پرش به محتوا

ملاعلی معصومی همدانی: تفاوت میان نسخه‌ها

تمیز کاری
جز (جایگزینی متن - '==پانویس==↵{{پانویس۲}}' به '== پانویس == {{پانوشت}} == یادداشت == {{یادداشت‌ها}}')
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
(تمیز کاری)
خط ۲۱: خط ۲۱:
| اجازه روایت به    =
| اجازه روایت به    =
| اجازه اجتهاد به  =
| اجازه اجتهاد به  =
| تالیفات          =رساله در اجتهاد و تقلید، [[قاعده لاضرر و لاضرار]]، پژوهشی در علم رجال، تقریرات فقه و اصول آیت‌الله حائری یزدی، مجموعه اشعار.
| تالیفات          =رساله در اجتهاد و تقلید، [[قاعده لاضرر و لاضرار]]، پژوهشی در [[علم رجال]]، تقریرات فقه و اصول آیت‌الله حائری یزدی، مجموعه اشعار.
| سایر              =سرپرستی حوزه علمیه همدان
| سایر              =سرپرستی حوزه علمیه همدان
| سیاسی            =ارتباط با  [[امام خمینی]] • فعالیت در برابر [[حکومت پهلوی]]
| سیاسی            =ارتباط با  [[امام خمینی]] • فعالیت در برابر [[حکومت پهلوی]]
خط ۳۲: خط ۳۲:
بازسازی [[مدرسه آخوند همدان]]، انتشار [[نشریه پیک اسلام]] و تأسیس [[کتابخانه عمومی غرب]] از جمله اقدامات فرهنگی و اجتماعی ملاعلی بود.
بازسازی [[مدرسه آخوند همدان]]، انتشار [[نشریه پیک اسلام]] و تأسیس [[کتابخانه عمومی غرب]] از جمله اقدامات فرهنگی و اجتماعی ملاعلی بود.


ملاعلی تألیفات متعددی داشت که برخی از آنها عبارتند از:‌ رساله در اجتهاد و تقلید،‌ [[قاعده لاضرر و لاضرار]]، پژوهشی در علم رجال و اسرار الصلوة.
ملاعلی تألیفات متعددی داشت که برخی از آنها عبارتند از:‌ رساله در اجتهاد و تقلید،‌ [[قاعده لاضرر و لاضرار]]، پژوهشی در [[علم رجال]] و اسرار الصلوة.
==زندگینامه==
==زندگینامه==
علی بن ابراهیم معصومی معروف به آخوند ملاعلی همدانی در [[۱۲ ربیع‌الاول]] سال ۱۳۱۲ق (۱۲۷۴ش) در روستای «وَفْس»، از توابع شهرستان رَزَن-[[همدان]]، به دنیا آمد.<ref>عقیقی بخشایشی، فقهای نامدار شیعه، ۱۳۷۲ش، ص۳۳۳؛ پاک‌نیا، «ملاعلی معصومی همدانی»، ص۵۰۴؛ ذکاوتی قراگزلو و دیگران،‌ «نجوم امت: حضرت آیت الله العظمی آخوند ملاعلی همدانی»، ص۵۷.</ref> پدر او ابراهیم،‌ که کشاورزی ساده و با ایمان بود، ملاعلی را برای تحصیل علوم شرعی و تربیت اسلامی نزد آخوند ملا محمدتقی ثابتی برد.<ref>عقیقی بخشایشی، فقهای نامدار شیعه، ۱۳۷۲ش، ص۳۳۳؛‌ پاک‌نیا، «ملاعلی معصومی همدانی»، ص۵۰۴.</ref>
علی بن ابراهیم معصومی معروف به آخوند ملاعلی همدانی در [[۱۲ ربیع‌الاول]] سال ۱۳۱۲ق (۱۲۷۴ش) در روستای «وَفْس»، از توابع شهرستان رَزَن-[[همدان]]، به دنیا آمد.<ref>عقیقی بخشایشی، فقهای نامدار شیعه، ۱۳۷۲ش، ص۳۳۳؛ پاک‌نیا، «ملاعلی معصومی همدانی»، ص۵۰۴؛ ذکاوتی قراگزلو و دیگران،‌ «نجوم امت: حضرت آیت الله العظمی آخوند ملاعلی همدانی»، ص۵۷.</ref> پدر او ابراهیم،‌ که کشاورزی ساده و با ایمان بود، ملاعلی را برای تحصیل علوم شرعی و تربیت اسلامی نزد آخوند ملا محمدتقی ثابتی برد.<ref>عقیقی بخشایشی، فقهای نامدار شیعه، ۱۳۷۲ش، ص۳۳۳؛‌ پاک‌نیا، «ملاعلی معصومی همدانی»، ص۵۰۴.</ref>
خط ۴۰: خط ۴۰:
ملاعلی با ورود [[شیخ عبدالکریم حائری یزدی]] به [[قم]] در سال ۱۳۴۰ق، برای ادامه تحصیل نزد آن استاد وارد [[قم]] شد و ده سال نزد او به شاگردی پرداخت و به مرحله [[اجتهاد]] نائل شد.<ref>عقیقی بخشایشی، فقهای نامدار شیعه، ۱۳۷۲ش، ص۳۳۴؛ پاک‌نیا، «ملاعلی معصومی همدانی»، ص۵۰۴.</ref> او سپس به تدریس دروس [[حوزه علمیه|حوزه]] مانند [[شرح لمعه]]، [[مکاسب]] و [[کفایه]] پرداخت.<ref>ذکاوتی قراگزلو و دیگران،‌ «نجوم امت:حضرت آیت الله العظمی آخوند ملاعلی همدانی»، ص۵۸.</ref>
ملاعلی با ورود [[شیخ عبدالکریم حائری یزدی]] به [[قم]] در سال ۱۳۴۰ق، برای ادامه تحصیل نزد آن استاد وارد [[قم]] شد و ده سال نزد او به شاگردی پرداخت و به مرحله [[اجتهاد]] نائل شد.<ref>عقیقی بخشایشی، فقهای نامدار شیعه، ۱۳۷۲ش، ص۳۳۴؛ پاک‌نیا، «ملاعلی معصومی همدانی»، ص۵۰۴.</ref> او سپس به تدریس دروس [[حوزه علمیه|حوزه]] مانند [[شرح لمعه]]، [[مکاسب]] و [[کفایه]] پرداخت.<ref>ذکاوتی قراگزلو و دیگران،‌ «نجوم امت:حضرت آیت الله العظمی آخوند ملاعلی همدانی»، ص۵۸.</ref>


در سال ۱۳۵۰ق با درخواست مردم همدان و پیشنهاد استادش شیخ عبدالکریم حائری، برای سرپرستی حوزه علمیه همدان به همدان بازگشت.<ref>عقیقی بخشایشی، فقهای نامدار شیعه، ۱۳۷۲ش، ص۳۳۵؛ ذکاوتی قراگزلو و دیگران،‌ «نجوم امت: حضرت آیت الله العظمی آخوند ملاعلی همدانی»، ص۵۸.</ref>
در سال ۱۳۵۰ق با درخواست مردم همدان و پیشنهاد استادش [[عبدالکریم حائری یزدی]]، برای سرپرستی حوزه علمیه همدان به همدان بازگشت.<ref>عقیقی بخشایشی، فقهای نامدار شیعه، ۱۳۷۲ش، ص۳۳۵؛ ذکاوتی قراگزلو و دیگران،‌ «نجوم امت: حضرت آیت الله العظمی آخوند ملاعلی همدانی»، ص۵۸.</ref>


ملاعلی صاحب سه پسر با نام‌های حسن، محمد و حسین و چند دختر بود.<ref>عقیقی بخشایشی، فقهای نامدار شیعه، ۱۳۷۲ش، ص۳۶۲و۳۶۳؛ پاک‌نیا، «ملاعلی معصومی همدانی»، ص۵۱۵.</ref> حسن معصومی در پیکار با رژیم شاه در سال ۱۳۵۳ش به [[شهادت]] رسید.<ref>عقیقی بخشایشی، فقهای نامدار شیعه، ۱۳۷۲ش، ص۳۶۲و۳۶۳؛ پاک‌نیا، «ملاعلی معصومی همدانی»، ص۵۱۵.</ref> حسین معصومی نیز فارغ التحصیل تاریخ علم و عضو هیئت علمی دانشگاه صنعتی شریف، عضو پیوسته فرهنگستان زبان و ادب فارسی و از ویراستاران ارشد مرکز [[دایره المعارف بزرگ اسلامی]] است.<ref>[https://www.hamshahrionline.ir/news/240284 «زندگینامه حسین معصومی همدانی»]<، سایت همشهری آنلاین.</ref>
ملاعلی صاحب سه پسر با نام‌های حسن، محمد و حسین و چند دختر بود.<ref>عقیقی بخشایشی، فقهای نامدار شیعه، ۱۳۷۲ش، ص۳۶۲و۳۶۳؛ پاک‌نیا، «ملاعلی معصومی همدانی»، ص۵۱۵.</ref> حسن معصومی در پیکار با رژیم شاه در [[سال ۱۳۵۳ هجری شمسی|سال ۱۳۵۳ش]] به [[شهادت]] رسید.<ref>عقیقی بخشایشی، فقهای نامدار شیعه، ۱۳۷۲ش، ص۳۶۲و۳۶۳؛ پاک‌نیا، «ملاعلی معصومی همدانی»، ص۵۱۵.</ref> حسین معصومی نیز فارغ التحصیل تاریخ علم و عضو هیئت علمی دانشگاه صنعتی شریف، عضو پیوسته فرهنگستان زبان و ادب فارسی و از ویراستاران ارشد مرکز [[دایره المعارف بزرگ اسلامی]] است.<ref>[https://www.hamshahrionline.ir/news/240284 «زندگینامه حسین معصومی همدانی»]<، سایت همشهری آنلاین.</ref>
===ارتباط با امام خمینی و انقلاب اسلامی ایران===
===ارتباط با امام خمینی و انقلاب اسلامی ایران===
آخوند ملاعلی علاقه خاص و ارتباط نزدیکی با [[امام خمینی]] داشت و همواره او را تأیید می‌کرد.<ref>پاک‌نیا، «ملاعلی معصومی همدانی»، ص۵۱۳.</ref> او در تجلیل از امام گفته بود: «حاج آقا روح الله صفحه‌ای در تاریخ به نام خود گشود».<ref>پاک‌نیا، «ملاعلی معصومی همدانی»، ص۵۱۳.</ref> در جریان دستگیری امام خمینی در [[قیام ۱۵ خرداد]] [[سال ۱۳۴۲ شمسی|۱۳۴۲ ش]]، ملاعلی از جمله علمایی بود که برای آزادی امام به [[تهران]] سفر کردند.<ref>پاک‌نیا، «ملا علی معصومی همدانی»، ص۵۱۳.</ref>
آخوند ملاعلی علاقه خاص و ارتباط نزدیکی با [[امام خمینی]] داشت و همواره او را تأیید می‌کرد.<ref>پاک‌نیا، «ملاعلی معصومی همدانی»، ص۵۱۳.</ref> او در تجلیل از امام گفته بود: «حاج آقا روح الله صفحه‌ای در تاریخ به نام خود گشود».<ref>پاک‌نیا، «ملاعلی معصومی همدانی»، ص۵۱۳.</ref> در جریان دستگیری امام خمینی در [[قیام ۱۵ خرداد]] [[سال ۱۳۴۲ شمسی|۱۳۴۲ ش]]، ملاعلی از جمله علمایی بود که برای آزادی امام به [[تهران]] سفر کردند.<ref>پاک‌نیا، «ملا علی معصومی همدانی»، ص۵۱۳.</ref>


===درگذشت===
===درگذشت===
آخوند ملاعلی در [[۳۱ تیر]] ۱۳۵۷ش ([[۱۶ شعبان]] ۱۳۹۸ق) بر اثر بیماری از دنیا رفت.<ref>عقیقی بخشایشی، فقهای نامدار شیعه، ۱۳۷۲ش، ص۳۶۳؛ ذکاوتی قراگزلو و دیگران،‌ «نجوم امت:حضرت آیت الله العظمی آخوند ملاعلی همدانی»، ص۶۹.</ref> پیکر او پس از [[تشییع]]، در قبرستان باغ بهشت همدان به خاک سپرده شد.<ref>پاک‌نیا، «ملاعلی معصومی همدانی»، ص۵۱۵.</ref>
آخوند ملاعلی در [[۳۱ تیر]] سال [[سال ۱۳۵۷ هجری شمسی|۱۳۵۷ش]] ([[۱۶ شعبان]] ۱۳۹۸ق) بر اثر بیماری از دنیا رفت.<ref>عقیقی بخشایشی، فقهای نامدار شیعه، ۱۳۷۲ش، ص۳۶۳؛ ذکاوتی قراگزلو و دیگران،‌ «نجوم امت:حضرت آیت الله العظمی آخوند ملاعلی همدانی»، ص۶۹.</ref> پیکر او پس از [[تشییع]]، در قبرستان باغ بهشت همدان به خاک سپرده شد.<ref>پاک‌نیا، «ملاعلی معصومی همدانی»، ص۵۱۵.</ref>
[[پرونده:تشییع جنازه ملاعلی معصومی همدانی در همدان.jpg|بندانگشتی|250px|[[تشییع جنازه]] آخوند ملاعلی همدانی در همدان.]]
[[پرونده:تشییع جنازه ملاعلی معصومی همدانی در همدان.jpg|بندانگشتی|250px|[[تشییع جنازه]] آخوند ملاعلی همدانی در همدان.]]
گفته شده که آیات عظام [[سید محمدرضا گلپایگانی|گلپایگانی]]، خوانساری و شاهرودی و گروهی از مردم و دانشجویان شهرهای مختلفی چون [[قم]]، تبریز،‌ [[مشهد]] و [[شیراز]] در تشییع جنازه ملاعلی حضور داشتند.<ref>مؤمن،‌ «آخوند ملاعلی معصومی همدانی»، ص۲۹.</ref> بنابر گزارش‌ها، پس از درگذشت ملاعلی، در شهرهای مختلف همچون [[قم]]،‌ [[تهران]] و [[تبریز]] و از سوی علما و مراجع تقلیدی چون [[آیت الله مرعشی نجفی]] مجالس ترحیم برگزار شد.<ref>مؤمن،‌ «آخوند ملاعلی معصومی همدانی»، ص۲۸-۳۱.</ref> گفته شده [[تشییع جنازه]] و مجالس ترحیم ملاعلی تبدیل به تظاهراتی علیه رژیم پهلوی شد.<ref>مؤمن،‌ «آخوند ملاعلی معصومی همدانی»، ص۲۸-۳۱.</ref>
گفته شده که نمایندگان [[سید محمدرضا گلپایگانی|گلپایگانی]]، خوانساری و شاهرودی و گروهی از مردم و دانشجویان شهرهای مختلفی چون [[قم]]، تبریز،‌ [[مشهد]] و [[شیراز]] در [[تشییع جنازه]] ملاعلی حضور داشتند.<ref>مؤمن،‌ «آخوند ملاعلی معصومی همدانی»، ص۲۹.</ref> بنابر گزارش‌ها، پس از درگذشت ملاعلی، در شهرهای مختلف همچون [[قم]]،‌ [[تهران]] و [[تبریز]] و از سوی علما و مراجع تقلیدی چون [[آیت الله مرعشی نجفی]] مجالس ترحیم برگزار شد.<ref>مؤمن،‌ «آخوند ملاعلی معصومی همدانی»، ص۲۸-۳۱.</ref> گفته شده [[تشییع جنازه]] و مجالس ترحیم ملاعلی تبدیل به تظاهراتی علیه رژیم پهلوی شد.<ref>مؤمن،‌ «آخوند ملاعلی معصومی همدانی»، ص۲۸-۳۱.</ref>
==ویژگی‌های اخلاقی==
==ویژگی‌های اخلاقی==
برخی از ویژگی‌های اخلاقی ملاعلی همدانی این طور ذکر شده است: گشاده‌رویی، توجه به جایگاه [[روحانیت]] و روحانیون،‌ [[زهد]] و ساده‌زیستی، اهل [[دعا]] و [[ذکر]] و [[معنویت]].<ref>پاک‌نیا، «ملاعلی معصومی همدانی»، ص۵۰۸-۵۱۰؛ عقیقی بخشایشی، فقهای نامدار شیعه، ۱۳۷۲ش، ص۳۳۹ و ۳۴۹.</ref> ملاعلی بسیار [[تواضع|متواضع]] بود. با وجود اینکه او از شاگردان برجسته [[عبدالکریم حائری یزدی|شیخ عبدالکریم]] بود، حاضر به چاپ [[رساله توضیح المسائل]] نشد و می‌گفت:‌ «به هر یک از این رساله‌های عملیه موجود که منتشر شده‌اند، عمل کنید، مبرء از تکلیف و مسقط [[ذمه]] است و نیازی به چاپ رساله دیگر نیست.» همچنین با وجود اصرار مردم می‌گفت‌ «نیازی به صرف [[بیت المال]] و خرج [[سهم امام]] در این مورد نمی‌بینم. من مسائل جدیدی ندارم که در این رساله‌ها نیامده باشد؛ فقط در چند مسأله با مراجع حاضر اختلاف نظر دارم که خواستاران می‌توانند شفاهاً بپرسند.»<ref>پاک‌نیا، «ملاعلی معصومی همدانی»، ص۵۱۱.</ref>
برخی از ویژگی‌های اخلاقی ملاعلی همدانی این طور ذکر شده است: گشاده‌رویی، توجه به جایگاه [[روحانیت]] و روحانیون،‌ [[زهد]] و ساده‌زیستی، اهل [[دعا]] و [[ذکر]] و [[معنویت]].<ref>پاک‌نیا، «ملاعلی معصومی همدانی»، ص۵۰۸-۵۱۰؛ عقیقی بخشایشی، فقهای نامدار شیعه، ۱۳۷۲ش، ص۳۳۹ و ۳۴۹.</ref> ملاعلی بسیار [[تواضع|متواضع]] بود. با وجود اینکه او از شاگردان برجسته [[عبدالکریم حائری یزدی|شیخ عبدالکریم]] بود، حاضر به چاپ [[رساله توضیح المسائل]] نشد و می‌گفت:‌ «به هر یک از این رساله‌های عملیه موجود که منتشر شده‌اند، عمل کنید، مبرء از تکلیف و مسقط [[ذمه]] است و نیازی به چاپ رساله دیگر نیست.» همچنین با وجود اصرار مردم می‌گفت‌ «نیازی به صرف [[بیت المال]] و خرج [[سهم امام]] در این مورد نمی‌بینم. من مسائل جدیدی ندارم که در این رساله‌ها نیامده باشد؛ فقط در چند مسأله با مراجع حاضر اختلاف نظر دارم که خواستاران می‌توانند شفاهاً بپرسند.»<ref>پاک‌نیا، «ملاعلی معصومی همدانی»، ص۵۱۱.</ref>
خط ۵۸: خط ۵۸:
برخی از اساتید ملاعلی عبارتند از:
برخی از اساتید ملاعلی عبارتند از:
*[[محمدعلی شاه‌آبادی]]،‌<ref>[https://shahabadi.ir/%D8%B4%D8%A7%DA%AF%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D9%86-%D8%A2%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%B8%D9%85%DB%8C-%D8%B4%D8%A7%D9%87%E2%80%8C%D8%A2%D8%A8%D8%A7%D8%AF%DB%8C «شاگردان آیت الله العظمی شاه‌آبادی»]، ، مرجع آثار و اندیشه‌های عارف کامل حضرت آیت الله العظمی محمدعلی شاه‌آبادی.</ref>
*[[محمدعلی شاه‌آبادی]]،‌<ref>[https://shahabadi.ir/%D8%B4%D8%A7%DA%AF%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D9%86-%D8%A2%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%B8%D9%85%DB%8C-%D8%B4%D8%A7%D9%87%E2%80%8C%D8%A2%D8%A8%D8%A7%D8%AF%DB%8C «شاگردان آیت الله العظمی شاه‌آبادی»]، ، مرجع آثار و اندیشه‌های عارف کامل حضرت آیت الله العظمی محمدعلی شاه‌آبادی.</ref>
*شیخ عمادالدین علی گنبدی(درگذشت ۱۳۶۴ق)، ملاعلی در عرفان و اخلاق از این استاد بهره برد؛
*عمادالدین علی گنبدی(درگذشت ۱۳۶۴ق)، ملاعلی در عرفان و اخلاق از این استاد بهره برد؛
*شیخ علی دامغانی(درگذشت ۱۳۷۲ق)، ملاعلی فقه و اصول و کلام را نزد این استاد فراگرفت؛
*علی دامغانی(درگذشت ۱۳۷۲ق)، ملاعلی فقه و اصول و کلام را نزد این استاد فراگرفت؛
*[[ملامحمد هیدجی]] معروف به حکیم هیدجی(درگذشت ۱۳۴۹ق). آخوند در علوم عقلی و عرفان تحت تأثیر حکیم هیدجی بود؛
*[[ملامحمد هیدجی]] معروف به حکیم هیدجی(درگذشت ۱۳۴۹ق). آخوند در علوم عقلی و عرفان تحت تأثیر حکیم هیدجی بود؛
*[[میرزا مهدی آشتیانی]](درگذشت ۱۳۷۲ق)؛
*[[میرزا مهدی آشتیانی]](درگذشت ۱۳۷۲ق)؛
۹٬۴۴۹

ویرایش