خاندان روحانی قمی: تفاوت میان نسخه‌ها

خاندان روحانی را از خاندان‌های علمی مشهور و با سابقه یکصد ساله [[مرجع تقلید|مرجعیت]] در قم دانسته‌اند که سید صادق روحانی قمی، سرسلسله این خاندان معرفی شده است.<ref>انصاری قمی، [https://library.tebyan.net/fa/Viewer/Text/71501/4 عالم ربانی «یادنامه آیت‌الله سید مهدی روحانی»]، سایت تبیان.</ref> سید محمدهادی روحانی در نوشتاری با عنوان «مرحوم آقا؛ جد خاندان روحانی در قم»، او را پایه‌گذار این خاندان در قم معرفی می‌کند.<ref>روحانی، صد سالگی حوزه قم، دفتر سوم، ص753-711.</ref> عالمان و روحانیان این خاندان، مکتوبات و تألیفات خود را غالباً با عنوان حسینی قمی، حسینی روحانی قمی و حسینی روحانی امضاء می‌کرده‌اند، اما بیشتر شرح‌حال‌نگاران از آنان با عنوان روحانی یاد کرده‌اند.<ref>سعیدی، خاندان روحانی، دانشنامه جهان اسلام، ج20، ص۴۴۴.</ref>  

سید صادق قمی در سال 1255ق در قم به‌دنیا آمد.<ref>[http://www.rohani.ir/fa/ndt/526/%D8%A2%D8%B4%D9%86%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D8%A8%D8%A7--%D9%85%D8%B1%D8%AD%D9%88%D9%85-%D8%A2%DB%8C%D8%AA-%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87-%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%B8%D9%85%DB%8C-%D8%AD%D8%A7%D8%AC-%D8%B3%DB%8C%D8%AF-%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D9%82-%D9%82%D9%85%DB%8C آشنایی با مرحوم آیت الله العظمی حاج سید صادق قمی]، پایگاه اطلاع‌رسانی سید محمدصادق روحانی.</ref> وی در زمره شاگردان شیخ انصاری در نجف و میرزای شیرازی در سامرا به‌شمار می‌رفت<ref>انصاری قمی، [https://library.tebyan.net/fa/Viewer/Text/71501/4 عالم ربانی «یادنامه آیت‌الله سید مهدی روحانی»]، سایت تبیان.</ref> و محل رجوع امور مردم قم بود و قمی‌ها به وی ارادت بسیار داشتند. مسجد و مدرسه سید صادق در قم از جمله بناهای به یاردگار مانده از اوست. او در 5 ربیع‌الاول سال 1338ق از دنیا رفت و در قبرستان شیخان دفن شد.<ref>حدیث نصر، ص69-75.</ref> [[محمدعلی شاه‌آبادی]] استاد عرفان [[سید روح‌الله موسوی خمینی|امام خمینی]] داماد سید صادق قمی بوده است.<ref>رئیس‌زاده، سیدمحمد روحانی، دانشنامه جهان سالام، ج20، ص۴۴۹-۴۵۰.</ref>

سید محمود روحانی (متولد 1307ق) فرزند سید صادق روحانی و از شاگردان شیخ انصاری که پس از واقعه کشف حجاب در ایران 1330ق به همراه خانواده به عراق رفت و در درس سید ابوالحسن اصفهانی و میرزای نائینی شرکت کرد. او در جریان‌های سیاسی هم نقش داشت که می‌توان به امضای او پای نامه جریان ملی‌شدن صنعت نفت اشاره کرد. پس از وفات او در 18 شعبان سال 1381ق مجلس ترحیم متعددی در قم و کاشان از سوی مراجع و مردم برگزار شد.<ref>حدیث نصر، ص83و84.</ref> در مسجد بالاسر حرم حضرت معصومه مدفون است.<ref>[http://www.rohani.ir/fa/ndt/526/%D8%A2%D8%B4%D9%86%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D8%A8%D8%A7--%D9%85%D8%B1%D8%AD%D9%88%D9%85-%D8%A2%DB%8C%D8%AA-%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87-%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%B8%D9%85%DB%8C-%D8%AD%D8%A7%D8%AC-%D8%B3%DB%8C%D8%AF-%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D9%82-%D9%82%D9%85%DB%8C آشنایی با مرحوم آیت الله العظمی حاج سید صادق قمی]، پایگاه اطلاع‌رسانی سید محمدصادق روحانی.</ref>

سید ابوالحسن روحانی (متولد 1309ق) دیگر فرزند سید صادق روحانی که پس از تحصیل در حوزه نجف به قم بازگشت و از عالمان شناخته‌شده قم بود و قمیها او را به تقدس و تقوا میشناختند. او خدمات دینی و اجتماعی فراوانی در قم انجام داد.<ref>[http://www.rohani.ir/fa/ndt/526/%D8%A2%D8%B4%D9%86%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D8%A8%D8%A7--%D9%85%D8%B1%D8%AD%D9%88%D9%85-%D8%A2%DB%8C%D8%AA-%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87-%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%B8%D9%85%DB%8C-%D8%AD%D8%A7%D8%AC-%D8%B3%DB%8C%D8%AF-%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D9%82-%D9%82%D9%85%DB%8C آشنایی با مرحوم آیت الله العظمی حاج سید صادق قمی]، پایگاه اطلاع‌رسانی سید محمدصادق روحانی.</ref>میرزا محمود روحانی در 6 ذیقعده 1382ق (12 فروردین 1342ش) از دنیا رفت و در وادی‌السلام نجف در نزدیکی مقام هود و صالح دفن شد.<ref>حدیث نصر-89-92.</ref>

از عالمان قم و فرزند سید صادق روحانی که در سن جوانی در 10 شوال 1369ق درگذشت و و در صحن موزه حرم حضرت معصومه دفن شد.<ref>[http://www.rohani.ir/fa/ndt/526/%D8%A2%D8%B4%D9%86%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D8%A8%D8%A7--%D9%85%D8%B1%D8%AD%D9%88%D9%85-%D8%A2%DB%8C%D8%AA-%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87-%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%B8%D9%85%DB%8C-%D8%AD%D8%A7%D8%AC-%D8%B3%DB%8C%D8%AF-%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D9%82-%D9%82%D9%85%DB%8C آشنایی با مرحوم آیت الله العظمی حاج سید صادق قمی]، پایگاه اطلاع‌رسانی سید محمدصادق روحانی.</ref>

سید ابوالقاسم روحانی متولد 1316ق در قم و فرزند سید صادق روحانی قمی است. در حوزه نجف از شاگردان میرزای نائینی آقا ضیاء عراقی و سید ابوالحسن اصفهانی بود و پس از بازگشت به قم در مسجد امام حسن عسکری به اقامه جماعت و تبلیغ مشغول بود. وی در 27 رمضان 1384ق درگذشت و در قبرستان شیخان دفن شد.<ref>[http://www.rohani.ir/fa/ndt/526/%D8%A2%D8%B4%D9%86%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D8%A8%D8%A7--%D9%85%D8%B1%D8%AD%D9%88%D9%85-%D8%A2%DB%8C%D8%AA-%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87-%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%B8%D9%85%DB%8C-%D8%AD%D8%A7%D8%AC-%D8%B3%DB%8C%D8%AF-%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D9%82-%D9%82%D9%85%DB%8C آشنایی با مرحوم آیت الله العظمی حاج سید صادق قمی]، پایگاه اطلاع‌رسانی سید محمدصادق روحانی.</ref>

سید احمد روحانی فرزند سید صادق روحانی متولد 13 شوال سال 1322ق است. او نیز در حوزه نجف و کربلا تحصیل کرد. از سوابق سید احمد روحانی سفرهای چندباره تبلیغی او به هندوستان است. او پس زا بازگشت به ایران در سال 1374 ق به اصرار گروهی از عالمان و مردم متدین تهران، امامت جماعت مسجد بنی‌هاشمی را بر عهده گرفت و به نشر احكام دین پرداخت. از تألیفات روحانی كتاب‌های «سر السعادة» در فضیلت صلوات، «كفایة النحو»، «تسلیة المریض» و «خاطرات» ابه‌جا مانده است.<ref>[http://www.rohani.ir/fa/ndt/526/%D8%A2%D8%B4%D9%86%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D8%A8%D8%A7--%D9%85%D8%B1%D8%AD%D9%88%D9%85-%D8%A2%DB%8C%D8%AA-%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87-%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%B8%D9%85%DB%8C-%D8%AD%D8%A7%D8%AC-%D8%B3%DB%8C%D8%AF-%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D9%82-%D9%82%D9%85%DB%8C آشنایی با مرحوم آیت الله العظمی حاج سید صادق قمی]، پایگاه اطلاع‌رسانی سید محمدصادق روحانی.</ref> آقا احمد روحانی در 2 صفر 1384ق (23 خرداد 1343س) درگذشت و در قبرستان شیخان در کنار قبر پدرخانمش شیخ فضلعلی قزوینی دفن شد.<ref>حدیث نصر، ص103.</ref>

سید محمد روحانی فرزند میرزا محمود و نوه سید صادق روحانی است. او در شعبان 1338ق متولد شد. او پس از گذراندن سطح در قم به نجف رفت و در حوزه علمیه آن شهر از استادان آنجا بهره برد. از آثار او می‌توان به المرتقی الی الفقه الارقی، منتقی الاصول، الاشباه و النظائر فی القرآن الکریم اشاره کرد. روحانى در سوم مرداد 1376ش (۱۹ ربيع الاول 1418) درگذشت. برادرش سيد محمدصادق روحانى بر پيكرش نماز گزارد و در منزل مسکونی‌اش دفن شد.<ref>رئیس‌زاده، سیدمحمد روحانی، دانشنامه جهان سالام، ج20، ص۴۴۹-۴۵۰.</ref>

سید مهدی روحانی متولد سال 1303ق در قم فرزند میرزا ابوالحسن و نوه سید صادق روحانی<ref>شبیری زنجانی، جرعه‌ای از دریا، ۱۳۹۲، ج۲، ص۷۰۱و۷۰۲.</ref> و ادر سید مهدی، دختر سید فخرالدین حسینی قمی از نوادگان [[میرزای قمی]] است.<ref>انصاری قمی، [https://library.tebyan.net/fa/Viewer/Text/71501/4 عالم ربانی «یادنامه آیت‌الله سید مهدی روحانی»]، سایت تبیان.</ref> او تحصیلاتش را در دو حوزه قم و نجف گذراند و پس از بازگشت به قم در مسجد سید صادق به اقامه جماعت در سه نوبت مشغول بود.<ref>انصاری قمی، [https://library.tebyan.net/fa/Viewer/Text/71501/4 عالم ربانی «یادنامه آیت‌الله سید مهدی روحانی»]، سایت تبیان.</ref> سید مهدی روحانی از روحانیان فعال در انقلاب اسلامی ایران و از مؤسسان و اعضای جامعه مدرسین حوزه علمیه قم بود. وی سه دوره به نمایندگی از مردم استان‌های قم و مرکزی به عضویت مجلس خبرگان رهبری برگزیده شد.<ref>انصاری قمی، [https://library.tebyan.net/fa/Viewer/Text/71501/4 عالم ربانی «یادنامه آیت‌الله سید مهدی روحانی»]، سایت تبیان.</ref> فرزندش سید علی در جنگ عراق علیه ایران شهید شد. سید مهدی روحانی پس از ابتلا به بیماری سرطان، در سال ۱۳۷۹ش در قم درگذشت و در حرم حضرت معصومه(س) دفن شد.<ref>انصاری قمی، [https://library.tebyan.net/fa/Viewer/Text/71501/4 عالم ربانی «یادنامه آیت‌الله سید مهدی روحانی»]، سایت تبیان.</ref>

سید محمدصادق روحانی (متولد ۱۳۰۵ش) فرزند میرزا محمود و نوه سید صادق روحانی است.<ref>[http://www.rohani.ir/fa/page/18317/%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87-%D8%B9%D9%84%D9%85%DB%8C-%D9%85%D8%B9%D8%B8%D9%85-%D9%84%D9%87 زندگی‌نامه سید محمدصادق روحانی]، پایگاه اطلاع‌رسانی سید محمدصادق روحانی.</ref> سید ابوالحسن اصفهانی، سید ابوالقاسم خویی و محمدحسین غروی اصفهانی از استادان او بودند<ref>[http://www.rohani.ir/fa/page/18317/%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87-%D8%B9%D9%84%D9%85%DB%8C-%D9%85%D8%B9%D8%B8%D9%85-%D9%84%D9%87 زندگی‌نامه سید محمدصادق روحانی]، پایگاه اطلاع‌رسانی سید محمدصادق روحانی.</ref> و مجموعه ۴۱ جلدی فقه الصادق به‌عنوان دایرة‌المعارفی از مباحث فقهی شیعه از آثار اوست.<ref>[http://www.rohani.ir/fa/ndt/481/دوره-41-جلدی-فقه-الصادق-ت-لیف-حضرت-آیت-الله-العظمی «دوره ۴۱ جلدی فقه الصادق»]، پایگاه اطلاع رسانی دفتر سید محمدصادق روحانی.</ref>

سید محمدصادق روحانی در [[۲۵ آذر]] سال [[سال ۱۴۰۱ هجری شمسی|۱۴۰۱ش]] در [[قم]] درگذشت<ref>[https://www.isna.ir/news/1401092516951/ «آیت‌الله روحانی درگذشت»]، خبرگزاری ایسنا.</ref> و در مسجد بالاسر [[حرم حضرت معصومه(س)]] دفن شد.<ref>[https://www.irna.ir/news/84973356/%D9%BE%DB%8C%DA%A9%D8%B1-%D8%A2%DB%8C%D8%AA-%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87-%D8%B3%DB%8C%D8%AF-%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D9%82-%D8%B1%D9%88%D8%AD%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D9%82%D9%85-%D8%AA%D8%B4%DB%8C%DB%8C%D8%B9-%D9%88-%D8%A8% پیکر آیت‌الله سید صادق روحانی در قم تشییع و به خاک سپرده شد]، خبرگزاری ایرنا.</ref>