سوره حجر: تفاوت میان نسخه‌ها

[[ تفسیر قرآن|مفسران]] منظور از جمله «وَاخْفِضْ جَنَاحَکَ لِلْمُؤْمِنِینَ» را تواضع و نرم‌خویی دانسته‌اند همان‌گونه که مرغ برای در آغوش گرفتن جوجه‌هایش پر و بال خود را باز می‌کند.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۶، ص۵۳۱؛ آلوسی، روح المعانی، ۱۴۱۵ق، ج۷، ص۳۲۳.</ref> [[ سید محمدحسین طباطبائی |علامه طباطبایی]] معتقد است خفض جناج به معنای [[صبر]]، خویشتن‌داری و سازگاری با [[ایمان|مؤمنان]] است و کنایه از این است که همه همّّ و غمّ خود را مصروف و منحصر در معاشرت و تربیت مسلمانان نموده و از ایشان جدا نگردد.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۰ق، ج۱۲، ص۱۹۲–۱۹۳.</ref>امر به خفض جناح (تواضع) در قرآن سه مرتبه آمده‌است که دو مرتبه اش مربوط به پیامبر نسبت به مؤمنان در دو آیه است، سوره حجر آیه۸۸ و سوره شعرا آیه ۲۱۵ ویک مرتبه اش در ارتباط با فرزند در برابر پدر و مادر است. [[سوره اسراء]] آیه ۲۴(وَاخْفِضْ لَهُمَا جَنَاحَ الذُّلِّ مِنَ الرَّحْمَةِ)

[[عبدالله جوادی آملی| آیت الله جوادی آملی]] مفسر و فیلسوف در تفسیر و تفاوت این دو نوع خفض جناح می‌گوید: «خفض جناح» در قرآن کریم سه بار تکرار شده: یک مورد دربارهٔ فرزندان نسبت به پدر و مادر است، و دو مورد دربارهٔ [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله| پیغمبر (صلی الله علیه و آله و سلم)]] نسبت به مؤمنین. با این تفاوت که یکی ''خفض جناح ترحّم'' است ودیگری ''خفض جناح احترام''. خفض جناح ترحّم مخصوص پیغمبر نسبت به مؤمنین است که نسبت به مؤمنین قرآن به او دستور داده ﴿وَ اخْفِضْ جَناحَکَ لِمَنِ اتَّبَعَکَ مِنَ الْمُؤْمِنینَ سوره شعرا آیه ۲۱۵)؛ واو که توانسته با عنایات الهی تا معراج پرواز کند باید مؤمنان را برای تأمین سه هدف زیر بال خود بگیرد '''اول''' این که مؤمنان پَر در بیاورند، '''دوم''' اینکه پرواز کردن را یاد بگیرند، '''سوم''' اینکه یاد بگیرند به کدام سمت پرواز کنند؛ مثل کبوتری که فرزندانش را با این سه کار تعلیم می‌دهد: این فرزندان را در زیر پَر می‌گیرد تا این که آنها '''۱-''' پَر در بیاورند '''۲-''' پرواز کردن را یاد بگیرند '''۳-'''یاد بگیرند کجاها بروند و کدام طرف حرکت کنند و پَر بکشند. ولی خفض جناحی که فرزند نسبت به پدر و مادر دارد، ذلیلانه و ذلولانه و نرم‌رفتاری است چنانچه در آیات ۲۳و۲۴سوره اسراء است ﴿إِمَّا یَبْلُغَنَّ عِنْدَکَ الْکِبَرَ أَحَدُهُما أَوْ کِلاهُما فَلا تَقُلْ لَهُما أُفٍّ … وَ اخْفِضْ لَهُما جَناحَ الذُّلِّ مِنَ الرَّحْمَةِ ﴾ دربارهٔ پیغمبر (صلی الله علیه و آله و سلم) «ذُلّ» نیست چون احترام غیر از مذلّت است.<ref>http://javadi.esra.ir/-/تفسیر-سوره-عبس-جلسه-2-1398-09-10</ref>