نماز: تفاوت میان نسخه‌ها

===تعابیر به کار رفته در روایات درباره نماز===

*ستون دین؛<ref>حر عاملی، وسائل الشیعه، ۱۴۰۹ق، ج۴، ص۲۷.</ref>

*اولین واجب الهی؛<ref> متقی، کنز العمال، ۱۳۶۴ق، ج۷، ح۱۸۸۵۱.</ref>

'''رکعت دوم'''

بعد از سجدۀ دوم می‌ایستیم و مانند رکعت اول، [[سوره فاتحه|سوره حمد]] و سوره دیگری می‌خوانیم. سپس [[قنوت]] خوانده می‌شود. در قنوت، کف دست‌ها را رو به آسمان می‌کنیم و دعای قنوت را می‌خوانیم. پس از قنوت، به رکوع می‌رویم و ذکر رکوع را می‌گوییم. بعد از رکوع می‌ایستیم و مانند رکعت اول، دو سجده به جا می‌آوریم.<ref>نگاه کنید به سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی وزارت آموزش و پرورش، هدیه‌های آسمانی، ۱۴۰۱ش، ص۵۴-۵۵.</ref> در قنوت دعای «رَبَّنا آتِنا فِی الدُّنْیا حَسَنَةً وَ فِی الْآخِرَةِ حَسَنَةً وَ قِنا عَذابَ النَّار»{{یادداشت|خدایا در دنیا به ما خیر ونیکی عطا کن و در  آخرت نیز به ما خیر و نیکی عطا کن و ما را از عذاب آتش نجات بده.}} یا دعا یا ذکر دیگری خوانده می‌شود.

==احکام و آداب نماز==

===واجبات نماز===

واجبات نماز اجزای اصلی نمازند که بنا بر نظر مشهور فقیهان، عبارت‌اند از: [[نیت]]، [[قیام (نماز)|قیام]] (ایستادن)، [[تکبیرة الاحرام|تکبیرةالاحرام]]، [[رکوع]]، [[سجده]]، قرائت [[سوره فاتحه|حمد]] و یک سوره، [[ذکر]] (مثل ذکر رکوع یا سجده)، [[تشهد]]، [[سلام (نماز)|سلام]]، [[ترتیب]] و [[موالات]] (یعنی پی‌درپی بودن اجزای نماز).<ref>طباطبایی یزدی، العروة الوثقی (محشی)، ۱۴۱۹ق، ج۲، ص۴۳۳.</ref> واجبات نماز به واجبات رُکنی و غیررکنی تقسیم می‌شوند: پنج واجب اول، [[ارکان نماز|ارکان نمازند]] که اگر از روی عمد یا به‌اشتباه، کم یا زیاد شوند، نماز باطل می‌شود. شش تای دیگر واجبات غیررکنی‌اند که فقط کم یا زیادکردن عمدی آنها باعث باطل شدن نماز می‌شود.<ref>طباطبایی یزدی، العروة الوثقی (محشی)، ۱۴۱۹ق، ج۲، ص۴۳۳.</ref>

آداب و مستحباتی برای نماز بیان شده است که برخی به این شرح‌اند: خواندن نماز در اول وقت، زینت کردن خود به هنگام نماز، خواندن نماز در [[مسجد]] و به [[نماز جماعت|جماعت]]، دعاکردن در آغاز نماز، [[حضور قلب]] و [[خشوع]].<ref>نگاه کنید به محمدی ری‌شهری، الصلاة فی الکتاب و السنة، ۱۳۷۷ش، ج۱، ص۴۹-۶۳.</ref> پس از نماز نیز اعمالی وارد شده است که به آنها [[تعقیبات]] گفته می‌شود؛ مثل خواندن [[آیة الکرسی|آیت‌الکرسی]]، گفتن ذکر [[تسبیحات حضرت زهرا(س)]] و [[سجده شکر]].<ref>نگاه کنید به محمدی ری‌شهری، الصلاة فی الکتاب و السنة، ۱۳۷۷ش، ج۱، ص۱۴۰-۱۴۴.</ref> برخی از این اعمال در [[مفاتیح الجنان (کتاب)|مفاتیح‌الجنان]] نیز آمده است.<ref>نگاه کنید به قمی، مفاتیح الجنان، بخش تعقیبات نماز، ص۱۲-۱۹.</ref>

==نمازهای واجب و مستحب==

نمازهای واجب نمازهایی‌اند که خواندن آنها واجب است و در صورت نخواندنشان در زمان مشخص، قضای آنها واجب می‌شود. این نمازها عبارت‌اند از:

{{جعبه نقل قول| عنوان = [[امام صادق علیه‌السلام|امام صادق(ع)]]|:«إِنَّ شَفَاعَتَنَا لَا تَنَالُ مُسْتَخِفّاً بِالصَّلَاة؛ شفاعت ما به کسی که نماز را سبک بشمارد نمی‌رسد»| منبع =شیخ صدوق، الامالی، ۱۳۷۶ش، ص۴۸۴.| تراز = چپ| عرض = ۲۳۰px| رنگ پس‌زمینه =#ffeebb| گیومه نقل‌قول =| تراز منبع = چپ}}

*محروم ماندن از [[شفاعت|شفاعت اهل‌بیت]]:<ref>شیخ صدوق من لایحضره الفقیه،‌۱۳۶۷ش، ج۱، ص۲۰۶.</ref> بنا بر روایتی که ابوبصیر نقل کرده است، [[امام صادق علیه‌السلام|امام صادق(ع)]] زمانی که در حال [[احتضار]] بود، بستگان خود را فراخواند و گفت: «شفاعت ما به کسی که نماز را سبک بشمارد نمی‌رسد.»<ref>شیخ صدوق، الامالی، ۱۳۷۶ش، ص۴۸۴.</ref>

*ابتلا به خصلت‌های پانزده‌گانه: بنا به روایتی که از پیامبر خطاب به [[حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها|حضرت فاطمه(س)]] نقل شده است، کسی که نماز را سبک بشمارد خداوند او را به پانزده خصلت مبتلا می‌کند.<ref>ابن‌طاووس، فلاح السائل، ۱۴۰۶ق، ص۲۲.</ref>

==حکمت وجوب نماز==

همچنین در آیه «وَأَقِمِ الصَّلَاةَ لِذِكْرِي»<ref>سوره طه، آیه۱۴.</ref> هدف از نماز یاد خدا بیان شده است.<ref>نگاه کنید به مطهری، «فلسفه عبادت»، ص۱۵-۱۷.</ref> از [[حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها|حضرت فاطمه(س)]] نقل شده است که خدا نماز را واجب کرد تا بندگان از [[تکبر]] دور باشند.<ref>طبرسی، الاحتجاج،‌ ۱۴۰۳ق، ج۱،‌ ص۱۰۷.</ref> در [[نهج البلاغه|نهج‌البلاغه]] نیز آمده است که نماز، خودبینی و کِبر را در هم می‌شکند.<ref>نهج البلاغه، تصحیح صبحی صالح، کلمات قصار ۲۵۲، ص۵۱۲.</ref>