Image-reviewer، abusefilter، autopatrolled، botadmin، دیوان‌سالاران، eliminator، import، مدیران رابط کاربری، ipblock-exempt، movedable، oversight، patroller، reviewer، rollbacker، مدیران، translationadmin
۹٬۴۳۸
ویرایش
آزادسازی خرمشهر: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - '{{یادداشت|' به '{{یاد|'
بدون خلاصۀ ویرایش |
جز (جایگزینی متن - '{{یادداشت|' به '{{یاد|') برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
||
| خط ۷: | خط ۷: | ||
| شرح ماجرا = | | شرح ماجرا = | ||
| طرفین = [[ایران]] و [[عراق]] | | طرفین = [[ایران]] و [[عراق]] | ||
| زمان = [[۳ خرداد]] [[ | | زمان = [[۳ خرداد]] [[سال ۱۳۶۱ش]] | ||
| دوره = پس از [[انقلاب اسلامی ایران]] | | دوره = پس از [[انقلاب اسلامی ایران]] | ||
| مکان = خرمشهر | | مکان = خرمشهر | ||
| خط ۶۴: | خط ۶۴: | ||
*دومین مرحله از عملیات در ساعت ۲۲:۳۰ روز ۱۶ اردیبهشت ۱۳۶۱ش آغاز شده و تصمیم گرفته شد که قرارگاه‌های «فتح» و «نصر» از جاده اهواز – خرمشهر به سمت مرز پیشروی کنند و قرارگاه «قدس» نیز ماموریت یافت تا به صورت محدود برای تصرف سرپل در جنوب کرخه کور اقدام نماید و سپس آن را گسترش دهد.<ref>[https://b2n.ir/x80288 «شرح کامل عملیات الی بیت المقدس»، سایت پرتال امام خمینی.]</ref> نیروهای قرارگاه «فتح» در همان ساعات اولیه به جاده مرزی رسیدند و یگان‌های قرارگاه «نصر» نیز با اندکی تاخیر و تحمل فشارهای سنگین، به مرز رسیده و به قرارگاه «فتح» ملحق شدند. در پی این عملیات، برخی از نیروهای عراقی مجبور به عقب‌نشینی شده و تعدادی از آنها به اسارت گرفته شدند و بدین ترتیب جاده اهواز-خرمشهر و نیز مناطقی نظیر جفیر، پادگان حمید و هویزه آزاد شدند.<ref>شاهقلیان، «عوامل و زمینه‌های مؤثر در پیروزی عملیات بیت المقدس»، ص۱۸۴.</ref> | *دومین مرحله از عملیات در ساعت ۲۲:۳۰ روز ۱۶ اردیبهشت ۱۳۶۱ش آغاز شده و تصمیم گرفته شد که قرارگاه‌های «فتح» و «نصر» از جاده اهواز – خرمشهر به سمت مرز پیشروی کنند و قرارگاه «قدس» نیز ماموریت یافت تا به صورت محدود برای تصرف سرپل در جنوب کرخه کور اقدام نماید و سپس آن را گسترش دهد.<ref>[https://b2n.ir/x80288 «شرح کامل عملیات الی بیت المقدس»، سایت پرتال امام خمینی.]</ref> نیروهای قرارگاه «فتح» در همان ساعات اولیه به جاده مرزی رسیدند و یگان‌های قرارگاه «نصر» نیز با اندکی تاخیر و تحمل فشارهای سنگین، به مرز رسیده و به قرارگاه «فتح» ملحق شدند. در پی این عملیات، برخی از نیروهای عراقی مجبور به عقب‌نشینی شده و تعدادی از آنها به اسارت گرفته شدند و بدین ترتیب جاده اهواز-خرمشهر و نیز مناطقی نظیر جفیر، پادگان حمید و هویزه آزاد شدند.<ref>شاهقلیان، «عوامل و زمینه‌های مؤثر در پیروزی عملیات بیت المقدس»، ص۱۸۴.</ref> | ||
*سومین مرحله در آخرین ساعات روز ۱۹ اردیبهشت ماه ۱۳۶۱ش با نیروهایی متشکل از چهار تیپ مستقل سپاه پاسداران و دو تیپ ارتش، آغاز شد و به دلیل هوشیاری نیروهای عراقی و تمرکز بر خطوط پدافندی‌اش، نیروهای ایرانی در انجام ماموریت خود توفیق نیافتند.<ref>[https://b2n.ir/x80288 «شرح کامل عملیات الی بیت المقدس»]، سایت پرتال امام خمینی.</ref> تکرار این عملیات در روز بعد نیز به شکست انجامید، به همین خاطر تصمیم گرفته شد تا برای انجام عملیات نهایی فرصت بیشتری به یگان‌ها داده شود و مقرر شد دو تیپ المهدی(عج) و امام سجاد(ع) از قرارگاه «فجر» نیز در حرکت بعدی استفاده شود.<ref>[https://b2n.ir/x80288 «شرح کامل عملیات الی بیت المقدس»]، سایت پرتال امام خمینی.</ref> | *سومین مرحله در آخرین ساعات روز ۱۹ اردیبهشت ماه ۱۳۶۱ش با نیروهایی متشکل از چهار تیپ مستقل سپاه پاسداران و دو تیپ ارتش، آغاز شد و به دلیل هوشیاری نیروهای عراقی و تمرکز بر خطوط پدافندی‌اش، نیروهای ایرانی در انجام ماموریت خود توفیق نیافتند.<ref>[https://b2n.ir/x80288 «شرح کامل عملیات الی بیت المقدس»]، سایت پرتال امام خمینی.</ref> تکرار این عملیات در روز بعد نیز به شکست انجامید، به همین خاطر تصمیم گرفته شد تا برای انجام عملیات نهایی فرصت بیشتری به یگان‌ها داده شود و مقرر شد دو تیپ المهدی(عج) و امام سجاد(ع) از قرارگاه «فجر» نیز در حرکت بعدی استفاده شود.<ref>[https://b2n.ir/x80288 «شرح کامل عملیات الی بیت المقدس»]، سایت پرتال امام خمینی.</ref> | ||
*مرحله چهارم عملیات با هدف محاصره و آزادسازی خرمشهر در ساعت ۲۲:۲۵ دقیقه مورخ ۱ خردادماه ۱۳۶۱ش آغاز شد.<ref>درودیان، سیری در جنگ ایران و عراق: خونین‌شهر تا خرمشهر، ۱۳۷۷ش، ج۱، ص۱۵۱.</ref> یگان‌های قرارگاه «فتح» پس از درگیری و پیشروی موفق شدند که با روشن شدن هوا در پلیس‌راه خرمشهر، نیروی‌های بعثی را منهدم کنند و نیروهای قرارگاه «فجر» با عملیات خود توانستند «پل نو» را تصرف کنند و به سمت «شط‌العرب» پیشروی کنند. نیروهای قرارگاه «نصر» نیز در امتداد مرز پیشروی کرده و با پاکسازی و انهدام نیروهای بعثی به سمت جنوب حرکت کردند و بدین ترتیب شهر خرمشهر به‌طور کامل به محاصره نیروهای ایرانی درآمد. اگرچه نیروهای عراقی همچنان مقاومت می‌کردند؛ اما در روز ۲ خردادماه حلقه محاصره خرمشهر تنگ‌تر شد و بخشی از نیروهای عراقی به اسارت درآمدند و در نهایت در ساعت ۱۴ روز ۳ خردادماه ۱۳۶۱ش شهر خرمشهر به‌طور کامل آزاد و پرچم جمهوری اسلامی ایران بر فراز مسجد جامع {{ | *مرحله چهارم عملیات با هدف محاصره و آزادسازی خرمشهر در ساعت ۲۲:۲۵ دقیقه مورخ ۱ خردادماه ۱۳۶۱ش آغاز شد.<ref>درودیان، سیری در جنگ ایران و عراق: خونین‌شهر تا خرمشهر، ۱۳۷۷ش، ج۱، ص۱۵۱.</ref> یگان‌های قرارگاه «فتح» پس از درگیری و پیشروی موفق شدند که با روشن شدن هوا در پلیس‌راه خرمشهر، نیروی‌های بعثی را منهدم کنند و نیروهای قرارگاه «فجر» با عملیات خود توانستند «پل نو» را تصرف کنند و به سمت «شط‌العرب» پیشروی کنند. نیروهای قرارگاه «نصر» نیز در امتداد مرز پیشروی کرده و با پاکسازی و انهدام نیروهای بعثی به سمت جنوب حرکت کردند و بدین ترتیب شهر خرمشهر به‌طور کامل به محاصره نیروهای ایرانی درآمد. اگرچه نیروهای عراقی همچنان مقاومت می‌کردند؛ اما در روز ۲ خردادماه حلقه محاصره خرمشهر تنگ‌تر شد و بخشی از نیروهای عراقی به اسارت درآمدند و در نهایت در ساعت ۱۴ روز ۳ خردادماه ۱۳۶۱ش شهر خرمشهر به‌طور کامل آزاد و پرچم جمهوری اسلامی ایران بر فراز مسجد جامع {{یاد| مسجد جامع خرمشهر که در مرکز شهر واقع شده است، در رویداد سقوط و آزادسازی خرمشهر جایگاه ویژه‌ای داشته است. این مسجد محل تدارک، سازماندهی، استراحت و مداوای مجروحین بود و به عبارتی نقش ستاد عملیات و فرماندهی و مرکز پشتیبانی و تغذیه کننده روحی و معنوی رزمندگان ایرانی را ایفا می‌کرد و آخرین سنگری بود که با سقوط آن، شهر نیز سقوط کرد. مسجد جامع خرمشهر نماد مقاومت و آزادی نام گرفته است.(درودیان، سیری در جنگ ایران وعراق: خونین‌شهر تا خرمشهر، ۱۳۷۷ش، ص۴۵.)}} این شهر به اهتزاز درآمد.<ref>درودیان، سیری در جنگ ایران و عراق: خونین‌شهر تا خرمشهر، ۱۳۷۷ش، ج۱، ص۱۵۱.</ref> | ||
==موافقان و مخالفان صلح پس از فتح خرمشهر== | ==موافقان و مخالفان صلح پس از فتح خرمشهر== | ||
[[حزب نهضت آزادی]]، از احزاب سیاسی در ایران یکی از موافقان جدی صلح و اتمام جنگ پس از فتح خرمشهر بوده است.<ref>یزدی، ناگفته‌های ابراهیم یزدی از جنگ ایران و عراق، ۱۳۹۵ش، ص۲۸.</ref> ابراهیم یزدی از اعضای این حزب در مصاحبه‌ای گفته است: «ما تا فتح خرمشهر با تمام قوا از جنگ حمایت کردیم اما بعد از فتح خرمشهر معتقد بودیم که جنگ باید تمام شود.»<ref>یزدی، ناگفته‌های ابراهیم یزدی از جنگ ایران و عراق، ۱۳۹۵ش، ص۲۸.</ref> او همچنین معتقد است که [[امام خمینی]] در ابتدا مخالف ادامه جنگ پس از فتح خرمشهر و موافق صلح بود، اما بعدها نظر او درباره ادامه جنگ تغییر کرد.<ref>یزدی، ناگفته‌های ابراهیم یزدی از جنگ ایران و عراق، ۱۳۹۵ش، ص۲۸.</ref> [[اکبر هاشمی رفسنجانی]] ملاحظات امام درباره ادامه جنگ را اینگونه عنوان کرده است: اگر وارد خاک عراق شویم مردم عراق؛ حتی اگر با [[صدام حسین|صدام]] مخالف باشند، به خاطر تعصبات وطنی از او حمایت می‌کنند، جهان عرب و حتی دنیا ممکن است از صدام حمایت کنند، ما به عنوان اشغالگر تلقی می‌شویم و ورود به خاک عراق به مردم عراق آسیب می‌زند.<ref>هاشمی، هاشمی رفسنجانی: کارنامه و خاطرات ۱۳۶۱: پس از بحران، ۱۳۸۱ش، ص۱۶-۱۷.</ref> | [[حزب نهضت آزادی]]، از احزاب سیاسی در ایران یکی از موافقان جدی صلح و اتمام جنگ پس از فتح خرمشهر بوده است.<ref>یزدی، ناگفته‌های ابراهیم یزدی از جنگ ایران و عراق، ۱۳۹۵ش، ص۲۸.</ref> ابراهیم یزدی از اعضای این حزب در مصاحبه‌ای گفته است: «ما تا فتح خرمشهر با تمام قوا از جنگ حمایت کردیم اما بعد از فتح خرمشهر معتقد بودیم که جنگ باید تمام شود.»<ref>یزدی، ناگفته‌های ابراهیم یزدی از جنگ ایران و عراق، ۱۳۹۵ش، ص۲۸.</ref> او همچنین معتقد است که [[امام خمینی]] در ابتدا مخالف ادامه جنگ پس از فتح خرمشهر و موافق صلح بود، اما بعدها نظر او درباره ادامه جنگ تغییر کرد.<ref>یزدی، ناگفته‌های ابراهیم یزدی از جنگ ایران و عراق، ۱۳۹۵ش، ص۲۸.</ref> [[اکبر هاشمی رفسنجانی]] ملاحظات امام درباره ادامه جنگ را اینگونه عنوان کرده است: اگر وارد خاک عراق شویم مردم عراق؛ حتی اگر با [[صدام حسین|صدام]] مخالف باشند، به خاطر تعصبات وطنی از او حمایت می‌کنند، جهان عرب و حتی دنیا ممکن است از صدام حمایت کنند، ما به عنوان اشغالگر تلقی می‌شویم و ورود به خاک عراق به مردم عراق آسیب می‌زند.<ref>هاشمی، هاشمی رفسنجانی: کارنامه و خاطرات ۱۳۶۱: پس از بحران، ۱۳۸۱ش، ص۱۶-۱۷.</ref> | ||
برخی از مسئولان سیاسی و فرماندهان نظامی با ادامه جنگ موافق بودند.<ref>هاشمی، هاشمی رفسنجانی: کارنامه و خاطرات ۱۳۶۱: پس از بحران، ۱۳۸۱ش، ص۱۶.</ref> مهمترین ادله آنان برای ادامه جنگ و ورود به خاک عراق عبارتند از: عدم پذیریش شرایط ایران از طرف دولت عراق (پرداخت غرامت و تنبیه متجاوز)، عدم امنیت مرزهای ایران و احتمال حمله دوباره ارتش عراق و اینکه مناطقی مانند شلمچه، طلائیه، فکه و قصر شیرین همچنان در اشغال ارتش عراق بودند.<ref>[https://b2n.ir/t69790 «چرا مسئولان ارشد نظام موافق ادامه جنگ پس از فتح خرمشهر بودند؟»]، سایت خبری مشرق.</ref> بنا به گفته هاشمی رفسنجانی در جلسه‌ای با حضور اعضای شورای عالی دفاع و فرماندهان اصلی جبهه‌ها در ۲۳ تیر ۱۳۶۱ش، امام خمینی در نهایت منطق نظامی‌ها را پذیرفت و با ادامه جنگ برای ورود به خاک عراق موافقت کرد.<ref>هاشمی، هاشمی رفسنجانی: کارنامه و خاطرات ۱۳۶۱: پس از بحران، ۱۳۸۱ش، ص۱۷.</ref>{{ | برخی از مسئولان سیاسی و فرماندهان نظامی با ادامه جنگ موافق بودند.<ref>هاشمی، هاشمی رفسنجانی: کارنامه و خاطرات ۱۳۶۱: پس از بحران، ۱۳۸۱ش، ص۱۶.</ref> مهمترین ادله آنان برای ادامه جنگ و ورود به خاک عراق عبارتند از: عدم پذیریش شرایط ایران از طرف دولت عراق (پرداخت غرامت و تنبیه متجاوز)، عدم امنیت مرزهای ایران و احتمال حمله دوباره ارتش عراق و اینکه مناطقی مانند شلمچه، طلائیه، فکه و قصر شیرین همچنان در اشغال ارتش عراق بودند.<ref>[https://b2n.ir/t69790 «چرا مسئولان ارشد نظام موافق ادامه جنگ پس از فتح خرمشهر بودند؟»]، سایت خبری مشرق.</ref> بنا به گفته هاشمی رفسنجانی در جلسه‌ای با حضور اعضای شورای عالی دفاع و فرماندهان اصلی جبهه‌ها در ۲۳ تیر ۱۳۶۱ش، امام خمینی در نهایت منطق نظامی‌ها را پذیرفت و با ادامه جنگ برای ورود به خاک عراق موافقت کرد.<ref>هاشمی، هاشمی رفسنجانی: کارنامه و خاطرات ۱۳۶۱: پس از بحران، ۱۳۸۱ش، ص۱۷.</ref>{{یاد|[[سید علی حسینی خامنه‌ای|سید علی خامنه ای]] رهبر جمهوری اسلامی نیز از موافقان ادامه جنگ پس از فتح خرمشهر براین اعتقاد است که اگر در مقطع آزادی خرمشهر، دفاع پایان می‌یافت صدام حتماً مجدداً پیشروی می‌کرد افزون بر اینکه بخش‌های زیادی از ایران در آن مقطع هنوز در اشغال متجاوزان بود.<ref>https://farsi.khamenei.ir/news-content?id=50980</ref> }} | ||