. ولی دولت پادشاهی [[عراق]] به عذر اینکه ایشان ایرانی هستند مانعشان گردید. و او ناچار شد چاپخانه را بفروشد و کتابش را برای چاپ به مطبعة الغری در نجف بسپارد. سه جلد از الذریعه در این مطبعه چاپ شد ولی شروع جنگ جهانی و گرانی وسایل طبع او را بر آن داشت که فرزندش [[علینقی منزوی|علینقی]] را برای چاپ بقیه مجلدات [[الذریعه]] به [[ایران]] بفرستد. به این صورت بقیه مجلدات الذریعه با پیگیری‌های علینقی منزوی و بعداً برادرش احمد در ایران به چاپ رسید.<ref>آقابزرگ تهرانی، الذریعه، ۱۴۰۳ق، ج۱۰، ص۲۷؛ منزوی، «الذریعه و آقا بزرگ تهرانی»، ص۱۱۸</ref> | ||
آقابزرگ برای تدوین و تکمیل این دایرةالمعارف به سفرهای طولانی نیز پرداخت. وی از بیشتر کتابخانه‌های عمومی [[عراق]] و [[ایران]] و [[سوریه]] و [[فلسطین]] و [[مصر]] و [[حجاز]] و بسیاری از کتابخانه‌های خصوصی در این کشورها دیدن کرد و به بررسی کتب آنها پرداخت. وی در ۶۲ کتابخانه شخصاً کاوش کرد و فهرستهای بسیاری از کتابخانه‌های دیگر را نیز مورد مطالعه قرار داد.<ref>موسوی بجنوردی، «آقا بزرگ تهرانی»، ص۴۵۵</ref> | آقابزرگ برای تدوین و تکمیل این دایرةالمعارف به سفرهای طولانی نیز پرداخت. وی از بیشتر کتابخانه‌های عمومی [[عراق]] و [[ایران]] و [[سوریه]] و [[فلسطین]] و [[مصر]] و [[حجاز]] و بسیاری از کتابخانه‌های خصوصی در این کشورها دیدن کرد و به بررسی کتب آنها پرداخت. وی در ۶۲ کتابخانه شخصاً کاوش کرد و فهرستهای بسیاری از کتابخانه‌های دیگر را نیز مورد مطالعه قرار داد.<ref>موسوی بجنوردی، «آقا بزرگ تهرانی»، ص۴۵۵</ref> | ||
==اجازه روایت== | == اجازه روایت == | ||
آقابزرگ از بسیاری از محدثین مذاهب گوناگون [[اجازه نقل حدیث]] یافته است: | آقابزرگ از بسیاری از محدثین مذاهب گوناگون [[اجازه نقل حدیث]] یافته است: | ||
{{ستون-شروع|۳}} | {{ستون-شروع|۳}} | ||
*[[محدث نوری|میرزاحسین نوری]] | * [[محدث نوری|میرزاحسین نوری]] | ||
*[[سید محمدعلی شاه | * [[سید محمدعلی شاه عبدالعظیمی]] | ||
*[[ | * [[شیخ علی خاقانی]] | ||
*[[شیخ | * [[شیخ محمد صالح آل طعان بحرانی]] | ||
*[[ | * [[شیخ موسی کرمانشاهی]] | ||
*[[سید ابوتراب خوانساری]] | * [[سید ابوتراب خوانساری]] | ||
*[[علی کاشف الغطاء| | * [[علی کاشف الغطاء|شیخ علی کاشف الغطاء]] | ||
*[[سید حسن صدر]] | * [[سید حسن صدر]] | ||
* [[شیخ محمدعلی ازهری مالکی]] (رئیس مدرسان [[مسجدالحرام]]) | |||
*[[شیخ | * [[شیخ عبدالوهاب شافعی]] ([[امام جماعت]] مسجدالحرام) | ||
*[[شیخ | * [[شیخ ابراهیم بن احمدالاحمدی]] (از فقهای مدینه) | ||
*[[شیخ | * [[شیخ عبدالقادر طرابلسی]] (مدرس حرم شریف) | ||
*[[شیخ | * [[شیخ عبدالرحمن علیش حنفی]] (مدرس [[الازهر]]) | ||
*[[شیخ | |||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||
برخی بزرگانی که از آقابزرگ طهرانی [[اجازه روایت]] دارند، عبارتند از: | برخی بزرگانی که از آقابزرگ طهرانی [[اجازه روایت]] دارند، عبارتند از: | ||
{{ستون-شروع|۳}} | {{ستون-شروع|۳}} | ||
*[[آقا حسین بروجردی|حاج‌آقا حسین بروجردی]] | * [[آقا حسین بروجردی|حاج‌آقا حسین بروجردی]] | ||
*[[سید عبدالحسین شرف الدین عاملی]] | * [[سید عبدالحسین شرف الدین عاملی]] | ||
*[[علامه امینی|شیخ | * [[علامه امینی|شیخ عبدالحسین امینی]] | ||
*[[سید عبدالهادی شیرازی]] | * [[سید عبدالهادی شیرازی]] | ||
*[[ | * [[شیخ محمد رضا آل یاسین]] | ||
*[[محمد حسن مظفر| | * [[محمد حسن مظفر|شیخ محمد حسن مظفر]] | ||
*[[سید هبه‌الدین شهرستانی]] | * [[سید هبه‌الدین شهرستانی]] | ||
*[[میرزا محمد علی اردوباری]] | * [[میرزا محمد علی اردوباری]] | ||
*[[کاظم مدیرشانه‌چی]] <ref>بهاردوست، زندگینامه و کتابشناسی توصیفی استاد کاظم مدیر شانه‌چی، ۱۳۷۹ش</ref> | * [[کاظم مدیرشانه‌چی]]<ref>بهاردوست، زندگینامه و کتابشناسی توصیفی استاد کاظم مدیر شانه‌چی، ۱۳۷۹ش</ref> | ||
*[[سید محمدحسین طباطبائی]] | * [[سید محمدحسین طباطبائی]] | ||
*[[سید محمدحسین حسینی تهرانی]] <ref>آیت نور، ج ۱، ص ۱۷۰ http://www.maarefislam.com/fa/doreholomvamaarefislam/bookscontent/ayatenoor/ayatenoorfasl4-1.htm </ref> | * [[سید محمدحسین حسینی تهرانی]]<ref>آیت نور، ج ۱، ص ۱۷۰ http://www.maarefislam.com/fa/doreholomvamaarefislam/bookscontent/ayatenoor/ayatenoorfasl4-1.htm</ref> | ||
* [[سید محمدصادق بحرالعلوم]] | |||
*[[سید | * [[سید شهاب‌الدین مرعشی نجفی]]<ref>موسوی بجنوردی، «آقا بزرگ تهرانی»، ص۴۵۶</ref> | ||
*[[سید شهاب‌الدین مرعشی نجفی]]<ref>موسوی بجنوردی، «آقا بزرگ تهرانی»، ص۴۵۶</ref> | |||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||
==آثار== | == آثار == | ||
آقا بزرگ متخصص شرح حال نگاری و کتابشناسی و فهرست نویسی بود. ولی دامنه تالیفاتش موضوعات دیگری چون تاریخ؛ کلام؛ اخلاق؛ فقه؛ ریاضی | آقا بزرگ متخصص شرح حال نگاری و کتابشناسی و فهرست نویسی بود. ولی دامنه تالیفاتش موضوعات دیگری چون تاریخ؛ کلام؛ اخلاق؛ فقه؛ ریاضی و… را نیز دربردارد. مهم‌ترین آثار او از این قرار است: | ||
*[[الذریعة الی تصانیف الشیعة]]، شامل ۲۶ جلد که جزء نهم آن در ۴ مجلد است، و میان سال‌های | * [[الذریعة الی تصانیف الشیعة]]، شامل ۲۶ جلد که جزء نهم آن در ۴ مجلد است، و میان سال‌های ۱۳۵۷–۱۳۹۷ق/۱۹۳۸–۱۹۷۷م در نجف و بیروت به چاپ رسیده است. | ||
*[[طبقات اعلام الشیعة (کتاب)| | * [[طبقات اعلام الشیعة (کتاب)|طبقات اعلام الشیعه]]، شامل: | ||
[[File:آقا بزرگ طهرانی.jpg|300px|left|بندانگشتی|تصویر آقا بزرگ در کتاب [[طبقات اعلام الشیعه]]]] | [[File:آقا بزرگ طهرانی.jpg|300px|left|بندانگشتی|تصویر آقا بزرگ در کتاب [[طبقات اعلام الشیعه]]]] | ||
{{ستون-شروع}} | {{ستون-شروع}} | ||
# | # نوابغ الرواة فی رابعة المآت، بیروت، دار الکتاب العربی، ۱۳۹۱ق/۱۹۷۱م | ||
#الثقاة و العیون فی سادس القرون، بیروت، دارالکتاب العربی، ۱۳۹۲ق/۱۹۷۲م | # الثقاة و العیون فی سادس القرون، بیروت، دارالکتاب العربی، ۱۳۹۲ق/۱۹۷۲م | ||
#الضیاء اللامع فی عباقرة | # الضیاء اللامع فی عباقرة القرن التاسع، دانشگاه تهران، ۱۳۶۲ش | ||
#احیاء الداثر فی مآثر | # احیاء الداثر فی مآثر اهل القرن العاشر، دانشگاه تهران | ||
#روضة النضره فی تراجم علماء المائة | # روضة النضره فی تراجم علماء المائة الحادیة عشره | ||
# | # الکواکب المنتشره فی القرن الثانی بعد العشره، (خطی) | ||
#الکرام | # الکرام البرره فی القرن الثالث بعد العشره، نجف، ۱۳۷۳–۱۳۷۷ق/۱۹۵۴–۱۹۵۸م | ||
#نقباء البشر فی القرن الرابع عشر، نجف، ۱۳۷۳ق | # نقباء البشر فی القرن الرابع عشر، نجف، ۱۳۷۳ق | ||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||
*[[مصفی المقال فی مصنفی علم الرجال]]، تهران، [[سال ۱۳۳۷ هجری شمسی|۱۳۳۷ش]] | * [[مصفی المقال فی مصنفی علم الرجال]]، تهران، [[سال ۱۳۳۷ هجری شمسی|۱۳۳۷ش]] | ||
*[[المشیخه]]، نجف، ۱۳۵۶ق/۱۹۳۸م | * [[المشیخه]]، نجف، ۱۳۵۶ق/۱۹۳۸م | ||
*[[هدیه الرازی الی المجدد الشیرازی]]، کربلا، ۱۳۸۳ق/۱۹۶۳م | * [[هدیه الرازی الی المجدد الشیرازی]]، کربلا، ۱۳۸۳ق/۱۹۶۳م | ||
*[[النقد اللطیف فی نفی التحریف عن القرآن الشریف]] (خطی) | * [[النقد اللطیف فی نفی التحریف عن القرآن الشریف]] (خطی) | ||
*[[توضیح الرشاد فی تاریخ حصر الاجتهاد]]، قم، ۱۴۰۱ق/۱۹۸۱م | * [[توضیح الرشاد فی تاریخ حصر الاجتهاد]]، قم، ۱۴۰۱ق/۱۹۸۱م | ||
*[[تفنید قول العوام بقدم الکلام]] (خطی) | * [[تفنید قول العوام بقدم الکلام]] (خطی) | ||
*[[ذیل المشیخه]]، نجف، ۱۳۵۵ق/۱۹۳۷م | * [[ذیل المشیخه]]، نجف، ۱۳۵۵ق/۱۹۳۷م | ||
*[[ضیاء المفازات فی طریق مشایخ | * [[ضیاء المفازات فی طریق مشایخ الاجازات]]، (خطی) | ||
*[[اجازات الطوسی]]، نجف، ۱۳۷۶ق/۱۹۵۶م، (همچنین در مقدمه | * [[اجازات الطوسی]]، نجف، ۱۳۷۶ق/۱۹۵۶م، (همچنین در مقدمه تفسیرالتبیان چاپ شده است: بیروت، داراحیاء التراث العربی) | ||
*[[مستدرک | * [[مستدرک کشف الظنون]]، یا ذیل کشف الظنون، تهران، مکتبةالاسلامیه و جعفری تبریزی ۱۳۸۷ق/۱۹۶۷م<ref>موسوی بجنوردی، «آقا بزرگ تهرانی»، ص۴۵۶</ref> | ||
== کتابخانه == | == کتابخانه == | ||
آقابزرگ تهرانی، کتابخانه‌ای جامع داشت که دارای بیش از ۵۰۰۰ جلد کتاب، در تاریخ، زیست‌نامه، فهرستهای عمومی، فهرستهای خصوصی، دایرة المعارفها | آقابزرگ تهرانی، کتابخانه‌ای جامع داشت که دارای بیش از ۵۰۰۰ جلد کتاب، در تاریخ، زیست‌نامه، فهرستهای عمومی، فهرستهای خصوصی، دایرة المعارفها و… بود. در طول حیات وی، طلاب و اهل مطالعه و تحیق از این کتابخانه بهره می‌بردند. خود شیخ با کهولت سن و اشتغال بسیار و ضعف پیری مراجعان را راهنمایی و به آنان کمک می‌کرد. این کتابخانه را وی به سال ۱۳۵۴ق. تأسیس کرده بود. برای اینکه کتابخانه از پراکندگی و تلف شدن مصون ماند، آقابزرگ در سال ۱۳۷۵ق. آ ن را [[وقف]] کرد. سپس در سال ۱۳۸۰ق. در وقف‌نامه تجدید نظر کرد، و در وقف‌نامه‌ای که به خط خود وی نوشته شده است قید کرد که اگر برای متولیان و متصدیان، امکان نگهداشت آن منتفی شد، کتابخانه را منتقل کنند و به [[کتابخانه امیرالمؤمنین]] واگذارند.<ref>حکیمی، حماسه غدیر، ص۳۱۵و۳۱۶.</ref> | ||
[[پرونده:مقبره آقا بزرگ تهرانی.jpg|بندانگشتی|مقبره آقا بزرگ تهرانی]] | [[پرونده:مقبره آقا بزرگ تهرانی.jpg|بندانگشتی|مقبره آقا بزرگ تهرانی]] | ||
== وفات == | == وفات == | ||
شیخ آقا بزرگ پس از یک بیماری طولانی، [[۱۳ ذی‌الحجه]] ۱۳۸۹ق برابر با [[۱ اسفند]] ۱۳۴۸ش، در ۹۶ سالگی <ref>حائری، علی، روزشمار قمری، ۱۳۸۱ش، وقایع ۱۳ ذی‌الحجه.</ref> در [[نجف]] درگذشت و بر طبق [[وصیت|وصیتش]]، در کتابخانه خود که آن را برای استفاده علما و طلاب وقف کرده بود، به خاک سپرده شد.<ref>موسوی بجنوردی، «آقا بزرگ تهرانی»، ص۴۵۶</ref> | شیخ آقا بزرگ پس از یک بیماری طولانی، [[۱۳ ذی‌الحجه]] ۱۳۸۹ق برابر با [[۱ اسفند]] ۱۳۴۸ش، در ۹۶ سالگی<ref>حائری، علی، روزشمار قمری، ۱۳۸۱ش، وقایع ۱۳ ذی‌الحجه.</ref> در [[نجف]] درگذشت و بر طبق [[وصیت|وصیتش]]، در کتابخانه خود که آن را برای استفاده علما و طلاب وقف کرده بود، به خاک سپرده شد.<ref>موسوی بجنوردی، «آقا بزرگ تهرانی»، ص۴۵۶</ref> | ||
==بازماندگان== | == بازماندگان == | ||
آقابزرگ دو بار [[ازدواج]] کرد و دارای ۵ پسر و ۴ دختر شد.<ref>موسوی بجنوردی، «آقا بزرگ تهرانی»، ص۴۵۶</ref> [[علینقی منزوی]] و [[احمد منزوی]] از فرزندان اویند که در | آقابزرگ دو بار [[ازدواج]] کرد و دارای ۵ پسر و ۴ دختر شد.<ref>موسوی بجنوردی، «آقا بزرگ تهرانی»، ص۴۵۶</ref> [[علینقی منزوی]] و [[احمد منزوی]] از فرزندان اویند که در تألیف و نشر کتاب [[الذریعة الی تصانیف الشیعة (کتاب)|الذریعه]] به او کمک کردند.<ref>آقابزرگ تهرانی، الذریعه، ۱۴۰۳ق، ج۱۰، ص۲۷</ref> | ||
داماد شیخ آقابزرگ، حجت الاسلام سید احمد دیباجی {{یادداشت|سید احمد دیباجی | داماد شیخ آقابزرگ، حجت الاسلام سید احمد دیباجی {{یادداشت|سید احمد دیباجی ۱۳۱۱–۱۳۵۸ش. ترور در تهران در مسجد محسنی خیابان جردن همراه دو فرزند و۴ نفر دیگر}} اولین شهید روحانی پس از انقلاب بود که در برخی کارهای علمی یار و همکار ابوالزوجه خود بود.<ref>علی ربانی خلخالی؛ شهدای روحانیت شیعه در یکصد ساله اخیر؛ ج۱؛ ص و نیز بنگرید به: https://www.imna.ir/news/187224</ref> | ||
== پانویس== | == پانویس == | ||
{{پانویس۲}} | {{پانویس۲}} | ||
== منابع== | |||
== منابع == | |||
{{منابع}} | {{منابع}} | ||
* آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، «زندگینامه خود نوشت آقا بزرگ»، کتاب ماه | * آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، «زندگینامه خود نوشت آقا بزرگ»، کتاب ماه کلیات، ش ۶۹، ۱۳۸۲ش. | ||
* آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعة إلی تصانیف الشیعة، | * آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعة إلی تصانیف الشیعة، بیروت، دار الأضواء، ۱۴۰۳ق. | ||
* حکیمی، محمدرضا، حماسه غدیر، قم: دلیل ما، ۱۳۸۹ش. | * حکیمی، محمدرضا، حماسه غدیر، قم: دلیل ما، ۱۳۸۹ش. | ||
* صحتی سردرودی، محمد، آقابزرگ تهرانی اقیانوس پژوهش، قم، دفتر تبلیغات اسلامی، ۱۳۷۶ش. | * صحتی سردرودی، محمد، آقابزرگ تهرانی اقیانوس پژوهش، قم، دفتر تبلیغات اسلامی، ۱۳۷۶ش. | ||
| خط ۱۳۵: | خط ۱۳۴: | ||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||
==پیوند به بیرون== | == پیوند به بیرون == | ||
* منبع مقاله : [https://www.cgie.org.ir/fa/article/259399/ | * منبع مقاله : [https://www.cgie.org.ir/fa/article/259399/آقابزرگ-تهرانی دائرة المعارف بزرگ اسلامی] | ||
{{ | {{فقیهان شیعه (قرن ۱۴ قمری)}} | ||
{{تراجم نگاران شیعه}} | {{تراجم نگاران شیعه}} | ||
{{کتاب‌شناسان شیعه}} | {{کتاب‌شناسان شیعه}} | ||
<onlyinclude>{{درجه‌بندی | <onlyinclude>{{درجه‌بندی | ||
| خط ۱۵۸: | خط ۱۵۶: | ||
| تاریخ خوبیدگی =<!--{{subst:#time:xij xiF xiY}}--> | | تاریخ خوبیدگی =<!--{{subst:#time:xij xiF xiY}}--> | ||
| تاریخ برتر شدن =<!--{{subst:#time:xij xiF xiY}}--> | | تاریخ برتر شدن =<!--{{subst:#time:xij xiF xiY}}--> | ||
| توضیحات = | | توضیحات = | ||
}}</onlyinclude> | }}</onlyinclude> | ||