مهدویت: تفاوت میان نسخه‌ها

«مَهدَویت» واژه‌ای عربی و از ریشه «[[مهدی]]» است که از اضافه شدن «ت» به «مَهدَوی» ساخته شده. مهدوی به معنای مربوط‌ بودن به مهدی است، مانند واژه عَلَوی و حَسَنی. «ت» در واژه «مهدویت»، تای تأنیث است و به واسطه حذف شدنِ موصوف آمده است؛ یعنی در اصل «طریقة مهدویة» یا مانند آن بوده است.<ref>الویری، «گونه‌شناسی رویکردهای آموزۀ مهدویت در چهارچوب ظرفیت تمدنی»، ص۶۱</ref>{{یادداشت| دهخدا مهدویت را مصدر جعلی دانسته(دهخدا، لغت نامه، ذیل مهدویّت) وی هم چنین گفته که: لغاتی را که از اضافه شدن یک اسم با «َیّت » درست شده باشد مصدر جَعلی یا صِناعی نامند، مانند: ایرانیّت ، انسانیّت ، آدمیّت و جز آن. دهخدا، لغت نامه، ذیل جعلی.}}

بنا بر گفته [[راجکوسکی]]،{{یادداشت| در [[متن خطبه غدیر |خطبه غدیریه ]] [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] این عنوان (مهدی) را برای [[امام علی علیه‌السلام|امیرالمؤمنین (ع)]] بکاربرده است.و هو التقی النقی الهادی المهدی.مجلسی، بحارالانوار، ج۳۷، ص۲۱۰.}} اولین کسی که مهدی را به معنای منجی به کار برد [[ابو اسحاق کعب بن ماته بن حیسوء حمیری]] (متوفی ۳۴ق) بود.<ref>حسین، جاسم، تاریخ سیاسی غیبت امام دوازدهم، ص۳۴</ref>

استفاده از واژه مهدی به معنای منجی و نجات‌بخش عمدتاً بر اساس احادیث نبوی است. {{حدیث|«الْمَهْدِی مِنْ وُلْدِی، وَجْهُهُ کالْکوْکبِ الدُّرِّی، وَ اللَّوْنُ لَوْنٌ عَرَبِی، وَ الْجِسْمُ جِسْمٌ إِسْرَائِیلِی، یمْلَأُ الْأَرْضَ عَدْلًا کمَا مُلِئَتْ جَوْراً، یرْضَی بِخِلَافَتِهِ أَهْلُ السَّمَاءِ وَ الطَّیرُ فِی الْجَو يملك عشرين سنة :}}مهدی مردی از اولاد من است رنگ بدن او رنگ نژاد عرب و اندامش مانند اندام [[بنی‌اسرائیل| بنی اسرائیل]] است، {{یادداشت|پیامبراسلام(ص) از نسل اسماعیل فرزند ابراهیم است و پیامبران بنی اسرائیلی کسانی هستند که از نسل یعقوب هستند که لقبش اسرائیل است یعنی بنده‌ی خدا. بهره‌مندی امام مهدی(ع) از ویژگی‌های جسمانی بنی اسرائیل -بر اساس این روایت- دور ازذهن نیست زیرا عموی نیاکان پیامبر(ص) اسحاق است که فرزند یعقوب است.https://www.pasokhgoo.ir/content/}}در گونه راست وی خالی است که چون ستاره تابناکی بدرخشد زمین را پر از عدل کند چنان که پر از ظلم شده باشد، ساکنان زمین و آسمان و پرندگان هوا در خلافت وی خشنود خواهند بود او بیست سال حکومت می‌کند».<ref>طبری، دلائل الامامه، ۱۴۱۳ق، ص۴۴۱؛ ابن بطریق، عمدة عیون صحاح الاخبار، مؤسسة النشر الإسلامي، ص۴۳۹</ref>

موعود باوری به معنای اعتقاد به یک نجات بخش است که در آخرالزمان برای نجات و رهایی انسان‌ها و برقراری صلح و عدالت خواهد آمد. منجی موعود و نجات‌بخش در نزد اقوام و ملل مختلف با آیین‌ها و فرهنگ‌های کاملاً متفاوت، به اَشکال و صور گوناگون و متنوعی مطرح شده است؛ اما جملگی تقریباً در یک نکته اتفاق نظر دارند که نجات بخشی خواهد آمد و آنان را از یوغ بندگی ستمکاران و حاکمان زورگو رهانیده، جامعه‌ای پر از عدل و داد به وجود خواهد آورد. هندوها انتظارِ دهمین تجلی ویشنو {{یادداشت| محافظ(آمر) کاینات. دهخدا، لغت نامه}}یا کالْکی را دارند؛ بودایی‌ها ظهور بودای پنجم را منتظرند؛ [[یهودیت|یهودیان]] مسیح (ماشیح) را نجات دهنده می‌دانند؛ [[مسیحیت|مسیحیان]]، فارقلیط را می‌طلبند که [[حضرت عیسی|عیسی]] مسیح مژدة آمدنش را داده است؛ و بالاخره [[مسلمانان]] که قائل به ظهور [[حضرت مهدی(عج)]] هستند.

در احادیث نقل شده از [[پیامبر]] شخصیت امام زمان شبیه ستاره تابناک و طاووس بهشتی توصیف شده است: المَهدی رَجُلٌ مِن وُلدِی وَجهُهُ کَالکَوکَبِ الدُّرِّی؛<ref>بحار الأنوار، ج ۵۱، ص: ۸۰</ref> «مهدی مردی است از فرزندان من که چهره‌اش چون اختر تابناک است». المَهدِی طاوُوسُ أهلِ الجَنَّةِ.<ref>فضائل الخمسة من الصحاح الستة، ج ۳، ص: ۳۴۳ </ref>«مهدی طاووس بهشتیان است.»{{یادداشت| در فرازهای [[متن خطبه غدیر|خطبه غدیریه]] نیز [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|رسول خدا(ص)]] به [[امام مهدی عجل الله تعالی فرجه|امام مهدی(ع)]] اشاراتی داشته است.«معاشر الناس إني نبي وعلي وصيي ، ألا إن خاتم الائمة منا القائم '''المهدي''' ، ألا إنه الظاهر على الدين ، ألا إنه المنتقم من الظالمين» (آگاه باشید همانا آخرین امام (قائم مهدی)، از ماست. هان! او برتمامی ادیان چیره خواهد شد.هشدار! اوست انتقام گیرنده‌ی از ستم‌کاران.) [[محمدباقر مجلسی|مجلسی]]، [[بحار الانوار (کتاب)|بحارالانوار]]، ج۳۷، ص۲۱۳.}}