confirmed، protected، templateeditor
۱٬۸۶۰
ویرایش
وحی تشریعی: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
Mkhaghanif (بحث | مشارکتها) جزبدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
'''وحی تشریعی''' یا وحی تنزیلی گونه‌ای از [[وحی]] و ویژه پیامبران است. وحی تشریعی از سوی خداوند گاه از طریق | '''وحی تشریعی''' یا وحی تنزیلی گونه‌ای از [[وحی]] و ویژه [[پیامبران]] است. وحی تشریعی از سوی [[خدا|خداوند]] گاه از طریق [[فرشته]]، گاه با گفت‌وگوی مستقیم خدا، و گاه با [[الهام]] در قلب پیامبر رخ می‌دهد و به گفته اندیشمندان بیشترین [[وحی]] رسیده به [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر اسلام]] با واسطه‌گری [[جبرئیل|فرشته وحی]] بوده است. وحی تشریعی خطاناپذیر است و مضمون آن آموزه‌های دینی شامل عقاید، [[احکام|احکام شریعت]] و سایر تعالیم دینی است. وحی تشریعی با الهام، و [[وحی تبیینی]] متفاوت است. | ||
تبیین حقیقت وحی و تحلیل چیستی آن | تبیین حقیقت وحی و تحلیل چیستی آن گفت‌وگوهای علمی بین فیلسوفان، [[متکلم|متکلمان]] و عارفان مسلمان را دامن زده است و هر یک از منظری خاص درباره حقیقت وحی اظهار نظر کرده‌اند. برخی مثل [[سید محمدحسین طباطبائی|طباطبائی]] آن را نوعی شعور مرموز می‌داند که شناخت حقیقت آن برای غیرپیامبران در دسترس نیست و برخی دیگر آن را نتیجه اتصال پیامبر به باطن عالم تفسیر کرده‌اند. در دوران متأخر برخی از نویسندگان وحی را تجربه دینی یا عرفانی پیامبران و حتی رؤیایی رسولانه دانسته‌اند که این سخنان با نقدهای فراوانی روبه‌رو شده است. | ||
==جایگاه و اهمیت== | ==جایگاه و اهمیت== | ||
وحی تشریعی در کنار وحی تسدیدی و وحی | وحی تشریعی در کنار وحی تسدیدی و وحی تبیینی یکی از گونه‌های وحی است.<ref>یعقوبیان، حقیقت وحی، ۱۳۹۸ش، ص۲۹.</ref> این وحی مختص پیامبران و به معنای پیام‌رسانی ویژه خداوند به پیامبران است.<ref>یعقوبیان، حقیقت وحی، ۱۳۹۸ش، ص۲۹.</ref> در اسلام سرتاسر [[قرآن]] به عنوان کتاب آسمانی مسلمانان، وحی خداوند است<ref>جوادی آملی، وحی و نبوت در قرآن، ۱۳۸۵ش، ص۵۵.</ref> هم‌چنین بیشترین کاربرد کلمه وحی در قرآن ناظر به وحی تشریعی است.<ref>یعقوبیان، حقیقت وحی، ۱۳۹۸ش، ص۲۹.</ref> | ||
=== تفاوت وحی تشریعی با الهام === | === تفاوت وحی تشریعی با الهام === | ||
{{اصلی|الهام}} | {{اصلی|الهام}} | ||
[[الهام]] یا وحی تسدیدی و نزول مفاهیم غیر تشریعی بر انسان‌های کامل است.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۶، ص۳۷۳</ref> در این موارد، حقیقتی از جانب خداوند در قلب و روان فردی که شایستگی دریافت آنرا دارد القا می‌شود. در الهام ارتباط کلامی نیست و دستگاه شنوایی نقشی ندارد، و فرد به صورت ناخودآگاه از این امر قلبی خود تبعیت می‌کند. مانند داستان مادر حضرت موسی که به او الهام شد تا فرزند شیرخوارش را در رود بیندازد <ref>سوره قصص، آیه ۲۸</ref> و یا الهامی که بر [[امامان شیعه |امامان معصوم]] <ref>آملی، تفسیر المحیط الأعظم، ۱۴۲۲ق، ج۱، ص۴۴۶</ref> و اولیای الهی می‌شود.<ref>صدرالمتألهین، تفسیر القرآن الکریم، ۱۳۶۶ش، ص۱۰۰؛ آلوسی، روح المعانی، ۱۴۱۵ق، ص۳۹۳</ref> این وحی، برای بیان احکام [[احکام شرعی|شریعت]] نیست، بلکه مضمون آن می‌تواند دستورالعمل شخصی، رهنمود اجتماعی، خبرهایی از حوادث آینده، یا نازل‌کردن آرامش و اطمینان و مواردی از این قبیل باشد که موجب استحکام و اطمینان قلبی فرد می‌شود.<ref>جوادی آملی، ادب فنای مقربان، ۱۳۸۸ش، ج۱، ص۱۴۱</ref> | [[الهام]] یا وحی تسدیدی و نزول مفاهیم غیر تشریعی بر انسان‌های کامل است.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۶، ص۳۷۳</ref> در این موارد، حقیقتی از جانب خداوند در قلب و روان فردی که شایستگی دریافت آنرا دارد القا می‌شود. در الهام ارتباط کلامی نیست و دستگاه شنوایی نقشی ندارد، و فرد به صورت ناخودآگاه از این امر قلبی خود تبعیت می‌کند. مانند داستان [[مادر موسی|مادر حضرت موسی]] که به او الهام شد تا فرزند شیرخوارش را در رود بیندازد <ref>سوره قصص، آیه ۲۸</ref> و یا الهامی که بر [[امامان شیعه |امامان معصوم]] <ref>آملی، تفسیر المحیط الأعظم، ۱۴۲۲ق، ج۱، ص۴۴۶</ref> و اولیای الهی می‌شود.<ref>صدرالمتألهین، تفسیر القرآن الکریم، ۱۳۶۶ش، ص۱۰۰؛ آلوسی، روح المعانی، ۱۴۱۵ق، ص۳۹۳</ref> این وحی، برای بیان احکام [[احکام شرعی|شریعت]] نیست، بلکه مضمون آن می‌تواند دستورالعمل شخصی، رهنمود اجتماعی، خبرهایی از حوادث آینده، یا نازل‌کردن آرامش و اطمینان و مواردی از این قبیل باشد که موجب استحکام و اطمینان قلبی فرد می‌شود.<ref>جوادی آملی، ادب فنای مقربان، ۱۳۸۸ش، ج۱، ص۱۴۱</ref> | ||
===تفاوت با وحی تبیینی=== | ===تفاوت با وحی تبیینی=== | ||
[[وحی تبیینی]] گونه‌ای از وحی است که بر پیامبران و غیر ایشان نازل می‌شود و هدف آن توضیح و تبیین مفاهیمی است که در قرآن آمده است.<ref>سبحانی، «تبیین وحی»، ص۷.</ref> به گفته برخی پژوهش‌گران محتوای وحی تبیینی به صورت معنوی و نه لفظی و در قالب نزول دفعی به یکباره به قلب پیامبر اسلام نازل شده است ولی وحی تشریعی به صورت نزول تدریجی و در قالب الفاظ به قلب ایشان نازل شده است.<ref> زادهوش و نصیری و منصوری، «امتیاز وحی تنزیل (ما انزل) از وحی تبیینی (ما نزل)»، ص۱۴۰.</ref> جعفر سبحانی متکلم و فقیه شیعه مخاطب وحی تبیینی را غیر پیامبران دانسته و آن را بر پدیده [[تحدیث]] یعنی سخن‌گفتن فرشتگان با انسان‌ها تطبیق کرده است.<ref>سبحانی، «تبیین وحی»، ص۷.</ref> [[عبدالکریم بهجت‌پور|بهجت‌پور]] پژوهشگر علوم قرآنی معتقد است وحی تبیینی نه به یکباره، بلکه هر بار پس از وحی تنزیلی بر پیامبر نازل می‌شده است.<ref>بهجت‌پور، [https://www.mehrnews.com/news/3750847/ «تفاوت وحی قرآنی و وحی تبیینی»]، خبرگزاری مهر.</ref> به باور او وحی تبیینی فقط بر پیامبر نازل شده ولی او همه آن را در اختیار [[امامان شیعه|امامان]] پس از خود قرار داده است.<ref>بهجت‌پور، [https://www.mehrnews.com/news/3750847/ «تفاوت وحی قرآنی و وحی تبیینی»]، خبرگزاری مهر.</ref> | [[وحی تبیینی]] گونه‌ای از وحی است که بر پیامبران و غیر ایشان نازل می‌شود و هدف آن توضیح و تبیین مفاهیمی است که در قرآن آمده است.<ref>سبحانی، «تبیین وحی»، ص۷.</ref> به گفته برخی پژوهش‌گران محتوای وحی تبیینی به صورت معنوی و نه لفظی و در قالب نزول دفعی به یکباره به قلب پیامبر اسلام نازل شده است ولی وحی تشریعی به صورت نزول تدریجی و در قالب الفاظ به قلب ایشان نازل شده است.<ref> زادهوش و نصیری و منصوری، «امتیاز وحی تنزیل (ما انزل) از وحی تبیینی (ما نزل)»، ص۱۴۰.</ref> جعفر سبحانی متکلم و فقیه شیعه مخاطب وحی تبیینی را غیر پیامبران دانسته و آن را بر پدیده [[تحدیث]] یعنی سخن‌گفتن فرشتگان با انسان‌ها تطبیق کرده است.<ref>سبحانی، «تبیین وحی»، ص۷.</ref> [[عبدالکریم بهجت‌پور|بهجت‌پور]] پژوهشگر علوم قرآنی معتقد است وحی تبیینی نه به یکباره، بلکه هر بار پس از وحی تنزیلی بر پیامبر نازل می‌شده است.<ref>بهجت‌پور، [https://www.mehrnews.com/news/3750847/ «تفاوت وحی قرآنی و وحی تبیینی»]، خبرگزاری مهر.</ref> به باور او وحی تبیینی فقط بر پیامبر نازل شده ولی او همه آن را در اختیار [[امامان شیعه|امامان]] پس از خود قرار داده است.<ref>بهجت‌پور، [https://www.mehrnews.com/news/3750847/ «تفاوت وحی قرآنی و وحی تبیینی»]، خبرگزاری مهر.</ref> | ||