صفی‌الدین اردبیلی: تفاوت میان نسخه‌ها

صفی‌الدین اردبیلی (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۲ ژوئیهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۱۰:۱۲

۸ بایت حذف‌شده ، ‏۲ ژوئیهٔ ۲۰۲۳

ویکی سازی

دیداریویکی‌متن

Sarsm

confirmed، templateeditor

۱۲٬۵۷۲

ویرایش

@@ خط ۹: / خط ۹: @@
 | نسب               =از نسل [[امام موسی کاظم(ع)]]
 | تاریخ تولد        =سال ۶۵۰ق
-| زادگاه            =روستای کلخوران، اردبیل
+| زادگاه            =روستای کلخوران، [[اردبیل]]
 | تاریخ وفات        =[[دوشنبه]] [[۱۲ محرم]] ۷۳۵ق
 | شهر وفات          =
 | تاریخ شهادت       =
 | محل شهادت         =
-| محل دفن           =[[بقعه شیخ صفی‌الدین اردبیلی]]، اردبیل
+| محل دفن           =[[بقعه شیخ صفی‌الدین اردبیلی]]، [[اردبیل]]
 | خویشاوندان سرشناس =نیای [[شاه اسماعیل اول]]
 | استادان           =شیخ زاهد گیلانی
@@ خط ۴۰: / خط ۴۰: @@
 ابدال زاهدی (درگذشته ۱۱۰۰ق) در کتاب سلسلة النسب صفویه، نسب شیخ صفی‌الدین را تا امام کاظم (ع) نام برده است. <ref>«حضرت شیخ قدس الله سره شیخ صفی‌الدین ابوالفتح اسحاق ابن امین‌الدین جبرئیل ابن قطب‌الدین ابن صالح ابن محمد الحافظ ابن عوض ابن فیروز شاه زرین کلاه (حاکم کردستان) ابن محمد ابن شرفشاه ابن محمد ابن حسن ابن سید محمد ابن ابراهیم ابن سید جعفر ابن سید محمد ابن سید اسماعیل ابن سید محمد ابن سید قاسم ابن سید ابوالقاسم حمزة ابن موسی الکاظم ابن جعفر الصادق ابن محمد الباقر ابن امام زین العابدین ابن حسین ابن علی ابن ابی طالب علیه‌السلام».زاهدی، سلسلة النسب صفویه، ص۱۰-۱۱.</ref> خواندمیر نیز شجره‌نامۀ صفی الدین را همانند زاهدی ذکر کرده با این تفاوت که یکی از اجدادش را به جای «محمد بن حسن»، «محمد بن حسین» نام برده است.<ref>«... محمد بن حسین بن ابراهیم بن جعفر بن محمد بن احمد الاعرابی بن ابومحمدالقاسم بن ابی القاسم حمزة بن الامام الهمام [[امام موسی کاظم|موسی الکاظم]] علیه-السلام.»خواندمیر، حبیب السیر، چ۲، ۱۳۵۳، ص۴۰۹.</ref>
-وجود القابی چون '''سید''' برای شیخ صفی، در برخی اسناد قدیمی (قبل از تاسیس سلسلۀ صفویه)، نشان از سیادت وی داشته است. القابی که بعضاً در مکاتباتِ مخالفان این خاندان هم یافت می‌شده است. به عنوان نمونه، شروانشاه خلیل الله، جنید (جدّ [[شاه اسماعیل صفوی|شاه اسماعیل]]) را در نامه‌ای (که موجود است) از زمره سادات برشمرده است؛<ref> احمد پاشا، منشآت السلاطین، ص۳۴۵.</ref> یا سلطان بایزید دوم [[عثمانیان|عثمانی]] نیز، درباره [[شیخ حیدر]] از عناوینی استفاده می‌کند که نشان دهنده سید بودن این خاندان است.<ref> احمد پاشا، ص۳۰۹</ref>
+وجود القابی چون '''سید''' برای شیخ صفی، در برخی اسناد قدیمی (قبل از تاسیس سلسلۀ صفویه)، نشان از سیادت وی داشته است. القابی که بعضاً در مکاتباتِ مخالفان این خاندان هم یافت می‌شده است. به عنوان نمونه، شروانشاه خلیل الله، جنید (جدّ [[شاه اسماعیل اول]]) را در نامه‌ای (که موجود است) از زمره [[سادات]] برشمرده است؛<ref> احمد پاشا، منشآت السلاطین، ص۳۴۵.</ref> یا سلطان بایزید دوم [[عثمانیان|عثمانی]] نیز، درباره [[شیخ حیدر]] از عناوینی استفاده می‌کند که نشان دهنده سید بودن این خاندان است.<ref> احمد پاشا، ص۳۰۹</ref>
-برخی پژوهشگران معاصر، در [[سیادت]] و [[تشیع]] شیخ صفی الدین تردید دارند و معتقدند که در دوره [[صفویان]]، برخی منابع مربوط به زندگی نامه و نسب شیخ صفی الدین را به صورت هدفمند تحریف کرده‌اند. ادوارد براون نوشته است که کتاب [[صفوة الصفا]] (منبع اصلی زندگی نامه صفی الدین) در زمان [[شاه طهماسب]] و به امر او به دست ابوالفتح حسینی تصحیح شد. ابوالفتح رنگ تسنن را از آن محو کرد و کلمه سید را برای اسامی شاهان صفویه افزود. <ref>مدرسی چهاردهی، سیری در تصوف، ص۲۸۴.</ref>
+برخی پژوهشگران، در [[سیادت]] و [[تشیع]] شیخ صفی الدین تردید دارند و معتقدند که در دوره [[صفویان]]، برخی منابع مربوط به زندگی نامه و نسب شیخ صفی الدین را به صورت هدفمند تحریف کرده‌اند. ادوارد براون نوشته است که کتاب [[صفوة الصفا]] (منبع اصلی زندگی نامه صفی الدین) در زمان [[شاه طهماسب]] و به امر او به دست ابوالفتح حسینی تصحیح شد. ابوالفتح رنگ تسنن را از آن محو کرد و کلمه سید را برای اسامی شاهان صفویه افزود. <ref>مدرسی چهاردهی، سیری در تصوف، ص۲۸۴.</ref>
 اخیرا برخی پژوهشگران مدعی شده‌اند که مدارکی دیگر دال بر سیادت صفویان یافته‌اند و در این باره مقالاتی نیز نوشته‌اند.<ref>نک: [http://www.ical.ir/index.php?option=com_k2&view=item&id=3230%3Aمدرکی-جدید-برای-ادعای-پیش-صفوی-سیادت&Itemid=9 مدرکی جدید برای ادعای پیش صفوی سیادت]</ref>
-یک محقق ایرانی نیز اظهار داشته است که قدیمی‌ترین سنگ نوشته مرتبط با گرایش مذهبی و سیادت شیخ صفی را در اردبیل کشف کرده که سیادت او و خاندانش را اثبات می‌کند.<ref>[http://iranianstudies.org/fa/کشف-سند-سیادت-صفویان-در-دارالارشاد-ارد/ جدیدترین کشف باستانشناسی سند سیادت صفویان در دارالارشاد اردبیل]</ref>
+یک محقق ایرانی نیز اظهار داشته است که قدیمی‌ترین سنگ نوشته مرتبط با گرایش مذهبی و سیادت شیخ صفی را در [[اردبیل]] کشف کرده که سیادت او و خاندانش را اثبات می‌کند.<ref>[http://iranianstudies.org/fa/کشف-سند-سیادت-صفویان-در-دارالارشاد-ارد/ جدیدترین کشف باستانشناسی سند سیادت صفویان در دارالارشاد اردبیل]</ref>
 ===زندگی‌نامه===
-[[پرونده:بقعه شیخ صفی الدین اردبیلی.bmp|بندانگشتی|300px|بقعه شیخ صفی الدین اردبیلی]]
+[[پرونده:بقعه شیخ صفی الدین اردبیلی.bmp|بندانگشتی|300px|[[بقعه شیخ صفی‌الدین اردبیلی]]]]
 صفی‌الدین فرزند مردی زارع بود و در سال ۶۵۰ق<ref>تاریخ ایران از زمان باستان تا امروز، ا. آ. گرانتوسکی - م. آ. داندامایو، مترجم، کیخسرو کشاورزی، ناشر: مروارید ۱۳۸۵.</ref> در روستای کَلخوران، واقع در شمال‌غربی [[اردبیل]]، زاده شد. به‌جز مدتی که به [[فارس]] و [[گیلان]] سفر کرد، تا پایان عمر در همان روستا ساکن بود. شیخ صفی در کودکی توجه خاصی به امور مذهبی نشان می‌داد. در جوانی [[قرآن]] را حفظ کرد و ضمن تحصیل علوم مقدماتی به [[زهد]] و [[ریاضت]] پرداخت. گاهی در مزار شیخ فرج اردبیلی و گاهی در مرقد شیخ ابوسعید اردبیلی به [[عبادت]] مشغول می‌شد<ref>اثرآفرینان، ذیل «شیخ صفی»؛ دایرة‌المعارف تشیع، ذیل «شیخ صفی»؛ لغت‌نامه، همان‌جا؛ حکیمیان، ج ۲، ص۹۱</ref>.
 ===درگذشت===
-شیخ صفی در پایان زندگی به [[حج]] رفت و پیش از رفتن، پسرش، صدرالدین، را به جای خود گماشت.<ref>دایرة‌المعارف فارسی، همان‌جا</ref> وی در بازگشت از این سفر بیمار شد و پس از دوازده روز بیماری، در صبح روز دوشنبه [[۱۲ محرم]] [[سال ۷۳۵ هجری قمری|۷۳۵ق]] در ۸۵ سالگی، در اردبیل، زندگی را بدرود گفت. فرزندان او، به‌ویژه [[صفویه|پادشاهان صفوی]]، بر سر قبر او بنای بسیار باشکوهی ساختند که اکنون به [[بقعه شیخ صفی الدین اردبیلی]] معروف است و از بناهای باشکوه تاریخی ایران به‌شمار می‌رود.<ref>حکیمیان، ج ۲، ص۹۲؛ حقیقت، ص۵۵۱</ref>
+شیخ صفی در پایان زندگی به [[حج]] رفت و پیش از رفتن، پسرش، صدرالدین، را به جای خود گماشت.<ref>دایرة‌المعارف فارسی، همان‌جا</ref> وی در بازگشت از این سفر بیمار شد و پس از دوازده روز بیماری، در صبح [[دوشنبه]] [[۱۲ محرم]] [[سال ۷۳۵ هجری قمری|۷۳۵ق]] در ۸۵ سالگی، در [[اردبیل]]، زندگی را بدرود گفت. فرزندان او، به‌ویژه [[صفویه|پادشاهان صفوی]]، بر سر قبر او بنای بسیار باشکوهی ساختند که اکنون به [[بقعه شیخ صفی الدین اردبیلی]] معروف است و از بناهای باشکوه تاریخی [[ایران]] به‌شمار می‌رود.<ref>حکیمیان، ج ۲، ص۹۲؛ حقیقت، ص۵۵۱</ref>
 ===همسران و فرزندان===