کاربر ناشناس
مصطفی چمران: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
imported>Mgolpayegani جزبدون خلاصۀ ویرایش |
imported>Pourrezaei جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه زندگینامه | {{جعبه زندگینامه | ||
| اندازه جعبه | | اندازه جعبه = | ||
| عنوان | | عنوان = | ||
| نام | | نام = مصطفی چمران | ||
| تصویر | | تصویر = Chamran.jpg|بندانگشتی|شهید مصطفی چمران | ||
| اندازه تصویر | | اندازه تصویر = | ||
| عنوان تصویر | | عنوان تصویر = | ||
| زادروز | | زادروز = ۱۳۱۰ ش | ||
| مکان تولد | | مکان تولد = قم | ||
| تاریخ مرگ | | تاریخ مرگ = ۳۱ خرداد ۱۳۶۰ دهلاویه | ||
| آرامگاه | | آرامگاه = تهران ـ بهشت زهرا | ||
|عرض جغرافیایی محل دفن= | |عرض جغرافیایی محل دفن= | ||
|طول جغرافیایی محل دفن= | |طول جغرافیایی محل دفن= | ||
<!-- عرض جغرافیایی به درجه دقیقه و ثانیه و جهت | <!-- عرض جغرافیایی به درجه دقیقه و ثانیه و جهت پیش فرض شمال--> | ||
|latd=|latm=|lats=|latNS=N | |latd=|latm=|lats=|latNS=N | ||
<!-- طول جغرافیایی به درجه دقیقه و ثانیه و جهت | <!-- طول جغرافیایی به درجه دقیقه و ثانیه و جهت پیش فرض غرب--> | ||
|longd=|longm=|longs=|longEW=E | |longd=|longm=|longs=|longEW=E | ||
| محل زندگی | | محل زندگی = ایران، مصر، آمریکا، لبنان | ||
| ملیت | | ملیت = ایران | ||
| نژاد | | نژاد = | ||
| تابعیت | | تابعیت = | ||
| تحصیلات | | تحصیلات = کارشناسی ارشد مهندسی برق، دکتری در رشته الکترونیک و فیزیک پلاسما | ||
| دانشگاه | | دانشگاه = دانشکده فنی دانشگاه تهران، دانشگاه تگزاس و دانشگاه برکلی | ||
| پیشه | | پیشه = | ||
| سال‌های فعالیت | | سال‌های فعالیت = | ||
| کارفرما | | کارفرما = | ||
| نهاد | | نهاد = | ||
| نماینده | | نماینده = | ||
| | | شناخته شده برای = حضور در جنوب لبنان، وزیر دفاع، نماینده و مشاور رهبر انقلاب در شورای عالی دفاع، نماینده دوره اول مجلس، تشکیل ستاد جنگهای نامنظم | ||
| نقش‌های برجسته | | نقش‌های برجسته = حضور در جنوب لبنان، بنیانگذار ستاد جنگهای نامنظم در جنگ ایران و عراق | ||
| سبک | | سبک = | ||
| تأثیرگذاران | | تأثیرگذاران = | ||
| تأثیرپذیرفتگان | | تأثیرپذیرفتگان = | ||
| شهر خانگی | | شهر خانگی = | ||
| تلویزیون | | تلویزیون = | ||
| لقب | | لقب = | ||
| حزب | | حزب = | ||
| جنبش | | جنبش = | ||
| مخالفان | | مخالفان = | ||
| هیئت | | هیئت = | ||
| دین | | دین = [[اسلام]] | ||
| مذهب | | مذهب = [[شیعه]] | ||
| منصب | | منصب = | ||
| مکتب | | مکتب = | ||
| آثار | | آثار = | ||
| خویشاوندان سرشناس = | | خویشاوندان سرشناس = | ||
| گفتاورد | | گفتاورد = | ||
| جوایز | | جوایز = | ||
| امضا | | امضا = | ||
| اندازه امضا | | اندازه امضا = | ||
| وبگاه | | وبگاه = [http://www.chamran.org/old/ شهید دکتر مصطفی چمران] | ||
| پانویس | | پانویس = | ||
}} | }} | ||
'''مصطفی چمران''' ( | '''مصطفی چمران''' (۱۳۶۰ ـ ۱۳۱۰) در دانشکده فنی دانشگاه تهران رشته الکترومکانیک خواند و با استفاده از بورس تحصیلی شاگردان ممتاز برای ادامه تحصیل راهی امریکا شد. درجه کارشناسی ارشد مهندسی برق را از دانشگاه تگزاس گرفت و برای ادامه تحصیل به دانشگاه برکلی رفت و دوره دکتری در رشته الکترونیک و فیزیک پلاسما را با درجه ممتاز به پایان رساند. در آمریکا به سبب مبارزه سیاسی ـ اعتقادی بورس تحصیلی‌اش قطع شد. در [[مصر]] و [[لبنان]] دوره آموزش نظامی را طی کرد. با دعوت [[امام موسی صدر]] به لبنان رفت و هشت سال آنجا ماند. بعد از پیروزی [[انقلاب اسلامی ایران]] وزیر دفاع دولت موقت جمهوری اسلامی، نماینده مجلس و فرمانده ستاد جنگهای نامنظم در جنگ عراق با ایران بود. مصطفی چمران در [[دهلاویه]] در ۳۱ خرداد ۱۳۶۰ بر اثر اصابت ترکش خمپاره دشمن به [[شهادت]] رسید. | ||
==ولادت== | ==ولادت== | ||
مصطفی چمران در ۱۳۱۰ش در [[قم]] | مصطفی چمران در ۱۳۱۰ش در [[قم]] به دنیا آمد و از یک سالگی به همراه خانواده در [[تهران]] ساکن شد.<ref>ر.ک:چمران، من جنگهای چریکی را...، ص۱۶؛ کیهان، ش۱۸۰۵۰، ۳۱ شهریور ۱۳۸۳، ص۱۰</ref> | ||
==تحصیلات== | ==تحصیلات== | ||
===در ایران=== | ===در ایران=== | ||
چمران تحصیلات ابتدایی‌اش را در دبستان [[انتصاریه]]، | چمران تحصیلات ابتدایی‌اش را در دبستان [[انتصاریه]]، نزدیک منطقه [[پامنار]]، گذراند و در دبیرستان [[دارالفنون]] و البرز دوره متوسطه را به پایان رساند. طی تحصیل از شاگردان ممتاز به شمار می‌آمد. از پانزده سالگی در جلسات دینی، از جمله درس [[تفسیر قرآن]] [[آیت اللّه طالقانی]] در [[مسجد هدایت]] شرکت کرد. وی در ۱۳۳۲ش در رشته الکترومکانیک دانشکده فنی [[دانشگاه تهران]] پذیرفته شد<ref>چمران، من جنگهای چریکی را ...؛ یادنامه، ص۱۱</ref> و در دوران تحصیل، دانشجویی ممتاز، و به ویژه مورد توجه و عنایت استادش، [[مهدی بازرگان]]، بود.<ref>ر.ک:مهدی بازرگان، ج ۱، ص۲۵۱</ref> | ||
'''عضویت در | '''عضویت در کمیته نهضت مقاومت ملی''' | ||
پس از [[ | پس از [[کودتای ۲۸ مرداد]] ۱۳۳۲ و سقوط دولت [[دکتر مصدق]]، چمران به [[کمیته نهضت مقاومت ملی]] دانشکده فنی پیوست. | ||
'''مصدومیت در | '''مصدومیت در ۱۶ آذر ۱۳۳۲''' | ||
در واقعه [[ | در واقعه [[۱۶ آذر]] ۱۳۳۲، در اعتراض دانشجویان به دیدار ریچارد نیکسون معاون رئیس جمهوری وقت [[امریکا]] از [[ایران]]، چمران مصدوم شد. وی در دهمین سالگرد واقعه، مقاله مفصّلی در این باره نوشت که در نشریه کنفرانس بین المللی دانشجویان در امریکا به چاپ رسید.<ref>چمران، من جنگهای چریکی را ...؛یادنامه، ص۱۱ یزدی، ص۲۳ـ۲۴؛ شهید سرافراز دکتر مصطفی چمران، ص۵</ref> | ||
===در آمریکا=== | ===در آمریکا=== | ||
چمران پس از | چمران پس از فارغ التحصیلی، در ۱۳۳۷ش با استفاده از بورس تحصیلی شاگردان ممتاز برای ادامه تحصیل راهی [[امریکا]] شد. درجه کارشناسی ارشد مهندسی برق را از دانشگاه تگزاس گرفت و برای ادامه تحصیل به دانشگاه برکلی رفت و دوره دکتری در رشته الکترونیک و فیزیک پلاسما را با درجه ممتاز به پایان رساند. | ||
'''مبارزه | '''مبارزه سیاسی ـ اعتقادی در آمریکا''' | ||
وی در طی تحصیل به مبارزه سیاسی ـ اعتقادی خود ادامه داد و به سبب این فعالیتها بورس تحصیلی‌اش قطع شد<ref>یزدی، ص۲۷؛ر.ک: به شهید سرافراز دکتر مصطفی چمران، ص۶؛ یادنامه، ص۱۱ـ۱۲</ref> | |||
'''تاسیس جبهه | '''تاسیس جبهه ملی ایران در امریکا''' | ||
در دوران تحصیل در | در دوران تحصیل در امریکا، وی و چند تن از دانشجویان، شاخه‌ای از [[جبهه ملی]] را با عنوان «جبهه ملی ایران در امریکا» تأسیس کردند و او به عضویت شورای مرکزی و هیئت اجرایی آن انتخاب شد.<ref>بازرگان، ج ۲، ص۱۵۹ـ۱۶۰؛ یزدی، ص۲۹</ref> وی، همچنین به سبب تلاش فراوان در راه پیشبرد جنبش دانشجویی، در نهمین مجمع عمومی سازمان دانشجویان ایرانی در امریکا، که در دانشگاه برکلی در خرداد ۱۳۴۱/ ژوئن ۱۹۶۲ برگزار گردید، به عنوان نخستین عضو افتخاری و دائم سازمان برگزیده شد.<ref>شوکت، ص۱۴۵ـ۱۴۶</ref> | ||
'''تاسیس انجمن | '''تاسیس انجمن اسلامی دانشجویان در امریکا و کانادا''' | ||
در اوایل دهه | در اوایل دهه ۱۳۴۰ش/ ۱۹۶۰، چمران به همراه دانشجویان ایرانی و نیز دانشجویان [[مسلمان]] سایر کشورهای اسلامی، «انجمن اسلامی دانشجویان در امریکا و کانادا» را پایه گذاری کرد که به یکی از فعال‌ترین سازمانهای اسلامی در امریکا تبدیل شد. از درون این انجمن، «گروه فارسی زبان» انجمن اسلامی دانشجویان شکل گرفت.<ref>یزدی، ص۳۷</ref> | ||
==آموزش نظامی== | ==آموزش نظامی== | ||
===در مصر=== | ===در مصر=== | ||
پس از قیام پانزدهم خرداد، چمران و دیگر | پس از قیام پانزدهم خرداد، چمران و دیگر اعضای اصلی شاخه نهضت آزادی ایران در خارج از کشور، مبارزه مسلحانه را راه حل مناسبی برای مبارزه با حکومت شاه دانستند و تصمیم گرفتند با تشکیل پایگاهی در کشورهای عربی ([[الجزایر]] و [[مصر]])، گروهی از اعضا را برای آموزش مبارزه مسلحانه به این کشورها اعزام کنند. در پی این تصمیم، چمران و [[ابراهیم یزدی]] در ملاقاتی با سرکنسول مصر در واشنگتن، از دعوت وی برای سفر به مصر استقبال نمودند و با سفیر مصر در [[سوئیس]] نیز مذاکراتی کردند. در ۱۳۴۳ش/۱۹۶۴ نخستین هیئت اعزامی با عنوان «سازمان مخصوص اتحاد و عمل» (سماع) برای آموزش راهی مصر شد.<ref>بازرگان، ج ۲، ص۱۷۵ـ۱۷۸؛ یزدی، ص۳۹ـ۴۰؛ متین، ص۱۹۹ـ۲۰۰</ref> | ||
===در لبنان=== | ===در لبنان=== | ||
برنامه‌های آموزشی در مصر تا ۱۳۴۵ش ادامه یافت ولی به دلیل جنگِ تبلیغاتی [[مصر]] علیه تمامیت ارضی [[ایران]]، روابط «سماع» با دولت مصر تیره شد و ستاد عملیات به [[لبنان]] منتقل گشت. استقرار در لبنان نیز طولی نکشید، زیرا [[جنگ شش روزه اعراب و اسرائیل]] (۱۹۶۷) اوضاع لبنان را آشفته کرد و افزون بر آن تیرگی روابط ایران و لبنان در ۱۳۴۶ ش، که به قطع رابطه دو کشور انجامید، ادامه فعالیت اعضای نهضت را غیرممکن ساخت و در نتیجه فشارِ دولت لبنان، آنان مجبور به ترک این کشور شدند. | |||
==حضور در لبنان== | ==حضور در لبنان== | ||
چمران به [[ | چمران به [[امریکا]] بازگشت، ولی در اواخر ۱۳۴۹ش بار دیگر برای ادامه مبارزه سیاسی و به دعوت [[امام موسی صدر]]، رهبر [[شیعیان]] [[لبنان]]، راهی لبنان شد و در جنوب آن اقامت گزید و از همانجا با [[فلسطین|فلسطینیها]] در ارتباط بود. | ||
===تاسیس | ===تاسیس حرکة المحرومین=== | ||
او با | او با همکاری [[امام موسی صدر]] «[[حرکة المحرومین]]» و شاخه نظامی آن، [[جنبش امل|اَمَل]]، را پایه ریزی کرد و مدیریت مدرسه صنعتی [[جبل عامل]] را در صور به عهده گرفت. پس از ربوده شدن امام موسی صدر، چمران به عنوان یکی از اعضای اصلی رهبری حرکةالمحرومین برگزیده شد.<ref>چمران، لبنان: گزیده‌ای از...، ص۸۴، ۹۱؛ چمران، من جنگهای چریکی را ...، ص۳، ۱۶؛ بازرگان، ج ۲، ص۱۸۰ـ۱۸۲؛ یادنامه، ص۱۳</ref> | ||
===دیگر فعالیتها=== | ===دیگر فعالیتها=== | ||
او در اقامت هشت ساله‌اش در [[لبنان]]، بیشتر وقایع | او در اقامت هشت ساله‌اش در [[لبنان]]، بیشتر وقایع سیاسی و انقلابی آنجا را زیر نظر داشت. وی در مرکز [[سازمان امل]] در جنوب شرقی بیروت در منطقه [[شِیاح]]، از مناطق فقیرنشین [[شیعیان]]، مجدّانه فعالیت می‌کرد و برای تربیت جوانان مسلمانِ [[شیعه]] و ارائه درسهای اسلامی، سازمانهای اسلامی دانشجویان را در [[بیروت]] و شهرهای جنوبی لبنان، به شیوه انجمنهای اسلامی دانشجویان، تأسیس کرد که بعدها جوانانِ این مراکز هسته اولیه حرکة المحرومین را به وجود آوردند.<ref>چمران، لبنان: گزیده‌ای از...، ص۲۰، ۵۷، ۸۴؛ چمران، گزارشی از لبنان ...، ص۲۹۹</ref> چمران در کمک به مردم فقیر لبنان نیز نقش مؤثری داشت، از جمله در صور برای [[شیعیان]] فقیر کارگاه قالی بافی دایر کرد.<ref>هاشمی رفسنجانی، ج۱، ص۲۷۹</ref> | ||
==حضور در ایران== | ==حضور در ایران== | ||
پس از | پس از پیروزی [[انقلاب اسلامی ایران|انقلاب اسلامی]] (بهمن ۱۳۵۷)، چمران پس از ۲۳ سال دوری از وطن به [[ایران]] بازگشت نخستین اقدام او راه‌اندازی اولین دوره آموزش [[سپاه پاسداران]] بود که خود تربیت اعضا را به عهده گرفت و پس از انتصاب به سمت معاونت نخست وزیر، به حل و فصل مسائل مناطق بحرانی کشور پرداخت.<ref>شهید سرافراز دکتر مصطفی چمران، ص۱۸</ref> | ||
===در کردستان=== | ===در کردستان=== | ||
با گذشت هشت روز از | با گذشت هشت روز از پیروزی انقلاب اسلامی، آشوب و جنگ مسلحانه در [[کردستان]] آغاز شد و چمران به همراه [[سرتیپ فلاحی]]، فرمانده نیروی زمینی، مأموریت یافت تا با شیوه‌های مسالمت آمیز بحران را رفع نماید. او پس از حل وفصل قضیه [[مریوان]]، مأمور آرام سازی [[پاوه]] و دیگر شهرهای کردستان شد. غائله کردستان سرانجام با ورود ارتش به منطقه و استقامت چمران و نیروهای محلی فروکش کرد.<ref>ر.ک:چمران، ۱۳۸۱ش، ص۳۰</ref> | ||
===وزیر دفاع=== | ===وزیر دفاع=== | ||
چمران پس از بازگشت به [[تهران]] به پیشنهاد | چمران پس از بازگشت به [[تهران]] به پیشنهاد شورای انقلاب و به فرمان [[امام خمینی]] در آبان ۱۳۵۸ به وزارت دفاع منصوب شد. او برنامه‌هایی را برای دگرگونی و اصلاح در ارتش پی ریزی کرد که یکی از مهم‌ترین آنها توجه به صنایع و تحقیقات دفاعی بود.<ref>شهید سرافراز دکتر مصطفی چمران، ص۲۵</ref> وی همچنین یکی از سه عضو هیئتی بود که پس از برقراری آرامش نسبی در [[کردستان]]، برای اصلاحات و سازندگی و مذاکرات سیاسی با گروهها و مردم کردستان راهی منطقه شدند.<ref>بازرگان، ج ۲، ص۱۳۰</ref> | ||
===نماینده مجلس=== | ===نماینده مجلس=== | ||
چمران، در نخستین دور انتخابات مجلس | چمران، در نخستین دور انتخابات مجلس شورای اسلامی، با بیش از یک میلیون رأی به نمایندگی مردم تهران انتخاب شد و براساس حکم [[امام خمینی]] در اردیبهشت ۱۳۵۹، نماینده و مشاور رهبر انقلاب در شورای عالی دفاع شد.<ref>شهید سرافراز دکتر مصطفی چمران، ص۲۵ـ۲۶</ref> چمران براساس تجارب نظامی‌اش پیش از شروع جنگ [[عراق]] با [[ایران]]، با توجه به ناامنی مرزها به ویژه مرزهای غربی، پیشنهاد تشکیل لشکرهایی ده هزار نفری از نیروهای مردمی را داد که به تصویب شورای انقلاب رسید و ارتش نیز موظف به همکاری شد، ولی به سبب موافق نبودن رئیس ستاد مشترک وقت، این طرح به تعویق افتاد.<ref>شهید سرافراز دکتر مصطفی چمران، ص۲۸</ref> | ||
=== | ===تشکیل ستاد جنگهای نامنظم=== | ||
با شروع جنگ، چمران به همراه | با شروع جنگ، چمران به همراه شماری از رزمندگانی که در [[کردستان]] جنگیده بودند، برای ساماندهی نیروهای مردمی در برابر حملات [[عراق]] راهی [[اهواز]] شد و در نخستین شب ورود، اولین حمله چریکی را به تانکهای دشمن، که اهواز را محاصره کرده بودند، آغاز کرد. یکی از اقدامات مهم وی، تشکیل ستاد جنگهای نامنظم در اهواز بود تا در جبهه‌های غرب و جنوب اهواز خط دفاعی به وجود آورد. این ستاد با سازماندهی گروهی از رزمندگان داوطلب، واحد مهندسی فعالی را راه‌اندازی کرد که یکی از برنامه‌های آن احداث جاده‌های نظامی در مناطق مختلف و ایجاد آبراهه‌ای برای تغییر مسیر رود کارون به سوی دشمن برای محافظت از اهواز بود.<ref>چمران،رقصی چنین میانه میدانم آرزوست، مقدمه مهدی چمران، ص۹ـ۱۰؛ یادنامه، ص۱۶</ref> همچنین به ایجاد هماهنگی بین ارتش و سپاه و نیروهای داوطلب مردمی پرداخت که در روند مقاومت اهواز نتایج ثمربخشی داشت.<ref>چمران،رقصی چنین میانه میدانم آرزوست، مقدمه مهدی چمران، ص۹ـ۱۰؛ یادنامه، ص۱۶</ref> | ||
==شهادت== | ==شهادت== | ||
چمران در اردیبهشت | چمران در اردیبهشت ۱۳۶۰ در آزادسازی [[سوسنگرد]] و تپه‌های اللّه اکبر شرکت داشت.<ref>چمران، رقصی چنین میانه میدانم آرزوست، مقدمه مهدی چمران، ص۱۲ـ۱۳</ref> پس از فتح ارتفاعات اللّه اکبر، چمران طرح تسخیر [[دِهْلاویه]] را به کمک رزمندگان ستاد جنگهای نامنظم به مرحله اجرا درآورد و در ۳۱ خرداد ۱۳۶۰ براثر اصابت ترکش خمپاره دشمن در جبهه سوسنگرد ـ دهلاویه به [[شهادت]] رسید.<ref>چگونگی شهادت دکتر مصطفی چمران، ص۲؛ یادنامه، ص۲۰ـ۲۲</ref> و در [[بهشت زهرا]] به خاک سپرده شد. | ||
===پیام تسلیت امام خمینی=== | ===پیام تسلیت امام خمینی=== | ||
{{جعبه نقل قول | عنوان =قسمتی از | {{جعبه نقل قول| عنوان =قسمتی از پیام امام خمینی(ره) به مناسبت شهادت دکتر چمران:| نقل‌قول ={{سخ}}چمران عزیز با عقیده پاک خالص غیر وابسته به دستجات و گروههای سیاسی، و عقیده به هدف بزرگ الهی، جهاد را در راه آن از آغاز زندگی شروع و به آن ختم کرد. '''او در حیات، با نور معرفت و پیوستگی به خدا قدم نهاد و در راه آن به جهاد برخاست و جان خود را نثار کرد. او با سرافرازی زیست، و با سرافرازی شهید شد و به حق رسید. | ||
''' | ''' | ||
هنر آن است | هنر آن است که بی‌هیاهوهای سیاسی، و «خودنمایی»های شیطانی، برای خدا به جهاد برخیزد و خود را فدای هدف کند نه هوی، و این هنر مردان خداست. '''او در پیشگاه خدای بزرگ با آبرو رفت. روانش شاد و یادش بخیر'''.|تاریخ بایگانی|منبع =<small>صحیفه امام ج ۱۴ ص۴۷۸.</small>|تراز = چپ| عرض = ۲۳۰px| اندازه خط = ۱۲px|رنگ پس زمینه =#ffeebb| گیومه نقل‌قول =| تراز منبع = چپ}} | ||
[[امام خمینی]] به مناسبت [[شهادت]] | [[امام خمینی]] به مناسبت [[شهادت]] دکتر مصطفی چمران در تاریخ ۱ تیر ۱۳۶۰ پیامی خطاب به ملت ایران، [[لبنان]] و خانوادۀ شهید چمران صادر کرد.<ref>صحیفه امام ج ۱۴ ص۴۷۸</ref> | ||
==خانواده== | ==خانواده== | ||
چمران دو بار ازدواج | چمران دو بار ازدواج کرد. همسر اولش امریکایی بود که از او صاحب سه پسر و یک دختر گشت. خانواده‌اش هنگام اقامت چمران در [[لبنان]]، به سبب ناسازگاری با محیط، به [[امریکا]] بازگشتند و او خود در لبنان ماند و این امر موجب جدایی همسرش از او شد. پس از جدایی، وی با زنی لبنانی ازدواج کرد ولی از او صاحب فرزندی نشد. | ||
==ویژگی ها== | ==ویژگی ها== | ||
چمران | چمران مردی وارسته، با عواطف عمیق انسانی بود که در برابر مصائب بشری به شدت منقلب می‌شد. راز و نیازهای عارفانه اش، در دست نوشته‌هایی که از او به جا مانده، حاکی از عشق و علاقه خالصانه او به خدا و اوج محبت و دوستی‌اش نسبت به همنوعانش است، چنان که دوستانش لقب «خدای عشق» را به او داده بودند.<ref>شهید سرافراز دکتر مصطفی چمران، ص۸</ref> او فردی وحدت گرا و از گرایش به هر جریانِ منهای اسلام به شدت گریزان بود.<ref>ر.ک:چمران، من جنگهای چریکی را...، ص۱۶؛ یادنامه، ص۱۲</ref> | ||
== | ==دست نوشته ها== | ||
دست نوشته‌های چمران به تدریج از سوی بنیاد چمران به چاپ رسیده که از آن جمله است: | |||
# خدا بود و دیگر هیچ نبود. | # خدا بود و دیگر هیچ نبود. | ||
# [[امام علی(ع)| | # [[امام علی(ع)|علی]] زیباترین سرودۀ هستی. | ||
# مجموعه بینش و نیایش و چهارگفتار پیرامون شناخت انسان و خدا. | # مجموعه بینش و نیایش و چهارگفتار پیرامون شناخت انسان و خدا. | ||
# دو | # دو کتاب [[لبنان]] و [[کردستان]] حاوی خاطرات او از لبنان و کردستان است. | ||
==فیلم== | ==فیلم== | ||
"چ" نام فیلمی درباره شهید چمران به کارگردانی [[ابراهیم حاتمی کیا]] است. | "چ" نام فیلمی درباره شهید چمران به کارگردانی [[ابراهیم حاتمی کیا]] است. | ||
== پانویس == | == پانویس == | ||
{{پانویس| | {{پانویس|۲}} | ||
== منابع == | == منابع == | ||
* اسناد لانه | * اسناد لانه جاسوسی، ج :۳۱ کردستان (۱)، تهران، دانشجویان مسلمان پیرو خط امام، بی‌تا. | ||
* | * مهدی بازرگان، خاطرات بازرگان: شصت سال خدمت و مقاومت، گفتگو با غلامرضا نجاتی، تهران ۱۳۷۵ـ۱۳۷۷ش. | ||
* | * «چگونگی شهادت دکتر مصطفی چمران»، کیهان، ش ۱۱۳۱۴، ۱ تیر ۱۳۶۰. | ||
* | * مصطفی چمران، رقصی چنین میانه میدانم آرزوست، تهران ۱۳۸۰ش. | ||
* | * مصطفی چمران، کردستان، تهران ۱۳۸۱ش. | ||
* | * مصطفی چمران، «گزارشی از لبنان در نامه به مهندس بازرگان»، در یادنامه شهید بزرگوار دکتر مصطفی چمران، به کوشش ابراهیم یزدی، تهران: قلم، ۱۳۸۳ش. | ||
* | * مصطفی چمران، لبنان: گزیده‌ای از مجموعه سخنرانی‌ها و دست نوشته های... شهید دکتر مصطفی چمران درباره لبنان، تهران ۱۳۷۶ش. | ||
* | * مصطفی چمران، «من جنگهای چریکی را باتفاق یزدی و قطب زاده در مصر فراگرفتم»، کیهان، ش ۱۰۷۸۴، ۲۷ مرداد ۱۳۵۸. | ||
* حمید | * حمید شوکت، کنفدراسیون جهانی محصلین و دانشجویان ایرانی (اتحادیه ملی) از آغاز تا انشعاب، تهران ۱۳۷۸ش. | ||
* شهید سرافراز | * شهید سرافراز دکتر مصطفی چمران، تهران: وزارت اطلاعات، مرکز بررسی اسناد تاریخی، ۱۳۷۸ش. | ||
* افشین متین، | * افشین متین، کنفدراسیون: تاریخ جنبش دانشجویان ایرانی در خارج از کشور ۵۷ـ ۱۳۳۲، ترجمه ارسطو آذری، تهران ۱۳۷۸ش. | ||
* | * اکبر هاشمی رفسنجانی، هاشمی رفسنجانی: دوران مبارزه، زیرنظر محسن هاشمی، تهران ۱۳۷۶ش. | ||
* یادنامه اولین سالگرد شهادت سردار پرافتخار اسلام شهید | * یادنامه اولین سالگرد شهادت سردار پرافتخار اسلام شهید دکتر مصطفی چمران، تهران، بنیاد شهید چمران، ۱۳۶۱ش. | ||
* ابراهیم | * ابراهیم یزدی، «چمران عشق بود و صفا و وفا و صدق و وارستگی»، در یادنامه شهید دکتر مصطفی چمران، تهران، بنیاد شهید چمران، ۱۳۶۱ش. | ||
==پیوند به بیرون== | ==پیوند به بیرون== | ||
* [http://www.encyclopaediaislamica.com/madkhal2.php?sid=5554 دانشنامه جهان اسلام] | * [http://www.encyclopaediaislamica.com/madkhal2.php?sid=5554 دانشنامه جهان اسلام] | ||
* [[http://ensani.ir/fa/content/81448/default.aspx|زندگینامه مصطفی چمران]] | * [[http://ensani.ir/fa/content/81448/default.aspx|زندگینامه مصطفی چمران]] | ||
* [http://ensani.ir/fa/content/10998/default.aspx شرح | * [http://ensani.ir/fa/content/10998/default.aspx شرح مجاهدت‌های شهید دکتر مصطفی چمران] | ||
* [http://www.ensani.ir/storage/Files/20101006182434-%D9%86%DA%AF%D8%A7%D9%87%DB%8C%20%D8%A8%D9%87%20%D8%A2%D8%AB%D8%A7%D8%B1%20%D9%85%D9%86%D8%AA%D8%B4%D8%B1%20%D8%B4%D8%AF%D9%87%20%D8%AF%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%87%20%D8%B4%D9%87%DB%8C%D8%AF%20%D8%AF%DA%A9%D8%AA%D8%B1%20%D9%85%D8%B5%D8%B7%D9%81%DB%8C%20%DA%86%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%86.pdf نگاهی به آثار منتشر شده درباره شهید دکتر مصطفی چمران] | * [http://www.ensani.ir/storage/Files/20101006182434-%D9%86%DA%AF%D8%A7%D9%87%DB%8C%20%D8%A8%D9%87%20%D8%A2%D8%AB%D8%A7%D8%B1%20%D9%85%D9%86%D8%AA%D8%B4%D8%B1%20%D8%B4%D8%AF%D9%87%20%D8%AF%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%87%20%D8%B4%D9%87%DB%8C%D8%AF%20%D8%AF%DA%A9%D8%AA%D8%B1%20%D9%85%D8%B5%D8%B7%D9%81%DB%8C%20%DA%86%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%86.pdf نگاهی به آثار منتشر شده درباره شهید دکتر مصطفی چمران] | ||
* [http://www.ensani.ir/storage/Files/20101006182406-%D9%86%DA%AF%D8%A7%D9%87%DB%8C%20%D8%A8%D9%87%20%D8%A2%D8%AB%D8%A7%D8%B1%20%D8%B4%D9%87%DB%8C%D8%AF%20%D8%AF%DA%A9%D8%AA%D8%B1%20%D9%85%D8%B5%D8%B7%D9%81%DB%8C%20%DA%86%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%86.pdf نگاهی به آثار شهید دکتر مصطفی چمران] | * [http://www.ensani.ir/storage/Files/20101006182406-%D9%86%DA%AF%D8%A7%D9%87%DB%8C%20%D8%A8%D9%87%20%D8%A2%D8%AB%D8%A7%D8%B1%20%D8%B4%D9%87%DB%8C%D8%AF%20%D8%AF%DA%A9%D8%AA%D8%B1%20%D9%85%D8%B5%D8%B7%D9%81%DB%8C%20%DA%86%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%86.pdf نگاهی به آثار شهید دکتر مصطفی چمران] | ||
* [http://ensani.ir/fa/content/5041/default.aspx مجاهدی به نام «مصطفی چمران»] | * [http://ensani.ir/fa/content/5041/default.aspx مجاهدی به نام «مصطفی چمران»] | ||
* [http://www.ensani.ir/storage/Files/20101006182331-%DA%AF%D8%B2%DB%8C%D8%AF%D9%87%20%D8%A7%DB%8C%20%D8%A7%D8%B2%20%D8%B1%D8%A7%D8%B2%20%D9%88%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%B2%D9%87%D8%A7%DB%8C%20%D9%85%D9%86%D8%AA%D8%B4%D8%B1%20%D9%86%D8%B4%D8%AF%D9%87%20%D8%B4%D9%87%DB%8C%D8%AF%20%D9%85%D8%B5%D8%B7%D9%81%DB%8C%20%DA%86%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%86.pdf | * [http://www.ensani.ir/storage/Files/20101006182331-%DA%AF%D8%B2%DB%8C%D8%AF%D9%87%20%D8%A7%DB%8C%20%D8%A7%D8%B2%20%D8%B1%D8%A7%D8%B2%20%D9%88%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%B2%D9%87%D8%A7%DB%8C%20%D9%85%D9%86%D8%AA%D8%B4%D8%B1%20%D9%86%D8%B4%D8%AF%D9%87%20%D8%B4%D9%87%DB%8C%D8%AF%20%D9%85%D8%B5%D8%B7%D9%81%DB%8C%20%DA%86%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%86.pdf گزیده‌ای از راز ونیازهای منتشرنشده شهید مصطفی چمران] | ||
[[رده:فیزیکدانان ایران]] | [[رده:فیزیکدانان ایران]] | ||
[[رده:شهدای جنگ ایران و عراق]] | [[رده:شهدای جنگ ایران و عراق]] | ||