نماز: تفاوت میان نسخه‌ها

نمازها به واجب و مستحب تقسیم می‌شوند: [[نمازهای واجب]] عبارت‌اند از: [[نمازهای یومیه]]، [[نماز آیات]]، [[نماز طواف]]، [[نماز میت]]، [[نماز قضای والدین]] و نمازی که به سبب [[نذر]]، عهد و [[سوگند|قسم]] واجب شده باشد.[[نافله‌های روزانه|نافله‌های یومیه]] و [[نماز شب]] هم از [[نمازهای مستحب|نمازهای مستحب‌اند]].  

در روایات، برای ترک و سهل‌انگاری در نماز پیامدهایی ذکر شده است که از جمله آنها محرومیت از [[شفاعت|شفاعت اهل‌بیت]] است. به تأخیرانداختن نماز از اول وقت و خواندن نماز بدون خضوع و [[خشوع]] از مصادیق سبک‌شمردن نماز شمرده شده‌اند. همچنین یاد خدا، مبارزه با [[شرک]] و [[بت‌پرستی]]، جلوگیری از فساد از حکمت‌های وجوب آن ذکر شده است.

درباره نماز آثاری به صورت مستقل نیز منتشر شده است که آمار آنها را تا سال ۱۳۷۶ش، حدود دوهزار کتاب و رساله و نیز صدها غزل و قصیده گفته‌اند.<ref>صحتی سردرودی، «کتاب‌شناسی گزینشی و توصیفی نماز»، ص۴۲.</ref> تا سال ۲۰۱۹م در جهان حدود سه میلیون ششصد هزار [[مسجد]] برای نمازخواندن احداث شده است.<ref>[https://mawdoo3.com/كم_عدد_المساجد_في_العالم «كم عدد المساجد في العالم»]، اکبر موقع عربی بالعالم.</ref> همچنین در اماکن عمومی و جاده‌ها مکانی به خواندن نماز اختصاص دارد که به آن نمازخانه می‌گویند.{{مدرک}}

به گفته [[محمد محمدی ری‌شهری|محمدی ری‌شهری]] (درگذشت ۱۴۰۱ش) حدیث‌پژوه شیعه، نماز در اوایل [[بعثت]] و در [[مکه]] واجب شده است.<ref>محمدی ری‌شهری، شناخت‌نامه نماز، ۱۳۹۲ش، ج۱، ص۵۸.</ref> بر پایه روایتی که در [[بحار الانوار (کتاب)|بحارالانوار]] نقل شده است پیامبر(ص)، یک روز پس از بعثت، با [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]]، [[حضرت خدیجه کبری سلام الله علیها|حضرت خدیجه]] و دیگران نماز خوانده است.<ref>نگاه کنید به مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۱۸، ص۱۷۹-۱۸۰.</ref>

'''رکعت اول'''[[پرونده:رکوع.jpg|بندانگشتی|100px|حالت قرارگرفتن بدن در رکوع]]ابتدا [[وضو]] می‌گیریم. سپس رو به [[قبله]] می‌ایستیم و [[نیت]] می‌کنیم. بعد، [[تکبیرة الاحرام|تکبیرةالاِحرام]] می‌گوییم؛ یعنی دست‌ها را تا مقابل گوش بالا می‌بریم و می‌گوییم: «اَللهُ اَکبَر». پس از آن، [[سوره فاتحه|سوره حمد]] و سپس سوره دیگری می‌خوانیم. بعد از این، به [[رکوع]] می‌رویم و ذکر رکوع را می‌گوییم و سر از رکوع برمی‌داریم و می‌ایستیم و سپس به [[سجده]] می‌رویم. در سجده ذکر سجده را می‌گوییم. سپس روی دو زانو می‌نشینیم و دوباره به سجده رفته و ذکر سجده را می‌خوانیم.<ref>نگاه کنید به سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی وزارت آموزش و پرورش، هدیه‌های آسمان، ۱۴۰۱ش، ص۵۳-۵۴.</ref> ذکر رکوع «سُبحانَ رَبّیَ العظیمِ و بِحَمدِه» و ذکر سجده «سُبحانَ رَبّیَ الاَعلیٰ وَ بِحَمدِه» یا گفتن سه بار «سبحانَ‌الله» در هر کدام از رکوع و سجده است.<ref>خمینی، توضیح المسائل، ۱۳۸۷ش، ص۱۶۱-۱۶۳.</ref>

بعد از سجدۀ دوم می‌ایستیم و مانند رکعت اول، [[سوره فاتحه|سوره حمد]] و سوره دیگری می‌خوانیم. سپس [[قنوت]] خوانده می‌شود. در قنوت، کف دست‌ها را رو به آسمان می‌کنیم و دعای قنوت را می‌خوانیم. پس از قنوت، به رکوع می‌رویم و ذکر رکوع را می‌گوییم. بعد از رکوع می‌ایستیم و مانند رکعت اول، دو سجده به جا می‌آوریم.<ref>نگاه کنید به سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی وزارت آموزش و پرورش، هدیه‌های آسمانی، ۱۴۰۱ش، ص۵۴-۵۵.</ref> در قنوت دعای «رَبَّنا آتِنا فِی الدُّنْیا حَسَنَةً وَ فِی الْآخِرَةِ حَسَنَةً وَ قِنا عَذابَ النَّار»{{یادداشت|خدایا در دنیا به ما خیر ونیکی عطا کن و در  آخرت نیز به ما خیر و نیکی عطا کن و ما را از عذاب آتش نجات بده»}} یا دعای دیگری خوانده می‌شود.

پس از خواندن تشهد می‌ایستیم و سه مرتبه [[تسبیحات اربعه]] ({{عربی|سُبْحانَ الله وَ الْحَمْدُ لِله وَ لا اِلهَ اِلّا الله وَ الله أكْبَر}}){{یادداشت| خداوند پاک و منزه است و حمد و ستایش مخصوص اوست. معبودی جز او نبوده و بر همه چیز برتری دارد.}} را می‌خوانیم و بعد از آن به رکوع و سجده می‌رویم. در نماز سه رکعتی، بعد از سجده دومِ رکعت سوم، تشهد و سلام گفته می‌شود. در نماز چهار رکعتی، بعد از سجده دومِ رکعت سوم، دوباره می‌ایستیم و بعد از تسبیحات اربعه، رکوع، دو سجده و تشهد و سلام می‌خوانیم.<ref>ملک‌پورافشار، آموزش نماز و وضو، ۱۳۹۶ش، ص۱۰-۱۱.</ref>