Image-reviewer، abusefilter، autopatrolled، botadmin، دیوان‌سالاران، eliminator، import، مدیران رابط کاربری، ipblock-exempt، movedable، oversight، patroller، reviewer، rollbacker، مدیران، translationadmin
۹٬۴۳۸
ویرایش
معجزه: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - '{{یادداشت|' به '{{یاد|'
(←منابع) |
جز (جایگزینی متن - '{{یادداشت|' به '{{یاد|') برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
||
| خط ۷: | خط ۷: | ||
==مفهوم‌شناسی== | ==مفهوم‌شناسی== | ||
معجزه کاری است که دیگران را عاجز می‌کند.<ref>تهانوی، موسوعه کشاف اصطلاحات الفنون و العلوم، ۱۹۹۶م، ج۲، ص۱۵۷۵.</ref> در اصطلاح دینی و [[کلام|کلامی]]، امر خارق‌العاده‌ای است{{ | معجزه کاری است که دیگران را عاجز می‌کند.<ref>تهانوی، موسوعه کشاف اصطلاحات الفنون و العلوم، ۱۹۹۶م، ج۲، ص۱۵۷۵.</ref> در اصطلاح دینی و [[کلام|کلامی]]، امر خارق‌العاده‌ای است{{یاد|همچون زنده کردن مردگان توسط [[حضرت عیسی(ع)]]<ref>سوره آل عمران، آیه۴۹.</ref> یا سرد شدن آتش بر [[حضرت ابراهیم(ع)]].<ref>سوره انبیاء، آیه۶۹.</ref>}} که همراه با ادعای [[نبوت]] و [[تحدی]] توسط [[پیامبران]] انجام می‌شود و کسی توان مقابله با آن را ندارد.<ref>مفید، النکت الاعتقادیه، ۱۴۱۳ق، ص۳۵؛ جرجانی، التعریفات، ۱۴۱۲ق، ص۹۶.</ref> | ||
معجزه در تعریفی عام‌تر، امر خارق‌العاده‌ای دانسته شده که به عنایت و اذن خاص الهی صورت می‌گیرد و هدف از آن اثبات منصب و مقامی الهی و مقدس همچون نبوت و [[امامت]] است. از این منظر، کارهای خارق‌العاده امامان به منظور اثبات امامت، معجزه نامیده می‌شوند.<ref>سید مرتضی، الذخیره فی علم الکلام، ۱۴۱۱ق، ص۳۳۲؛ مفید، النکت الاعتقادیه، ۱۴۱۳ق، ص۴۴؛ خویی، البیان فی تفسیر القرآن، منشورات انوار الهدی، ص۳۳؛ مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۱۷، ص۲۲۲؛ ربانی گلپایگانی، کلام تطبیقی، ۱۳۸۵ش، ص۴۰-۴۱.</ref> | معجزه در تعریفی عام‌تر، امر خارق‌العاده‌ای دانسته شده که به عنایت و اذن خاص الهی صورت می‌گیرد و هدف از آن اثبات منصب و مقامی الهی و مقدس همچون نبوت و [[امامت]] است. از این منظر، کارهای خارق‌العاده امامان به منظور اثبات امامت، معجزه نامیده می‌شوند.<ref>سید مرتضی، الذخیره فی علم الکلام، ۱۴۱۱ق، ص۳۳۲؛ مفید، النکت الاعتقادیه، ۱۴۱۳ق، ص۴۴؛ خویی، البیان فی تفسیر القرآن، منشورات انوار الهدی، ص۳۳؛ مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۱۷، ص۲۲۲؛ ربانی گلپایگانی، کلام تطبیقی، ۱۳۸۵ش، ص۴۰-۴۱.</ref> | ||
| خط ۴۳: | خط ۴۳: | ||
* معجزه باید منجر به همان شود که مدعی نبوت، ادعایش را داشت؛ ازاین‌رو، اگر مدعی نبوت ادعا کند که آب چاهی را افزون می‌کند، اما عمل او باعث خشک شدن آب چاه گردد -چنانکه در جریان [[مسیلمه کذاب]] گزارش شده- به این عمل، معجزه نمی‌گویند. | * معجزه باید منجر به همان شود که مدعی نبوت، ادعایش را داشت؛ ازاین‌رو، اگر مدعی نبوت ادعا کند که آب چاهی را افزون می‌کند، اما عمل او باعث خشک شدن آب چاه گردد -چنانکه در جریان [[مسیلمه کذاب]] گزارش شده- به این عمل، معجزه نمی‌گویند. | ||
* [[تحدی]] نماید و حریف بطلبد و دیگران را به انجام مثل آن و یا مقابله با آن، دعوت کند. | * [[تحدی]] نماید و حریف بطلبد و دیگران را به انجام مثل آن و یا مقابله با آن، دعوت کند. | ||
* کسی قادر به معارضه با او نباشد؛ خواه از ابتدا سکوت کرده و به عجز خود اعتراف کند، خواه تلاش کرده اما در این مبارزه شکست بخورد.<ref>نگاه کنید به: مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ص۱۲۶-۱۲۹؛ قدردان قراملکی، معجزه در قلمرو عقل و قرآن، ۱۳۸۱ش، ص۵۲-۵۶.</ref> [[خواجه نصیرالدین طوسی|محقق طوسی]] در [[تجرید الاعتقاد (کتاب)|تجرید الاعتقاد]] در تعریف معجزه می‌گوید: معجزه، محقق نمودن و عملى کردن چیزى است که تحقّق آن، یک امر عادى نیست و یا سلب و نفى چیزى است كه عادى بوده است، و عملى صورت بپذیرد که خارق العاده باشد، ضمن آنکه آن عمل باید مطابق با همان ادعاى اولیه مدعی پیامبری نیز باشد.{{ | * کسی قادر به معارضه با او نباشد؛ خواه از ابتدا سکوت کرده و به عجز خود اعتراف کند، خواه تلاش کرده اما در این مبارزه شکست بخورد.<ref>نگاه کنید به: مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ص۱۲۶-۱۲۹؛ قدردان قراملکی، معجزه در قلمرو عقل و قرآن، ۱۳۸۱ش، ص۵۲-۵۶.</ref> [[خواجه نصیرالدین طوسی|محقق طوسی]] در [[تجرید الاعتقاد (کتاب)|تجرید الاعتقاد]] در تعریف معجزه می‌گوید: معجزه، محقق نمودن و عملى کردن چیزى است که تحقّق آن، یک امر عادى نیست و یا سلب و نفى چیزى است كه عادى بوده است، و عملى صورت بپذیرد که خارق العاده باشد، ضمن آنکه آن عمل باید مطابق با همان ادعاى اولیه مدعی پیامبری نیز باشد.{{یاد| «ثبوت ما ليس بمعتاد[ أو نفي ما هو معتاد]، مع خرق العادة و مطابقة الدّعوى.» }}<ref>الطوسی، تجريد الاعتقاد، ۱۴۰۷ق، ص۲۱۴.</ref> | ||
==اقسام معجزه== | ==اقسام معجزه== | ||
| خط ۷۰: | خط ۷۰: | ||
[[اشاعره]] به سبب تلقی خاصی که از توحید فاعلی داشته و فقط [[خداوند]] را فاعل حقیقی به حساب می‌آورند، معجزات را فعل خدا می‌دانند نه فعل پیامبران<ref>رازی، النبوات و ما یتعلق بها، مکتبة الکلیات الأزهریة، ص۱۵۹.</ref>. همچنین برخی از متکلمان [[امامیه]] نیز معجزه را فعل خدا می‌دانند چرا که به باور آنها اگر معجزه فعل خدا نباشد، دلالتی ندارد بر این که پیامبر در مدعایش صادق است و خداوند بر او [[وحی]] نازل کرده است<ref>سید مرتضی، الموضح عن جهة إعجاز القرآن، ۱۳۸۳ش، صصص۱۹۹-۲۰۰.</ref>. کسانی که معجزه را فعل خدا (نه پیامبران) می‌دانند، به آیاتی از [[قرآن]] -مثلا آیات ۱۹ تا ۲۳ [[سوره طه]]- استناد می‌کنند که خداوند انجام معجزات را به خودش نسبت داده است.<ref>جواهری، اعجاز و تحدی، ۱۳۹۷ش، ص۱۴۱-۱۴۲.</ref> | [[اشاعره]] به سبب تلقی خاصی که از توحید فاعلی داشته و فقط [[خداوند]] را فاعل حقیقی به حساب می‌آورند، معجزات را فعل خدا می‌دانند نه فعل پیامبران<ref>رازی، النبوات و ما یتعلق بها، مکتبة الکلیات الأزهریة، ص۱۵۹.</ref>. همچنین برخی از متکلمان [[امامیه]] نیز معجزه را فعل خدا می‌دانند چرا که به باور آنها اگر معجزه فعل خدا نباشد، دلالتی ندارد بر این که پیامبر در مدعایش صادق است و خداوند بر او [[وحی]] نازل کرده است<ref>سید مرتضی، الموضح عن جهة إعجاز القرآن، ۱۳۸۳ش، صصص۱۹۹-۲۰۰.</ref>. کسانی که معجزه را فعل خدا (نه پیامبران) می‌دانند، به آیاتی از [[قرآن]] -مثلا آیات ۱۹ تا ۲۳ [[سوره طه]]- استناد می‌کنند که خداوند انجام معجزات را به خودش نسبت داده است.<ref>جواهری، اعجاز و تحدی، ۱۳۹۷ش، ص۱۴۱-۱۴۲.</ref> | ||
اما بسیاری از فلاسفه و بخشی از متکلمان [[امامیه]]، معجزه را فعل مستقیم و بی‌واسطه خداوند نمی‌دانند چرا که به باور آنها هم عقلاً چنین چیزی محال است و هم متون دینی -مثلا آیه۴۹ [[سوره آل عمران]] یا آیه۳۸ [[سوره رعد]]- معجزات را به نفوس قوی انبیاء به اذن الهی نسبت می‌دهند.<ref>صدرالمتالهین، شواهد الربوبیه، ۱۳۶۰ش، ص۳۴۱؛ لاهیجی، گوهر مراد، ۱۳۸۳ش، ص۳۸۰؛ طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۳ق، ج۱، ص۸۰ ؛ جوادی آملی، وحی و رهبری، ۱۳۶۸ش، ص۱۸؛ جواهری، اعجاز و تحدی، ۱۳۹۷ش، ص۱۴۴-۱۴۹</ref>{{ | اما بسیاری از فلاسفه و بخشی از متکلمان [[امامیه]]، معجزه را فعل مستقیم و بی‌واسطه خداوند نمی‌دانند چرا که به باور آنها هم عقلاً چنین چیزی محال است و هم متون دینی -مثلا آیه۴۹ [[سوره آل عمران]] یا آیه۳۸ [[سوره رعد]]- معجزات را به نفوس قوی انبیاء به اذن الهی نسبت می‌دهند.<ref>صدرالمتالهین، شواهد الربوبیه، ۱۳۶۰ش، ص۳۴۱؛ لاهیجی، گوهر مراد، ۱۳۸۳ش، ص۳۸۰؛ طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۳ق، ج۱، ص۸۰ ؛ جوادی آملی، وحی و رهبری، ۱۳۶۸ش، ص۱۸؛ جواهری، اعجاز و تحدی، ۱۳۹۷ش، ص۱۴۴-۱۴۹</ref>{{یاد|وبالجملة جميع الامور الخارقة للعادة سواء سميت معجزة أو سحرا أو غير ذلك ككرامات الاولياء وسائر الخصال المكتسبة بالارتياضات والمجاهدات جميعها '''مستندة إلى مباد نفسانية''' طباطبایی، المیزان،۱۳۹۳ق، ج۱، ص۸۰}} | ||
اما برخی از محققان معتقدند که خداوند گاهی معجزات را از طریق اسبابی مستقل از [[پیامبران]] -مثلا از طریق [[ملائکه]] و استفاده از علل طبیعی ناشناخته- بوجود می‌آورد؛ و گاهی آنها را به‌واسطه قدرت و اذنی که به پیامبران می‌دهد، پدید می‌آورد.<ref>جواهری، اعجاز و تحدی، ۱۳۹۷ش، ص۱۵۰-۱۵۱.</ref> | اما برخی از محققان معتقدند که خداوند گاهی معجزات را از طریق اسبابی مستقل از [[پیامبران]] -مثلا از طریق [[ملائکه]] و استفاده از علل طبیعی ناشناخته- بوجود می‌آورد؛ و گاهی آنها را به‌واسطه قدرت و اذنی که به پیامبران می‌دهد، پدید می‌آورد.<ref>جواهری، اعجاز و تحدی، ۱۳۹۷ش، ص۱۵۰-۱۵۱.</ref> | ||