مصطفی چمران: تفاوت میان نسخه‌ها

'''مصطفی چمران''' (۱۳۶۰ ـ ۱۳۱۰) در دانشکده فنی دانشگاه تهران رشته الکترومکانیک خواند و با استفاده از بورس تحصیلی شاگردان ممتاز برای ادامه تحصیل راهی امریکا شد. درجه کارشناسی ارشد مهندسی برق را از دانشگاه تگزاس گرفت و برای ادامه تحصیل به دانشگاه برکلی رفت و دوره دکتری در رشته الکترونیک و فیزیک پلاسما را با درجه ممتاز به پایان رساند. در آمریکا به سبب مبارزه سیاسی ـ اعتقادی بورس تحصیلی‌اش قطع شد. در [[مصر]] و [[لبنان]] دوره آموزش نظامی را طی کرد. با دعوت [[امام موسی صدر]] به لبنان رفت و هشت سال آنجا ماند. بعد از پیروزی [[انقلاب اسلامی ایران]] وزیر دفاع دولت موقت جمهوری اسلامی، نماینده مجلس و فرمانده ستاد جنگ‌های نامنظم در جنگ [[عراق]] با [[ایران]] بود. مصطفی چمران در [[دهلاویه]] در ۳۱ خرداد ۱۳۶۰ بر اثر اصابت ترکش خمپاره دشمن به [[شهادت]] رسید.

پس از [[قیام             ۱۵      خرداد]]، چمران و دیگر اعضای اصلی شاخه نهضت آزادی ایران در خارج از کشور، مبارزه مسلحانه را راه حل مناسبی برای مبارزه با حکومت شاه دانستند و تصمیم گرفتند با تشکیل پایگاهی در کشورهای عربی ([[الجزایر]] و [[مصر]])، گروهی از اعضا را برای آموزش مبارزه مسلحانه به این کشورها اعزام کنند. در پی این تصمیم، چمران و [[ابراهیم یزدی]] در ملاقاتی با سرکنسول مصر در واشنگتن، از دعوت وی برای سفر به مصر استقبال نمودند و با سفیر مصر در [[سوئیس]] نیز مذاکراتی کردند. در ۱۳۴۳ش/۱۹۶۴ نخستین هیئت اعزامی با عنوان «سازمان مخصوص اتحاد و عمل» (سماع) برای آموزش راهی مصر شد.<ref>بازرگان، ج ۲، ص۱۷۵ـ۱۷۸؛ یزدی، ص۳۹ـ۴۰؛ متین، ص۱۹۹ـ۲۰۰</ref>

او با همکاری [[امام موسی صدر]] «[[حرکة المحرومین]]» و شاخه نظامی آن، [[جنبش امل|اَمَل]]، را پایه ریزی کرد و مدیریت مدرسه صنعتی [[جبل عامل]] را در [[صور]] به عهده گرفت. پس از ربوده شدن امام موسی صدر، چمران به عنوان یکی از اعضای اصلی رهبری حرکةالمحرومین برگزیده شد.<ref>چمران، لبنان: گزیده‌ای از...، ص۸۴، ۹۱؛ چمران، من جنگهای چریکی را ...، ص۳، ۱۶؛ بازرگان، ج ۲، ص۱۸۰ـ۱۸۲؛ یادنامه، ص۱۳</ref>

او در اقامت هشت ساله‌اش در [[لبنان]]، بیشتر وقایع سیاسی و انقلابی آنجا را زیر نظر داشت. وی در مرکز [[سازمان امل]] در جنوب شرقی [[بیروت]] در منطقه [[شِیاح]]، از مناطق فقیرنشین شیعیان، مجدّانه فعالیت می‌کرد و برای تربیت جوانان مسلمانِ [[شیعه]] و ارائه درسهای اسلامی، سازمانهای اسلامی دانشجویان را در [[بیروت]] و شهرهای جنوبی لبنان، به شیوه انجمنهای اسلامی دانشجویان، تأسیس کرد که بعدها جوانانِ این مراکز هسته اولیه حرکة المحرومین را به وجود آوردند.<ref>چمران، لبنان: گزیده‌ای از...، ص۲۰، ۵۷، ۸۴؛ چمران، گزارشی از لبنان ...، ص۲۹۹</ref> چمران در کمک به مردم فقیر لبنان نیز نقش مؤثری داشت، از جمله در صور برای شیعیان فقیر کارگاه قالی بافی دایر کرد.<ref>هاشمی رفسنجانی، ج۱، ص۲۷۹</ref>

پس از پیروزی [[انقلاب اسلامی ایران|انقلاب اسلامی]] (بهمن ۱۳۵۷)، چمران پس از ۲۳ سال دوری از وطن به [[ایران]] بازگشت. نخستین اقدام او راه‌اندازی اولین دوره آموزش [[سپاه پاسداران]] بود که خود تربیت اعضا را به عهده گرفت و پس از انتصاب به سمت معاونت نخست وزیر، به حل و فصل مسائل مناطق بحرانی کشور پرداخت.<ref>شهید سرافراز دکتر مصطفی چمران، ص۱۸</ref>

با شروع جنگ، چمران به همراه شماری از رزمندگانی که در کردستان جنگیده بودند، برای ساماندهی نیروهای مردمی در برابر حملات [[عراق]] راهی [[اهواز]] شد و در نخستین شب ورود، اولین حمله چریکی را به تانکهای دشمن، که اهواز را محاصره کرده بودند، آغاز کرد. یکی از اقدامات مهم وی، تشکیل ستاد جنگهای نامنظم در اهواز بود تا در جبهه‌های غرب و جنوب اهواز خط دفاعی به وجود آورد. این ستاد با سازماندهی گروهی از رزمندگان داوطلب، واحد مهندسی فعالی را راه‌اندازی کرد که یکی از برنامه‌های آن احداث جاده‌های نظامی در مناطق مختلف و ایجاد آبراهه‌ای برای تغییر مسیر رود کارون به سوی دشمن برای محافظت از اهواز بود.<ref>چمران،رقصی چنین میانه میدانم آرزوست، مقدمه مهدی چمران، ص۹ـ۱۰؛ یادنامه، ص۱۶</ref> همچنین به ایجاد هماهنگی بین ارتش و سپاه و نیروهای داوطلب مردمی پرداخت که در روند مقاومت اهواز نتایج ثمربخشی داشت.<ref>چمران،رقصی چنین میانه میدانم آرزوست، مقدمه مهدی چمران، ص۹ـ۱۰؛ یادنامه، ص۱۶</ref>

چمران مردی وارسته، با عواطف عمیق انسانی بود که در برابر مصائب بشری به شدت منقلب می‌شد. راز و نیازهای عارفانه‌اش، در دست نوشته‌هایی که از او به جا مانده، حاکی از عشق و علاقه خالصانه او به خدا و اوج محبت و دوستی‌اش نسبت به همنوعانش است، چنان که دوستانش لقب «خدای عشق» را به او داده بودند.<ref>شهید سرافراز دکتر مصطفی چمران، ص۸</ref> او فردی وحدت گرا و از گرایش به هر جریانِ منهای اسلام به شدت گریزان بود.<ref>ر.ک:چمران، من جنگهای چریکی را...، ص۱۶؛ یادنامه، ص۱۲</ref>