پرش به محتوا

ختنه: تفاوت میان نسخه‌ها

۲۴ بایت حذف‌شده ،  ‏۲۷ ژوئن ۲۰۲۳
جز
جایگزینی متن - '{{یادداشت|' به '{{یاد|'
جز (جایگزینی متن - '{{یادداشت|' به '{{یاد|')
خط ۳۶: خط ۳۶:
بریدن بخش‌هایی از آلت تناسلی زنان که غالبا، به زعم باورمندان به [[وجوب]] یا [[استحباب]] این عمل، به منظور کاستن از شدت تمایلات جنسی زنان صورت می‌گیرد و موجب حفظ [[عفت]] آنان می‌شود،<ref>رجوع کنید به جاحظ، ج۷، ص۲۷-۲۹؛ بلعمی، ص۱۴۲-۱۴۳؛ ابن قیم جوزیه، ص۱۴۷-۱۴۸.</ref> سنّتی قومی و محلی بوده که به بستر سنّت دینی وارد شده است. هرچند علاوه بر برخی پیروان ادیان غیرتوحیدی در سراسر جهان، در میان برخی [[یهودیت|یهودیان]]، [[مسیحیت|مسیحیان]] و مسلمانان نیز رایج است، هیچ ذکری از آن در [[عهد قدیم]]، [[عهد جدید]] یا [[قرآن]] وجود ندارد.
بریدن بخش‌هایی از آلت تناسلی زنان که غالبا، به زعم باورمندان به [[وجوب]] یا [[استحباب]] این عمل، به منظور کاستن از شدت تمایلات جنسی زنان صورت می‌گیرد و موجب حفظ [[عفت]] آنان می‌شود،<ref>رجوع کنید به جاحظ، ج۷، ص۲۷-۲۹؛ بلعمی، ص۱۴۲-۱۴۳؛ ابن قیم جوزیه، ص۱۴۷-۱۴۸.</ref> سنّتی قومی و محلی بوده که به بستر سنّت دینی وارد شده است. هرچند علاوه بر برخی پیروان ادیان غیرتوحیدی در سراسر جهان، در میان برخی [[یهودیت|یهودیان]]، [[مسیحیت|مسیحیان]] و مسلمانان نیز رایج است، هیچ ذکری از آن در [[عهد قدیم]]، [[عهد جدید]] یا [[قرآن]] وجود ندارد.


بیشتر مذاهب فقهی، ختنه زنان را [[واجب]] ندانسته و به [[استحباب]] آن قائل‌اند.<ref>رجوع کنید به طوسی، النهایة، ص۵۰۲؛ ابن قدامه، ج۱، ص۷۰؛ نجفی، ج۳۱، ص۲۶۱.</ref> از جمله مستندات این فقها، احادیث و به ویژه این حدیث مشهور است که ختنه برای مردان سنّت است و برای زنان فضیلت و شرافت (الخِتانُ سنّةٌ لِلرّجال و مَکْرُمَةٌ للنّساء)<ref>رجوع کنید به کلینی، ۱۴۰۷ق، ج۶، ص۳۷؛ بیهقی، ج۸، ص۳۲۵.</ref> {{یادداشت|[[محمدباقر مجلسی|علامه مجلسی]] در [[مرآة العقول (کتاب)|مرآة العقول]] در شرح حدیث [[الکافی (کتاب)|کافی]]، «مَکرُمَة» را به معنای زبیایی بخش و عزیز شدن زن نزد همسرش دانسته است...وی احتمال داده است که ختنه زنان از [[اوامر ارشادی]] باشد که تنها مصالح دنیوی داشته باشد. «مكرمة» أي موجبة لحُسنها وكرامتها عند زوجها ، والمعنى أنها ليست من السنن بل من التطوعات ، ويحتمل أن يكون من الآداب والأوامر الإرشادية للمصالح الدنيوية ، والأول أظهر موافقا لقول الأصحاب. مجلسی، مرآة العقول، الناشردار الكتب الإسلاميّة، ج۲۱، ص۶۶.}}
بیشتر مذاهب فقهی، ختنه زنان را [[واجب]] ندانسته و به [[استحباب]] آن قائل‌اند.<ref>رجوع کنید به طوسی، النهایة، ص۵۰۲؛ ابن قدامه، ج۱، ص۷۰؛ نجفی، ج۳۱، ص۲۶۱.</ref> از جمله مستندات این فقها، احادیث و به ویژه این حدیث مشهور است که ختنه برای مردان سنّت است و برای زنان فضیلت و شرافت (الخِتانُ سنّةٌ لِلرّجال و مَکْرُمَةٌ للنّساء)<ref>رجوع کنید به کلینی، ۱۴۰۷ق، ج۶، ص۳۷؛ بیهقی، ج۸، ص۳۲۵.</ref> {{یاد|[[محمدباقر مجلسی|علامه مجلسی]] در [[مرآة العقول (کتاب)|مرآة العقول]] در شرح حدیث [[الکافی (کتاب)|کافی]]، «مَکرُمَة» را به معنای زبیایی بخش و عزیز شدن زن نزد همسرش دانسته است...وی احتمال داده است که ختنه زنان از [[اوامر ارشادی]] باشد که تنها مصالح دنیوی داشته باشد. «مكرمة» أي موجبة لحُسنها وكرامتها عند زوجها ، والمعنى أنها ليست من السنن بل من التطوعات ، ويحتمل أن يكون من الآداب والأوامر الإرشادية للمصالح الدنيوية ، والأول أظهر موافقا لقول الأصحاب. مجلسی، مرآة العقول، الناشردار الكتب الإسلاميّة، ج۲۱، ص۶۶.}}
برخی فقها از این حدیث، وجوب ختنه بر مردان را هم استفاده کرده‌اند.<ref>برای نمونه رجوع کنید به ابن قُدامه؛ نجفی، همانجا‌ها.</ref> در برابر، فقهای شافعی ختنه زنان را واجب شمرده و به احادیثی دیگر استناد کرده‌اند.<ref>برای نمونه رجوع کنید به نووی، المجموع، ج۱، ص۳۰۰-۳۰۱؛ خطیب شربینی، ج۴، ص۲۰۲.</ref> باتوجه به رواج ختنه دختران در [[مصر]] و واکنش شدید برخی مدافعان حقوق زنان، در این کشور قوانینی به تصویب رسید تا ختنه دختران را محدود سازد.<ref>سامى ذيب، مؤامرةالصمت ختان الذُّكُور و الإناث عنداليهود و المسيحيين و المسلمين الجدل الدينى و الطبى و الاجتماعى و القانونى،۲۰۰۳م. به نقل از دانشنامه جهان اسلام، ج۱، ص۶۹۲۵.</ref>     
برخی فقها از این حدیث، وجوب ختنه بر مردان را هم استفاده کرده‌اند.<ref>برای نمونه رجوع کنید به ابن قُدامه؛ نجفی، همانجا‌ها.</ref> در برابر، فقهای شافعی ختنه زنان را واجب شمرده و به احادیثی دیگر استناد کرده‌اند.<ref>برای نمونه رجوع کنید به نووی، المجموع، ج۱، ص۳۰۰-۳۰۱؛ خطیب شربینی، ج۴، ص۲۰۲.</ref> باتوجه به رواج ختنه دختران در [[مصر]] و واکنش شدید برخی مدافعان حقوق زنان، در این کشور قوانینی به تصویب رسید تا ختنه دختران را محدود سازد.<ref>سامى ذيب، مؤامرةالصمت ختان الذُّكُور و الإناث عنداليهود و المسيحيين و المسلمين الجدل الدينى و الطبى و الاجتماعى و القانونى،۲۰۰۳م. به نقل از دانشنامه جهان اسلام، ج۱، ص۶۹۲۵.</ref>     


حدیثی از [[پیامبر اکرم(ص)]] به صورت‌های مختلف روایت شده که در آن، ایشان به زنی که در آن دوره دختران را ختنه می‌کرد فرمودند که این کار [[حلال]] است ولی باید به بریدن جزء کوچکی از اندام تناسلی اکتفا کرد.<ref>رجوع کنید به جاحظ، ج۷، ص۲۸؛ کلینی، ج۶، ص۳۸؛ ابن قیم جوزیه، ص۱۴۸؛ مجلسی، ص۸۴.</ref> گفته شده به کار بردن واژه مُقطِّعةُالبُظور در حدیث نبوی خطاب به زن ختنه کننده، به جای واژه‌های متعارفی چون خاتِنَه یا مُبَظِّرَة، احتمالا نشان دهنده نوعی تخفیف و تحقیر این عمل از سوی آن حضرت است.<ref>رجوع کنید به د. اسلام، همانجا.</ref>
حدیثی از [[پیامبر اکرم(ص)]] به صورت‌های مختلف روایت شده که در آن، ایشان به زنی که در آن دوره دختران را ختنه می‌کرد فرمودند که این کار [[حلال]] است ولی باید به بریدن جزء کوچکی از اندام تناسلی اکتفا کرد.<ref>رجوع کنید به جاحظ، ج۷، ص۲۸؛ کلینی، ج۶، ص۳۸؛ ابن قیم جوزیه، ص۱۴۸؛ مجلسی، ص۸۴.</ref> گفته شده به کار بردن واژه مُقطِّعةُالبُظور در حدیث نبوی خطاب به زن ختنه کننده، به جای واژه‌های متعارفی چون خاتِنَه یا مُبَظِّرَة، احتمالا نشان دهنده نوعی تخفیف و تحقیر این عمل از سوی آن حضرت است.<ref>رجوع کنید به د. اسلام، همانجا.</ref>


دیدگاه‌های فقهای مسلمان درباره ناروا بودن، روا بودن و وجوب و استحباب ختنه زنان بسیار متفاوت است. حدیث مورد بحث، در دو جامع حدیثی [[صحیح بخاری|بخاری]] و [[صحیح مسلم|مسلم]] نیامده و از این رو نزد بسیاری از علمای [[اهل سنّت]]، [[ثقه|وثاقت]] کافی ندارد و اغلب فقهای مکاتب مختلف بر آنند که ختنه کردن زنان واجب نیست بلکه یک «مَکرُمَت»{{یادداشت| بزرگی و نوازش. دهخدا، لغتنامه، ذیل مکرمت}} محسوب می‌شود.<ref>رجوع کنید به کلینی، ج۶، ص۳۷؛ ابن ابی زید، ص۱۰۳؛ ابن قدامه، ج۱، ص۷۰-۷۱؛ ابن قیم جوزیه، ص۱۲۷-۱۲۸، ۱۳۱، ۱۳۷، ۱۵۲؛ مجلسی، همانجا.</ref> در سرزمین‌هایی چون [[سوریه]] و [[عربستان]] که در آنها فقه حنبلی (فقه پیروان [[احمد بن حنبل]] ) رواج دارد و نیز در [[مراکش]]، [[تونس]] و [[الجزایر]] که فقه مالکی(فقه پیروان
دیدگاه‌های فقهای مسلمان درباره ناروا بودن، روا بودن و وجوب و استحباب ختنه زنان بسیار متفاوت است. حدیث مورد بحث، در دو جامع حدیثی [[صحیح بخاری|بخاری]] و [[صحیح مسلم|مسلم]] نیامده و از این رو نزد بسیاری از علمای [[اهل سنّت]]، [[ثقه|وثاقت]] کافی ندارد و اغلب فقهای مکاتب مختلف بر آنند که ختنه کردن زنان واجب نیست بلکه یک «مَکرُمَت»{{یاد| بزرگی و نوازش. دهخدا، لغتنامه، ذیل مکرمت}} محسوب می‌شود.<ref>رجوع کنید به کلینی، ج۶، ص۳۷؛ ابن ابی زید، ص۱۰۳؛ ابن قدامه، ج۱، ص۷۰-۷۱؛ ابن قیم جوزیه، ص۱۲۷-۱۲۸، ۱۳۱، ۱۳۷، ۱۵۲؛ مجلسی، همانجا.</ref> در سرزمین‌هایی چون [[سوریه]] و [[عربستان]] که در آنها فقه حنبلی (فقه پیروان [[احمد بن حنبل]] ) رواج دارد و نیز در [[مراکش]]، [[تونس]] و [[الجزایر]] که فقه مالکی(فقه پیروان
[[مالک بن انس]] ) غالب است یا در [[ایران]] و [[عراق]] که فقه [[شیعه|شیعی]] غلبه دارد، ختنه زنان رایج نیست و در مقیاس بسیار محدودی انجام می‌گیرد، ولی در [[مصر]] به سبب غلبه فقه شافعی که عمدتا به سبب زمینه بومی قائل به وجوب ختنه زنان است، در مقیاسی گسترده این عمل رواج دارد.<ref>رجوع کنید به د. اسلام، همانجا؛ دایرةالمعارف زنان و فرهنگ‌های اسلامی، ج۳، ص۱۳۱.</ref>
[[مالک بن انس]] ) غالب است یا در [[ایران]] و [[عراق]] که فقه [[شیعه|شیعی]] غلبه دارد، ختنه زنان رایج نیست و در مقیاس بسیار محدودی انجام می‌گیرد، ولی در [[مصر]] به سبب غلبه فقه شافعی که عمدتا به سبب زمینه بومی قائل به وجوب ختنه زنان است، در مقیاسی گسترده این عمل رواج دارد.<ref>رجوع کنید به د. اسلام، همانجا؛ دایرةالمعارف زنان و فرهنگ‌های اسلامی، ج۳، ص۱۳۱.</ref>


خط ۴۸: خط ۴۸:
* فقهای [[شیعه]] و [[شافعی]] به استناد احادیث (از جمله حدیث منقول درباره ختنه [[امام حسن(ع)]] و [[امام حسین(ع)]]) ختنه را در روز هفتم ولادت نوزاد مستحب شمرده‌اند،<ref>رجوع کنید به بیهقی، ج۸، ص۳۲۴؛ نووی، المجموع، ج۱، ص۳۰۳؛ شهیدثانی، ج۸، ص۴۰۲-۴۰۳.</ref> ولی در منابع فقه حنفی زمان ختنه سال‌های مختلف (از هفت تا دوازده سالگی) ذکر شده است.<ref>رجوع کنید به ابن نجیم، ج۳، ص۳۵۹؛ ابن عابدین، ج۷، ص۱۱۵.</ref> برخی فقهای مالکی و حنبلی ختنه کردن در هفتمین روز تولد را، از آنرو که سنّت یهودیان بوده، [[مکروه]] شمرده‌اند.<ref>رجوع کنید به ابن حجر عسقلانی، ج۱۰، ص۲۸۹؛ بهوتی حنبلی، ج۱، ص۹۳.</ref>
* فقهای [[شیعه]] و [[شافعی]] به استناد احادیث (از جمله حدیث منقول درباره ختنه [[امام حسن(ع)]] و [[امام حسین(ع)]]) ختنه را در روز هفتم ولادت نوزاد مستحب شمرده‌اند،<ref>رجوع کنید به بیهقی، ج۸، ص۳۲۴؛ نووی، المجموع، ج۱، ص۳۰۳؛ شهیدثانی، ج۸، ص۴۰۲-۴۰۳.</ref> ولی در منابع فقه حنفی زمان ختنه سال‌های مختلف (از هفت تا دوازده سالگی) ذکر شده است.<ref>رجوع کنید به ابن نجیم، ج۳، ص۳۵۹؛ ابن عابدین، ج۷، ص۱۱۵.</ref> برخی فقهای مالکی و حنبلی ختنه کردن در هفتمین روز تولد را، از آنرو که سنّت یهودیان بوده، [[مکروه]] شمرده‌اند.<ref>رجوع کنید به ابن حجر عسقلانی، ج۱۰، ص۲۸۹؛ بهوتی حنبلی، ج۱، ص۹۳.</ref>
* در احادیث شیعی از استحباب اطعام ([[ولیمه|وَلیمه]]) برای ختنه و نیز خواندن دعایی مخصوص هنگام ختنه سخن به میان آمده است.<ref>رجوع کنید به صدوق، ۱۳۶۲ش، ج۱، ص۳۱۳؛ شهیدثانی، ج۷، ص۲۵-۲۶؛ حرّعاملی،الناشر
* در احادیث شیعی از استحباب اطعام ([[ولیمه|وَلیمه]]) برای ختنه و نیز خواندن دعایی مخصوص هنگام ختنه سخن به میان آمده است.<ref>رجوع کنید به صدوق، ۱۳۶۲ش، ج۱، ص۳۱۳؛ شهیدثانی، ج۷، ص۲۵-۲۶؛ حرّعاملی،الناشر
مؤسسة آل البيت عليهم السلام لإحياء التراث ـ قم،  ج۲۱، ص۴۴۴.</ref> {{یادداشت| [[امام صادق علیه‌السلام|امام صادق(ع)]]  هنگام ختنه کودک این [[دعا]] را می خواند:اللهم هذه سنتك وسنة نبيك صلى‌الله‌عليه‌وآله واتباع منا لك ولدينك بمشيتك وبارادتك لامر أردته وقضاء حتمته وأمر أنفذته فأذقته حر الحديد في ختانه وحجامته لامر أنت أعرف به مني ، اللهم فطهره من الذنوب وزد في عمره وادفع الآفات عن بدنه والاوجاع عن جسمه وزده من الغنى وادفع عنه الفقر فإنك تعلم ولا نعلم. }}
مؤسسة آل البيت عليهم السلام لإحياء التراث ـ قم،  ج۲۱، ص۴۴۴.</ref> {{یاد| [[امام صادق علیه‌السلام|امام صادق(ع)]]  هنگام ختنه کودک این [[دعا]] را می خواند:اللهم هذه سنتك وسنة نبيك صلى‌الله‌عليه‌وآله واتباع منا لك ولدينك بمشيتك وبارادتك لامر أردته وقضاء حتمته وأمر أنفذته فأذقته حر الحديد في ختانه وحجامته لامر أنت أعرف به مني ، اللهم فطهره من الذنوب وزد في عمره وادفع الآفات عن بدنه والاوجاع عن جسمه وزده من الغنى وادفع عنه الفقر فإنك تعلم ولا نعلم. }}
* در شماری از منابع فقهی، آشکار ساختن ختنه دختران با دادنِ ولیمه مستحب به شمار نرفته یا تنها به دعوت از زنان توصیه شده است.<ref>برای نمونه رجوع کنید به خطیب شربینی، ج۳، ص۲۴۵.</ref> در منابع دیگر، به استناد احادیثی که در آن‌ها از معمول نبودن این سنّت در زمان پیامبر اکرم سخن رفته، اصولا ولیمه دادن برای ختنه مکروه شمرده شده است.<ref>رجوع کنید به احمدبن حنبل، ج۴، ص۲۱۷؛ دسوقی، ج۲، ص۳۳۷؛ شوکانی، ج۶، ص۱۸۶.</ref>
* در شماری از منابع فقهی، آشکار ساختن ختنه دختران با دادنِ ولیمه مستحب به شمار نرفته یا تنها به دعوت از زنان توصیه شده است.<ref>برای نمونه رجوع کنید به خطیب شربینی، ج۳، ص۲۴۵.</ref> در منابع دیگر، به استناد احادیثی که در آن‌ها از معمول نبودن این سنّت در زمان پیامبر اکرم سخن رفته، اصولا ولیمه دادن برای ختنه مکروه شمرده شده است.<ref>رجوع کنید به احمدبن حنبل، ج۴، ص۲۱۷؛ دسوقی، ج۲، ص۳۳۷؛ شوکانی، ج۶، ص۱۸۶.</ref>


Image-reviewer، abusefilter، autopatrolled، botadmin، دیوان‌سالاران، eliminator، import، مدیران رابط کاربری، ipblock-exempt، movedable، oversight، patroller، reviewer، rollbacker، مدیران، translationadmin
۹٬۴۳۸

ویرایش