پرش به محتوا

دعا: تفاوت میان نسخه‌ها

۴۴ بایت اضافه‌شده ،  ‏۲۸ ژوئن ۲۰۲۳
خط ۵۳: خط ۵۳:
استجابت دعا به معنای پاسخ دادن و پذیرفتن درخواست است<ref>ابن منظور، لسان العرب، ۱۴۱۴ق، ذیل واژه جوب.</ref> و وعده‌ای است که [[خداوند]] به بندگان خود در چند [[آیه]] از [[قرآن]] داده است.<ref>سوره بقره، آیه ۱۸۶؛ سوره غافر، آیه ۶۰؛ سوره شوری، آیه ۲۶.</ref>
استجابت دعا به معنای پاسخ دادن و پذیرفتن درخواست است<ref>ابن منظور، لسان العرب، ۱۴۱۴ق، ذیل واژه جوب.</ref> و وعده‌ای است که [[خداوند]] به بندگان خود در چند [[آیه]] از [[قرآن]] داده است.<ref>سوره بقره، آیه ۱۸۶؛ سوره غافر، آیه ۶۰؛ سوره شوری، آیه ۲۶.</ref>


استجابت دعا در [[آیات]] و [[روایات]] مشروط به رعایت برخی از شروط و ایجاد اسباب آن شده است. همسویی دل و زبان،<ref>طباطبایی، المیزان فی تفسیر القرآن، ۱۳۹۰ق، ج۲، ص۳۳.</ref> انقطاع از غیرخدا و رو کردن با تمام وجود به سوی خدا<ref>طباطبایی، المیزان فی تفسیر القرآن، ۱۳۹۰ق، ج۲، ص۳۳؛ فحر رازی، التفسیر الکبیر، ۱۴۲۰ق، ج۵، ص۲۶۳؛ کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۶۶، ۱۴۸؛ متقی هندی، ج۳، ص۷۰۳.</ref>دعا همراه با شناخت خدا،<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۹۰، ص۳۶۸.</ref> خضوع و خشوع،<ref>حر عاملی، وسائل الشیعه، ۱۴۰۹ق، ج۷، ص۷۳.</ref> دعا همراه با عمل صالح،<ref>سوره شوری، آیه ۲۶؛ حر عاملی، وسائل الشیعه، ۱۴۰۹ق، ج۴، ص۱۶۵.</ref> دعا همراه با استغفار،<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۴۸۶.</ref> دعا در جمع مؤمنین<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۴۸۷.</ref> و دعا همراه با توسل به اهل بیت (ع)<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۹۱، ص۲۱.</ref> از جمله شرایط و اسباب استجابت دعا معرفی شده است.
استجابت دعا در [[آیات]] و [[روایات]] مشروط به رعایت برخی از شروط و ایجاد اسباب آن شده است. همسویی دل و زبان،<ref>طباطبایی، المیزان فی تفسیر القرآن، ۱۳۹۰ق، ج۲، ص۳۳.</ref> انقطاع از غیرخدا و رو کردن با تمام وجود به سوی خدا<ref>طباطبایی، المیزان فی تفسیر القرآن، ۱۳۹۰ق، ج۲، ص۳۳؛ فحر رازی، التفسیر الکبیر، ۱۴۲۰ق، ج۵، ص۲۶۳؛ کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۶۶، ۱۴۸؛ متقی هندی، ج۳، ص۷۰۳.</ref>دعا همراه با شناخت خدا،<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۹۰، ص۳۶۸.</ref> خضوع و خشوع،<ref>حر عاملی، وسائل الشیعه، ۱۴۰۹ق، ج۷، ص۷۳.</ref> دعا همراه با عمل صالح،<ref>سوره شوری، آیه ۲۶؛ حر عاملی، وسائل الشیعه، ۱۴۰۹ق، ج۴، ص۱۶۵.</ref> دعا همراه با [[استغفار]]،<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۴۸۶.</ref> دعا در جمع مؤمنین<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۴۸۷.</ref> و دعا همراه با [[توسل]] به اهل بیت (ع)<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۹۱، ص۲۱.</ref> از جمله شرایط و اسباب استجابت دعا معرفی شده است.


[[اسم اعظم]] و [[اسماءالحسنی|اسمای حسنای خداوند]] مانند «یا رب»، «یا ارحم الراحمین»، «یاذاالجلال و الاکرام» از جمله اذکاری است که تاثیر آن بر استجابت دعا بسیار مورد تاکید قرار گرفته است.<ref>برقی، المحاسن، ۱۳۷۱ق، ج۱، ص۳۳-۳۵؛ ترمذی، سنن، ۱۴۰۳ق، ج۵، ص۱۹۰-۱۹۴؛ صدوق، التوحید، ۱۳۹۸ق، ص۱۹۴-۱۹۵؛ ابن طاووس، مهج الدعوات، ۱۴۱۱ق، ص۱۵۷.</ref> برخی روایات نیز [[معصومین(ع)]] را مصداق اسمای حسنای خدا معرفی کرده‌اند که به واسطه آنها دعاها مستجاب می‌شود.<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۱۴۳-۱۴۴؛ ابن بابویه، الإمامة و التبصرة من الحيرة، ۱۴۰۴ق، ص۵۴.</ref>  
[[اسم اعظم]] و [[اسماءالحسنی|اسمای حسنای خداوند]] مانند «یا رب»، «یا ارحم الراحمین»، «یاذاالجلال و الاکرام» از جمله اذکاری است که تاثیر آن بر استجابت دعا بسیار مورد تاکید قرار گرفته است.<ref>برقی، المحاسن، ۱۳۷۱ق، ج۱، ص۳۳-۳۵؛ ترمذی، سنن، ۱۴۰۳ق، ج۵، ص۱۹۰-۱۹۴؛ صدوق، التوحید، ۱۳۹۸ق، ص۱۹۴-۱۹۵؛ ابن طاووس، مهج الدعوات، ۱۴۱۱ق، ص۱۵۷.</ref> برخی روایات نیز [[معصومین(ع)]] را مصداق اسمای حسنای خدا معرفی کرده‌اند که به واسطه آنها دعاها مستجاب می‌شود.<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۱۴۳-۱۴۴؛ ابن بابویه، الإمامة و التبصرة من الحيرة، ۱۴۰۴ق، ص۵۴.</ref>  
<br />
<br />
در روایات برخی افراد را جز کسانی معرفی کرده که دعای آنها رد نخواهد شد. دعای [[پیامبر اسلام(ص)]] و اهل بیت(ع)، دعای والدین در حق فرزندان، دعای مظلوم علیه ظالم، دعای [[عمره‌گزار]]، دعای [[روزه‌دار]]، دعای امام و پیشوای عادل در حق مردم خود، دعای بیمار و عیادت کننده او، دعای شب‌ زنده‌دار، دعای کودکی که به گناه آلوده نشده است و دعای [[مؤمن]] در حق برادر مؤمن خود از جمله دعاهای مستجاب دانسته شده است.<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۵۱۰؛ مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۹۰، ص۳۵۶-۳۵۹؛ ج۹۳، ص۲۵۶؛ ابن حنبل، ج۲، ص۴۷۷؛ کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۶۲، ص۱۴۸، ص۱۷۸، ص۳۵۲، ص۵۰۹-۵۱۰؛ ج۳، ص۱۱۷؛ ج۸، ص۴۸؛ طبرانی، کتاب الدعا، ۱۴۱۳ق، ص۳۳؛ متقی هندی، کنز العمال، ۱۴۰۹ق، ج۴، ص۳۱۴.</ref> در روایتی نیز از [[امام حسن(ع)]] آمده است اگر کسی‌ مواظب قلبش باشد تا اموری که مورد رضای خدا نیست در آن خطور نکند، من ضامنم که او مُستجاب‌الدّعوة باشد.<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۶۲.</ref>
در روایات برخی افراد را جز کسانی معرفی کرده که دعای آنها رد نخواهد شد. دعای [[پیامبر اسلام(ص)]] و اهل بیت(ع)، دعای والدین در حق فرزندان، دعای مظلوم علیه ظالم، دعای [[عمره‌گزار]]، دعای [[روزه‌دار]]، دعای امام و پیشوای عادل در حق مردم خود، دعای بیمار و عیادت کننده او، دعای شب‌ زنده‌دار، دعای کودکی که به گناه آلوده نشده است و دعای [[مؤمن]] در حق برادر مؤمن خود از جمله دعاهای مستجاب دانسته شده است.<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۵۱۰؛ مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۹۰، ص۳۵۶-۳۵۹؛ ج۹۳، ص۲۵۶؛ ابن حنبل، ج۲، ص۴۷۷؛ کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۶۲، ص۱۴۸، ص۱۷۸، ص۳۵۲، ص۵۰۹-۵۱۰؛ ج۳، ص۱۱۷؛ ج۸، ص۴۸؛ طبرانی، کتاب الدعا، ۱۴۱۳ق، ص۳۳؛ متقی هندی، کنز العمال، ۱۴۰۹ق، ج۴، ص۳۱۴.</ref> در روایتی نیز از [[امام حسن(ع)]] آمده است اگر کسی‌ مواظب قلبش باشد تا اموری که مورد رضای خدا نیست در آن خطور نکند، من ضامنم که او [[مستجاب الدعوه |مُستجاب‌الدّعوة ]] باشد.<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۶۲.</ref>


===موانع اجابت دعا===
===موانع اجابت دعا===
علی‌ رغم وعده‌ استجابت دعا که خداوند در آیاتی از قرآن به بندگان خود داده است؛ اما گاهی اوقات با وجود خواندن خداوند، دعاهای انسان مستجاب نمی‌گردد. با مراجعه به آیات و روایات می‌توان موانعی را برای استجابت دعا یافت. [[گناه]]،<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۲۷۱، ص۲۹۶.</ref> [[لقمه حرام]] و شبهه‌ناک،<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۹۰، ص۳۵۸، ۳۷۳؛ ابن فهد حلی، عدة الداعی، ۱۴۰۷ق، ص‍۱۳۹.</ref>  خیانت،<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۹۰، ص۳۷۶-۳۷۷.</ref> شک در ولایت [[اهل بیت(ع)]]،<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۴۰۱.</ref> ترک [[امر به معروف]] و [[نهی از منکر]]،<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۹۰، ص۳۷۸.</ref>، [[ظلم]]،<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۳۳۴ </ref> [[عقوق والدین|نافرمانی پدر و مادر]] و [[قطع رحم]]،<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۴۴۸؛ حلوانی، نزهة الناظر، ۱۴۰۸ق، ص۳۷.</ref> [[نقض عهد]]،<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۹۳، ص۳۶۸.</ref> [[سخن چینی]]،<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۷۵، ص۲۶۸.</ref> و سبک شمردن [[نماز]]<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۸۳، ص۲۱.</ref> از جمله این موانع محسوب شده است.
علی‌ رغم وعده‌ استجابت دعا که خداوند در آیاتی از قرآن به بندگان خود داده است؛ اما گاهی اوقات با وجود خواندن خداوند، دعاهای انسان مستجاب نمی‌گردد. با مراجعه به آیات و روایات می‌توان موانعی را برای استجابت دعا یافت. [[گناه]]،<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۲۷۱، ص۲۹۶.</ref> [[لقمه حرام]] و شبهه‌ناک،<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۹۰، ص۳۵۸، ۳۷۳؛ ابن فهد حلی، عدة الداعی، ۱۴۰۷ق، ص‍۱۳۹.</ref>  خیانت،<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۹۰، ص۳۷۶-۳۷۷.</ref> شک در [[ولایت]] [[اهل بیت(ع)]]،<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۴۰۱.</ref> ترک [[امر به معروف]] و [[نهی از منکر]]،<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۹۰، ص۳۷۸.</ref>، [[ظلم]]،<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۳۳۴ </ref> [[عقوق والدین|نافرمانی پدر و مادر]] و [[قطع رحم]]،<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۴۴۸؛ حلوانی، نزهة الناظر، ۱۴۰۸ق، ص۳۷.</ref> [[نقض عهد]]،<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۹۳، ص۳۶۸.</ref> [[سخن چینی]]،<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۷۵، ص۲۶۸.</ref> و سبک شمردن [[نماز]]<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۸۳، ص۲۱.</ref> از جمله این موانع محسوب شده است.
<br />
<br />
استجابت دعای بنده گاه با تأخیر مواجه می‌شود. در آیات و روایات مصحلت بندگان و پاداشی بزرگ‌تر از جمله حکمت‌های این تأخیر ذکر شده است.<ref>سوره بقره، آیه ۲۱۶؛ نهج‌البلاغه، به تصحیح صبحی صالح، ۱۴۱۴ق، ص۳۹۹.</ref> از [[امام علی(ع)]] نیز نقل است که کرم خداوند سبحان، حکمت او را نقض نمی‌کند، از این رو همه دعاها اجابت نمی‌شود.<ref>لیثی واسطی، عیون الحکم، ۱۳۷۶ش، ص۱۵۱.</ref>
استجابت دعای بنده گاه با تأخیر مواجه می‌شود. در آیات و روایات مصحلت بندگان و پاداشی بزرگ‌تر از جمله حکمت‌های این تأخیر ذکر شده است.<ref>سوره بقره، آیه ۲۱۶؛ نهج‌البلاغه، به تصحیح صبحی صالح، ۱۴۱۴ق، ص۳۹۹.</ref> از [[امام علی(ع)]] نیز نقل است که کرم خداوند سبحان، حکمت او را نقض نمی‌کند، از این رو همه دعاها اجابت نمی‌شود.<ref>لیثی واسطی، عیون الحکم، ۱۳۷۶ش، ص۱۵۱.</ref>
۱۶٬۷۵۲

ویرایش