پرش به محتوا

دعای عرفه امام حسین(ع): تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - '{{یادداشت|' به '{{یاد|'
جز (جایگزینی متن - '{{پانویس|۲}}' به '{{پانوشت}} == یادداشت == {{یادداشت‌ها}}')
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
جز (جایگزینی متن - '{{یادداشت|' به '{{یاد|')
خط ۲۵: خط ۲۵:


==معرفی دعای عرفه==
==معرفی دعای عرفه==
دعای عرفه [[امام حسین(ع)]] از دعاهایی است که [[شیعیان]] در [[روز عرفه]] و در [[عرفات|صحرای عرفات]] و دیگر مناطق جهان می‌خوانند. در منابع، درباره سال قرائت دعای عرفه توسط امام حسین (ع) مطلبی ذکر نشده است؛ امّا با توجه به برخی شواهد، این دعا مربوط به [[حج ناتمام امام حسین(ع)|آخرین حج امام حسین(ع)]] نیست چرا که او در سفر حجی که قبل از [[واقعه کربلا]] بود، در [[عرفات]] توقف نداشت. برخی گفته‌اند امام در بیست‌وپنج سفری که به حج داشته در هر سفر در روز عرفه دعای جدیدی خوانده است.<ref>عندلیب همدانی، ثارالله، ۱۳۸۹، ص ۴۹۷.</ref> [[امام حسین(ع)]] در [[ذی‌الحجه]] [[سال ۶۰ قمری]] که به [[مکه]] رفت، در بین اعمال حج متوجه توطئه عوامل [[یزید]] شد، از این‌رو [[حج تمتع|حج]] را به [[عمره]] تبدیل کرد و سپس [[طواف|طواف خانه]] و [[سعی صفا و مروه]] را به جا آورد و به سمت [[کوفه]] حرکت کرد.<ref>[https://www.yjc.ir/fa/news/5776248/ «دعای عرفه امام حسین(ع) متعلق به آخرین سفر حج ایشان نیست.»]</ref>{{یادداشت| تبدیل حج به عمره می‌تواند به این معنا باشد که امام از اول نیت [[حج تمتع]] داشته ولی به  علت برخی از حوادث عمره حج تمتع  را تبدیل به عمره مفرده کرده است ومی‌تواند به این معنا باشد که  امام از اول نیت عمره و حج تمتع نداشته و نیت عمره مفرده داشته است. https://miqat.hajj.ir/article_37814.html}}
دعای عرفه [[امام حسین(ع)]] از دعاهایی است که [[شیعیان]] در [[روز عرفه]] و در [[عرفات|صحرای عرفات]] و دیگر مناطق جهان می‌خوانند. در منابع، درباره سال قرائت دعای عرفه توسط امام حسین (ع) مطلبی ذکر نشده است؛ امّا با توجه به برخی شواهد، این دعا مربوط به [[حج ناتمام امام حسین(ع)|آخرین حج امام حسین(ع)]] نیست چرا که او در سفر حجی که قبل از [[واقعه کربلا]] بود، در [[عرفات]] توقف نداشت. برخی گفته‌اند امام در بیست‌وپنج سفری که به حج داشته در هر سفر در روز عرفه دعای جدیدی خوانده است.<ref>عندلیب همدانی، ثارالله، ۱۳۸۹، ص ۴۹۷.</ref> [[امام حسین(ع)]] در [[ذی‌الحجه]] [[سال ۶۰ قمری]] که به [[مکه]] رفت، در بین اعمال حج متوجه توطئه عوامل [[یزید]] شد، از این‌رو [[حج تمتع|حج]] را به [[عمره]] تبدیل کرد و سپس [[طواف|طواف خانه]] و [[سعی صفا و مروه]] را به جا آورد و به سمت [[کوفه]] حرکت کرد.<ref>[https://www.yjc.ir/fa/news/5776248/ «دعای عرفه امام حسین(ع) متعلق به آخرین سفر حج ایشان نیست.»]</ref>{{یاد| تبدیل حج به عمره می‌تواند به این معنا باشد که امام از اول نیت [[حج تمتع]] داشته ولی به  علت برخی از حوادث عمره حج تمتع  را تبدیل به عمره مفرده کرده است ومی‌تواند به این معنا باشد که  امام از اول نیت عمره و حج تمتع نداشته و نیت عمره مفرده داشته است. https://miqat.hajj.ir/article_37814.html}}


دعای عرفه در بردارنده آموزه‌های عرفانی و عقیدتی است. [[بشر بن غالب اسدی|بِشر]] و بشیر فرزندان غالب اسدی نقل کرده‌اند که: در آخرین ساعات روز عرفه در [[عرفات]]، امام حسین(ع) با جمعی از خاندان، فرزندان و [[شیعیان]] از چادر بیرون آمدند و با نهایت خضوع و [[خشوع]] در طرف چپ کوه ایستادند و روی را به طرف [[کعبه]] گردانیده دست‌ها را تا مقابل رو برداشتند و این دعا را خواندند.<ref>قمی، مفاتیح الجنان، ذیل دعای عرفه.</ref> در روایت [[کفعمی]] دعای عرفه با جمله زیر پایان یافته است:
دعای عرفه در بردارنده آموزه‌های عرفانی و عقیدتی است. [[بشر بن غالب اسدی|بِشر]] و بشیر فرزندان غالب اسدی نقل کرده‌اند که: در آخرین ساعات روز عرفه در [[عرفات]]، امام حسین(ع) با جمعی از خاندان، فرزندان و [[شیعیان]] از چادر بیرون آمدند و با نهایت خضوع و [[خشوع]] در طرف چپ کوه ایستادند و روی را به طرف [[کعبه]] گردانیده دست‌ها را تا مقابل رو برداشتند و این دعا را خواندند.<ref>قمی، مفاتیح الجنان، ذیل دعای عرفه.</ref> در روایت [[کفعمی]] دعای عرفه با جمله زیر پایان یافته است:
خط ۳۴: خط ۳۴:


==سند==
==سند==
[[کفعمی]] در کتاب [[البلد الامین و الدرع الحصین (کتاب)|البلدالامین]] و [[سید بن طاووس]] در کتاب [[مصباح الزائر]] این دعا را ذکر کرده‌اند و پس از آن دو، [[علامه مجلسی]] در [[بحار الانوار]] و [[شیخ عباس قمی]] در [[مفاتیح الجنان]] آن را آورده‌اند. [[سید ابوالقاسم خویی|آیت‌الله خویی]]، راویان دعای عرفه [[بشر بن غالب اسدی|بشر بن غالب]] را از اصحاب [[امام حسین(ع)]] و [[امام سجاد(ع)]] و بشیر بن غالب را تنها از راویان [[امام حسین(ع)]] دانسته است.<ref>خویی، معجم رجال الحدیث، ۱۴۰۹ق، ج۳، ص۳۲۰، ۳۳۰.</ref> اگر چه بعضی از محدثان یقین به سند این نیایش ندارند، اما گفته‌اند محتوای این دعا به قدری با عظمت و مطابق اصول است که از سند بی‌نیاز و احتیاجی به آن ندارد.{{یادداشت|بنابر قاعده معروفی که می‌گوید: «دلالته تغنی عن السند: محتوا [ما را] از سند بی‌نیاز می‌کند».}} و نظیر آن را جز [[پیامبران]] و [[ائمه معصومین]] نمی‌توانند بیان نمایند.<ref>جعفری، نیایش امام حسین در عرفات، ۱۳۷۸ق، ص۲۹.</ref>
[[کفعمی]] در کتاب [[البلد الامین و الدرع الحصین (کتاب)|البلدالامین]] و [[سید بن طاووس]] در کتاب [[مصباح الزائر]] این دعا را ذکر کرده‌اند و پس از آن دو، [[علامه مجلسی]] در [[بحار الانوار]] و [[شیخ عباس قمی]] در [[مفاتیح الجنان]] آن را آورده‌اند. [[سید ابوالقاسم خویی|آیت‌الله خویی]]، راویان دعای عرفه [[بشر بن غالب اسدی|بشر بن غالب]] را از اصحاب [[امام حسین(ع)]] و [[امام سجاد(ع)]] و بشیر بن غالب را تنها از راویان [[امام حسین(ع)]] دانسته است.<ref>خویی، معجم رجال الحدیث، ۱۴۰۹ق، ج۳، ص۳۲۰، ۳۳۰.</ref> اگر چه بعضی از محدثان یقین به سند این نیایش ندارند، اما گفته‌اند محتوای این دعا به قدری با عظمت و مطابق اصول است که از سند بی‌نیاز و احتیاجی به آن ندارد.{{یاد|بنابر قاعده معروفی که می‌گوید: «دلالته تغنی عن السند: محتوا [ما را] از سند بی‌نیاز می‌کند».}} و نظیر آن را جز [[پیامبران]] و [[ائمه معصومین]] نمی‌توانند بیان نمایند.<ref>جعفری، نیایش امام حسین در عرفات، ۱۳۷۸ق، ص۲۹.</ref>
===سند بخش پایانی===
===سند بخش پایانی===
قسمت پایانی دعای عرفه را تنها [[سید ابن طاووس]] در [[اقبال الاعمال]] آورده است. سید ابن طاووس در کتاب دیگرش [[مصباح الزائر]] و [[کفعمی]] و [[علامه مجلسی]] آن را ذکر نکرده است، [[علامه مجلسی]] در صدور این بخش از [[امام حسین(ع)]]  تردید کرده و عبارت‌های آن را با سیاق دعاهای معصومین(ع) ناسازگار شمرده و احتمال داده است که این قسمت را بعضی از مشایخ صوفیه به این دعا افزوده باشند.  ممکن است این قسمت ابتدا در برخی کتاب‌ها نبوده و سید ابن طاووس با گمان اینکه جزء دعای عرفه است، آن را در پایان دعا قرار داده باشد و یا اینکه نسخه اصلی کتاب اقبال الاعمال دارای این زیاده نبوده و بعدها برخی از مشایخ صوفیه آن را به این کتاب ملحق کرده‌اند. علامه مجلسی احتمال دوم را مناسب‌تر دانسته است.<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۹۵، ص۲۲۷.</ref> [[محمد محمدی ری‌شهری]] با آنکه در نقد کلام علامه مجلسی می‌گوید سیاق بخش پایانی دعای عرفه با سیاق برخی دیگر از ادعیه معصومان(ع) مانند [[مناجات شعبانیه]]، هماهنگ است، ولی سرانجام توقف می کند و همانند علامه مجلسی در پایان تأکید می‌کند باید گفت: خداوند، به حقیقتِ احوال، آگاه‌تر است.<ref>محمدی ری‌شهری، دانشنامه امام حسین(ع) بر پایه قرآن، حدیث و تاریخ، ج‏١٤، ص ٤٥.</ref>
قسمت پایانی دعای عرفه را تنها [[سید ابن طاووس]] در [[اقبال الاعمال]] آورده است. سید ابن طاووس در کتاب دیگرش [[مصباح الزائر]] و [[کفعمی]] و [[علامه مجلسی]] آن را ذکر نکرده است، [[علامه مجلسی]] در صدور این بخش از [[امام حسین(ع)]]  تردید کرده و عبارت‌های آن را با سیاق دعاهای معصومین(ع) ناسازگار شمرده و احتمال داده است که این قسمت را بعضی از مشایخ صوفیه به این دعا افزوده باشند.  ممکن است این قسمت ابتدا در برخی کتاب‌ها نبوده و سید ابن طاووس با گمان اینکه جزء دعای عرفه است، آن را در پایان دعا قرار داده باشد و یا اینکه نسخه اصلی کتاب اقبال الاعمال دارای این زیاده نبوده و بعدها برخی از مشایخ صوفیه آن را به این کتاب ملحق کرده‌اند. علامه مجلسی احتمال دوم را مناسب‌تر دانسته است.<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۹۵، ص۲۲۷.</ref> [[محمد محمدی ری‌شهری]] با آنکه در نقد کلام علامه مجلسی می‌گوید سیاق بخش پایانی دعای عرفه با سیاق برخی دیگر از ادعیه معصومان(ع) مانند [[مناجات شعبانیه]]، هماهنگ است، ولی سرانجام توقف می کند و همانند علامه مجلسی در پایان تأکید می‌کند باید گفت: خداوند، به حقیقتِ احوال، آگاه‌تر است.<ref>محمدی ری‌شهری، دانشنامه امام حسین(ع) بر پایه قرآن، حدیث و تاریخ، ج‏١٤، ص ٤٥.</ref>
خط ۴۷: خط ۴۷:
# سیر اندیشه در آفاق جهان و یادآوری نعمت‌های بیکران الهی بر انسان و حمد و سپاس خداوند بر آن‌ها.
# سیر اندیشه در آفاق جهان و یادآوری نعمت‌های بیکران الهی بر انسان و حمد و سپاس خداوند بر آن‌ها.
# تضرع به درگاه خداوند و اقرار به گناهان و [[توبه]] و درخواست عفو و روی آوردن به صفات پسندیده و اعمال خیر.
# تضرع به درگاه خداوند و اقرار به گناهان و [[توبه]] و درخواست عفو و روی آوردن به صفات پسندیده و اعمال خیر.
# اعتراف به غیر قابل شمارش بودن نعمت های الهی و شمارش پاره ای از آنها و اعتراف به گناهان  وخطاها و شمارش آنها.{{یادداشت|۲۷ فراز در دعای عرفه در رابطه با اعتراف به نعمت های نامحدود الهی با جمله «انت الذی» است و۱۳ فراز اعتراف به گناهان خویش با جمله «انا الذی» است که در این بخش اخیر با  [[دعای ابوحمزه ثمالی]] اشتراک دارد.}}
# اعتراف به غیر قابل شمارش بودن نعمت های الهی و شمارش پاره ای از آنها و اعتراف به گناهان  وخطاها و شمارش آنها.{{یاد|۲۷ فراز در دعای عرفه در رابطه با اعتراف به نعمت های نامحدود الهی با جمله «انت الذی» است و۱۳ فراز اعتراف به گناهان خویش با جمله «انا الذی» است که در این بخش اخیر با  [[دعای ابوحمزه ثمالی]] اشتراک دارد.}}
   
   
# درخواست حوایج که با درود و [[صلوات]] بر محمد و آل محمد شروع می‌شود. سپس تقاضای بخشش و نور هدایت و رحمت و [[برکت]] و وسعت روزی و پاداش اخروی و...
# درخواست حوایج که با درود و [[صلوات]] بر محمد و آل محمد شروع می‌شود. سپس تقاضای بخشش و نور هدایت و رحمت و [[برکت]] و وسعت روزی و پاداش اخروی و...
خط ۵۳: خط ۵۳:
==ترجمه و شرح‌ها==
==ترجمه و شرح‌ها==
کتاب‌ها و مقالات متعددی در شرح و ترجمه دعای عرفه به نگارش درآمده است که برخی از آن‌ها عبارتند از:
کتاب‌ها و مقالات متعددی در شرح و ترجمه دعای عرفه به نگارش درآمده است که برخی از آن‌ها عبارتند از:
# ''[[مظهر الغرائب]]''، تألیف سید خلف بن عبدالمطلب (درگذشت ۱۰۷۴ق.) <ref>الأمین، السید محسن، أعیان الشیعة، ج۶، ص۳۳۰.</ref>  از معاصران [[بهاء الدین عاملی|شیخ بهایی]] که به اصرار دوستش [[میرزا محمد استرآبادی]] <ref>الموسوی الخوانساری، محمد باقر، روضات الجنات فی احوال العلماء و السادات، ۱۳۹۰ش، ج۳، ص۲۶۴.</ref> در موقف [[عرفات]] این دعا را شرح کرده است.{{یادداشت|این شرح را در ده هزار بیت شعر به درخواست دوستش میرزا محمد رجالی سروده است. الذریعه، ج۲۱، ص۱۶۹.از منابع دیگر هم چون [[روضات الجنات فی احوال العلماء و السادات (کتاب) |روضات الجنات]] خوانساری ج۳ ص۲۶۴ ونیز [[مستدرک الوسائل]] محدث نوری ج۲ ص۵۵۷  قرینه‌ای براین که این شرح در قالب شعر است به دست نمی‌آید.سید محمدباقر حجتی نویسنده ومترجم نام کامل کتاب را «مظهر العجائب و منبع الغرائب فی شرح دعاء سیدنا الحسین بن علی بن ابی طالب علیهما السلام» معرفی کرده است.http://ensani.ir/fa/article/64439/ }}
# ''[[مظهر الغرائب]]''، تألیف سید خلف بن عبدالمطلب (درگذشت ۱۰۷۴ق.) <ref>الأمین، السید محسن، أعیان الشیعة، ج۶، ص۳۳۰.</ref>  از معاصران [[بهاء الدین عاملی|شیخ بهایی]] که به اصرار دوستش [[میرزا محمد استرآبادی]] <ref>الموسوی الخوانساری، محمد باقر، روضات الجنات فی احوال العلماء و السادات، ۱۳۹۰ش، ج۳، ص۲۶۴.</ref> در موقف [[عرفات]] این دعا را شرح کرده است.{{یاد|این شرح را در ده هزار بیت شعر به درخواست دوستش میرزا محمد رجالی سروده است. الذریعه، ج۲۱، ص۱۶۹.از منابع دیگر هم چون [[روضات الجنات فی احوال العلماء و السادات (کتاب) |روضات الجنات]] خوانساری ج۳ ص۲۶۴ ونیز [[مستدرک الوسائل]] محدث نوری ج۲ ص۵۵۷  قرینه‌ای براین که این شرح در قالب شعر است به دست نمی‌آید.سید محمدباقر حجتی نویسنده ومترجم نام کامل کتاب را «مظهر العجائب و منبع الغرائب فی شرح دعاء سیدنا الحسین بن علی بن ابی طالب علیهما السلام» معرفی کرده است.http://ensani.ir/fa/article/64439/ }}
# ''شرح دعای عرفه''، تألیف شیخ محمدعلی ابن شیخ ابی‌طالب زاهدی، جیلانی اصفهانی.<ref>آقا بزرگ تهرانی، الذریعه، دار الأضواء، ج۱۳، ص۲۵۸.</ref>
# ''شرح دعای عرفه''، تألیف شیخ محمدعلی ابن شیخ ابی‌طالب زاهدی، جیلانی اصفهانی.<ref>آقا بزرگ تهرانی، الذریعه، دار الأضواء، ج۱۳، ص۲۵۸.</ref>
# ''[[هدایة المستبصرین در شرح دعای عرفه]]''، تألیف میرزا احمدبن سلطان علی صدر الافاضل.
# ''[[هدایة المستبصرین در شرح دعای عرفه]]''، تألیف میرزا احمدبن سلطان علی صدر الافاضل.
Image-reviewer، abusefilter، autopatrolled، botadmin، دیوان‌سالاران، eliminator، import، مدیران رابط کاربری، ipblock-exempt، movedable، oversight، patroller، reviewer، rollbacker، مدیران، translationadmin
۹٬۴۳۸

ویرایش